علت تلاش اوباما برای دیدار با روحانی

اواخر مرداد و اوایل شهریور بود که آمریکا از جدی شدن حمله نظامی اش به سوریه خبر داد و اوباما در نطقی رسمی از حمله این کشور تا پنج شنبه آخر هفته خبر داد. بحث استفاده از سلاح شیمیایی در سوریه باعث این موضع‌گیری ها از سوی مقامات امریکایی شد.

تنها سه روز پس از ورود 20 ناظر سازمان ملل متحد به سوریه، استفاده از سلاح های شیمیایی توسط معارضین مجهز شده بدست آمریکایی ها بهانه ای شد تا امریکا ناوگان دریایی و تجهیزات نظامی خود را در مدیترانه افزایش دهد. باراک اوباما سال 2012 تأکید کرده بود که استفاده از سلاح شیمیایی در سوریه خط قرمز امریکا است اما در این باره نگفته بود که اگر مخالفان از این سلاح استفاده کنند، چه واکنشی نشان خواهد داد. دولت آمریکا که خود یکی از تجهیز کنندگان معارضین سوری است بواسطه پروپاگاندای رسانه ای خود تلاش کرد تا استفاده از سلاح شیمیایی را به گردن دولت بشار اسد بیاندازد اما این رفتار منجر به شکست شد.

از سوی دیگر همزمان با تهدید نظامی آمریکا روسیه نیز که از هم پیمانان مردم سوریه است در مقابل اوباما موضع گیری کرد در حدی که لئونید ایواشف، رئیس آکادمی مسائل ژئوپلیتیکی روسیه اعلام کرد این کشور ممکن است در پاسخ به افزایش تعداد کشتی‌های نظامی امریکا در دریای مدیترانه، حضور نظامی خود را در این منطقه تقویت کند تا مانع از توسعه عامل دخالت خارجی در مناقشه سوریه شود.

سایت خبری دبکا فایل در تفسیر این کنش ‌و واکنش بین امریکا و روسیه به نقل از منابع نظامی نوشت: به دنبال تنش افروزی غرب در خصوص حمله نظامی احتمالی علیه سوریه، روسیه در حالت «هشدار جنگ» قرار گرفت و ناوگان‌های خود را در حالت آماده باش قرار داد. در این گزارش آمده بود: وضعیت اعلام حالت آماده باش از سوی روسیه به دنبال هشدارهای امریکا و برخی کشورهای غربی در خصوص جنگ احتمالی علیه سوریه ایجاد شد.

«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه هم با انتقاد شدید از درخواست‌ها برای اعمال زور درسوریه گفت که درخواست‌های برخی کشورهای اروپایی برای اعمال فشار بر شورای امنیت سازمان ملل و تصمیم‌گیری در زمینه اعمال زور درسوریه غیرقابل پذیرش دانست.

این درگیری و موازنه قدرت بین روسیه و آمریکا در نهایت به نفع پوتین تمام شد و دولت اوباما در حالت شکست خورده پای میز مذاکره روس ها نشست و توافقنامه ای را امضا کرد تا به شرط انصراف و عقب نشینی از راهبرد جنگ طلبانه با سوریه خطر روس ها را حس نکند.

شکست اوباما در این مقطع در یک منطقه ژئوپولوتیک به نام خط مقاوت در خاورمیانه فشارهای روانی منفی را از سوی افکار عمومی آمریکا بر اوباما تحمیل کرد و اوباما برای خلاصی از این فشارها به سراغ محور و الگوی خط مقاومت در منطقه یعنی ایران آمد.

دیدار اوباما با روحانی حتی در حد یک مصاحفه ساده می توانست برای اوباما دست رهایی بخشی از این فشارها و نگاه های منفی به وی باشد و همین امر باعث شد اوباما مواضع پیشین خود را نگوید و در سخنرانی مجمع عمومی سازمان ملل بیان کند که « من برای رئیس‌جمهور روحانی نامه نوشتم که ما می‌خواهیم این مسئله از طریق صلح‌آمیز رفع شود اما اجازه دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای را نمی‌دهیم.

وی افزود: ما به دنبال تغییر نظام در ایران نیستیم و به حق مردم ایران برای دسترسی به انرژی صلح آمیز هسته‌ای احترام می‌گذاریم.

اوباما تأکید کرد: رهبر عالی ایران علیه بمب اتم فتوا داده است و روحانی تأکید کرده است که ایران بمب اتم تولید نخواهد کرد.»

هر چند اوباما در نهایت دوباره مواضع سابق خویش را نیز ابراز کرد و گفت:« باید راه‌حلی پیدا کنیم که در عین حال که حقوق مردم ایران را پاسخ می‌گوید، به جامعه بین‌الملل اطمینان دهد که ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نیست.»

از سوی دیگر دکتر حسن روحانی در مصاحبه با شبکه سی ان ان ضمن بیان این نکته که با اوباما قرار دیداری ندارد توانست دولت آمریکا را همچنان زیر فشار افکار عمومی این کشور نگه دارد.

نکته قابل توجه از صحبت های اوباما آن است که رهبر انقلاب ابتدای سال جاری پیش بینی این موضع از دولت آمریکا را کرده بود و در نطق نوروزی ایشان در حرم مطهر رضوی فرمودند:« آمریکائی‌ها مرتب و پی‌در‌پی پیغام میدهند که ما در پیشنهادِ مذاکره‌ی منطقی صادقیم؛ یعنی صادقانه از شما میخواهیم که مذاکره کنید و مذاکره‌ی منطقی بکنیم؛ یعنی مذاکره‌ی تحمیلی نباشد. من در جواب میگویم: ما به شما بارها گفته‌ایم که در پی سلاح هسته‌ای نیستیم، شما میگوئید باور نمیکنیم؛ ما چرا باید حرف شما را باور کنیم؟! وقتی شما حاضر نیستید یک سخن منطقی و صادقانه را قبول کنید، ما چرا باید حرفی را که شما میزنید که خلاف آن بارها ثابت شده است از شما قبول کنیم؟ برداشت ما این است که پیشنهاد مذاکره از سوی آمریکائی‌ها، یک تاکتیک آمریکائی و برای فریب‌ دادن افکار عمومی است؛ افکار عمومی دنیا و افکار عمومی مردممان. باید شما ثابت کنید این نیست. میتوانید ثابت کنید؟ ثابت کنید.»