با نگاهی به اظهارات احمدی نژاد از ایام تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری نهم (خرداد ۸۴) تا پایان سال ۹۰ درباره حجاب و عفاف، اصول فکری رئیس جمهور به شرح زیر است:
- وضعیت پوشش و حجاب در جامعه، مسئله اصلی کشور و مردم نیست و باید از بزرگنمایی آن پرهیز کرد
گفتوگوی ویِژهی خبری شبکه دوم سیما (۲۴ خرداد ۸۴)[۱]
- مسئله حجاب، مسئله ای فرهنگی است و با روشهای فرهنگی و گذشت زمان حل میشود و نه از طریق انتظامی و به صورت بسیار سریع.
جلسه هیات وزیران (۳ اردیبهشت ۸۵)[۲]
گفتوگوی ویِژه ی خبری شبکه دوم سیما (۱۵ خرداد ۸۸)[۳]
ارتباط زنده تلویزیونی-شبکه اول سیما (۱۶ تیر ۸۸)[۴]
- باید بین عموم مردم که از روی غفلت و نا آگاهی بدحجاب هستند و بدحجابهای سازماندهی شده، تفاوت اساسی قائل شده و با شیوههای متفاوتی برخورد کرد. با توجه به نقش عظیم عموم مردم در ایجاد و استمرار انقلاب اسلامی، با آنها (گروه اول) باید به صورت فرهنگی و محترمانه برخورد کرد و با گروه دوم هم پس از شناسایی از طریق کار اطلاعاتی؛ باید به صورت قانونی، برخورد قضایی و انتظامی کرد.
نامه به وزیر کشور در زمینه فعالیت شورای فرهنگی اجتماعی (۲۴ بهمن ۸۷)[۵]
گفت و گوی زنده با شبکه اول سیما (۲۶ بهمن ۸۷)[۶]
- هیچ کسی حق دخالت در امور شخصی مردم و پرسیدن رابطه آنان با یکدیگر را بدون حکم قضایی یا شاکی حقوقی ندارد.
نامه به وزیر کشوردر زمینه فعالیت شورای فرهنگی اجتماعی (۲۴ بهمن ۸۷)
- با توجه به موارد بالا، اجرای طرح گشت ارشاد توسط نیروی انتظامی اشکالاتی دارد و این موضوع بارها به صورت خصوصی و علنی به وزارت کشور و نیروی انتظامی تذکر داده شده است.
نامه احمدی نژاد به وزیر کشوردر زمینه فعالیت شورای فرهنگی اجتماعی (۲۴ بهمن ۸۷)
گفتوگوی زنده با شبکه اول سیما (۲۶ بهمن ۸۷)
گفتوگوی ویِژه ی خبری شبکه دوم سیما (۱۵ خرداد ۸۸)
ارتباط زنده تلویزیونی-شبکه اول سیما (۱۶ تیر ۸۸)
منتقدین چه گفتند؟
اوایل بهار ۸۹، موضوع حجاب تبدیل به اولویت اصلی رسانهها شد و بسیاری از شخصیتهای دینی و سیاسی خواستار برخورد شدید با بدحجابها با روشهایی مانند تشدید اجرای گشت ارشاد و همچنین «ممنوع کردن ورود بدحجابها به دستگاههای دولتی و دانشگاه ها» شدند[۷]. در همین ایام (شب ۲۳ خرداد)، احمدینژاد در گفتوگوی زنده تلویزیونی با شبکه اول سیما، دیدگاههای خود در زمینه حجاب و عفاف را تکرار و از برخوردهای انتظامی و رسانهای صورت گرفته با موضوع بدحجابی انتقاد کرد. این اظهارات با عکس العمل و انتقاد شدید علما و شخصیتهای سیاسی روبهرو شد. گوشهای از این واکنشها (در فاصله زمانی ۲۵ خرداد تا ۱۵ مرداد ۸۹) را در ادامه میخوانید:
محمدتقی رهبر (رئیس مجمع نمایندگان روحانی مجلس شورای اسلامی):
«اگر مبنا را سخنان اخیر رئیسجمهور قرار دهیم باید منتظر کشف حجاب باشیم.»
«سخنان اخیر احمدی نژاد چراغ سبز به بدحجابی بود.» [۸]
آیتالله سید احمد علمالهدی (امام جمعه مشهد و عضو مجلس خبرگان):
«سخنان اخیر آقای احمدینژاد درباره نوع برخورد با افراد بدحجاب به هیچ وجه درست نیست و متأسفانه ایشان نسبت به اجرای این قبیل مسایل شرعی توجه لازم را ندارد.» [۹]
آیتالله احمد جنتی (امام جمعه موقت تهران و دبیر شورای نگهبان):
«برخی حرفهایی میزنند که هیچ عقل و دینی قبول نمیکند و وقتی کار به موضوع مبارزه با بدحجابی میرسد میگویند باید کار فرهنگی صورت گیرد حال سؤال این است که چرا باید در این مورد کار فرهنگی کرد و در جاهای دیگر کار فرهنگی نمیکنند؟»
«آیا میتوان مثلا در مبارزه با اراذل و اوباش و یا قاچاقچیان مواد مخدر نیز فقط به کار فرهنگی بسنده کرد؟»
«چرا برخی برای فقه اسلام و فتاوای علما ارزش قائل نیستند؟»[۱۰]
آیتاللهالعظمی ناصر مکارم شیرازی:
«مسوولان مراقب سخنان خود باشند و بدانند خانواده های شهدا و نیروی بسیج مخلص، حوزه های علمیه و تمام وفاداران انقلاب اجازه نخواهند داد مساله ای مانند امر به معروف که از مسلمات قرآن مجید است و مخصوصا مساله حجاب که ازضروریات اسلام می باشد و امروز به عنوان رمزی از اسلام در همه جا شناخته می شود زیر سووال برود.»
«اگر بی تدبیریها از حد بگذرد، مردم شهیدپرور با زبان دیگری سخن خواهند گفت.» [۱۱]
آیتالله سیداحمد خاتمی (امام جمعه موقت تهران و عضو مجلس خبرگان):
«سخن ما این است که امثال من که تریبون داریم، طوری حرف نزنیم که بدحجابها و بیحجابها احسنت بگویند و بگویند که دلمان خنک شد.»
«برای مبارزه با بدحجابی و بیحجابی فقط کار فرهنگی صرف جواب نمیدهد اگر این است، شما بفرمایید درباره شرب خمر ما کار فرهنگی کنیم. اگر کار فرهنگی جواب میدهد، چرا شما با دزد مقابله فرهنگی نمیکنید؟»[۱۲]
احمدی نژاد در مصاحبه جنجالی چه گفت؟
احمدی نژاد در این مصاحبهای که گفته شد در رابطه با برخوردهای اخیر صورت گرفته با بدحجابی گفته بود:
«ما اینگونه برخوردها را توهین می دانیم که زن و مردی در خیابان راه بروند و کسی بیاید بگوید نسبت شما چیست؟ به اعتقاد بنده روش موجود روش درستی نیست البته این به این معنا نیست که ما نابسامانیهای اجتماعی را نمیبینیم و یا نباید اصلاح کنیم. دولت اینگونه رفتارها را قبول ندارد و تا آنجایی که بتواند برخورد و کنترل خواهد کرد…
عدهای در هر دورهای هر چند ماه میخواهند جنجالی در کشور برپا و برخورد کنند که بنده در همین جا به صراحت اعلام میکنم که ما مطلقاً و از بنیاد با این موضوع مخالفیم. البته این بدان معنا نیست که ما از عدهای که بهطور سازمانیافته بخواهند مشکلات اخلاقی را در جامعه گسترش دهند، چشمپوشی کنیم بلکه باید با کار اطلاعاتی و شناسایی و قانونی آنها را بازخواست و مجازات کنیم…
هیچ کسی نباید بدون حکم قاضی کسی را مجازات کند مگر جاهایی که بر طبق قانون باشد مثلاً در جرایم راهنمایی و رانندگی و نپرداختن قبض برق اما اینکه در مسایل اجتماعی مأموری خودش تشخیص دهد و خودش مجازات کند صحیح نیست. بنده امیدوارم در این زمینه نیازی به تذکر جدی بنده نباشد.اگر مشکلاتی در جامعه بوجود میآید باید ریشهیابی و با روش عالمانه و انسانی حل شود محال است فردی شخصیت کسی را تخریب کند تا او حرفش را بپذیرد…
امروز مسئولیت پر کردن این خلاء [فرهنگی] تنها بر برعهده دولت نیست. بلکه حوزههای علمیه و صداوسیما و نهادهای فرهنگی که نیز تحت کنترل دولت نیستند در این زمینه باید وظیفه خود را به خوبی انجام دهند… نقش دولت نشان دادن جهت و باز کردن راه است، تولید فرهنگی را باید اهالی فرهنگ انجام دهند یعنی هنرمندان، نویسندگان و شاعران ما باید این کار را انجام دهند.» [۱۳]
حجابچند ماه بعد(۲ شهریور)، احمدی نژاد بدحجابها را چهار گروه متفاوت دانست که شیوهی برخورد با هرگروه نیز مختلف است. وی گروه اول و دوم را «زنان خیابانی»، «مانکنها» که «سازمانیافته پول دریافت میکنند تا از صبح تا شب با نوع خاصی از پوشش در خیابانها بگردند» معرفی کرد. گروه سوم از دیدگاه احمدینژاد کسانی هستند که «لجبازی سیاسی» علت بدپوششی آنهاست. گروه چهارم نیز که به عقیدهی وی بخش زیادی از زنان بدحجاب هستند، «از روی غفلت و ندانستن درست مطلب» این وضعیت را دارند. رئیسجمهور به لزوم برخورد انتظامی با سه گروه اول قائل است و درباره شیوه برخورد با گروه چهارم هم میگوید: « نباید با این گروه برخورد انتظامی و پلیسی شود و تنها باید با کتاب و جزوه و امر به معروف به شیوه صحیح آنها را آگاه کرد.» [۱۴]
پاسخ رهبر معظم انقلاب به انتقادات چه بود؟
چند ماه بعد از جنجالهای بهوجود آمده در پی سخنان تلویزیونی رئیس جمهور (۲۵ شهریور)، رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری، پیرامون وظیفه دولت در زمینه حجاب چنین گفتند:
«همه وظیفه دارند که در برابر این هنجارشکنىهاى دینى که در این سایتها و در این اظهارات مشاهده میشود و این فرقهسازىهائى که وجود دارد، و این هنجارشکنىهاى اخلاقى و جنسى که انسان مشاهده میکند و از این قبیل چیزها، بایستند.. مسئولیت به عهدهى کیست؟ آیا به عهدهى دولت است؟ به تنهائى، نه. دولت البته مسئولیتهائى دارد. من خودم بارها به شوراى انقلاب فرهنگى در دورههاى مختلف گفتم که شما نمیتوانید خود را از متدین کردن مردم و وظیفهاى که در این راه دارید، برکنار نگه دارید. اینها مخالف بودند. آن جریانهاى بداخلاق مخالف بودند، میگفتند نه، این دینِ دولتى میشود. من معتقدم دولت در این زمینه وظیفه دارد، اما وظیفهى دولت چیست؟ وظیفهى دولت درست کردن عقاید مردم است؟ نه. وظیفهى دولت زمینهسازى است؛ وظیفهى عملیاتى و میدانى به عهده روحانیت است، به عهدهى زبدگان است، به عهدهى نخبگان حوزه و دانشگاه است. این وظیفهى میدانى است. من امروز نگاه میکنم جاى این مجموعهى مکرم دینى و علمى را در خیلى جاها خالى مىبینم.»
حدود دو ماه بعد (۶ آبان)، آیتالله خامنهای در دیدار دوم با جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در پاسخ به انتقادات برخی حاضرین در جلسه درباره بیتوجهی برخی از مسئولین به حجاب فقهی گفتند:
«من این مطلب را قبول ندارم؛ مسئولان امروز همه حجاب فقهی را قبول دارند ولی اختلاف سلیقه در تاکتیکهاست.»
ایشان همچنین گفتند:
«فرضا دختری که حجاب کاملی ندارد اما شب قدر یا در مجلس دعای کمیل شرکت و به درگاه خداوند تضرع میکند و یا در راهپیمایی ۲۲ بهمن تصویر امام را میگیرد، نمیتوان گفت که بیدین است بلکه نمیداند حجاب اسلامی چیست که باید او را توجیه کرد. باید در باب حجاب کتاب نوشت و از طرق مختلف مانند فیلمهای تلویزیونی حجاب را تبیین و افراد ناآگاه را ارشاد کرد.» [۱۵]
جنجال جدید؛ ویژهنامه «خاتون»
۲۲ مرداد ۹۰، روزنامه ایران اقدام به انتشار ویژه نامه ای ۲۶۰ صفحهای با نام «خاتون» در موضوع حجاب و عفاف کرد. این ویژهنامه در کمتر از چند ساعت پس از انتشار، با واکنش انتقادی سایتهای خبری مواجه شد؛ مطبوعات و شخصیتهای سیاسی و مذهبی هم این واکنشها را ادامه دادند.
مصاحبه مهدی کلهر (مشاور سابق احمدی نژاد) در این ویژهنامه یکی از اصلیترین موارد انتقادات بود. اینگفتوگو با عنوان «این رنگ مشکی متکبرانه را ناصرالدین شاه از فرانسه به ایران آورد!» در مورد سیر تحولات تاریخی پوشش در ایران بود. همچنین اعتراضاتی هم به یادداشت «راهحلهای ساده را پیچیده نکنیم» به قلم علیاکبر جوانفکر طرح شد. برخی از این واکنش ها را میخوانید:
رجانیوز (۲۲ مرداد) : تمسخر و توهین بیسابقه به حجاب برتر در روزنامه دولت؛ چادر مشکی اشرافی و متکبرانه است و از مجالس عیاشی شبانه اروپا در آمد! [۱۶]
جهان نیوز (۲۲ مرداد) : حمله به حکم قرآنی قصاص و حجاب زنان مسلمان؛ روزنامه ایران دوران اصلاحات نیز چنین گستاخی نکرد. [۱۷]
روزنامه کیهان (۲۴ مرداد) : پادویی جریان انحرافی برای انگلیس حمله رضاخانی به حجاب با ۷۰ سال تأخیر! [۱۸]
بیانیه ۱۹۲ نفر از نمایندگان مجلس (۲۵ مرداد)؛ محکوم کردن توهین ویژهنامه خاتون به حجاب و عفاف و درخواست برخورد قانونی با روزنامه ایران. [۱۹]
آیتاللهالعظمی ناصر مکارم شیرازی (۲۴ مرداد): هدف اصلی این نشریه جذب آرای یک گروه بیبندوبار در انتخابات است. [۲۰]
آیتاللهالعظمی لطفالله صافی گلپایگانی (۲۹ مرداد) : خاتون، قلب امام زمان(عج) را آزرد. [۲۱]
آیتالله سیداحمد علمالهدی (۱۱ شهریور): انتشار خاتون محاربه با امام زمان است/دولت عناصر حاشیه ساز را اخراج کند. [۲۲]
واقعیت چه بود؟
کلهر در مصاحبهاش، «رنگ مشکی» چادر را با استدلالهایی که از نظر دینی و تاریخی نادرست بودند زیر سؤال برد، ولی در این مصاحبه، هیچ توهین و یا حتی انتقادی از اصل چادر نشده بود. اما رسانهها ابتدا توهین به رنگ مشکی را توهین به اصل چادر و زیر سوال بردن آن تفسیر کردند و سپس توهین به اصل چادر را توهین به حجاب و عفاف و زیر سوال بردن آن دانستند.
همچنین جوانفکر در یادداشتی که گفته شد، نوشته بود که قراردادن حجاب در حوزه امربهمعروف و نهیازمنکر، محدود به حوزه رسمی و خاص مانند نیروی انتظامی نیست بلکه باید فریضهای عام و فراگیر باشد که عموم مردم به آن عمل کنند. همچنین اقدامات پلیسی باید در چارچوب یک برنامه جامع و همهجانبه صورت گیرد تا ثمربخش واقع شود. با این وجود در رسانهها ادعا شده بود که جوانفکر در این یادداشت، قرار دادن موضوع حجاب در حوزه امر به معروف و نهی از منکر را اشتباه نامیده و خواستار برچیده شدن طرح امنیت اخلاقی شده است.
ضمناً با نگاهی به فهرست مطالب خاتون به نظر نمیرسد که رویکرد کلی این ویژهنامه – علیرغم اشتباهاتش – زیر سوال بردن حجاب و عفاف بوده باشد.[۲۳]
کار فرهنگی با برخورد و بگیر و ببند نمیشود!
احمدی نژاد چند ماه بعد (۲۴ اسفند) به مجلس فراخوانده شد تا به سوالات نمایندگان پاسخ دهد. یکی از سوالات مربوط به اظهارات احمدی نژاد درباره حجاب (مصاحبه تلویزیونی ۸۹/۳/۲۳) بود. در این جلسه، ابتدا علی مطهری (نماینده تهران) در توضیح این سوالِ نمایندگان مجلس، دیدگاههای فرهنگی دولت احمدی نژاد را «لیبرال» خوانده و میگوید که «چراغ سبز نشان دادن» رئیس جمهور منجر شده تا وضعیت حجاب تا «خارج از کنترل» شود.[۲۴] در متن سؤال چنین آمده بود:
«چرا جنابعالی با علم به اینکه انتقاد از برخی مجریان قانون عفاف و حجاب در رسانه ملی موجب کاهش اقتدار نظام در این حوزه و بدتر شدن وضع پوشش اسلامی در جامعه خواهد شد در برنامه زنده تلویزیونی ضمن متهم کردن برخی مجریان این قانون برخلاف اجماع فقها بر وظیفه دولت اسلامی در آن مرتبه از امر به معروف و نهی از منکر که نیازمند اعمال قانون است، با اعلام این مطلب که راه حل این مسئله منحصر به کار فرهنگی است، از دولت سلب مسئولیت نمودید و پس از مخالفت گسترده مراجع تقلید، ائمه جمعه، علمای بلاد و نمایندگان مجلس با سخنان شما در مصاحبه زنده تلویزیونی بعدی اعلام کردید که سخن من همان است که گفتم؛ این رفتار شما چگونه توجیه میشود؟» [۲۵]
احمدینژاد چنین پاسخ داد:
«گفتند چرا راجع به حجاب و عفاف نظر دادید؟ما چه گفتیم؟ من چند حرف روشن دارم. این دیگر حرف بین خودمان است و میخواهیم از خودمان انتقاد کنیم. چرا هر وقت پای فرهنگ به میان میآید، ما مردم را متهم میکنیم و شروع به برخورد با مردم میکنیم؟ما گفتهایم این ملت با فرهنگترین و متمدنترین ملتهاست. همة ارزشها، اصول، دین و معنویت را همین ملت حفظ کرده است. چراتا در گوشهای از فرهنگ به نظر ما اشکال میرسد، شروع به زیر سؤال بردن جوانها و ملت میکنیم؟حرفهای ما این است، آیا اشکال دارد؟ ما میگوییم ملت ایران مؤمن، پاک، خوب و دوستداشتنیاند و من و شما را هم همین ملت سر کار آوردهاند. ما میگوییم با مردم خوب برخورد کنید، به مردم توهین نکنید، این قدر سخت نگیرید. البته، به قول برادر عزیزمان آقای مطهری، اگر کسی به طور سازمان یافته و با برنامه میخواهد تخریب کند و آسیب بزند، تکلیفش معلوم است. قوة قضائیه و سایر دستگاهها کار اطلاعاتی کنند و شناسایی کنند. اما این نیاز به برخورد عمومی ندارد. باید حکم قاضی باشد. ما میگوییم با تودههای مردم باید با محبت رفتار شود. مبنای رفتار حکومت با مردم محبت و مهربانی است. کار فرهنگی با برخورد و بگیر و ببند نمیشود. ما میگوییم آبرو و حقوق مردم محترم است. ما از این دفاع کردهایم، آیا این چیز بدی است؟ ما میگوییم این قدر به دخترها و پسرها گیر سهپیچ ندهید، بچههای خودمان هستند. شما به همین جوانها احترام بگذارید، ببینید همینها چه میکنند. والله همین جوانهای مملکت انقلاب و جنگ را اداره کردند. بالاخره شب عید است، کمی هم با یکدیگر شوخی کنیم. میشود هر زمانی که ۲۲ بهمن و انتخابات و… است، دوربین را روی همة تیپها ببریم، اما به محض اینکه این دوره گذشت، یقة این تیپها را بگیریم؟ این تناقض است و تناقض یک موقعی کار دست انسان میدهد. باز هم شوخی کنیم؛ کدام یک از من و شما در زندگیمان گناه نکردهایم؟ گناه خیلی بد است و من راضی به هیچ گناهی نیستم، اما چه کسی با من و شما برخورد کرده است؟ چون من و شما هستیم اشکال ندارد؟ مرگ خوب است، برای همسایه؟ کاری نکنیم که ملت بگویند: واعظان کاین جلوه در محراب و منبر میکنند/چون به خلوت میروند آن کار دیگر میکنند… حال گذشته از اینها، واقعاً رئیس جمهور حق اظهارنظر راجع به مسائل کشور ندارد؟ باید سؤال کنیم چرا این حرف را زدی؟ با این استدلال که راجع به همه میتوان گفت شما هم که این حرف را زدید، باعث فلان شدید! مگر مملکت با یک حرف زیر و رو میشود؟»
رهبر معظم انقلاب کمتر از یکسال بعد (۱۹ مهر ۹۱) بار دیگر بر برخورد مهربانانه با زنان بدحجاب تأکید کردند و اشاره کردند که بسیاری از این زنان متعلق به جبههی انقلاب اسلامی اند:
«خودتان را مجهز کنید، مسلح به سلاح معرفت و استدلال کنید، بعد به این کانونهاى فرهنگى – هنرى بروید و پذیراى جوانها باشید. با روى خوش هم پذیرا باشید؛ با سماحت، با مدارا. فرمود: «و سنّة من نبیّه»، که ظاهراً عبارت است از «مداراة النّاس»؛ مدارا کنید. ممکن است ظاهر زنندهاى داشته باشد؛ داشته باشد. بعضى از همینهائى که در استقبالِ امروز بودند و شما – هم جناب آقاى مهماننواز، هم بقیهى آقایان – الان در این تریبون از آنها تعریف کردید، خانمهائى بودند که در عرف معمولى به آنها میگویند «خانم بدحجاب»؛ اشک هم از چشمش دارد میریزد. حالا چه کار کنیم؟ ردش کنید؟ مصلحت است؟ حق است؟ نه، دل، متعلق به این جبهه است؛ جان، دلباختهى به این اهداف و آرمانهاست. او یک نقصى دارد. مگر من نقص ندارم؟ نقص او ظاهر است، نقصهاى این حقیر باطن است؛ نمىبینند. «گفتا شیخا هر آنچه گوئى هستم / آیا تو چنان که مینمائى هستى؟». ما هم یک نقص داریم، او هم یک نقص دارد. با این نگاه و با این روحیه برخورد کنید. البته انسان نهى از منکر هم میکند؛ نهى از منکر با زبان خوش، نه با ایجاد نفرت.»[۲۶]
نقص ظاهر
برای بررسی بیشتر موضوع، از جمله انتقادات تند علی مطهری از احمدی نژاد و مشایی، مصاحبه خواندنی روزنامه کیهان با سردار احمدی مقدم (فرمانده نیروی انتظامی کل کشور) درباره گشت ارشاد و کار فرهنگی و… به متن کامل این گزارش مراجعه کنید.
[۱] http://www.mardomsalari.com/template1/news.aspx?nid=14391
[2] http://www.president.ir/fa/1661
[3] http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8803160244
[4] http://www.president.ir/fa/17188
[5] http://www.president.ir/fa/14847
[6] http://www.president.ir/fa/27593
[7] آیت الله احمد خاتمی: از ورود افراد بدحجاب به دستگاههای دولتی جلوگیری شود (خبرگزاری حوزه- ۵ خرداد) و علی مطهری: دولت باید مانع ورود بدحجابها به دانشگاهها شود (خبرآنلاین-۲۲ اردیبهشت)
[۸] http://www.khabaronline.ir/detail/69122/
[9] http://www.jahannews.com/vdcgqz9qzak9xn4.rpra.html
[10] http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8903280404
[11] http://www.irna.ir/fa/News/2000691015
[12] http://www.khabaronline.ir/detail/81856
[13] http://www.president.ir/fa/22484
[14] http://www.598.ir/fa/news/46621
[15]حجتالاسلام والمسلمین علیرضا اسلامیان (عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) در گفتوگویی تفصیلی با خبرگزاری فارس در بیان جزئیات دیدار دوم اعضای این تشکل مذهبی با رهبر معظم انقلاب (مشرق نیوز- ۱۶ آبان ۸۹):
http://www.mashreghnews.ir/fa/news/13380
[16] http://www.rajanews.com/detail.asp?id=98764
[17] http://www.jahannews.com/vdcgwq9q3ak97z4.rpra.html
[18] http://www.kayhan.ir/900524/3.htm#other302
[19] http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=9005251084
[20] http://www.rasanews.ir/NSite/FullStory/News/?Id=110816
[21] http://ww1.rajanews.com/Detail.asp?id=99479
[22] http://www.khabaronline.ir/news-170973.aspx
[23] http://www.teribon.ir/archives/94319
[24] http://www.president.ir/fa/37125
[25] http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13901118000789
[26] http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=21151
منبع : احمدی نژاد بدون رتوش