بوستانها؛ پاتوق جدید قلیان کشها

به گزارش خبرنگار مهر، موضوع ممنوعیت سرو قلیان در اماکن عمومی به سه سال قبل باز می گردد. وقتی قرار شد بر اساس قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات، استفاده از قلیان در قهوه خانه ها و سفره خانه‌های سنتی ممنوع شود.

این برنامه با ورود وزارت کشور و نیروی انتظامی به عنوان مجریان قانون در اغلب استانهای کشور آغاز شد اما به یکباره و به دنبال اعتراض قهوه خانه داران تبریزی، با نامه ای که رئیس جمهوری به وزیر وقت کشور نوشت متوقف ماند. از آن سال تا کنون اجرای قانون ممنوعیت سرو قلیان در قهوه خانه ها در برخی استانها دنبال می شود به طوریکه داود امینی، مشاور وزیر کشور و مدیرکل سازمانهای مردم نهاد، از ممنوعیت عرضه قلیان در 14 استان کشور خبر داده و گفته است که بر اساس مصوبات موجود در ستاد کشوری کنترل دخانیات، حذف تدریجی قلیانها باید در دستور کار مسئولان و دستگاههای مربوطه قرار گیرد.

این در حالی است که نتایج آخرین مطالعات کشوری نشان می دهد شیوع مصرف قلیان طی سالهای 82 تا 86 در بین پسران 13 تا 15 ساله ‌از 16 به 32 درصد و در بین دختران همین رده سنی از 8.9 به 19 درصد افزایش پیدا کرده است.

دکتر کاظم ندافی، رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در ارتباط با مضرات مصرف قلیان بر این باور است که برخلاف بسیاری از عقاید و باورهای سنتی دود منتشره از قلیان حاوی مقادیر بی شماری مواد سمی است و نیکوتین حاصل از دود قلیان همانند سایر مواد دخانی اعتیاد آور است.

مصرف کنندگان قلیان در هر وعده مصرف 50 تا 200 پک می زنند که هر پک حاوی 15/0 تا یک لیتر دود است به عبارت دیگر هر فرد مصرف کننده قلیان در هر وعده معادل 100 نخ یا بیشتر سیگار مصرف می کند.

به گفته رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، منواکسید موجود در دود قلیان در مقایسه با سیگار به مراتب بیشتر و اثرات آن نیز چه برای مصرف کننده و چه برای مصرف کننده و چه برای افراد در معرض دود تحمیلی فراتر است. 

در حال حاضر بیشترین طرفداران قلیان را نسل جوان و بعضا نوجوان جامعه تشکیل می دهد و قهوه خانه ها و سفره خانه ها به پاتوق ثابت این افراد برای کشیدن قلیان تبیدل شده است. این در حالی است که بیشترین مشکل را در تهران و کلانشهرهای کشور شاهد هستیم. در واقع، تلاش وزارت بهداشت و وزارت کشور برای ممنوعیت قلیان در اماکن عموی پایتخت و سایر کلانشهرها به جایی نرسیده است. به طوریکه سردارحسین اشتری، رئیس پلیس اطلاعات و امنیت کشور گفته است که برخورد با قهوه‌خانه های دارای مجوز عرضه قلیان فعلا به صلاح نیست و باید با انبوه مراکز بدون مجوز که قلیان عرضه می‌کنند، برخورد شود. 

وی با اشاره به تجربه پلیس در برخورد با عرضه قلیان در قهوه خانه ها، گفته است که چند سال پیش برخورد با عرضه قلیان در تمام قهوه‌خانه‌ها و مراکز عرضه این کالا از جمله مراکز دارای مجوز در این ستاد تصویب شد که با اعتراض واحدهای صنفی دارای مجوز مواجه شدیم و در نهایت با دستور رئیس جمهوری به وزارت کشور این کار متوقف شد. 

به گفته سردار استری، تعداد مراکز دارای مجوز عرضه قلیان کم است و در عوض تعداد مراکزی که حتی پروانه کار ندارند یا پروانه کار دارند و مجوز عرضه قلیان ندارند و به عرضه این محصول زیانبار اقدام می کنند بسیار زیاد است. بنابراین پلیس با توجه به مصوبه امروز ستاد کشوری کنترل دخانیات با این مراکز برخورد قانونی می‌کند و قلیان را از این مراکز جمع آوری می‌کند. 

به دنبال ورود دوباره وزارت بهداشت و وزارت کشور به موضوع ممنوعیت عرضه قلیان در قهوه خانه ها و سفره خانه های سنتی، حضور جوانان و مصرف کنندگان قلیان در پارکها و بوستانهای شهر تهران بیش از پیش خودنمایی می کند. به طوریکه در روزهای آخر هفته و تعطیل، فضای پارکها و بوستانها از دود مشمئز کننده توتونهای میوه ای پر می شود. 

از سوی دیگر و به دنبال ممنوعیت ورود زنان به قهوه خانه هایی که قلیان سرو می کنند، دختران و زنانی که از طرفداران قلیان هستند به پارکها و بوستانها روی آورده اند. 

بر اساس اعلام سردار حسین ساجدی نیا رئیس پلیس تهران بزرگ، ورود زنان به چایخانه‌ها و قهوه خانه‌های دارای قلیان از 20 تیرماه ممنوع است و با متخلفان برابر قانون برخورد می‌شود.

البته ساجدی نیا این را هم گفته که این طرح فعلا شامل سفرخانه های سنتی نمی شود اما نظارت ویژه ای بر سفره خانه ها اعمال خواهد شد.

 به گفته رئیس پلیس تهران، 40 درصد چایخانه های شمال تهران که با عنوان دیزی سرا فعالیت می کنند شامل طرح ممنوعیت می شوند.

 بر اساس تحقیقات انجمن مبارزه با دخانیات، هر قلیان دارای 45 گرم توتون است که دود شدن این مقدار توتون برابر است با دود 100 نخ سیگار که وارد ریه فرد مصرف کننده می شود. این در حالی است که اغلب توتونهای میوه ای و اسانس دار، از تنباکوهای فاسد تهی می شود که بیشترین مواد سمی را در خود دارند.

مهندس خدیجه محصلی ، مسئول دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات در همین ارتباط گفت: دود قلیان حاوی مقادیر بی شماری مواد سمی است و به عنوان عامل اصلی بروز سرطان ریه، بیماریهای قلبی عروقی و سایر بیماریها شناخته شده است.

مسئول دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات افزود: میزان گاز منواکسیدکربن، فلزات سنگین و ترکیبات شیمیایی سرطان زا منتشره از احتراق ذغال یا مواد ایجاد کننده حرارت در قلیان در مقایسه با سیگار به مراتب بیشتر و اثرات سوء آن نیز، چه برای مصرف کنندگان و چه افراد در معرض دود تحمیلی، فراتر است.