نظرات فقهي رهبر انقلاب كه كمتر ديده شده

به گزارش رجانيوز، پايه تشكيل "سبك زندگي" در جامعه مسلمان ايران عمل به دستور العمل‌هاي تشريع شده دين مبين اسلام و مذهب تشييع است. عمل به "احكام شرعي" كه علماي دين از متون اسلامي استنباط كرده و در قالب رساله و استفتائات به بيان آن مي‌پردازند، مقدمه لازم در سبك زندگي اسلامي است كه ديگر بايسته‌هاي فرهنگي بر آن بنا نهاده مي‌شود.

روشن است كه نمي‌شود دم از سبك زندگي اسلامي زد اما بي‌خيال احكام شرعي اسلام، خصوصا احكام اجتماعي آن شد يا آنها را تنها در بايگاني رساله‌هاي عمليه و كتاب‌هاي احكام نگه داشت. چندي پيش نظرات فقهي جديدي از رهبر انقلاب منتشر شد كه محور برخي از آن مسائل فرهنگي و اجتماعي بود كه اگرچه عمل به آن بر مقلدين حضرت آيت الله خامنه‌اي واجب است بلكه مي‌تواند محور سبك زندگي اسلامي در بخش‌‌هاي مختلف زندگي انسان باشد.

رجانيوز نظر به اهميت مسائل مطرح شده كه بسياري از آن مورد ابتلاي جامعه امروز ماست، تعدادي از نظرات فقهي رهبر انقلاب را در ادامه منتشر مي‌كند.

تعريف غيبت
429. غيبت آن است كه پشت سر مسلمان عيب مستور او (امرى که مستور عرفى است) گفته شود، مشروط به اينكه به قصد تنقيص باشد، يا در نزد عرف تنقيص به‌حساب آيد.

اذن غيبت شونده به غيبت از او
430. اذن غيبت‌شونده در غيبت کردن او اعتبارى ندارد و در اين صورت نيز غيبت او جايز نيست.

ذکر ظلم بعضى از مسئولين
431. گزارش دادن ظلم مسئولين به مراکز و مراجع مسئول براى پيگيرى و تعقيب، بعد از تحقيق و اطمينان نسبت به آن اشکال ندارد و حتّى اگر از مقدمات نهى از منکر محسوب شود واجب مى‌‏گردد، ولى بيان آن در برابر مردم وجهى ندارد، بلکه اگر موجب فتنه و فساد و تضعيف دولت اسلامى‏ شود حرام است.

قطع رحم
432. قطع رحم، حرام است ولى صله‌ى رحم منحصر در ديد و بازديد نيست بلكه از طرق ديگر مانند تلفن، نامه و امثال آن نيز محقّق مى‌شود.

قطع رحم با خويشاوند معصيت‌كار 
433. قطع رحم با خويشاوند معصيت‌كار جايز نيست مگر اينکه احتمال داده شود که ترک معاشرت با او موقتاً موجب خوددارى او از گناه مى‌‌شود که در اين صورت به عنوان نهى از منکر، قطع رحم واجب مى‌‌گردد. 

كمك به متكدّيان
434. اگر کمک به متکديان، ترويج دروغ، بيكارى و تكدّى‌‌‌‌گرى و تخلف از قانون باشد بايد از آن اجتناب شود. انسان مى‌تواند به مؤسسات مورد اطمينانى كه در اين زمينه فعال هستند كمك كند.

سيگار كشيدن
435. حکم قليان يا سيگار کشيدن تابع ميزان ضرر آن است. اگر داراى ضرر قابل ملاحظه‌اى باشد يا موجب اذيّت و آزار ديگران گردد يا خلاف قانون باشد، جايز نيست.

امر و نهى زبانى 
436. با وجود شرايط و حفظ مراتب، وظيفه همگانى امر به معروف و نهى منكرِ زبانى مى‌باشد. و مراتب بالاتر از آن موكول است به مسئولين مربوطه. 

امر و نهى با احتمال ضرر
437. هر جا خوف آن باشد كه در اثر امر به معروف يا نهى از منکر ضرر قابل ملاحظه‌اى متوجه انسان شود، انجام آن واجب نيست. 

جواب سلام 
438. جواب سلام اشخاص بالغ و کودکانِ مميّز واجب است. 

عيدالزهراء
439. هرگونه گفتار يا كردار و رفتارى كه در زمان حاضر سوژه و بهانه به دست دشمن بدهد و يا موجب اختلاف و تفرقه بين مسلمين شود شرعاً حرام مؤکد است.

کف زدن در مجالس مذهبى  
440. به‌طور كلى کف‏زدن فى‌‏نفسه به نحو متعارف در جشن‌هاى اعياد يا براى تشويق و تأييد و مانند آن اشکال ندارد، ولى بهتر است فضاى مجالس دينى به‌خصوص مراسمى که در مساجد و حسينيه‌‏ها و نمازخانه‏‌ها برگزار مى‌‏شود، به ذکر صلوات و تکبير معطّر گردد تا انسان به ثواب آنها برسد.

عيد نوروز
441. هرچند نصّ معتبرى مبنى بر اينکه عيد نوروز از اعياد دينى يا ايام مبارک شرعى‏ باشد، وارد نشده است، ولى جشن گرفتن و ديد و بازديد در آن روز، اشکال ندارد، بلکه از اين جهت که صله رحم مى‌‌باشد مستحسن است.

عزادارى
442. عزادارى به شيوه مرسوم و سنتى اشكال ندارد بلكه مُستحسن است، لكن از هرگونه كارى كه موجب وَهْن مذهب باشد پرهيز شود.  

تعزيه و شبيه‌خوانى
443.  تعزيه و شبيه‌خوانى اگر مشتمل بر دروغ و وَهْن مذهب نباشد، اشكال ندارد لكن بهتر است به جاى آن مجالس وعظ و خطابه برپا شود.

پوشيدن لباس مشكى در عزاى اهل بيت (عليهم السلام)
444. كراهت آن ثابت نيست، بلكه اگر براى تعظيم شعائر باشد داراى اجر و ثواب نيز خواهد بود.

ابزار موسيقى در عزا
445. استفاده از آلات موسيقى، مناسب با عزادارى سالار شهيدان (عليه السلام) نيست و شايسته است مراسم عزادارى، به همان صورت متعارفى كه از قديم متداول بوده، برگزار شود. البته استفاده از طبل و سنج به نحو متعارف، اشكال ندارد.

استفاده از علم در عزادارى‌
446. استفاده از علم در عزادارى سيدالشهداء (عليه السلام) فى‌نفسه اشکال ندارد ولى نبايد اين امور جزء دين شمرده شوند.

قمه‌زنى
447. الف) قمه زنى مطلقاً جايز نيست.
ب) قمه‌زنى علاوه بر اينكه از نظر عرفى از مظاهر حزن و اندوه محسوب نمى‌شود و سابقه‌اى در عصر ائمه(عليهم السلام) و زمان‌هاى بعد از آن ندارد و تأييدى هم به شكل خاص يا عام از معصومين(عليهم السلام) در مورد آن نرسيده است، در زمان حاضر موجب وَهْن و بدنام شدن مذهب مى‌شود، بنابراين در هيچ حالتى جايز نيست.

نقل مطالب بى‌‌مأخذ در عزادارى‌
448. نقل مطالب و وقايع در عزادارى‌‌ها بدون اينکه مستند به روايتى باشد و يا در تاريخ ثابت شده باشد، وجه شرعى ندارد مگر آنکه نقل آن به عنوان بيان حال به حسب برداشت متکلّم بوده و علم به خلاف بودن آن، نداشته باشد.

غلوّ در مداحى
449. گفتن جملات غلوآميز جايز نيست و بايد از ترويج مداحانى که اهل غلو هستند و نيز جلسات آنها پرهيز شود.

استفاده از روزنامه‌هاى حاوى اسماء متبركه
450. استفاده از روزنامه‌هايى كه داراى آيات قرآنى و كلمات مقدسه است در امورى مثل سفره قرار دادن و نشستن بر آنها و يا انداختن در سطل زباله در صورتى كه از نظر عرف، بى‌‌احترامى شمرده شود، جايز نيست. 

راه‌هاى محو اسماء متبركه
451. دفن اسماء مبارك و آيات قرآنى يا تبديل آنها به خمير به وسيله آب، هنگام نياز اشكال ندارد، ولى جواز سوزاندن آنها مشکل است و اگر بى‌احترامى محسوب شود، جايز نيست، و نيز تقطيع آنها اگر بى‌‌احترامى محسوب شود، جايز نيست و در غير اين صورت نيز اگر تقطيع، موجب محو نوشته جلاله و آيات قرآنى نشود، كافى نيست. 

تمثال معصومين (عليهم السلام)
452. انتساب اين عكسها به حضرات معصومين (عليهم السلام) ثابت نيست، اگر چه هتك حرمت هم جايز نيست.

تراشيدن ريش
453. تراشيدن ريش و ماشين‌كردنى كه مانند تراشيدن باشد، بنابر احتياط واجب جايز نيست.

ريش پرفسورى 
454. تراشيدن مقدارى از ريش حکم تراشيدن تمام آن را دارد و بنا بر احتياط حرام است.

اجرت تراشيدن ريش‌
455. بنا بر احتياط، گرفتن اجرت در برابر تراشيدن ريش، حرام است.

تعريف موسيقى و غناء حرام
456. هر نوع خوانندگى و نوازندگى كه انسان را از خداوند متعال و معنويات و فضائل اخلاقى دور نموده و به سمت بى‌بندوبارى، بيهودگى و گناه و شهوترانى سوق دهد لهوى مضل عن سبيل الله بوده و حرام مى‌باشد. 

ملاک حرمت موسيقى‌
457. هر موسيقى که به حسب طبيعت خود از نوع موسيقى لهوى مضلّ عن سبيل الله باشد، حرام است اعم از اينکه مهيّج باشد يا نباشد و موجب ايجاد حزن و اندوه و حالات ديگر در شنونده بشود يا نشود،  و در صورتى که موسيقى مناسب با مجالس لهو و گناه نباشد و مفسده‏اى هم بر آن مترتّب نگردد، دليلى بر حرمت آن وجود ندارد.

غنا در شب زفاف
458. در غنا و موسيقى حرام (كه عبارت است از آواز لهوى مضلّ عن سبيل الله) فرقى بين عروسى و غير آن نيست.

مارش نظامى و سرود ملى 
459. موسيقى ارتشى (مارش نظامى‌) و موسيقى سرود ميهنى و امثال آن از مناسبات ميهنى و اجرت گرفتن براى آن اشکال ندارد.

گوش دادن به موسيقى بدون اختيار
460. اگر در جائى موسيقى حرام پخش شود، در صورتى که ترك آن محل يا آن مجلس ممكن نباشد و يا موجب مشقّت باشد انسان بايد به آن اعتنا و توجه نكند، اگرچه بى‌اختيار به گوش او برسد.

دف
461. حكم دف، بستگى به چگونگى استفاده از آن دارد، كه اگر به نحو لهوى مناسب مجالس عيش و نوش و گناه زده شود، دف زدن حرام است.
و در مجالس  و مناسبت‌هاى مذهبى در هر صورت بايد قداست و مقام اهل بيت (عليهم السلام) مراعات شود.

آلات موسيقى 
462. استفاده از آلات موسيقى فى‏نفسه براى اجراى سرودهاى انقلابى و برنامه‏‌هاى دينى و فعاليت‏هاى فرهنگى و تربيتى مفيد، اشکال ندارد و نيز خريد و فروش آلات نوازندگى و ياد دادن و فراگيرى موسيقى براى استفاده در امور مذکور اشکال ندارد.

463. خريد و فروش آلات مشترک براى نواختن موسيقى غير لهوى اشکال ندارد.

ترويج موسيقى
464. بطور كلّى، ترويج موسيقى و تدريس آن و تشكيل كلاس‌هاى موسيقى، هر چند موسيقى حلال باشد، با اهداف عاليه‌ى نظام مقدس جمهورى اسلامى سازگار نيست و بهتر است جوانان عزيز وقت با ارزش خود را صَرف يادگيرى علوم و فنون لازم و مفيد نموده و اوقات فراغت خود را با ورزش و تفريحات سالم، پر نمايند.

موسيقى براى معالجه
465. اگر طبق نظر پزشک متخصص و امين، معالجه بيمارى متوقف بر استفاده از موسيقى است، به مقدارى که معالجه بيمار اقتضا مى‏کند اشکال ندارد.

شنيدن غنا و صداى زن 
466. در حرمت شنيدن غنا فرقى بين غناى مرد و غناى زن نيست ولى شنيدن صداى زن اگر غنا نباشد، حرمت شرعى ندارد مگر آن که به قصد ريبه و يا موجب ترتّب مفسده باشد ولى شنيدن خوانندگى زن که غالباً مشتمل بر مفسده است جايز نيست.

گوش دادن به غناى همسر
467. گوش‌دادن به غناى حرام، مطلقاً حرام است حتى اگر غناى همسر باشد.

مداحى بانوان
468. مداحى زن، در جايى كه مى‌داند نامحرم صداى او را مى‌شنود اگر موجب جلب توجه و تهييج نامحرم و يا مفسده ديگرى‌ گردد، جايز نيست.

تبديل صداى مرد به صداى زن
469. اگر مردى صداى خود را تبديل به صداى زن کند و يا صداى مردى را توسط دستگاهى شبيه صداى زن كنند خالى از اشكال نيست.

حرکات موزون

470.  حرکات موزون مرد بنا بر احتياط واجب حرام است و حرکات موزون  زن براى زنان اگر عنوان لهو بر آن صدق كند مثل اين‌كه جلسه زنانه تبديل به مجلس حرکات موزون  شود، احتياط واجب در ترك آن است؛ در غير اين‌صورت هم اگر به‌گونه‏اى باشد كه باعث تحريك شهوت شده و يا مفسده‏‌اى بر آن مترتب شود و يا همراه با فعل حرام (مانند موسيقى و آواز حرام) باشد يا مرد نامحرمى حضور داشته باشد، حرام است. و در حكم فوق تفاوتى بين مجلس عروسى و غير آن نيست.

شرکت در مجلس حرکات موزون
471. شرکت در مجلس حرکات موزون اگر به عنوان تأييد کار حرام ديگران محسوب شود و يا مستلزم کار حرامى باشد، جايز نيست و در غير اين صورت اشکال ندارد و در صورتى که ترک آن مجلس به عنوان اعتراض بر کار حرام، مصداق نهى از منکر محسوب شود، بايد از آنجا خارج شود.

حرکات موزون زن براى شوهر
472. اگر حرکات موزون زن براى شوهر همراه ارتکاب حرامى [مانند موسيقى و آواز حرام] نباشد، اشکال ندارد.

ايجاد مراکز آموزش حرکات موزون
473. ايجاد مراکز تعليم و ترويج حرکات موزون با اهداف نظام اسلامى منافات دارد و به احتياط واجب جايز نيست.

حضور در مجلس گناه
474. اگر حضور در مجلس گناه موجب ارتكاب گناه و يا تأييد آن باشد يا نهى از منكر متوقف بر خروج از آن مجلس يا شركت نكردن در آن باشد، بايد انسان در آن مجلس شرکت نکند و اگر در آن حضور دارد، آنجا را ترک کند.

شركت در مراسم خانقاه 
475. از زمان بعثت پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) و عصر ائمه‌ى اطهار (عليهم السلام) تا زمان حاضر، هميشه مسجد پايگاه اقامه‌ى نماز و شعائر دينى و تبليغ معارف اسلامى بوده و خانقاه، اساس و جايگاهى نداشته است. بنابراين، بايد از شركت در اين‌گونه جلسات و هرگونه عملى كه باعث ترويج اين‌گونه مراكز شود، اجتناب گردد.

حضور در مجلس شراب
476. حضور در مجلسى که در آن شراب خورده مى‏شود جايز نيست و در صورت اضطرار واجب است به مقدار ضرورت اکتفا شود.

پوشيدن لباس جنس مخالف و تقليد صداى او در نمايش
477. پوشيدن لباس جنس مخالف و تقليد صداى او هنگام بازيگرى و بيان خصوصيات شخص حقيقى، اگر سبب فساد نگردد، اشكال ندارد.

كراوات
478. الف: ترويج فرهنگ اجانب، جايز نيست.
ب: به‌طور كلّى، پوشيدن كراوات و ديگر لباس‌هايى كه پوشش و لباس غير مسلمانان محسوب مى‌شوند به‌طورى كه پوشيدن آنها، منجر به ترويج فرهنگ منحطّ غربى شود، جايز نيست.

ترويج فرهنگ بيگانه در پوشش و آرايش
479. پوشيدن لباسهايى که از نظر دوخت يا رنگ يا غير آن تقليد و ترويج فرهنگ مهاجمِ غير مسلمان باشد، جايز نيست. و همين‌طور استفاده از زيورآلاتى که استعمال آن تقليد از فرهنگ دشمنان اسلام و مسلمين محسوب شود، جايز نيست. 

ابرو برداشتن و آرايش مردان
480. در صورتى که ابرو برداشتن يا آرايش کردن مردان تشبّه مرد به زن محسوب شود و يا مفسده‌انگيز باشد و يا ترويج فرهنگ مبتذل غرب به حساب آيد، جايز نيست.

خالکوبى 
481. خالکوبى اگر ضرر معتنابهى نداشته باشد حرام نيست.

مشاهده فيلم‌هاى توهين‌كننده به مقدّسات جمهورى‌
482. واجب است از مشاهده فيلم‌هايى که به مقدسات جمهورى اسلامى اهانت مى‌‌کنند، اجتناب شود.

فيلم و كتاب محرك شهوت 
483. خواندن كتاب‌ها و ديدن فيلم‌هايى که  محرك شهوت باشد جايز نيست. 

ديدن فيلم مبتذل
484. ديدن فيلم‌هاى مستهجن و حاوى منکرات، موجب تقويت هواهاى شيطانى نفس، تضعيف اراده و ايمان و زمينه‌ساز ترتّب مفاسد و گناهان بوده و به هيچ وجه جايز نيست.

تحريك شهوت با ديدن فيلم‌هاى جنسى 
485. برانگيختن شهوت توسط ديدن فيلم‌هاى جنسى جايز نيست، حتى براى زن و شوهر.

معيار حرمت قمار 
486. به‌طور كلى بازى با هر چيزى كه مكلف تشخيص دهد از آلات قمار است و يا در آن شرط بندى شود به هيچ وجه جايز نيست، و بازى با هر وسيله‌اى كه جزء آلات قمار به حساب نيايد بدون شرط بندى‌، اشكال ندارد.

پاسور
487. بازى با ابزار قمار از جمله پاسور، حتى بدون برد و باخت هم حرام است.

شطرنج
488. اگر به تشخيص مكلّف، امروزه شطرنج از آلت قمار بودن خارج شده باشد، بازى با آن بدون برد و باخت اشكال ندارد.

بيليارد 
489. بازى با بيليارد اگر با برد و باخت همراه بوده و يا موجب ترتب مفاسد اخلاقى يا اجتماعى و يا همراه با محرّمى از محرّمات الهى باشد، جايز نيست.

بازديد از سايتهاى تبليغاتى و دريافت پول
490. اگر بازديد از سايت‌هاى تبليغاتى، ترويج فساد از قبيل نشر اكاذيب و ارائه مطالب باطله نباشد و مبلغ دريافتى بعنوان هديه باشد، بازديد از آنها و دريافت مبلغ مذكور اشكال ندارد.

استفاده از ماهواره
491. آنتن‌هاى ماهواره‌اى اگرچه حکم آلات مشترک را دارد ولى چون اين وسيله براى کسى که آن را در اختيار دارد زمينه دريافت برنامه‏‌هاى حرام را کاملاً فراهم مى‏‌کند و گاهى نگهدارى آن مفاسد ديگرى را نيز در بر دارد، خريد و نگهدارى آن جايز نيست مگر براى کسى که به خودش مطمئن است که استفاده حرام از آن نمى‌‏کند و بر تهيه و نگهدارى آن در خانه‏اش مفسده‏‌اى هم مترتّب نمى‏‌شود. لکن اگر در اين مورد قانونى وجود داشته باشد بايد مراعات گردد.

نصب و تعمير آنتن‌هاى ماهواره‌اى‌
492. اگر از آنتن ماهواره‌اى براى امور حرام استفاده شود که غالباً همين‌طور است و يا تعمير کننده و يا نصب کننده علم داشته باشد به اينکه کسى که قصد تهيه آنتن ماهواره‏اى را دارد، براى امور حرام از آن استفاده مى‌‏کند، خريد و فروش و نصب قطعات و راه‏‌اندازى و تعمير و فروش قطعات آن جايز نيست.

سرويس‌دهى کافى‌‌نت به مشتريان
493. اگر کسى‌‌کافى‌‌نت داشته باشد با علم به اينكه مشترى از ابزارى كه در اختيار او قرار داده مى‌شود استفاده حرام مى‌کند، جايز نيست آن را در اختيار آنها قرار دهد و كسب درآمد از اين طريق نيز اشكال دارد ولى در صورت شک در اينکه مشترى از آن بصورت حرام استفاده مى‌کند، اشكال ندارد