به گزارش فارس، علی لاریجانی كسی است كه در انتخابات دوره هشتم مجلس شورای
اسلامی، پس از استعفا از دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، از شهر قم
كاندیدای مجلس شد و با رأی بالایی از این شهر به مجلس هشتم راه یافت.
وی
در نخستین گام در خانه ملت، كاندیدای ریاست بر مجلس و فراكسیون اصولگرایان
شده و در هر دو سمت نیز با رأی وكلای ملت بر كرسی ریاست تكیه زد.
مدیریت
رئیس مجلس در موضوع ادغام وزارتخانهها و مواضع وی در جریان فتنه به خصوص
گفتههایش در گفتوگوی ویژه خبری سال 88 كه بسیار هم جنجالی بود، ما را بر
آن داشت كه با لاریجانی به گفتوگو نشسته و به طرح این مسائل بپردازیم،
مشروح این گفتوگو به شرح ذیل منتشر میشود.
فارس: مجلس قبل از سال
برای كاهش تعداد وزارتخانهها، ماده 53 قانون برنامه را تصویب كرد و امروز
چند ماه از آن تصمیم گذشته است، سیر تحولات این ماهها را همه میدانند،
اما چه شد كه دولت و مجلس كارشان به اینجا كشید كه این همه اختلاف پیش آمده
و حتی موضوع منجر به این شود كه رهبری ورود كرده و تنظیم قوا (اصل 110
قانون اساسی) را اعمال كنند و باز هم امروز علیرغم همه این تحولات احساس
میشود كه اختلافات زیادی بین دولت و مجلس در مورد كاهش تعداد وزارتخانهها
و ادغامها وجود دارد، نظر شما در این باره چیست؟
لاریجانی:
برداشت من این نیست كه ما در حال حاضر اختلافات زیادی در زمینه ادغامها
داریم، خیلی هم دوست ندارم كه گذشته را ورق بزنم چون میتوانست بهتر از این
عمل شود.
** دولت میتوانست در ادغام وزارتخانهها بهتر عمل كند
فارس: چه كسی میتوانست بهتر عمل كند؟
لاریجانی:
دولت میتوانست بهتر عمل كند، اصل اینكه دولت كوچك شود یك منطق است،
مخصوصاً با اجرای اصل 44؛ در زمانی كه برنامه پنج ساله پنجم نوشته میشد
مباحثی بین دولت و مجلس وجود داشت كه براساس آن مباحث ما قصد داشتیم كه
دولت كوچك شود. البته ما تجربهای هم قبلاً داشتیم و مجلس تشكیل وزارت ورزش
و جوانان را تصویب كرده بود و دولت در قبال آن موضعگری كرد كه نباید
میكرد اما به هر حال موضعگیری كرد.
** دو سال به دولت زمان دادیم تا با مطالعه در زمینه ادغامها عمل كند
ما
هم گفتیم كه حد را در قانون برنامه مشخص میكنیم و دولت را موظف میكنیم
كه وظایف این وزارتخانهها را در چارچوب مشخص ارائه دهد؛ در واقع
میخواستیم بخشی را با دولت بسته باشیم. در قانون برنامه این كار صورت
گرفت، معنی آن هم این بود كه دولت برای كاهش تعداد وزارتخانهها طرحی را با
مطالعه آماده كند لذا ما دو سال به دولت برای آن زمان دادیم.
انتظار
این بود كه دولت در نهایت بیاید و بگوید كه ما در مجموعه مطالعاتی كه
انجام دادیم به این نتیجه رسیدیم كه فلان بخشها تجمیع شده و فلان
وزارتخانه باید تشكیل شود.
** اگر دولت مدعی مبهم بودن قانون بود باید از موجود حی و حاضری به نام مجلس تفسیر میخواست
فارس:
دولت روی همین اصل متن ماده 53 هم حرف داشت، اگرچه امروز با تفسیر شورای
نگهبان كار تمام شده اما دولت در چند ماه گذشته به خاطر همین نوع نوشتن
قانون به حاشیه رفت؛ حرف دولتیها هم این بود كه مجلس قانون را بد نوشته
است، آیا شما مبهم نویسی مجلس را قبول دارید و آیا نباید مجلس قانون را
روشن مینوشت كه دولت هم روشن عمل میكرد؟
لاریجانی: اگر دولت
اشكالش این است كه قانون مبهم است، باید از مجلس تفسیر میخواست و ما هم
تفسیر میكردیم. موجود حی و حاضری به نام مجلس وجود دارد و قانون اساسی هم
اعلام كرده كه تفسیر قانون با مجلس است و اگر دولت میگفت قانون مبهم است
باید تفسیر میخواست.
هر مسئلهای یك راه دارد و قائدتاً دولت هم
منطقی برای خود داشت لذا بنده نمیخواهم آن را مبنای قضاوت بدانم بلكه
میخواهم موضوع را شرح دهم.
** نیازی نبود كه دولت با عجله وزرا را عزل كند
پس
ما میخواستیم كمك كنیم كه دولت موفق شده و كاهش وزارتخانهها را انجام
دهد و موضوع مثل مسئله وزارت ورزش هم نشود كه بگویند مجلس خودش تصمیم گرفت
لذا گفتیم كه شما (دولت) پیشنهاد بدهید و هیچ نیازی هم نبود كه با عجله
وزرا را عزل كرده و بعد بگویند ادغام صورت گرفت.
** قبل از اینكه دولت در مورد عزل وزرا تصمیم بگیرد گفته بودم كه این تصمیم غلط است
بنده همان روز قبل از تصمیمگیری در دولت، به آنها عرض كرده بودم كه این تصمیم شما غلط است و ما آن را قبول نداریم.
فارس: كدام تصمیم را میگویید؟
لاریجانی:
اینكه خودشان بتوانند ادغام كرده و از طرفی هم وزرا احتیاج به رأی اعتماد
نداشته باشند؛ چون اصل حرف دولت این بود كه من اصلاً ادغام دو وزارتخانه
نمیكنم، بلكه ادغام یك یا دو وزارتخانه در دل یك وزارتخانه دیگر میكنم
بنابراین نه احتیاجی به مجلس است، نه احتیاج است كه شرح وظایف مجلس بیاید و
نه نیاز به رأی اعتماد داریم چرا كه یك وزارتخانه قبلاً رأی اعتماد گرفته و
ما چند وزارتخانه دیگر را در دل آن وزارتخانه قرار میدهیم.
** تئوری دولت برای قرار دادن چند وزارتخانه در دل یك وزارتخانه، شاذ بود
این
مسئله، موضوع شاذی بود. به هر حال مصنف و مدون قانون وجود دارد و میتوان
از او پرسید. اما به هر حال در قبال ادغام وزارتخانهها میتوانست این طور
عمل نشود و ظرف دو یا یك سال مطالعه شده و مثل تشكیل وزارت جهاد كشاورزی،
صنایع و معادن و صنایع سنگین عمل شود. چرا كه ما سابقه آنها را داشتیم.
** مجلس قرائت دولت از ماده 53 قانون برنامه را صد در صد غلط میدانست
فارس: چه شد كه موضوع به اختلاف رسید؟
لاریجانی: اینكه اختلاف شد به خاطر این بود كه مجلس قرائت دولت را صد در صد غلط میدانست.
فارس:
اگر شما قرائت دولت از ماده 53 را غلط میدانید، مگر قبل از تصویب موضوع
را با دولتمردان چك نكرده بودید، مگر مجلس قبل از تصویب ماده 53 با كار
كارشناسی و با حضور نمایندگان دولت عمل نكرده بود كه پس از تصویب ماده 53
دولت حرف دیگری زده باشد؟
لاریجانی: بله ما قبلاً در مورد تعداد
وزارتخانهها با دولت همگام بودیم، اما بعدش با ما مشورتی نشد، ما اعلام
كردیم كه این كار شما را غلط میدانیم، اعتنا نشد لذا ما فكر میكنیم كه
برای احقاق حقوق مردم باید ایستادگی میكردیم.
وقتی هم كه برخی
شبهه داشتند من از شورای نگهبان تفسیر خواستم و شورای نگهبان هم همین نظر
را داد. (ادغام وزارتخانهها باید با تصویب مجلس باشد و وزار هم رأی اعتماد
بگیرد) اما باز هم توجه نشد لذا باتوجه به اختیاراتی كه قانون اساسی به
رهبری داده، ایشان ورود كردند.
** استدلال احمدینژاد برای ادغام سریع وزارتخانهها
این
مسئله تجربهای است كه اگر ما به قانون اعتبار ببخشیم و بیخود تفسیرها و
قرائتهای شاذ را نیاوریم، به نفع كشور است؛ امروز از این مرحله عبور
كردهایم، فقط اشكالش این بود كه مدتی وزارتخانهها بیسرپرست ماندند البته
آقای احمدینژاد استدلالی داشتند و استدلالشان هم این بود كه اگر سیر
ادغام وزارتخانهها طولانی شود وزارتخانهها متزلزل میشوند و من برای
اینكه این مسئله را جمع كنم سریع در مورد ادغامها، اقدام كردم.
** استدلال احمدینژاد را قبول نداشتم
بنده این حرف را خیلی قبول ندارم اما به نظر وی احترام میگذارم و به هر حال آقای احمدینژاد استدلال داشت.
فارس: یعنی شما تعجیل دولت را درست نمیدانید؟
لاریجانی:
بله تعجیل دولت را درست نمیدانم، یعنی میتوانست خیلی دقیقتر عمل شود
حتی دقیقتر از آن كاری كه الان كردهایم، من نمیگویم كاری كه الان در
مورد ادغامها كردهایم دقیق است ولی بهترین راه حل در ظرف زمانی فعلی بود.
** اقدام كنونی در مورد ادغامها بهترین راهحل در ظرف زمانی فعلی بود
ما
در نهایت هم به احمدینژاد گفتیم كه بهترین كار این است كه شما نمایندگانی
را معرفی كنید و من هم نمایندگی معرفی كنم تا آنها با هم به نتیجه برسند و
این بساط را جمع كنیم. جمع كنیم هم معنایش این است كه پهن شدن موضوع خوب
نیست ولی در عین حال باز هم میگویم كه میتوانست خیلی دقیقتر از این در
مورد ادغامها عمل شود.
** امروز دیگر مسئلهای بین دولت و مجلس درباره ادغام وزارتخانهها وجود ندارد و ما به نتیجه رسیدهایم
بنده
در مجموعه شرایط و ظرف زمانی فعلی همین فكری كه مجلس در مورد ادغامها
انجام داده را خوب میدانم، اما نه بهترین، در حال حاضر دیگر مسئلهای بین
دولت و مجلس وجود ندارد و ما به نتیجه رسیدیم. البته ممكن است كه یك یا دو
وزارتخانه دیگر مثل نیرو و نفت هم ادغام شوند ولی باز هم عجلهای نیست چرا
كه دو سال فرصت داریم.
فارس: در مجموعه كنشها و واكنشهایی كه در
مورد ادغام وزارتخانهها صورت گرفت از جمله مبهم نویسی مجلس، تعجیل دولت و
عمل نكردن به قانون، با در نظر گرفتن این مجموعه آیا شما دولت را مقصر اصلی
میدانید یا مجلس هم مقصر است؟
لاریجانی: من اصلاً راجع به این
ماجرا نظر نمیدهم چون فایدهای ندارد و دلخوریهایی ایجاد میكند. الان از
این مرحله عبور كردهایم ولی تحلیل من این است كه میتوانست بسیار بهتر از
این ماده 53 اجرا شود. البته باید از این تجربه برای آینده استفاده كرد
ولی در كل اینكه كسانی مقصر بودهاند یا نه، بلاوجه است و دلخوری ایجاد
میكند.
** عدهای دلشان میخواهد شائبهها در مورد من باقی بماند
فارس:
شائبه یا سوء تفاهمی بین اصولگرایان و نیروهای حزباللهی پیش آمده و برخی
معتقدند كه در جریان فتنه و در آن شرایطی كه رهبری یك تنه به موضوع ورود
كرده و از كیان انقلاب دفاع كردند، شما در آن دوره كمرنگتر به موضوع ورود
كردید و حتی در گفتوگوی ویژه خبری هم تا حدی اعتراضات خیابانی را تأیید
كردید، لطفا روشن و صریح درباره این مسئله صحبت كنید؟
لاریجانی: من
در این زمینه قبلاً زیاد صحبت كردم. عدهای دلشان میخواهد این شائبهها
باشد و ما خیلی نمیخواهیم آنها را در مضیقه قرار دهیم.
فارس:این عده چه كسانی هستند؟
لاریجانی:
مسئله واقعاً این طور بود، یك تصمیمات استراتژیكی نظام دارد كه رهبری آنها
را اتخاذ میكنند، ما هم باید در طول عمر سیاسی خودمان به آن توجه كافی و
وافی داشته باشیم.
نه به خاطر سؤال شما، اما این مسئله را میگویم
كه نظر بنده این است كه نظام ما یك نقطه برجسته به نام ولایت فقیه دارد و
اگر در دورههای مختلف توجه وافی و كافی به نظرات این جایگاه چه در دوران
امام راحل و چه در دوران آیتالله العظمی خامنهای نشود، كشور ضرر كرده
است.
** وقتی فهمیدم نظر رهبری چیست، نظرم را اصلاح كردم
اعتقادم
این است كه، چه در زمانی كه در وزارت ارشاد بودم، چه در رادیو و تلویزیون،
چه در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی و چه در مجلس؛ بنده نزد خود و خدای
خودم احساس میكنم كه نظرات رهبری را بفهمم، عمل میكنم. البته ممكن است
زمانی من برداشتی داشته باشم و رهبری برداشت دیگری داشته باشند اما وقتی
فهمیدم كه نظر ایشان فلان است، اصلاح كردم؛ این مسئله وجود داشته است؛ هم
در رادیو و تلویزیون ممكن بود، باشد و هم الان.
انسانها تشخیصهای
متفاوتی دارند ولی در مسائل پس ازانتخابات یك بخش تصمیمات رهبری بود و یك
بخش مدیریت صحنه، این دو مقوله یكی نیستند.
** در گفتوگوی ویژه خبری سال 88 سعی كردم فضا را آرم كنم
آن
روزی هم كه بنده مصاحبه تلویزیونی كردم، زمانی بود كه حوادث بسیاری در
تهران رخ داد و شهر مضطرب شده و افرادی هم كشته شده بودند؛ آن شب تلاشم این
بود كه فضا را آرام كنم. آرام كردن فضا هم این نیست كه موج جدیدی ایجاد و
با تندی صحبت كرد بلكه باید فضا را آرام كنیم تا طرفین احساس كنند تا افراد
و مراجعی هستند كه به موضوع رسیدگی میكنند.
در آن گفتوگوی
تلویزیونی بنده به نظرات رهبری تأكید كردم و به اجرای قانون هم تأكید داشتم
و گفتم كه قانون باید در كشور اجرا شود. بنابراین مبنای امروز و آن روز
بنده قانون بود. اما اینكه مردم بتوانند تظاهرات كنند، من این را درست
میدانم و مردم میتوانند تظاهرات كنند اما در چارچوب قانون و نه بدون
اجازه.
اگر هم مردم اعتراضاتی دارند، رسیدگی میشود و این منطقی
است كه من همیشه دارم؛ ما كه نباید بگوییم اگر كسی اعتراضی دارد رسیدگی
نمیشود. حتی رهبری هم در نماز جمعه فرمودند كه ما رسیدگی میكنیم. ایشان
ضمن اینكه تلقی خودشان را فرمودند، گفتند كه رسیدگی میكنیم.
** رهبری در نماز جمعه 29 خرداد تلقی خودشان را به عنوان ناظر بیان كردند
متأسفانه
جریانهای رسانهای صحبت آقا را درست منتقل نكردند یعنی نگاه ناصواب كردند
چون من به دلیل سابقه زیادی كه با ایشان داشتم، میدانم كه فكر ایشان
چیست. ایشان گاهی نظری دارند ولی میفرمایند، شورای نگهبان هر تصمیمی بگیرد
من آن را قبول دارم و بنده از زبان خودشان چندین بار این را شنیدم كه
میگفتند نظر من این است اما شورای نگهبان هر نظری داشته باشد من آن را
قبول دارم.
آن روز در نماز جمعه، ایشان تلقی خودشان را به عنوان یك
ناظر فرمودند، ولی گفتند كه شورای نگهبان هم به همه چیز رسیدگی كند، من هم
در آن روز در مصاحبه همین را تأكید كردم كه مراجع رسیدگی وجود دارد و باید
رسیدگی شود البته برخی از آقایان فكر میكنند كه با حرف تند زدن می شود
شرایط كشور را درست كرد اما من این گونه مدیریت را درست نمیدانم چرا كه
كشور ضرر میبیند. البته ممكن است كه آنها با حسن نیت این حرفها را بزنند.
** برخی از آقایان فكر میكنند كه با حرف تند زدن می شود شرایط كشور را درست كرد
ولی
در كل، مدیریت صحنه در برخی جاها میتوانست بهترین از این باشد كما اینكه
آقا فرمودند آنچه كه در كوی دانشگاه رخ داد مثل یك جنایت بود و پس از اینكه
ما بررسی كردیم، اصلاح شد و چقدر خوب است كه نظام ما یك شیوه خود اصلاحی
دارد.
بنابراین پیروی از رهبری یعنی هر كسی در طبقه خود شرایط را
آرام كند و پیگیر مسائل باشد كه به كسی ظلم نشود و به نظام هم ظلم نشود.
اما بعضیها این طور فكر نمیكنند، آنها فكر میكنند كه مثلاً اگر بخشهایی
را نبینند به نفع نظام است. اما ما واقعاً این را درست نمیدانیم كما
اینكه اگر رهبری دستور نمیدانند و مجلس در مورد كهریزك پیگیری نمیكرد،
شاید یك عده بدشان نمیآمد كه این موضوع را هم نبینند و من این را درست نمی
دانم.
** ممكن است برخی از من خرده بگیرند اما من مشرب خودم را میروم
اگر
یك عده پس از انتخابات به نظام ظلم كردند نباید یكسری از مدیران پایین هم
به یك عده ظلم كنند، ظلم همیشه پاسخ بدی دارد. منطق ما این بود وگرنه من
علیالاصول معتقدم كه در نظام ما حتماً باید نظر ولیفقیه حاكم باشد.
ممكن
است برخی از من خرده بگیرند اما من مشرب خودم را میروم، حتی ما در مجلس
گاهی چیزی را تصویب میكنیم، وقتی میفهمیم كه نظر رهبری متفاوت است آن را
عوض میكنیم و من فكر میكنم از این نكات مثبت مجلس هشتم است كه آنجایی كه
نظرات رهبری را میفهمد، اجرا میكنند.
* گفتوگو از حسین دلیریان