دولت آمریكا اعلام كرد كه با
جنبش إخوانالمسلمین مصر رابطه نزدیكتری برقرار میكند. بسیاری این تحرك
را دیرهنگام اما صحیح میدانند. این در حالی است كه شورای روابط خارجی از
غافلگیر شدن دولت آمریكا در قبال بیداری اسلامی انتقاد كرده است. پیش از
پرداختن به این تحلیل و بقیه اخبار خاورمیانه در هفته گذشته، نگاهی خواهیم
داشت به روزهای آتی یمن و نقش عربستان سعودی:
روزهای سخت یمن برای عربستان
نشریه فارنافرز در مقالهای با عنوان «معضل عربستان سعودی در یمن» نوشت:
«عربستان سعودی در بحران یمن از حامی حفظ وضعیت موجود به طراح خروج
احتمالی رئیسجمهور علی عبدالله صالح تبدیل شده است.» برنارد هیكل، رئیس
موسسه مطالعات فرامنطقهای خاورمیانه، شمال آفریقا و آسیا مركزی دانشگاه
پرینستون و نویسنده این مقاله معتقد است در صورت خروج صالح از یمن،
«گزینههای عربستان برای تأمین نفوذش در این كشور، تنها سختتر خواهد شد.»
این مقاله با اشاره به خواست مردم یمن، میافزاید: «این وضعیت، عربستان
سعودی را در میان دو سیاست متناقض قرار میدهد؛ تأمین نفوذ در یمن و حفظ
ثبات یمن به حدی كه تهدیدی برای عربستان سعودی نباشد. ریاض در یمن با
گزینههایی سخت بدون راه حل آسان روبرو است.»
شورای روابط خارجی آمریكا: غافلگیری دولت و ناكامی نهادهای اطلاعاتی آمریكا
شورای روابط خارجی آمریكا در یادداشتی ضمن اشاره به غافلگیر شدن دولت
اوباما در قبال بیداری اسلامی در خاورمیانه اظهار داشت كه «نهادهای
اطلاعاتی آمریكا نیز در این جریان شكست خوردند؛ چراكه نه توانستند به
مسئولان آمریكایی در قبال وضعیت انفجاری تونس و مصر و حتی قادر به ارائه
پیشبینی و یا مشاوره در مورد چگونگی واكنش دولت آمریكا به قیام اعراب و
یا بیثباتی سیاسی در كشورهای دارای اهمیت بسیار برای اهداف و منافع
آمریكا نبودند.» به عقیده نویسنده این یادداشت، در نتیجه این ناكامیها
«دولت آمریكا در مدیریت بحران و واكنش به آن، ایده مشخصی از تبعات و اهداف
استراتژیك خود نداشته است.» شورای روابط خارجی آمریكا در پایان پیشنهاد
داد كه دولت آمریكا دست به تدوین ارزیابی خطرات متوجه سیاست خارجی آمریكا
در سطح جهان بزند.
آمریكا مجبور به پذیرش رسمی أخوانالمسلمین شد
هیلاری كلینتون، وزیر امور خارجه آمریكا اعلام كرد كه دولت وی به برقراری
تماس محدود با جنبش إخوانالمسلمین مصر ادامه خواهد داد. خانم كلینتون،
این اقدام را در جهت «منافع واشنگتن» دانست. در حالی كه وزیر امور خارجه
آمریكا سعی داشت این اقدام جدید را همسو با سیاستهای قبلی آمریكا جلوه
دهد، در واقع این تصمیم یك تغییر در نحوه مواجهه با جنبشهای مسلمان است.
شادی حمید، تحلیلگر مسائل خاورمیانه در این رابطه نوشت: «آمریكا گزینه
دیگری نداشت؛ عدم ارتباط با آنها یك كار احمقانه خواهد بود.» حمید تأكید
كرد كه إخوان المسلمین، «قویترین نیروی سیاسی مصر» است.
رفراندوم در مراكش
بر اساس آمار اولیه، ۹۸.۵ درصد شركتكنندگان در رفراندوم اصلاح قانون
اساسی مراكش به پیشنهادات پادشاه این كشور رأی دادند. این پیشنهادات برای
مهار قیام مردم مراكش طراحی شده بود. این پیشنهادات، وظایف اجرایی پادشاه
را به دولت محول مینماید اما پادشاه مراكش هنوز در رأس قدرت و امور مهم
باقی میماند. این انتخابات در حالی برگزار شد كه مشاركت مردم مراكش تا
ظهر به وقت محلی تنها ۲۶ درصد بوده و نیروهای مخالف پادشاه مراكش نیز
خواهان تحریم این انتخابات شدهاند. پیشبینی میشد دستكم شش میلیون تن
از واجدین شرایط رأی، به پای صندوقهای رأی نروند. برخی صاحبنظران
معتقدند پیشنهادات سیاسی همچون اقدامات پادشاه مراكش، «میتواند مدلی برای
پادشاهان دیكتاتور جهان عرب برای ادامه تسلط بر قدرت باشد.»
تشكیل شورای انتقالی در یمن
اپوزوسیون یمن در دیدار مشتركی كه با یكدیگر داشتند، به این نتیجه
رسیدهاند كه یك شورای انتقالی رسمی شامل نمایندگان معترضان و دیگر احزاب
را تشكیل دهند. عبد ربوح منصور هادی، معاون رئيسجمهور یمن و مقامات حزب
حاكم این كشور از پیوستن به این شورا امتناع كردهاند.
خیابانهای یمن پس از نماز جمعه روز گذشته در این كشور نیز شاهد تظاهرات
دهها هزار نفری علیه علی عبدالله صالح، رئیسجمهور یمن بود. این جمعیت
خواهان استعفای صالح و پیوستن معاون وی به معترضان و پایان درگیریها شدند.
الوفاق تعهد خود برای حل مشكلات بحرین را به نمایش گذاشت
حزب الوفاق بحرین اعلام كرد كه در گفتوگوی ملی این كشور شركت میكند اما
اگر با جهتگیری این گفتوگوها مخالف باشد، این مذاكرات را ترك خواهد كرد.
الوفاق، اصلیترین حزب شیعه در بحرین، تأكید كرد كه با وجود اینكه دولت
بحرین با آنها بدرفتاری كرده، متعهد به حل مشكلات خواهد بود. الوفاق
افزود كه برخوردار بودن از ۵ نماینده با توجه به جمعیت حامیان آنها، امری
عادلانه نیست.
اردن: «جمعه شرم»
هزاران اردنی پس از نماز جمعه به خیابانهای شهرهای بسیاری از این كشور
ریختند و خواهان استعفای معروف البخیط، نخستوزیر و انحلال پارلمان این
كشور شدند. معترضان دولت اردن، این جمعه را «جمعه شرم» نامیدهاند.