فارس، طی روزهای گذشته متوجه شدیم که سازمان حج و زیارت به مدیران تعدادی
از کاروانها ابلاغ کرده است که به دلیل کاهش ۲۰ درصدی ظرفیت حج سال جاری،
اعضای کاروانهای خود را به کاروانهایی که ظرفیت خالی دارند انتقال دهند،
که این موضوع مورد اعتراض تعدادی از مدیران کاروانها و زائران قرار گرفت.
به همین دلیل و برای پاسخ به سؤالات ایجاد شده، فارس مصاحبهای را
با غلامرضا رضایی معاون حج، عمره و عتبات سازمان حج و زیارت انجام داد که
به این شرح است:
علت ادغام کاروانها در حج سال جاری چیست و چرا دیر این اقدام انجام شد؟
رضایی: امسال عربستان در حدود ۱۵ روز گذشته به ما اعلام
کرد که سهمیه حج کل کشورهای اسلامی ۲۰ درصد کاهش پیدا کرده است و بر این
اساس ۲۰ درصد از مدیران اعلام شده بایستی حذف میشدند.
در کل کشور حدود ۵۰ مدیر کاروان در استانها و شهرستانها وجود
دارد که مشمول این حذف شدند ولی به هیچ وجه زائر کاروانها مشمول حذف واقع
نمیشوند، زائران کاروانها همگی اعزام میشوند و هیچ زائری که ثبت نام
کرده و مبلغ قطعی هزینه سفر را پرداخت کرده است از سفر باز نمیماند.
به همین دلیل شرایط را مدیریت کردیم و ۲۰ روز گذشته، پس از اعلام
شفاهی دولت عربستان در همان زمان سایت ثبت نام را بستیم و با مشورت با
کارشناسان سازمان تصمیم بر آن شد که اگر فردی پول را واریز کند و ثبت نام
قطعی خود را انجام دهد سازمان به آنها نگوید از اعزام شما معذور هستیم لذا
با تدبیری که سازمان حج انجام داد در یک زمان و مقطع تصمیم گرفتند که سایت
را ببندند و دیگر کسی نتواند ثبت نام کند.
ثبت نامها از کی آغاز شد و تا کی ادامه داشت؟
رضایی: زمان ثبت نام از ۱۵ فروردین ماه آغاز شده بود و به
طور رسمی و قطعی در رسانهها اعلام کردیم که زائران فرصت دارند ۱۵ روز نسبت
به واریز هزینه سفر خود اقدام کنند و سفرشان را قطعی کنند.
این دو هفته تا دو ماه و نیم تمدید شد و تا اواسط تیر ماه ثبت نام
ها ادامه داشت و بلافاصله پس از شنیدن صحبت شفاهی عربستان مبنی بر کاهش
ظرفیتها سایت را بستیم و زائران در این مورد هیچ اعتراضی نداشتند و تمام
کسانی که ثبت نام کردند به حج سال جاری اعزام میشوند.
عملیات حج که از همین الان انجام نمیشود به عنوان مثال در پایان
عملیات سال گذشته ۷۰ درصد قراردادهای اجاره مسکن امسال را انجام منعقد
کردیم و بعد از عملیات حج در عملیات عمره ۳۰ درصد ما بهالتفاوت آن را هم
که شامل اجاره مسکن و قراردادهای نقد و قراردادهای تدارکات تغذیه بود با
عربستان منعقد کردیم.
آمار دقیق زائرانی که در سال جاری به حج مشرف میشوند چه تعداد است؟
رضایی: کارهایمان را بر اساس تفاهمنامهای که رئیس سازمان
حج و زیارت با وزیر حج عربستان منعقد کرده بود برنامهریزی کردیم، در این
تفاهمنامه تعداد زائران بیشتری نسبت به سال گذشته مورد توافق قرار گرفت
یعنی برای حدود ۸۰ هزار نفر(۷۰ هزار و ۴۰۹ نفر) تفاهمنامه امضا کردند که
این یعنی در سال جاری برای ۴ هزار و ۴۰۹ نفر بیشتر از حج سال گذشته
توافقها انجام شده بود.
بر این اساس تمام قراردادها منعقد شد و بعد از اینکه کاهش
ظرفیتها اعلام شد این کاهش ظرفیت را از همان تعداد اضافی در نظر گرفتند
یعنی از ۷۰ هزار و ۴۰۹ نفر این کاهش ظرفیت را محاسبه کردند و اگر این نبود
هم اکنون باید پاسخگوی زائرانی میشدیم که پول خود را پرداخت کرده بودند.
ولی هم اکنون چون ظرفیت ما بر اساس ۷۰ هزار و ۴۰۹ نفر تفاهم شده
بود از همان مبنا حدود ۲۰ درصد کاهش دادند و امسال ۶۳ هزار و ۹۹۰ نفر به حج
مشرف میشوند.
با کاهش ظرفیت انجام شده قرارداد چند هتل لغو شد؟
رضایی: ما بر اساس این ظرفیت قراردادهای هتلها را که
منعقد شده بود باید باطل میکردیم و به این ترتیب ۷ هتل در مدینه و ۷ هتل
در مکه پس داده شد که پس دادن هرکدام از این هتلها به راحتی انجام نشد
چراکه برخی از مدیران این هتلها مالک نبودند و بلکه خودشان از مالکان هتل
را اجاره کرده بودند و با گرفتن چند درصد سود هتل را به جمهوری اسلامی
ایران اجاره داده بودند که لغو این قراردادها یعنی ضرر صد در صد برای کسانی
که با آنها قرارداد بسته بودیم.
در مورد برخی از این هتلها همان ۲۰ درصد کاهش ظرفیت را در
قراردادهای آنها اعمال کردیم ولی در کل وقتی که حدود ۱۶ تا ۲۰ هتل ما مشمول
حذف و مورد تعدیل واقع شد بالطبع باید مدیر مجموعه ما هم حذف شود چون
هتلها حذف شده است.
معیار سازمان حج برای حذف مدیران کاروانها چه بوده است؟
رضایی: سازمان حج براساس معیارها و شاخصهایی که در انتخاب مدیران کاروان عمل میکرد از پایینترین امتیاز مدیران خود را حذف کردیم.
به عنوان مثال در استان اصفهان دو هتل تبارک حذف شدند و به این
ترتیب مدیر هم حذف میشود و زائرانی که به این هتلها تخصیص داده شده بودند
باید بالاجبار به کاروانهای دیگر انتقال داده میشدند.
ما نمیتوانیم مدیران خوب و برجسته مان را به دلیل اینکه کاروان
آنها ظرفیت خالی دارد حذف کنیم و مدیران ضعیفتر را که ظرفیت کاروان آنها
تکمیل شده است نگاه داریم.
آیا قیمتها در انتقال زائران به گروههای دیگر در نظر گرفته شده است؟
رضایی: در انتقال زائران به کاروانهای دیگر سعی شده است
که گروه قیمتی مشابه آنها در نظر گرفته شود یعنی اگر فردی ۱۰ میلیون تومان
پرداخت کرده به کاروانی با همان قیمت انتقال داده شود و اولویت دوم هم این
بود که اگر گروه هم قیمت آنها وجود نداشت آنها را به یک گروه قیمتی
پایینتر انتقال دهیم که سازمان موظف شود مبلغی را به زائر بازگرداند.
در این میان عدهای در گروه قیمتی پایین تر گنجانده شدند ولی
ظرفیتها در حدی نبود که همه در رده قیمتی خودشان گنجانده شوند و بنابراین
عدهای از زائران ما باید در گروههای قیمتی بالاتر قرار بگیرند و باید بین
۸۴ تا ۵۵۰ هزار تومان مابهالتفاوت پرداخت کنند.
اما افرادی نیز هستند که یک میلیون تومان مابهالتفاوت باید پرداخت کنند؟
رضایی: در بعضی موارد که انگشت شمار است تا یک میلیون
تومان هم تفاوت قیمت وجود داشته است ولی در تهران تنها دو کاروان وجود
داشتند که زائران آنها مشمول پرداخت یک میلیون تومان شدند.
این هم به این دلیل بوده است که وقتی کاروانی در پایین ترین گروه
قیمتی قرار دارد یعنی در گروه ۳ قیمتی ما قرار دارد که تنها دو کاروان
بودند و در آمارگیریهایی که انجام شده اکثر نقل و انتقالات در گروه قیمتی
۸۴ تا ۵۵۰ هزار تومان بوده است.
گروه قیمتی بالای ما تعدادی در اصفهان بودند که مجدداً با هتلهای
آنها صحبت کردیم و چند کاروان در همان گروه قیمتی تشکیل شد و اگر امکانی
برای سازمان بهوجود بیاید که بتوانیم آن هتلها را با هتلهای دیگری تعویض
کنیم یا هتلی را پس بدهیم و هتل دیگری را اجاره کنیم این کار را انجام
میدهیم و تلاش میکنیم تا بتوانیم تخفیفی در این خصوص برای زائران بگیریم.
انگشت شمار بودند کاروانهایی که به کاروانهایی با قیمت بالاتر
منتقل شدند مابقی کاروانهای استانها رسیدگی کردند و معترض آنچنانی وجود
ندارد، فردی هم وجود داشت که بهخاطر ۱۰۰ هزار تومان مابهالتفاوت که باید
پرداخت میکرد اعتراض داشت، اما این اعتراضها انگشت شمار هستند.
این موضوع تحمیلی است که از سوی دولت عربستان بر ما واقع شده است و
در جاهایی دیگر ما تصمیم گیرنده نیستیم و کشور دیگری برای ما تصمیم
میگیرد که ممکن است ما مجبور به تمکین به آن تصمیم شویم و نمیتوانیم جلوی
این تصمیمها مقاومت کنیم.
معاون حج سازمان حج و زیارت ادامه داد: این تصمیم، تصمیمی
کارشناسانه است و اظهار نظرهای غیرکارشناسانه نباید در خصوص این موضوع وجود
داشته باشد.
آیا در لغو قرارداد هتلها کاروانها نیز در نظر گرفته شدند؟
رضایی: ما در لغو قرار داد هتلها اصلا کاروانها را در
نظر نگرفتیم و دستورالعملی که ما برای پس دادن هتلها داشتیم این بود که
هتلهای سطح پایینی را که از نظر ارزیابی در سالهای گذشته دچار مشکل بودند
و هتلهایی را که زائران از سرویس دهی آنها رضایت نداشتند قراردادشان را
لغو کنیم.
هتلهایی که دور بودند و هتلهایی که مشکل خاص داشتند حذف شدند و
بر اساس اولویت بندی قرارداد ما تصمیم بر آن شد که هتلهای خوب همچنان باقی
بماند و با این زمینه هیأت اجاره مسکن ما این اقدام را انجام دادند و در
مرحله بعد مشمول یکسری از زائران ما شده است و ما در ابتدای لغو قرارداد
هتلها زائران را در نظر نگرفتیم و سرویسدهی را در نظر گرفتیم که سرویس
دهی خوبی باشد.
فارس: اما به این ترتیب امکان دارد تعدادی از زائران از این سفر معنوی انصراف دهند؟
رضایی: هر زائری که نتواند به هر دلیلی امسال به حج مشرف شود تمام
حق و حقوق وی به او بازگردانده میشود به شرط اینکه زودتر اعلام کنند که
ما بتوانیم زائر جایگزین را ثبت نام کنیم و حق آنها برای سال بعد محفوظ
است.
ممکن است تعدادی از زائران به
دلیل مدیر کاروان و یا روحانی کاروان آن کاروان را انتخاب کرده باشند و به
این ترتیب این زائران معترض به این اقدام سازمان حج میشوند.
رضایی: در سال جاری تمام زائران ما انتخاب کاروان خود را
براساس مدیران انجام ندادند چون در ابتدا روحانیون کاروانها مشخص نبودند و
فقط مدیران کاروانها مشخص بودند روحانی کاروانها پس از اینکه افراد در
کاروانها ثبت نام شدند به کاروانها معرفی میشوند و در برخی موارد ۱۵ تا
۲۰ روز بعد از معرفی مدیر کاروان دارای روحانی شدند و در زمانیکه ما ثبت
نام را آغاز کردیم روحانی هیچ کاروانی مشخص نبوده است.
در سال جاری زائران ما بر اساس گروههای قیمتی اقدام به انتخاب
کاروان کردند به این دلیل که گروههای قیمتی ما اولین گروههایی بودند که
در روزهای اول تکمیل شدند و بر همین اساس میتوان گفت دلیل اصلی زائران در
سال جاری برای انتخاب کاروان مدیران کاروان نبودهاند بلکه قیمتها
تأثیرگذار بوده است.
مدیری که ارزیابی بالایی داشت و دارای ارزشیابی بسیار ویژه و در
گروه الف ما قرار داشته است چون نفر اول استان تهران است به این فرد
بزرگترین گروه ظرفیتی داده شده است که شامل ۱۷۵ نفر میباشد و به همین دلیل
بالاترین قیمت را هم به آنها دادیم که متأسفانه زائر کمتری جذب این
کاروانها شدند و کاروانهایی که در پایین جدول ارزیابی قرار داشتند یا
مدیرانی بودند که برای اولین بار مدیر کاروان میشدند به این افراد گروه با
ظرفیت کمتر و قیمت پایینتر داده میشود که به طور طبیعی این افراد حذف
میشوند.
آیا تا کنون زائری انصراف داده است؟
رضایی: تا این لحظه زائری که به دلیل ادغام کاروانها انصراف داده باشد نداشتیم.