598 به نقل از مشرق، حمد بن خلیفة آل ثانی لحظاتی پیش طی سخنانی رسما از عرصه سیاسی این کشور کناره گیری کرد.
وی مدت 18 سال است که بر قطر حکمرانی میکند.
هنوز
مشخص نیست که تصمیم امیر قطر به کناره گیری از قدرت تصمیمی شخصی بوده یا
اینکه بنا به دستور کشوری ثالث این امر اتفاق افتاده است.
پیش از این روزنامه السفیر لبنان نوشته بود که یک فرستاده آمریکایی تصمیم
قطعی واشنگتن مبنی بر کنارهگیری امیر قطر را به وی ابلاغ کرده و از او
خواست فرد مورد نظر آمریکا را جایگزین خود کند.
امیر قطر لحظاتی پیش
با ظاهر شدن بر صفحه شبکه تلویزیونی قطر طی سخنانی اعلام کرد که وقت آن
فرا رسیده است که صحفه جدیدی را در مسیر کشور بگشایم و نسل جدید قدرت را به
دست بگیرد.
وی افزود: که امور کشور را به تمیم بن حمد آل ثانی واگذار کرده است و مطمئن است که وی قادر به رهبری کشور خواهد بود
از
چندی پیش زمزمههای انتقال قدرت در قطر در صدر اخبار رسانههای دنیا قرار
گرفته بود که هر کدام از این رسانهها علتهای مختلفی را برای آن شرح می
دادند.
از تشدید بیماریهای «حمد
بن خلیفه آلثانی» و افزایش مشکلات در قطر تا شکستهای پی در پی در عرصه
بین الملل را علت این ماجرا می دانستند.
کشور قطرقطر
کشوری در منطقه خاورمیانه در کنار آبهای خلیج فارس است که در گذشته به
عنوان مرکزی عمده برای صید مروارید شناخته میشد، اما امروزه با منابع
فراوان نفت و گازش در دنیا شناخته شده است.
این کشور از جنوب با عربستان سعودی، همسایه و به شکل شبه جزیرهای است که اطراف آن را آبهای خلیج فارس فراگرفته است.
قطر از جمله چندین امیرنشین منطقه است که مدتی تحت سلطه عثمانی، انگلیس و بحرین بود تا اینکه در سال ۱۹۷۱ به استقلال رسید.
شیخ حمد بن خلیفه آلثانیدر حال حاضر شیخ «حمد بن خلیفه آلثانی» بر این کشور حکومت میکند و پیش از او پدرش شیخ «خلیفه بن حمد آلثانی» بر قطر حکومت میکرد.
شیخ حمد در سال 1952 در دوحه قطر به دنیا آمد. تحصیلات مقدماتیاش را در قطر سپری کرد و بعد به انگلستان رفت و در آکادمی نظامی
«ساند هرست» مشغول تحصیل شد.
پس
از آن به کشورش بازگشت و در سال 1971 با درجه سرهنگ دومی در نیروهای مسلح
قطر به فعالیت پرداخت و فرماندهی گردان یک این کشور را برعهده گرفت.
در
سال 1972 زمانی که پدرش؛ خلیفه بن حمد قدرت را در قطر به دست داشت، شیخ
حمد ترفیع مقام یافت تا به عنوان فرمانده کل نیروهای مسلح قطر برگزیده شود.
امیر قطر در هنگام تحصیل در دانشکده نظامی سلطنتی انگلیس (نفر سوم از سمت راست)
امير قطر در مراحل مختلف عمر
شيخ تمیم بم حمد بن خليفة آل ثاني، ولیعهد قطر فرزند موزه المسند
امير قطر و در کنارش شيخ محمد بن راشد المكتوم امیر امارات در کنار یکی از سواحل در جوانی
کودتای پسر علیه پدردر
27 ژوئن 1995 امیر فعلی قطر که در آن زمان ولیعهد قطر به شمار میآمد،
علیه پدرش دست به کودتای سفید زد. شیخ حمد، ولیعهد وقت قطر پس از کودتا خود
را امیر جدید خواند و سایر اعضای خانواده حاکم نیز با او بیعت کردند.
امیر
وقت قطر در هنگام کودتا در خارج از کشور حضور داشت و فرزندش که همزمان با
ولیعهدی، فرماندهی ارتش را نیز عهده داشت، با هماهنگی سایر شاهزادگان و
اعضای ارشد خانواده حاکم، قدرت را در این کشور در دست گرفتند.
در
این کودتای سفید هیچ درگیری مسلحانه یا خون ریزی اتفاق نیفتاد و تنها
واحدهای از ارتش در مناطق مهم قطر مستقر شده بودند. پدر امیر قطر نیز پس از
این حادثه ، به مدت پنج سال در میان کشورهای عربستان سعودی و امارات در
حال رفت و آمد بود، ولی پس از آن به لندن رفت.
شیخ خلیفه از زمان
کودتا تاکنون در خارج از قطر حضور دارد و تنها برای یک مرتبه یعنی در سال
2004 برای حضور در مراسم تشییع جنازه یکی از همسران خود، برای مدت کوتاهی
به قطر رفت.
جالب اینکه شیخ خلیفه نیز در سال 1972 علیه امیر وقت قطر کودتا کرد و قدرت را در درست گرفته بود.شیخ خلیفه بن خلیفه آل ثانی، پدر - شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی، امیر قطر البته در این کودتا نباید نقش «شیخه موزه مسند» را نادیده گرفت؛ پیش از این مشرق گزارش تحت عنوان
زني که جرقه کودتاي آمريکايي در قطر را زد + تصاویر منتشر کرده که به صورت کامل به این موضوع اشاره شده است.
نقش شیخه موزه در کودتای امیر قطر علیه پدرش«موزه
بنت ناصرالمسند» چهارمین زن شيخ حمد امیر قطر و اولین بانوی قدرتمند این
شیخنشین به شمار میآید. وی که در سال 1959 در منطقه «الخور» واقع در شمال
قطر و بنا به استناد برخی اخبار ایرانی الاصل و اهل شیراز است، بر اساس یک
مصالحه سیاسی و اقتصادی با شیخ حمد ازدواج کرد.
با توجه به نفوذی
که شیخه موزه در شیخ حمد دارد و روحیاتش بسیاری او را مغز متفکر کودتای شیخ
حمد علیه پدرش جهت به دست گرفتن قدرت در قطر توسط شیخ حمد میدانند.
منابع
آگاه و نزدیک به خاندان آلثانی با تاکید بر اینکه موزه نقشی اساسی را در
انقلاب شیخ حمد بر شیخ خلیفه میدانند و در این زمینه میگویند، صرف نظر از
اختلافاتی که بین پدر امیر کنونی قطر با پدر موزه وجود داشت و قرار شد، با
این ازدواج به پایان برسد، شیخ موزه خواهان انتخاب پسرش «شیخ تمیم» به
جای پسر بزرگ شیخ حمد یعنی «شیخ مشعل» به ولی عهدی بود که از قضا مورد توجه
بسیار زیاد پدر امیر قطر قرار داشت و همواره به او پس از شیخ حمد به عنوان
امیر قطر نگاه میکرد و همین موجب شد تا با دو هدف به قدرت رسیدن شیخ حمد و
انتصاب شیخ تمیم به ولیعهدی قطر طرح کودتای شیخ حمد بر پدرش را
برنامهریزی و هدایت کند.
شیخه موزه همسر چهارم امیر قطر
امیر قطر؛ شیخه موزه در وسط و شیخ تمیم ولیعهد سمت چپ
جنجال های اخیر و درخواست طلاق موزهمنابع آگاه از تیرهشدن روابط "شیخه موزه بنت ناصر”، همسر دردانه امیر قطر
که نفوذ بسیاری چه در شخص وی و چه در امور مملکتی این شیخنشین حاشیه جنوب
خلیج فارس داشت، خبر میدهند. گویا اختلافات شیخ حمد و شیخه موزه به حدی
عمیق شده که میانجیگری برخی از شیخهای حوزه خلیج فارس برای قانعکردن
شیخه موزه برای بازگشت به کاخ شیخ حمد و رضایتدادن به ازدواج امیر قطر با
یک زن دیگر راه به جایی نبرده است. شیخه موزه تأکید کرده که قصر شیخ حمد باید تنها یک همسر را
به خود ببیند و آن هم خود اوست.
موزه تصمیم گرفته بودجهای بالغ بر هفت میلیارد دلار از امیر قطر دریافت
کند که آن را برای انجام کارهای پرورشی و تربیتی در اختیارش گذاشته بود و
سپس کاخ امیر را ترک کند تا بدین ترتیب شیخ حمد زندگی مشترک جدید خود را با
همسر جدیدی که برای خود انتخاب کرده و گفته میشود تنها ۱۷ سال دارد آغاز
کند.
موزه پس از ترک کاخ شیخ حمد، با هواپیمای اختصاصی خود
راهی آمریکا خواهد شد تا مدتی را در ایالت کالیفورنیا در کاخ یکی از
بازرگانان قطری که از دوستان شیخ حمد است، سپری کند.
به قدرت رسیدن شیخ حمد و سیاستهای در پیش گرفته شدهبسیاری از تحلیلگران از قطر تحت عنوان «اسب تروا»
آمریکا و اسرائیل در خاورمیانه یاد و تاکید میکنند، شیخ حمد از همان زمان
که در انگلستان مشغول به تحصیل بود، علاقه بسیاری به خوش خدمتی و رفع
نیازهای غرب برای کسب حمایت آنها و جلوگیری از زد و بند و لابیهای غربی با
مخالفانش در داخل و خارج قطر داشت، همین موجب شد تا وی از همان زمان که
قدرت را در قطر به دست گرفت، نه تنها سیاست نزدیکی به غرب که نزدیکی به
اسرائیل را نیز در پیش گیرد.
این درحالی است که بلند پروازی امیر
قطر پس از رسیدن به قدرت برای ایفای نقش موثر منطقهای و بین المللی و
رهایی از سلطه سعودیها نقش بسزایی در اتخاذ این سیاستها توسط شیخ حمد
داشت.
در این ارتباط شیخ حمد به قدرت رسانهای قطر نیز توجه بسیار
کرد و به همین دلیل در سال 1996 با پرداخت 150 میلیون دلار بیشتر کارکنان
عرب رادیو بیبیسی را برای راهاندازی شبکه «الجزیره» جذب کرد، شبکهای که
با درپیش گرفتن سیاستی هوشمندانه توانست برای مدتی اعتماد بینندگان عرب را
به خود جلب کند، بینندگانی که در آن زمان گرفتار رسانههای دولتی غیرمستقل
کشورهای خود بودند.
قطر و رابطه با القاعده و بن لادندرباره
رابطه قطر با سازمان تروریستی القاعده و رهبر سابق آن «اسامه بن لادن»
سخنهای بسیار گفته شده است، از جمله اینکه یک روزنامه انگلیسی گفته بود که
اسامه بن لادن خود هزینههای مالی شبکه الجزیره را از طریق شرکتهایی که
موجودیت خارجی نداشتند، تامین میکرد و شخص بن لادن در بسیاری از شیوخ عرب
خلیج فارس نفوذ بسیار داشت که از جمله آنها شیخ حمد بن خلیفه آلثانی، امیر
قطر بود.
این شیوخ این رابطه را نه از روی علاقه به بن لادن، بلکه
برای جلب توجه و حمایت وی داشتند تا مبادا زمانی آماج حملات او قرار گیرند و
دلیل این مدعا ادامه ارتباط این شیوخ و به ویژه شیخ حمد با القاعده و
طالبان حتی پس از مرگ بن لادن قابل ملاحظه است، بگونهای که در برههای از
زمان گفته شد که طالبان درصدد گشایش دفتری برای خود در قطر است و نمانیدگان
آن رفت و آمدهایی نیز به قطر داشته و مذاکراتی هم با شیخ حمد انجام دادند.
بارزترین
نمود ارتباط شیخ حمد با القاعده در حال حاضر را میتوان در جذب اعضای این
سازمان تروریستی و به خدمت گرفتن و سپس گسیل کردن آنها به سوریه ملاحظه
کرد.
قطر و رابطه با رژیم صهیونیستیرابطه
قطر با اسرائیل اگرچه در ابتدا مخفیانه و در پشت دربهای بسته صورت
میگرفت، اما هم اکنون و به خصوص در قبال بحران سوریه کاملا روشن و عیان
است. این درحالی است که پیشتر نیز مسئولان قطری به نحوی به رابطه خو با
اسرائیل اذعان کرده بودند.
امیر قطر در دیدار با تزیپی لیونی، وزیر سابق خارجه رژیم صهیونیستی
امیر قطر در دیدار با شیمون پرز، رئیس رژیم صهیونیستی
در
اینباره میتوان به بخشی از گفتوگوی امیر قطر با شبکه الجزیره قطر در
سال گذشته اشاره کرد که درباره روابط اسرائیل و قطر تاکید کرده بود، روابط
دوحه و تلآویو آشکار و قوی است.
امير قطر در توجیه این رابطه گفت
که اگرچه اسرائيل، قطر را كشوری دوست نمیداند، اما تا زمانیكه اسرائيل
درباره سازش جدی باشد، قطر به روابط خود با آن ادامه خواهد داد.
شیخ
حمد به پخش تصاویر صهیونیستها از شبکه الجزیره و مصاحبه با آنان برای
رساندن صدای آنها به جهان عرب به عنوان یک نقطه بارز در روابط گذشته دوحه و
تلآویو اشاره کرد.
روزنامه صهیونیستی معاريو نیز در گزارشی به نقل
از يك هفتهنامه فرانسوی نوشت: «بنيامين نتانياهو»، نخستوزير اسرائيل
محرمانه با شیخ «حمد بن جاسم»، همتای قطری خود در پاريس ديدار کرده است.
معاريو
در گزارش خود نوشته بود، روابط قطر و اسرائيل بعد از جنگ غزه قطع شد، اما
قطر بعدها با ارسال دو نامه جداگانه خواستار از سرگيری روابط با اسرائيل شد
که با مخالفت نتانیاهو و «آویگدور لیبرمن»، وزیر خارجه اسرائیل مواجه شده
بود.
این رابطه تا جایی ادامه یافت که در انتخابات پارلمان اسرائیل که در سال گذشته برگزار شد؛
«زیپی
لیونی»، رئیس حزب "هاتنوعا" در اسرائیل افشا کرد، که قطر
اقدام به تامین 3 میلیون دلار از تبلیغات انتخاباتی «بنیامین نتانیاهو»،
نخست وزیر اسرائیل کرده است. لیونی در ادامه افشاگریهای خود
افزوده است که حزب اسرائيل بيتنا «اسرائیل خانه ما»، حزب ليبرمن وزير خارجه
سابق اين رژيم كه با نتانياهو ائتلاف كرده است، حدود 2/5 میلیون دلار
حمایت مالی
از قطر برای تبلیغات انتخاباتی خود دریافت کرده است. همچنین بنابر
اعلام شبکه یک تلویزیون رژیم صهیونیستی، لیونی از رابطه صمیمانه و گرم خود
با موزه بنت مسند، همسر امیر قطر نیز سخن گفت. شهوت خطرناک قطر برای مداخله در امور ديگرانقطر
با داشتن 7/1 ميليون نفر جمعيت که دو سوم آن را نيز اتباع خارجي بويژه
سعودي تشکيل مي دهند و با منابع سرشار نفتي و رفاه خوبي که دارد، خود را از
موج انقلاب هاي عربي منطقه دور مي داند، به همين علت تمام تلاش خود را
براي رسيدن به طرح هاي خود در پررنگ کردن نقش منطقه اي و جهاني خود به کار
مي برد. اين کشور همچنان فاقد يک پارلمان مردمي و آزاد بوده و کليه تصميمات
توسط شخص امير قطر اتخاذ ميشود.
مجموعه امکانات مادي ناشي از فروش
نفت و گاز، بهرهگيري از غول رسانهاي الجزيره و روابط گسترده خارجي اين
کشور کوچک، امکان بلندپروازي و جاهطلبي زيادي را براي آن کشور فراهم ساخته
است، جاه طلبي هايي که هميشه نيز خالي از خطر نيست. دخالت هاي مقامات دوحه
در دولت جديد تونس و حضور آنها در حمله ناتو به ليبي خشم مردم اين دو کشور
انقلابي را بر انگيخته است، از سوي ديگر قطر پس از آمريكا و عربستان سومين
دخالت كننده در امور داخلي مصر است.
چالش
هاي ايجاد شده کنوني ميان قطر و عربستان، نمود ديگري از اقدامات بلند
پروازانه مقامات اين کشور است، از سوي ديگر اين کشور دفتر منطقه اي طالبان
را راه اندازي کرده، اين کشور حتي خود را به عنوان ميانجي ارتباط کشورهاي
عربي با رژيم صهيونيستي معرفي کرده و از سوي ديگر، کشورهاي آفريقايي نظير
سودان و سومالي نيز از دخالت هاي اين کشور کوچک آسيايي در امان نمانده اند.
"ميانجي
گري" همواره بهانه اي بوده که قطر بر اساس آن، زمينه مداخله گسترده تر خود
را با هدف جلب رضايت عربستان و به نيابت از آل سعود براي تقويت امپراتوري
منطقه اي وهابيت فراهم کرده و تمجيدهاي اخير وي از فرقه وهابيت نيز در همين
راستا قابل ارزيابي است.
از جمله اين اقدامات، دخالت قطر در یمن از
طریق شورای همکاری های خلیج فارس بود که باعث شد تا به رغم خواست ملت
انقلابی این کشور، مصونیت قضایی به علی عبدالله صالح دیکتاتور این کشور
داده شود. پیش تر نیز میانجي گری این کشور میان رزمندگان شیعه استان صعده
در شمال يمن و دولت سابق ژنرال صالح باعث شد تا شیعیان از سوی دولت سرکوب
شوند و طرح های صالح در عرصه سیاسی این کشور به اجرا گذاشته شده و عمر
ديکتاتوري او طولاني تر از پيش شود و تقويت شيعيان شمال يمن، توازن قواي
سعودي در جنوب شبه جزيره را بر هم نزند.
چيزي
که از ديد مقامات دوحه مغفول مانده، اين است که توان استراتژيک اين کشور
از عهده دخالت هاي آن در امور داخلي کشورهاي ديگر بر نمي آيد؛ علاوه بر
اين، آمريکا نيز هرگز به اندازه اي که روي رژيم صهيونيستي سرمايه گذاري
کرده، روي اين کشور هزينه نمي کند، به اين ترتيب روندي که قطر در پيش گرفته
عواقب خطرناکي براي اين کشور خواهد داشت.
شايد بتوان اظهارات
"عبدالرحمن شلقم" نماينده ليبي در سازمان ملل متحد را در راستاي تفسير اين
تمايلات سران قطر دانست که گفته بود: قذافي دچار جنون قدرت بود و قطر هم
اكنون در مسير قذافي حركت مي كند.
اين موضوعي است که سياستمداران
قطر بويژه امير اين کشور بايد روي آن تأمل بيشتري داشته باشند و صد البته،
امير قطر بايد همواره مراقب سفرهاي خارجي خود بويژه سفرهايي مانند سفر
اخيرش به سرزمين هاي اشغالي نيز باشد، چرا که ممکن است همان بلايي که وي بر
سر پدرش آورده است، از سوي ولي عهد بر سر خود وي نيز آورده شود و او نيز
مانند پدر آواره کشورهاي عربي گردد.