ازحقايقي درباره‌غيبت‌کبري تا وظايف‌منتظران

مناسبت‌ها بهانه‌هاي خوبي هستند كه اگر به آنها توجه كنيم، خودبخود يك برنامه سالانه براي سر و سامان دادن به مطالعات خود پيدا كرده‌ايم. نيمه شعبان و ميلاد صاحب الامر(عجل الله تعالي فرجه الشريف) هم فرصت مناسبي است تا مطالعه درباره مهدويت و موضوعات مرتبط با آن را در برنامه خود قرار دهيم. به همين مناسبت سايت كتابستان دو سبد مطالعاتي را بصورت عمومي و تخصصي معرفي كرده است كه كتابهاي عمومي آن در اينجا آورده شده است. براي آشنايي با كتابهاي پيشنهادي جهت مطالعه تخصصي هم مي‌توانيد به اينجا مراجعه كنيد.

سبد پيشنهادي زير در 7 موضوع «آشنایی باعصر غیبت صغری»، «آشنایی باعصر غیبت كبري»، «طول عمر امام مهدي»، «ملاقات و تشرفات»، «پرسش و پاسخ درباره مهدويت»، «وظايف منتظران» و «عصر ظهور» آماده شده است كه نگاهي به آنها حتما در اين چند روز مفيد فايده است.

آشنایی باعصر غیبت صغری

 این کتاب به معرفی شخصیت امام مهدی (عج) و نایبان خاص او پرداخته است. نویسنده ضمن معرفی اجمالی زندگی امام مهدی (عج) به تببین جایگاه و شخصیت او در قرآن و روایات شیعه و اهل سنت می پردازد و در خصوص فلسفه غیبت صغرا و کبرا، طول عمر و انتظار، مطالب کوتاهی بیان می کند. وی علت غیبت امام رامصلحت الهی می داند و با یادآوری غیبت افرادی چون اصحاب کهف، حضرت خضر (عليه السلام) و حضرت عیسی (عليه السلام) طولانی شدن عمر وی را امر طبیعی برمی شمارد. انتظار، وظیفه منتظران و شرح زندگی نایبان چهارگانه از دیگر مطالب این کتاب است.

 کتاب حاضر نگاهی از منظر تاریخی به بررسی تاریخ غیبت صغری و کبری امام دوازدهم پرداخته است. در بررسی غیبت صغری ابتدا به منابع تاریخی مروری خواهیم داشت آنگاه تاریخ زندگی امام دوازدهم را بیان خواهیم کرد و سپس به ترتیب، مباحث زیر را مورد بررسی قرار می دهد:

وضعیت سیاسی، اجتماعی و فکری عصر عباسیان در آستانه غیبت صغری

 وضعیت سیاسی، اجتماعی و فکری شیعه در آستانه عصر غیبت

زمینه سازی برای ورود شیعه به عصر غیبت

تاریخ عصر غیبت صغری

عصر غیبت کبری با توجه به تاریخ شیعه، نهضتها و دولتهای آن به همراه حرکتهای علمی و مبارزات علما و دوران های مرجعیت فقها و مدارس آنان.

برای معرفی تاریخ زندگی امام دوازدهم (عج) و نواب اربعه و آشنایی با غیبت و ناریخ حوزه های شیعه و ... در سال تحصیلی 76-77 کتابی جامع ذیل عنوان «تاریخ عصر غیبت» به اهتمام چهار تن از استادان مرکز جهانی علوم اسلامی نوشته شد که حجم آن در حدود پانصد صفحه و در بردارنده نه فصل بود. نظر به تفصیل این کتاب که برای دو واحد درسی لحاظ شده بود، تدریس همه آن میسور نبود و چکیده سازی ان لازم می نمود بدین رو کتاب یاد شده چکیده کتاب است.

 به معرفي نايبان چهارگانه حضرت حجه بن الحسن (عج) و بررسي مقام ايشان پرداخته است. نويسنده با استناد به روايات و به شيوه تاريخي - گزارشي نخست هر يك از سفيران امام را به اجمال معرفي مي‏كند و وظايف آنان را شرح مي‏دهد؛ سپس به طور تفصيلي به شرح حال نايبان چهارگانه مي‏پردازد و توقيعات صادر شده از جانب امام زمان را در دوره نيابت هر يك از نواب نقل مي‏كند. در بخشي از كتاب، مباحثي درباره ويژگي‏هاي خاص امام و عرضه شدن اعمال مردم بر ايشان مطرح شده است.

آشنایی با عصر غیبت کبری

 این کتاب که هم اینک به عنوان متن درسی برای دوره مقدماتی معارف مهدویت استفاده می شود ابتدا توسط برخی پژوهشگران مرکز تخصصی مهدویت استفاده عمومی نگارش یافت که پس از تغییراتی به صورت درسنامه ارائه شده است. مؤلفان کتاب را در پانزده درس به مباحث مهم و اساسی مهدویت پرداخته و به عنوان مقدمه ای برای ورود به بحث های اساسی تر زمینه های خوبی را در مهدی آموزان فراهم می کند که با متن درس بعدی با عنوان درسنامه مهدویت تکمیل می گردد. از ویژگی های مهم کتاب قابل فهم بودن آن برای عموم علاقه مندان است. دیگر آن که این کتاب به خاطر استقبال شایان علاقه مندان بارها تجدید چاپ شده است. این کتاب در 6 فصل برای مهدی پژوهان تالیف شده است. فصل اول : امامت، فصل دوم : مهدی شناسی، فصل سوم :در انتظار امام غائب، فصل چهارم : دوران ظهور، فصل پنجم : حکومت امام مهدی علیه السلام، فصل ششم : آسیب شناسی مهدویت

 این پژوهش درباره احوال و فضایل امام مهدی (عج) و مسائل مربوط به غیبت و ظهور اوست. این اثر، بهترین راه شناخت امام (عج) را آیات و روایات دانسته و با استناد به آنها امام مهدی (عج) را هم پای قرآن و مصداق تعداد زیادی از آیات معرفی کرده است. در پایان، مباحث مختصر و سودمندی درباره غیبت، علل و انواع آن و وظایف منتظران بیان شده است.

 در این کتاب، شخصیت و زندگی امام مهدی (عجل الله تعالي فرجه الشريف) به طور خلاصه برای نسل جوان معرفی شده است. نویسنده با زبانی ساده و روان، نخست، نسب، تولد و غیبت را شرح داده و سپس مطالبی را در خصوص طول عمر از دیدگاه آیات، روایات و سازگاری آن با علم و فلسفه خلقت آورده است. آن گاه ده آیه از قرآن کریم، با استناد به روایات بیان کرده و در پایان به پرسشی درباره وجود و احاطه و نظارت امام مهدی (عجل الله تعالي فرجه الشريف) به همه مکان ها با ذکر نمونه هایی تاریخی پاسخ گفته است.

 این کتاب پژوهشی درباره اثبات مهدویت، حیات ظاهری، غیبت و ظهور امام زمان (عج) است. نویسنده برای اثبات اصل مهدویت به شمه‌ای از زندگانی امام، نظرات اهل تسنن و شیعیان درباره امام مهدی (عج) و کتاب هایی که پیش از تولد امام تألیف شده، اشاره کرده است. غیبت، علل و فواید آن، نواب، وظایف منتظران، مدعیان مهدویت، انتظار فرج و ثمرات آن، علائم ظهور، ظهور، حکومت و صفات یاران از دیگر مباحث این کتاب است.

 این کتاب شامل مباحث مختصری از زندگانی امام مهدی (عج) شرح نام و نسب، ولادت، غیبت، سیره امام، توقیعات، دعا و نمازها است. جلوه بارز این نوشتار، سیره امام (عج) در امور مختلفی مانند سیره تربیتی، اخلاقی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، قضایی و مدیریتی است.

 این کتاب پژوهشی درباره شخصیت، غیبت و آثار ظهور امام مهدی (عجل الله تعالي فرجه الشريف) است. نویسنده با استناد به آیات و روایات، به اختصار مباحثی مانند : غیبت صغرا، نایبان خاص، غیبت کبرا، طول عمر و صفات منتظران را مطرح می کند. در پایان، نمونه هایی از آثار ظهور امام مهدی (عجل الله تعالي فرجه الشريف) نیز با توجه به روایات بیان شده است.

در موضوع طول عمر امام مهدی

 اين اثر، پژوهشي است در مسئله طول عمر امام زمان (عج)، كه به شيوه گزارشي و تحليلي نگارش يافته است. مولف، نخست با بررسي مسئله طول عمر در گياهان، حيوانات و انسان و تلاش‏هاي علمي صورت گرفته براي افزايش طول عمر انسان، عوامل طول عمر را از ديدگاه علم بر مي‏شمارد.

وي با مرتبط و عجين دانستن طول عمر با جواني پايدار، و ذكر نمونه‏هايي از اين مسئله، و نيز بيان استثناهاي جهان نباتات، جانداران و انسان‏ها، از نظر طول عمر، و با اشاره به مسئله زمستان خوابي در حيوانات و رازهاي نهفته در آن، عمر طولاني را از نظر علمي امري ممكن معرفي مي‏كند و با بررسي مسئله طول عمر از طريق اعجاز، ديدگاه اديان آسماني را در مورد آن بيان مي‏دارد و نمونه‏هاي عمر طولاني را در كتب آسماني و احاديث شيعه و سني نقل مي‏كند. مولف در اين كتاب كوشيده است با استفاده از منابع علمي و روايي و با اثبات امكان طولاني بودن عمر، به برخي شبهه‏ها درباره عمر حضرت مهدي (ع) پاسخ دهد.

 غيبت و طول عمر حضرت ولي‌عصر (عج)  كه از اعتقادات عميق شيعيان دوازده امامي است، در بسياري از مجامع علمي مورد بحث و بررسي قرار گرفته و نتايج مطلوبي نيز داشته است. مؤلف در اين كتاب موضوع «طول عمر» را مورد بحث و بررسي قرار داده است و در حقيقت مي‌خواهد اثبات كند كه امام زمان عليه‌السلام كه فردي از افراد همين بشر است چگونه ممكن است ساليان بسيار طولاني كه خارج از تصور انسان است، زنده بماند؟

در مقدمه‌ي كتاب مطالبي از قرآن و حديث راجع به سير تكاملي انسان، اجل‌محتوم و معلق، همچنين مواردي از نظر دانشمندان در اين‌باره، آزمايشات پزشكي و تحيّر و انحراف برخي دانشمندان در غيبت امام زمان عليه‌السلام آمده و سپس در پنج فصل به بيان اين موضوعات پرداخته است:

فصل اول با عنوان برخي امور خارق‌العاده در قرآن، بعضي از امور خارق‌العاده‌اي كه در آيات قرآن وجود داشته و بيانگر قدرت نامتناهي آفريدگار جهان را بررسي نموده و ارتباط آن با مسأله‌ي عمر را بيان نموده است.

«مُعَمَّرين تا هفتصد سال سن» عنوان فصل دوم مي‌باشد كه به معرفي برخي معمريني پرداخته است كه به عينه ديده شده‌اند و يا در تاريخ نام آنها ثبت شده و بسياري از بزرگان علمي و ديني بر آن صحت گذاشته و آن را تأييد كرده‌اند.

سومين فصل با عنوان «عمر انسان‌هاي اوليه» نگاهي داشته است به عمر انسانهاي اوليه‌اي چون حضرت آدم ابوالبشر (ع) و بسياري از فرزندان او كه در بدو خلقت زندگي مي‌كرده و از عمر بسيار طولاني برخوردار بوده‌اند.

فصل چهارم برخي از آيات قرآن كه بيانگر طول عمر مي‌باشد را بيان نموده تا بدانيم آن خدايي كه مي‌تواند اين اعجازهاي گوگناگون را به وجود بياورد قادر است به انساني كه مورد نظر اوست عمر بسيار طولاني عطا فرمايد. و در فصل پاياني به بررسي آيات و احاديثي پرداخته است، كه حكايت از امكان طول عمر انسان تا بي‌نهايت را به خواست و اراده‌ي خداي متعال دارند.

 در كتاب حاضر با توجه به عمر طولاني حضرت ولي عصر (عج) موضوع "زيست طولاني" در دو بخش بحث و بررسي شده است. در بخش نخست، پس از تعريف حيات و ويژگي‌هاي آن به پاره‌اي از شگفتي‌هاي آفرينش اشاره شده سپس با استناد به مقالات و يافته‌هاي علمي در نشريات مختلف درباره عواملي توضيح داده مي‌شود كه در طولاني كردن عمر موثر هستند .در اين بخش همچنين از تلاش‌هايي كه در زمينه طولاني كردن عمر انجام پذيرفته سخن به ميان آمده است .در بخش دوم موضوع "زيست طولاني "از منظر كتاب‌هاي آسماني و اديان و مذاهب مختلف بررسي مي‌شود.

در موضوع ملاقات و تشرفات

 آشنايى با ابعاد مختلف شخصيت و معارف حضرت بقية اللّه(عليه السلام) نه تنها به لحاظ اجتماعى و فرهنگى يك امر ضرورى محسوب مى شود، بلكه از جهت اعتقادى نيز يكى از تكاليف مهم تك تك افراد است. هر فردى با توجه به توان فكرى و علمى خود، وظيفه دارد كه در راه شناخت امام خويش بكوشد و در انجام وظايفى كه نسبت به آن حضرت دارد، كوتاهى نكند. زيرا در روايتى از رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) وارد شده است كه هر كس بدون شناخت امام زمان خود از دنيا برود، به مرگ جاهليت از دنيا رفته است.

به منظور كمك به آشنايى هرچه بيش تر مردم با مسأله ولايت و امام زمان(عليه السلام)محققان و انديشمندان متعهد و دلسوز در طول تاريخ با تحمل سختى ها، كتاب هاى ارزشمند و آثار گرانبهايى را از خود به يادگار گذاشته اند و در هر يك از اين آثار، بخشى از معارف اهل بيت(عليه السلام) را مورد بحث و بررسى قرار داده اند.

يكى از اين آثار، كتاب جلوه هاى پنهانى حضرت ولى عصر(عليه السلام) است. در اين اثر، مؤلف محترم با استفاده از روايات اهل بيت، مطالبى را در زمينه غيبت امام زمان و علل آن، فايده امام غايب، بررسى امكان تشرف از ديدگاه عقل و نقل و . . . به نگارش در آورده است.

 کتاب «برکات حضرت ولی (علیه السلام) به ذکر تشرفات، مکاشفات و توسلات به حضرت مهدی (علیه السلام) پرداخته که توسط مرحوم آیت الله شیخ علی اکبر نهاوندی تألیف شده است. ایشان در مورد ضرورت نگارش  کتاب هایی از این دست چنین می گویند: «در خصوص اعتقاد به امام عصر (ارواحنافداه) نقل این قضایا موجب تقویت اعتقاد و ایمان شیعیان و حتی غیر شیعیان و غیر مسلمانان می شود. از طرفی پشتوانه بسیار محکمی برای مردم خواهد بود که در شدائد و فشارهای زندگی به آن منبعِ قدرت الهی و حلاّل مشکلات و امامِ مهربانِ امّت، متوسّل شوند و لااقلّ در زیر بار این فشارها، ایمان خود را از دست ندهند و بتوانند با آرامش و سلامت از مشکلات خارج شوند.

ضمن این که نقل قضایای تاریخی که واقعیّت هم داشته باشند، روح انسان را می سازد؛ همان طوری که مولی امیرالمؤمنین حضرت علی بن ابی طالب (علیه السلام)، امام حسن (علیه السلام) را به خواندن تاریخ توصیه می فرمایند. و بلکه خدای تعالی در قرآن کریم می فرماید: فَاقصُصِ القَصَصَ لَعَلَّهُم یَتَفَکَّرُون. * (حکایت گذشتگان را برای مردم نقل کن تا به فکر ترقّی و رشد خود بیفتند.)

این کتاب طی پنج بخش تنظیم شده است.

بخش اول: تشرفات، بخش دوم: مشاهدات و مکاشفات، بخش سوم: رویاهای صادقه، بخش چهارم: تجلیات (قضایایی که در آن ها، اشخاص متوجه نور یا صدا یا عطرِ مبارک حضرت ولی عصر (علیه السلام) شده اند). بخش پنجم: توسّلات

 کتاب «العبقری الحسان»، تالیف حاج شیخ علی اکبر نهاوندی، از مشهورترین کتاب های نوشته شده درباره افرادی است که به محضر حضرت ولی عصر(عج) مشرف شده اند.

کتاب عبقری الحِسان از مشهورترین کتابهای نوشته شده حول مشرف شدگان به محضر امام زمان علیه السلام است. با اینکه نام کامل این کتاب"العبقری الحسان فی احوال مولانا صاحب الزمان " است ولی متن و مضمون آن چندان با این نامگذاری سازگار نیست. چرا که رکن اصلی این کتاب حول مشرف شدگان به محضر کثیر الانوار حضرت حجت- علیه و علی آبائه السلام- است و به جز مطالب پراکنده ای که پیرامون وجود نازنین امام زمان در این کتاب میتوان یافت چندان به احوال حضرت خاتم الاوصیاء – صلی الله علیه و آبائه الاتقیاء- مربوط نمی شود. بنده اگر به جای مولف علامه ی این کتاب بودم نام این کتاب تحسین برانگیز خود را " عبقری الحِسان فی مَن لقی صاحبَ الزمان" می گذاشتم. چه اینکه ملاقات اعم از برخورد در خواب و در بیداری و در عالم کشف و شهود نسبت به شخص ملاقات شونده است.

مرحوم نهاوندی در دو بخش اول این کتاب که مختص تشرفات به حضور حضرت ولی عصر است ۲۰۵ حکایت زیبا را از گذشتگان و معاصرین نقل کرده است.در بخش سوم ۱۷ مورد مشاهده ی حضرت صاحب الامر امده است. بخش سوم مختص مکاشفات و مشاهدات است.بخش چهارم به رویاهای صادقه و راستین اختصاص یافته است و در اینجا هم ۳۰ حکایت جذاب نقل شده . بخش پنجم کتاب مربوط به تجلیات حضرت ولی عصر-عجل الله فرجه- می باشد.در این قسمت ۵۵ حکایت نقل شده و در بخش پس از ان که "توسلات" نام دارد ۲۰ مورد قضیه ی مرتبط با بحث ذکر گردیده است.بخش پایانی کتاب مخصوص " ملازمان رکاب و سفیران" حضرت حجت علیه السلام است و در این قسمت هم ۴۸ داستان و حکایت توسط مولف بزرگوار کتاب نقل شده است.

اثر حاضر در 60 سال پيش به صورت سنگي به چاپ رسيده بود که از سوي انتشارات مسجد مقدس جمكران احيا شد.

دو گروه پژوهشگر براي احيا اين كتاب ارزشمند در مدت سه سال و نيم اقدام به انجام كارهاي پژوهشي كرده‌اند و اين كتاب پس از آماده سازي 3 مرتبه ويراستاري و 4 مرتبه مقابله و غلط گيري شده است و اكنون در 9 جلد و در 4 هزار و 150 صفحه به چاپ رسيده است.

در موضوع پرسش و پاسخ درباره مهدویت

 بعضی وقت ها که می خواهیم درباره موضوعی اطلاع کسب کنیم، سراغ استاد و معلم، پدر و مادر یا کسانی می رویم که با آن موضوع بیشتر و بهتر آشنایی و آگاهی دارند و می توانند به ما اطلاعات صحیح و درست بدهند . اگر اهل مطالعه و تحقیق هم باشیم و حوصله و زمانی را برای رفتن به کتابخانه یا خریدن کتاب تخصیص بدهیم، سراغ کتاب هایی می رویم که پاسخ سؤالات ما را بخوبی داده باشند . درباره موضوع مهدویت و وجود مقدس حضرت مهدی، علیه السلام، نیز کتاب های زیادی در قالب شعر، داستان، مقاله و ... نوشته شده که می تواند ما را در جهت آشنایی هر چه بیشتر با آن حضرت راهنمایی کند. بعضی از نویسنده ها هم برای سهولت دسترسی مخاطبان و علاقه مندان به این موضوع، به تالیف کتاب یا گردآوری مطالبی پرداخته اند که در قالب پرسش و پاسخ نوشته شده است.

«یاد محبوب » یکی از نمونه های چنین کتاب هایی است . در این کتاب، ابتدا سؤالی درباره امام عصر، علیه السلام، مطرح شده، سپس با استناد به آیات قرآن کریم و احادیث ائمه اطهار پاسخ آن شرح داده شده است . در پایان هر پاسخ نیز منابعی برای آگاهی و مطالعه بیشتر - البته با ذکر شماره فصل و صفحاتی از کتاب که اختصاص به موضوع سؤال دارد - آورده شده است.

 موضوع اصلى كتاب جواب به مهم‏ترين شبهه‏هايى است كه درباره وجود مبارك امام زمان عجل الله تعالى فرجه الشريف در دوران شيخ مفيد مطرح بوده است شيخ مفيد در اين كتاب با بيانى زيبا و استدلالى محكم و استوار به پاسخ گويى شبهات مخالفين مى‏ پردازد.

از اين كتاب با نام‏هاى ديگرى نيز تعبير شده است مانند:دالمسائل العشرة فى الغيبة، الاجوبة عن المسائل العشر، الفصول العشرة فى الغيبة و نام‌های دیگر

شيخ مفيد به درخواست يكى از علما و دانشمندان زمان خود به نام رئيس ابو العلاء ابن تاج الملك اين كتاب را به نگارش درآورده است. ابو العلاء با ارسال ده شبهه از شبهات مخالفين براى شيخ مفيد از ايشان درخواست كرده تا كتابى در پاسخ به اين شبهات بنويسد؛ شيخ مفيد نيز پذيرفته و با نگارش اين كتاب به پاسخ گويى آن شبهات پرداخته است.

اين كتاب براى شناخت امام زمان عجل الله تعالى فرجه الشريف و ويژگى‏هاى آن حضرت مانند ولادت و علت غيبت و كيفيت آن و پاسخ گويى به بسيارى از شبهات در اين باره، كتابى بس ارزشمند و قابل توجه است. شيخ مفيد در اين كتاب با استناد به بسيارى از وقايع تاريخى مسلّم و مورد قبول فرقه‏هاى مختلف و بيان استدلال‏هاى عقلى، با روشى برهانى به طرح عقايد شيعه درباره امام زمان عجل الله تعالى فرجه الشريف پرداخته است.

او در اين كتاب به ده فصل، كه هر يك در جواب شبهه‏اى از شبهات مخالفين مى‏باشد، اشاره دارد مانند:

1- چرا تولد امام زمان مخفى بود. 2- انكار جعفر برادر امام حسن عسكرى، ‏3 - وصيت امام حسن عسكرى به مادر بزرگوارش، ‏4 - فرق ميان دوران حضرت مهدى (عج) با ديگر ائمه عليهم السلام، ‏5 - انگيزه غيبت آن حضرت، ‏6 - طول عمر آن حضرت، ‏7 - فايده وجود امام عصر (عج)، 8 - فرق شيعه اماميه با ديگر فرقه‏هاى شيعه، ‏9 - چگونه مردم از آن حضرت بهره مى‏برند،10 - علامات ظهور

كتاب حاضر به وسيله شيخ سعادت حسين افتخار العلماء لكهنوى‏ به اردو، و به وسيله شيخ محمد باقر خالصى‏ به فارسى ترجمه شده است.

 در مقدمه كتاب مي‌خوانيم: ‌اسلام‌گرايي و گسترش انديشه ديني در دهه‌هاي اخير و رشد روزافزون تشنگان مباحث اسلامي به‌خصوص معارف مهدويت در ميان جوامع اسلامي، ‌دشمنان را بر آن داشته كه در مقابل اين سيل خروشان، ‌سدي ايجاد كنند تا شايد از امواج آن بكاهند. دراين راستا دشمن براي مبارزه با اسلام‌گرايي راه‌هاي مختلفي را در پيش گرفته است از جمله تهيه انواع فيلم‌هاي سينمايي، كارتوني، ‌بازي‌هاي رايانه‌اي، تبليغات گسترده عليه اسلام و. . . دراين ميان شايد بتوان ادعا كرد كه از ميان آموزه‌هاي ديني اسلامي، مهدويت ازمهم‌ترين و اثرگذارترين آموزه‌هاست. درحقيقت حيات جوامع اسلامي و اميد به آينده روشن در اعتقاد به اين آموزه‌ و ايمان به آن نهفته است. دشمن به اين مسئله پي‌برده و با تمام توان شروع به فعاليت عليه اين آموزه حياتي كرده است، انكار اين آموزه، ‌سعي در ايجاد تحريف در آن، ‌تحميل مدل‌ها و نمونه‌هاي ساخته شده خود به عنوان مدل مهدوي به جوامع انساني و اسلامي، حمايت از مدعيان و القاي سؤالات و شبهات از جمله تلاش‌هاي آنان است.

بي‌شك هركدام از ما سؤالات زيادي درمورد امام زمان(عج)‌، غيبت ايشان و همچنين چگونگي ظهورشان در ذهن داريم. كتاب «آفتاب مهر» كتابي است كه توانسته تا اندازه‌اي به اختصار اين سؤالات را پاسخ دهد. «آفتاب مهر» شامل ۱۱۰ پرسش و پاسخ‌ پيرامون مبحث مهدويت است كه جمعي از محققان و كارشناسان مباحث مهدوي ازمركز تخصصي مهدويت آن را گردآوري و تنظيم كرده‌اند كه به همت انتشارات بنياد فرهنگي حضرت مهدي موعود(عج) به چاپ رسيده است.

كتاب حاضر به دليل نوع‌پردازشي كه دارد قابليت برگزاري مسابقه در پايگاه‌ها و مراكز فرهنگي، ادارات و سازمان‌ها را هم داراست و حتي مي‌توان از آن به‌ عنوان كتابي آموزشي استفاده كرد. از آنجا كه پرسش و پاسخ‌هاي آورده شده در كتاب «آفتاب مهر» به ‌صورت كوتاه، مجمل و همچنين با رويكردي ساده و همه فهم طراحي شده‌اند، تقريباً براي همه مقاطع سني و در همه سطوح تحصيلي قابليت بهره‌برداري را دارد.

 کتاب«مهدویت؛ پرسش‌ها و پاسخ‌ها» در بیست و چهار بخش تدوین یافته است. بخش اول که «کلیات» نام گرفته است، به سئوالاتی در باب تعریف مهدویت، تاثیر و بازتاب مهدویت، دلیل گسترش بحث مهدویت و ترویج فرهنگ مهدویت پاسخ گفته است.

یکی از موضوعاتی است که در بخش «انتظار و منتظران» مورد سئوال قرار گرفته است. در پاسخ به یکی از سئوالات این بخش آمده است: شناخت امام زمان‌(عج)، محبت نسبت به آن حضرت و اظهار آن، خودسازی، رابطه معنوی با امام عصر‌(عج) و زمینه‌سازی ظهور از مهم‌ترین وظایفی است که در دوران غیبت بر عهده هر شیعه منتظری است.

برخی از عناوین ارائه شده در بخش‌های کتاب شامل «ادیان و منجی»، «ادیان ایران»، «ادیان و علائم ظهور»، «علت شناخت»، «چگونگی شناخت»، «معجزات امام»، «خانواده امام»، «طولانی شدن غیبت»، «ارتباط نایبان»، «مفهوم انتظار و اهمیت و آثار آن»، «دعا برای امام»، «سرداب مقدس در سامرا»، «احادیث دیدار»،‌ «ظهور و قیامت»، «رابطه ظلم و ظهور»، «صحت نشانه‌های ظهور»، «مدت برقراری عدالت»،‌ «مشخصات یاران»،‌ «ویژگی‌های حکومت»، «برخورد با کارگزاران»، «ظهور و رجعت امام حسین‌(ع)»، «معرفی کتاب‌های مهدوی»، «پایگاه‌ها و مراکز فعال مهدویت در اینترنت»‌ است.

درباره وظایف منتظران

 معرفت امام عصر دری است که به سوی شناخت آن محبوب دیر آشنا گشوده می شود. کتاب «معرفت امام عصر» نگاشته دکتر سید محمد بنی هاشمی است که طی مباحثی عمیق با استفاده از آیات و روایات اهل بیت(ع) مسئله شناخت امام زمان مورد بحث و کاوش قرار می‌گیرد. جایگاه معرفت امام و اهمیت آن شناسانده می شود و آنگاه تبیین می‌گردد که شناخت امام به چه معنا استو چه لوازم و آثاری دارد.

نگارنده در مقدمه آورده که این کتاب با تفصیل و عمقی که دارد دریغمان آمد کسانی که طالب اختصارند از فوائد این کتاب بی نصیب بمانند. از این رو برآن شدیم که تلخیص م گزیده ای از مطالب آن تهیه کنیم و تقدیم دوستداران حضرتش نماییم. ضمنا در نوشته حاضر، خلاصه‌‎ای از پیوست چاپ جدید کتاب -که شامل بحث تبری از دشمنان اهل بیت(ع) است – نیز تهیه کرده و به عنوان فصل سوم از بخش اول کتاب حاضر آوردیم. همچنین در پایان هر فصل، سوالاتی تنظیم شده که در برگیرندهاهم مطالب آن فصل است و پاسخ دادن به آن پرسش‌ها به فهم عمیق‌تر مطالب کمک خواهد کرد.

 نويسنده با بهره‏گيري از آيات و روايات شيعه، به بررسي و تحقيق درباره آثار و خواص محبت امام مهدي (عج) پرداخته و مستند مطالب خود را بيان كرده است. وي نتيجه مي‏گيرد كه محبوب واقعي خداوند است كه تمامي صفات محبوب را بدون مرز داراست؛ سپس پيامبر (ص) و امامان معصوم (ع) هستند كه از جمله آنها امام زمان است. و احاديث متعددي در فضيلت محبت آن امام بيان مي‏كند. مطالب كتاب در 4 بخش تدوين گرديد كه برخي از عناوين آن عبارتند از: خواص و آثار محبت، صفات محبوب، محبت در جهان، انسان و قرآن و روايات، موجبات محبت، احسان يكي از عوامل محبت. وي وفاي به عهد و گذشت و چشم‏پوشي را از صفات محبوب مي‏شمارد.

 مؤلف کتاب مشهور به فقیه احمدآبادی فرزند سید عبدالرزاق از علمای بزرگ اصفهان است. وی سال ١٣٠١ ق در اصفهان به دنیا آمد. مقدمات علوم اسلامی را نخست نزد پدر و پسر عمه‌اش سید میرزا اسدالله و سید محمود حسینی گلشادی اصفهانی آموخت. سطوح عالی را نیز از محضر سید ابوالقاسم دهکردی و شیخ عبدالکریم گزی و حاج آقا منیرالدین بروجردى، حاج میرزا بدیع درب امامی و آقا محمد کاشانی استفاده کرد و از بعضی از آنها اجازه اجتهاد و روایت دریافت کرد.

از مقدمه‌ای که مرحوم سید محمد تقی بر مکیال نوشته، چنین برمی‌آید که از شدت عشق و علاقه‌ای که به حضرت حجت (عج) داشته، شبی آن حضرت را در خواب می‌بیند. امام(ع) تألیف این کتاب را به وی توصیه و تأکید می‌فرماید و حتی نام آن را نیز «مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم» تعیین می‌کند. سید از خواب بیدار می‌شود، ولی توفیقی برای تألیف آن برایش حاصل نمی‌شود. تا اینکه در سال ١٣٣٠ق عازم سفر حج شد. در این سفر بسیاری از حاجیان گرفتار مرض وبا شدند و از دنیا رفتند. سید محمد تقی با خدای خویش عهد بست اگر از این سفر سالم برگردد، کتابی را درباره حضرت ولی عصر(عج) به رشته تألیف درآورد. چون از سفر برگشت، به عهد خود وفا کرد و کتاب مکیال المکارم را که حاوی موضوعات مهم در شناخت امام زمان و وظایف شیعیان در قبال آن حضرت است، به رشته تحریر درآورد.

این کتاب نخستین بار سال ١٣۶٩ق در یک مجلد چاپ شد. این کتاب در اصل به زبان عربی نگارش شده است و اخیراً محقق محترم آقای سید مهدی حائری قزوینی آن را به فارسی ترجمه کرد. این کتاب ارزشمند دارای هشت بخش مهم است که درآن مؤلف ژرف‌اندیش با استناد به آیات و روایات متعدد، موضوعات بسیار اساسی و سرنوشت‌سازی را که اغلب جنبه کاربردی است و مورد ابتلای شیعیان و مسلمانان می‌باشد، مورد کاوش و دقت نظر و تأکید قرار داده است. این کتاب گران‌سنگ در نوع خود کم نظیر است و از ابتکار عمل و نوآوری مؤلف حکایت دارد و به همین سبب مورد استقبال رجال علمى، پژوهشگران و عموم مردم قرار گرفته است.

درباره عصر ظهور

این اثر با استناد به روایات، به بیان مطالبی درباره ولادت، غیبت، انتظار، ظهور و حکومت مهدی موعود (عجل الله تعالي فرجه الشريف) پرداخته است. نویسنده نخست گزارشی از ولادت امام و چگونگی غیبت، ارائه داده و بعد بشارت های قرآن و روایات را ذکر کرده است. در ادامه برای انتظار ظهور امام، ثمرات آثاری شمرده است. در ادامه، صفات و ویژگی یاران امام را ذکر کرده است. وی ضمن برشمردن نشانه های ظهور، چگونگی پیروزی امام با استفاده از سلاح ترس، یاری فرشتگان و نیروی طبیعت را بررسی کرده است.

 در ميان امامان بزرگوار شيعه امام دوازدهم عليه‌السلام از ويژگي‌هاي خاصي برخوردار است. او آخرين حجت الهي و ذخيره‌ي پروردگار است كه به دست با كفايتش حكومت واحد جهاني برقرار خواهد شد. حكومتي كه در طول تاريخ بشريت بي‌سابقه و بي‌نظير است. آن حكومت با حكومت الهي خود تحولي عجيب در همه‌ي عالم و در تمام زمينه‌ها ايجاد خواهد كرد. نظام فكري، سياسي و اقتصادي جامعه را دگرگون خواهد ساخت. حياتي نوين به ارزش‌ها و فضيلت‌ها خواهد بخشيد و حكومتي براساس توحيد و يكتاپرستي بنا خواهد كرد. او پرچم توحيد را در اقصي‌نقاط عالم برافراشته خواهد كرد. از بارزترين ويژگي‌هاي حكومتش، گسترش عدالت در پهنه‌ي گيتي و از بين رفتن ظلم و ستم است...

اكنون جاي اين پرسش است كه چگونه امام عصر عليه‌السلام همه‌ي اين قله‌ها را فتح خواهد كرد و چگونه اين پيروزي‌هاي بزرگ را به دست خواهد آورد و از چه راهي به اهداف عالي خود خواهد رسيد؟

اين كتاب پاسخگوي اين پرسش مي‌باشد و شما را با گوشه‌اي از سيره و روش آن حضرت در دوران ظهور آشنا خواهد ساخت. مؤلف محترم علامه ميرزا محمد باقر فقيه ايماني با تتبع و احاطه و آگاهي وسيعي كه در احاديث ائمه‌ي اطهار عليهم‌السلام داشته اين موضوع را با دقت بررسي نموده و جواب‌هاي شايسته و مناسبي به اين مسأله مهم مرقوم نموده است. همچنين در لابه‌لاي اين كتاب هر كجا فرصت مناسب يافته با دلسوزي كامل مردم را با وظايفي كه نسبت به آن امام غريب و مظلوم دارند آشنا نموده و تذكرات لازم را داده است و دواي تمامي دردها را ذكر و ياد امام عصر عليه‌السلام و منشأ بدبختي‌ها و تيره‌روزي‌ها را غفلت از آن حضرت مي‌دانسته است.

اين كتاب در هفت بخش با اين عناوين نگاشته شده است:

1- آيات داله بر ظهور، حكومت و رجعت 2- در بيان كيفيت سلوك امام عصر عليه‌السلام از قيام تا خروج 3- سيره  و سلوك امام عصر عليه‌السلام از خروج تا برقراري حكومت 4- درسيره و سلوك امام عصر عليه‌السلام در هنگام حكومت 5- در بيان عنايت‌هاي الهي مختص دوران ظهور 6- نزول بركات خداوند از آسمان و زمين بر بشر 7- سير و سلوك امام عصر عليه‌السلام در دوران حكومتش و در خاتمه پيرامون امر رجعت و بيان كيفيت آن مطالبي بيان شده است.

 جهاني شدن و فرهنگ مهدوي اثر سركار خانم زينب متقي زاده تلاشي است در بيان ارتباط ميان دو مقوله بسيار مهم و حساس، فرهنگ مهدوي و جهاني شدن؛ بي گمان امروزه تبيين زواياي حكومت جهاني حضرت مي تواند جذابيت هاي خاص خود را براي علاقه مندان به مباحث نو داشته باشد. اين اثر با عناويني چون كليات و چارچوب نظري فرهنگ مهدوي و چشم انداز آينده بشر، جهاني شدن، ويژگي ها، ابعاد و پيامدها، چالش ها و فرصت هاي فرهنگ مهدوي در عصر جهاني شدن در چهار فصل سامان يافته است.اين اثر به ويژه براي طلاب و دانشجويان قابل استفاده است.

 نویسنده این کتاب با اعتقاد به این که ظهور و انقلاب امام زمان در جهت روند رشد و کمال هستی است و عصر ظهور، دوران کمال یافته هستی است ، رویش گیاهان و نزول باران بر زمین و هموار شدن برای استفاده انسانها، ظاهر شدن معادن و گنج های زمین، تقسیم اموال عمومی به تساوی، وسعت بلاد و نورانی شدن زمین، جوانی اصحاب امام و طولانی شدن عمر افراد و ازدیاد نسل که در روایات به عنوان شرایط بعد از ظهور آمده از جمله حرکتهای هستی به سوی کمال دانسته و با بهره گیری از آیات و روایات، مباحثی را در خصوص آنها ارائه داده است.

زوال فقر و امراض بدنی از جامعه، توانا شدن روحها و بدنها، تکامل اخلاق و عقول انسانها، گسترش علم و در نهایت، نابودی دشمنان خدا، رواج عبودیت خدا، استقرار عدالت و امنیت، نابودی شیطان و ارتباط امام عصر با غیبت و حکم به واقع نمودن از عناوین دیگر مورد بحث در این اثرند.

 یکی از پرسش هاي اساسی در مورد« عصر ظهور»،  امکان اصلاح اخلاقی و تغییر و تحولات روحی و معنوي در انسان ها و دوري آنان از معصیت، فسادگري، جنایت و بیداد است. یعنی آیا انسان ها واقعاً خوب و صالح می شوند؟

بحث تعلیم و تربیت، منحصر در فعالیت هاي رسمی آموزش و پرورش  آن هم در سطح گروه سنی کودك و نوجوان  نیست؛ بلکه انسان در هر حال نیاز به تعلیم و تربیت دارد و این رسالت عظیم پیامبران و امامان بوده است. لذا اصلاح کامل و همه جانبه رفتار، اخلاق، پندار و گفتار انسان ها به دست امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و در پرتو دولت اخلاقی مهدوي صورت می گیرد.