مناظره یا میزگرد؟

در روز جمعه 92/3/10 ساعت 16 صداوسیما جمهوری اسلامی با دعوت از کاندیداهای هشت گانه در صدد راه اندازی مناظره ای پیرامون دیدگاه های آنها برآمد.

آن چه نگارنده در مورد تبیین آن در این نوشتار میباشد ضرورت و سازوکار مناظره به عنوان یک امر تبلیغاتی در شناخت نامزدهای ریاست جمهوری است.

مناظره از باب مفاعله به معنای امری به همراهی هم است. همانند مضاربه که دو نفر با هم بواسطه شراکت در مالی به تجارت میپردازند.

صداوسیما مدعی است که این طرح را با جلساتی با نخبگان تهیه نموده و بارها پیرامون آن بحث و بررسی صورت گرفته است.

در ابتدا بایستی متولیان صداوسیما وشخص مهندس ضرغامی مستحضر باشند که ماظره بر اساس محورهای ذیل تحقق میگردد:

- موضوع واحد
- عدالت در ارائه بحث بر اساس محتوای علمی
- حاکمیت منطق و فاعده مندی
- دوری از هتک و افتراء به دیگران
- رعایت قاعده تعادل در اظهارنظرها

با توجه به طرح بحث توسط یکی از اعضا و سپس نقد و بررسی موضوع مطروحه باید توجه کرد که:

1-    بسیاری از نامزدها بی توجه به طرح موضوع نامزد، ادعاهای خود را طرح می نمودند که هیچ نسبتی با هم نداشتند
2-    در طی 90 ثانیه منطقا هیچ کلام صائبی منعقد نمی گردد.
3-    آخر الامر کارآمدی مثبتی نصیب شنوندگان نخواهد شد.

متاسفانه صدا و سیما همواره یا دچار افراط شده و یا در مسیر تفریط برنامه ریزی مینماید.

افراط مراسم مناظره را میتوان به مباحث سال 1388 مستند نمود که بسیاری از مسائل بر خلاف اخلاق، عرف و ادب مطرح شد و هیچکدام هیچ دردی از جامعه را درمان نمودند بلکه مزید بر علت هم گردیدند.

تفریط این دوره در بی محتوا بودن مباحث میتوان ملاحظه کرد که هرگز مباحث و ایده های نامزدها به صورت منطقی به چالش کشیده نشد.
در هر مناظره ای بی شک پس از اتمام مباحث یک طیق یا فرد پیروز میدان معرفی می شود و این حاصل گفتمان حاکم بر مناظره است .

این حقیقت در مراسم مناظره روز جمعه هرگز تحقق پیدا ننمود و آخرالامر هرک دام از حضار زبان به اعتراض گشوده و تهدید به عدم حضور در مناظره های بعدی نمودند.

سزاوار بود، طرح یک موضوع اقتصادی نظیر هدفمندی یارانه ها، مناظره با وقتی وصیع تر پی گیری می گردید و در پایان نظریات صائب و غیر صائب هر یک از افراد برای بینندگان کاشف به عمل می آمد.

معمولا مدیر جلسه مناظره از فرهیختگان بحث مورد نظر انتخاب میگردد تا با هدایت علمی خویش از حرکت در مسیر انحرافی و حاشیه ای دیگر افراد را بر حذر دارد.

مجری محترم آقای مرتضی حیدری که سابقه مجری گری ایشان با شخصیت هایی مانند رئیس جمهور اعتراضات جدی را به بار آورد هرگز نمیتواند به عنوان یک گزینه معقول برای مناظره به حساب آید.

بی شک مناظر هتخصصی در حوزه اقتصاد در یک زمان 210 دقیقه ای در عصر جمعه غیر از مجری گری برنامه ای نظیر پایش یا مصاحبه های سیاسی است.

ایشان علاوه بر تخصص در حوزه اقتصاد، قدرت مدیریت و هدایت محتوای علمی را تداشت و از هم گسیختگی مباحث از این محور سرچشمه میگرفت.

پس از پخش مناظره عده ای به طنز، به مشابهت سازی این برنامه با برنامه مسابقه از کی بپرسم روی آوردند واین حکایت عدم موفقیت صدا و سیما در اولین مناظره نامزدهای ریاست جمهوری است.

شاید بتوان مناظره روز جمعه را با توجه به چینش صندلی های افراد، بیتشر به نوعی میزگرد تشبیه نمود که آنهم مملو از کاستی ها و بایستی هاست.

حمله به دولت های سابق و حال در حالی که هیچکدام از آنها نماینده ای در جلسه نداشتند از نقاط منفی این برنامه به حساب می آید.

عبارت سخیف یکی از نامزدها که آن دولت بی صاحب بوده و این دولت هم بی صاحب بود از حوصله اخلاق وادب خارج بود که صدا وسیما هیچگونه عکس العملی در برابر آن از خود نشان نداد.

نکته پایانی این یادداشت آن که قریب به اتفاق راه حل های پیشنهادی جهت خروج از مهلکه بحران بیکاری،تورم ، فساد، تبعیض ... برگرفته از نسخه های غربی بود که هر کدام در عمل امتحان خود را پس داده اند.

به نظر میرسد برای کنترل و مهار بحران بجام گسیخته تورم و بیکاری و ... بایستی که از آموزه های دین و کارشناسی های دینی استفاده نمود تا بلکه بتوان راه به جایی برد.

از آن جا که توسعه و بازسازی اقتصادی جامعه اسلامی و به عبارت دیگر از آن جا که توسعه به معنای تعالی وتکامل هم آهنگ و نظامند یک موضوع است و متاثر از و موثر در متغیر های گوناگون ایمانی، فکری و رفتاری است.یعنی در توسعه همه این متغیر ها هم تاثیر گذارند و هم تغییر و تحول میپذیرند. در نگاه دینی به اصلی ترین متغیر توسعه، ایمان و گرایشات جمعی است و ابعاد دیگر توسعه به تبع این بعد شکل می گیرند.

آن چه در بیان برخی از دیدگاه های نامزد به چشم می خورد اتفاط در نظریات کارشناسی شان در حوزه اقتصاد است.

باید دقت کرد که انتزاع نگری به تجویز الگوی مشترک در توسعه نخواهد انجامید. آن چه توسعه الهی و غیر الهی را از هم جدا میکند، هدف یا الگوی مطلوب است.

توسعه غیر الهی، انسان محوری را در قالبی مادی می جوید و به دنبال خود، توسعه اخلاق، توسعه خرد و توسعه ابزار های مادی را پدید می آورد و برای فعال کردن بشر در چنین صحنه ای ابتدا میل را به عمل تبدیل میکند و سپس عمل را برای توسعه میل هزینه کرده و با قراردادن انسان در این سیکل بسته، بر حرصش میافزاید و او را برای نیل به چنین هدفی ترغیب میکند.

امید است کاندیداهای محترم با روی آوردن به نظریات کارشناسی اسلامی و پرهیز از غلطیدن در تاس رقیب بتوانند به برنامه در خور هویت انقلاب اسلامی  در روزهای باقیمانده از تبلیغات برای مردم عزیز برآیند. (چنین باد)