سناریو امریکا برای اجلاس ژنو و نطق ضد ایرانی جان کری

شبکه ایران، رسانه های بیروت امروز با انعکاس اجلاس مشورتی که جان کری با شرکای امریکا تحت عنوان نشست "دوستان سوریه" در امان برگزار کرد نوشتند که فرستاده امریکا با طرح "عدم حضور بشار اسد و نزدیکانش در هر گونه راه حل سیاسی" نشان داد که امریکا برای برقراری آرامش و پایان جنگ در سوریه به هیچ وجه جدی نیست چرا که به خوبی می داند چنین پیش شرطی برای آغاز مذاکرات ژنو 2 به معنای شکست قطعی این مذاکرات است.

جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا پس از نشست دوستان سوریه در امان بار دیگر ایران را متهم به حضور در درگیری‌های سوریه کرد و در اقدامی شتاب زده و تنشج زا و بدون مستندات از ایران و حزب الله لبنان خواست که نیروهای خود را از سوریه عقب بکشند.

کری در حالی چنین ادعای کرده است که هزاران نیروی خارجی در قالب ارتش آزاد سوریه و جبهه تکفیری النصره بیش از یکسال است که در جنگ های داخلی سوریه حضور دارند ، نیروهایی که از مرزهای لبنان و ترکیه عازم سوریه می‌شوند.

موضع اخیر جان کری نشان می دهد که به رغم درخواست مسکو، آمریکا تلاش خواهد کرد تا حضور ایران در کنفرانس ژنو 2 در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد و تمامی دولت های حامی گروه‌های مسلح مخالف نظام سوریه از جمله انگلیس و فرانسه به همراه دولت های عربی حامی مخالفان نیز تلاش می کنند تا از حضور دوستان واقعی سوریه در این مذاکرات جلوگیری کنند و یا در صورت حضور در کنفرانس، از نقش آنها در کنفرانس بکاهند.

شرط عدم حضور بشار اسد و نزدیکانش در دولت انتقالی آینده سوریه " شرطی شکننده " است که افق برگزاری کنفرانس ژنو 2 و نتایج احتمالی آن را در بن بستی آشکار قرار خواهد داد.

طبق گزارشی که خبرگزاری دانشجویان منتشر کرده برخی نکات بارز در این موضع قابل پیش بینی است :

1- این پیش شرط مفهوم مذاکرات نظام و مخالفان را کاملا از بین می برد از همین رو اگر قرار است نمایندگان نظام با این پیش شرط وارد مذاکره شوند دیگر مذاکرات چه نتیجه و مفهومی خواهد داشت؟ و اصلا چرا باید در مذاکرات حاضر شوند؟

2- جان کری پیش از برگزاری نشست دوستان سوریه در امان، بشار اسد را ترغیب کرده است که دولتش به عنوان آخرین فرصت در مذاکرات ژنو 2 شرکت کند در غیر این صورت امریکا موضوع مسلح ساختن مخالفان نظام را در دستور کار قرار می دهد. پیش شرط عدم حضور بشار اسد در دولت انتقالی و ترغیب وی به حضور در مذاکرات ژنو 2 نوعی تناقض آشکار در مواضع آمریکا است و مثل آن است که نظام سوریه پیش از برگزاری مذاکرات با دست خودش سقوط و سرنگونی نظامش را امضاء کند.

3- جان کری در کنفرانس مطبوعاتی پس از نشست امان پیروزی های ارتش سوریه را در القصیر مقطعی توصیف کرده است.

4- نتیجه دو گزینه 2 و 3 که در بالا ذکر شد آن است که موضع اصلی اما اعلام نشده آمریکا حمایت نظامی از مخالفان نظام سوریه است و به دنبال بهانه‌ای است تا نیت خود را عملی و کنفرانس ژنو 2 را به دلیل "مواضع بشار اسد" شکست خورده اعلام کند.

5- احتمال قوی آن است که پس از برگزاری ژنو 2 (اگر برگزار شود) آمریکا بر طبل جنگ در سوریه بیشتر می کوبد و همه راه‌های رسیدن به طرحی مسالمت آمیز بین نظام سوریه و مخالفان را مسدود خواهد کرد.

امریکا با این مواضع دست به ریسک بزرگی می زند که آینده آن چه بسا برای واشنگتن نیز روشن نیست .اما این فرضیه چه تاثیری در معادلات سوریه، لبنان و منطقه خاورمیانه خواهد گذارد:

1- جنگ در سوریه ادامه خواهد یافت و آمریکا و هم پیمانانش تا حد ایجاد توازن بین نظام و مخالفان، از گروه‌های مسلح داخل سوریه حمایت می کنند تا معادله " نه غالب نه مغلوب " را به منظور استمرار جنگ در سوریه ایجاد کنند.

2- آمریکا در سوریه همچنان به دنبال سرزمین سوخته و ویرانی در است و به خوبی روشن است که استمرار این چنینی جنگ جز نابودی گسترده زیر ساخت‌های سوریه، تضعیف قوای ارتش و آوارگی میلیون ها سوری نتیجه ای دیگر ندارد، نقشه ایی که برنده اصلی آن اسرائیل است.

3- امریکا به رغم گفتگوهای اخیر با روسیه و پیش بینی وقوع تحولات سیاسی مثبت در سوریه، علاقه مند است تا روسیه را در بحران سوریه آن قدر فرو ببرد تا به راحتی نتواند از آن خارج شود. آمریکا به خوبی می داند سوریه آخرین پل فعال بین مسکو و خاورمیانه است و بی‌میل نیست که این پل را بر سر روسیه خراب کند، به خصوص آن که روسیه در طول دو سال اخیر بر سیاست دیپلماسی فعال خود در خاورمیانه افزوده و در همین راستا حضور جدی تری در لبنان پیدا کرده است.

4- در صورت عدم حل سیاسی بحران سوریه گسترش جنگ در منطقه و ورود مستقیم لبنان به درگیری‌های سوریه بسیار محتمل است. با حملات گروه های مسلح مخالف نظام سوریه در مرزهای مشترک لبنان و سوریه به منطقه هرمل و نیز حمله نیروهای سلفی در طرابلس به جبل محسن عملا آثار ورود لبنان به جنگ سوریه ظاهر شده است.

5- امریکا و دولت های غربی مخالف نظام سوریه به هیچ وجه خواهان ورود لبنان به جنگ سوریه نیستند زیرا می دانند این امر همه معادلات آنها را در خاورمیانه و سوریه به هم می ریزد و از همه مهمتر آتش بس چند ساله در جنوب لبنان و فلسطین اشغالی را در کمتر از چند ساعت متلاشی می کند که معنای طبیعی آن این است که اسرائیل نیز وارد جنگ می شود. این در حالی است که جبهه جولان پس از اعلام رسمی بشار اسد به جبهه مقاومت جدید علیه اسرائیل تبدیل شده است. شکل گیری چنین صحنه‌ای می تواند به مثابه یک کابوس بزرگ برای آمریکا و اسرائیل باشد که جمع کردن آن تا سال های سال امکان پذیر نخواهد شد.

6- گسترش دامنه جنگ در خاورمیانه همه تلاش های دیپلماتیک آمریکا برای سازش بین رژیم صهیونیستی و تتشکیلات خودگران فلسطین را بی اثر خواهد کرد و همه چیز را به نقطه صفر باز می گرداند.

7- آمریکا به خوبی می داند ایران یکی از پایه های اصلی معادلات جدید خاورمیانه و به خصوص تحولات سوریه و لبنان است و نمی تواند آن را نادیده بگیرد.از همین رو توسعه جنگ در خاورمیانه را چندان به نفع خود نمی‌بیند.

دولت اوباما به خوبی می داند که جنگ در سوریه تا زمانی برای آنها مفید است که در داخل مرزهای سوریه محدود بماند، روسیه نیز به این امر وقوف کامل دارد؛ اگر آمریکا قصد همکاری فعال در این زمینه را نداشته باشد و در بحران سوریه همکاری نکند روسیه نیز لزومی نمی‌بیند در جهت عدم توسعه جنگ در خاورمیانه تلاش کند.

جنگ کنترل شده در داخل مرزهای سوریه، مسکو را به دردسرهای بزرگی انداخته است اما گسترش جنگ در منطقه و ورود لبنان به این بحران و سپس رژیم صهیونیستی به این معنی است که امریکا به دردسرهای بزرگتر مبتلا می شود و آن وقت این واشنگتن است که باید به فکر جمع کردن بحران بیفتد.

از همین رو به نظر می رسد به مصلحت امریکا نیست که به عقیم کردن پیش از موعد "کنفرانس ژنو 2" بپردازد زیرا وقوع تحولات خاورمیانه در شرایط کنونی مبتنی بر اراده دایمی آمریکا نیست و هر آن ممکن است هم پیمانان سوریه برگه‌هایی را رو کنند که همه چیز علیه آمریکا و اسرائیل برگردد.