دلایل حضور اصلاح طلبان در انتخابات
شوراها و ریاست جمهوری، احتمال کناره گیری برخی از کاندیدهای اصولگرا و
مستقل به نفع هاشمی، بررسی کارنامه دولت اصلاحات از محورهای گفتگوی مهر با
معصومه ابتکار است که در زیر می آید :
به گزارش 598 به نقل از مهر، معصومه ابتکار،دبیر کمیته
محیط زیست شورای شهر تهران نخستین زن ایرانی است كه پس از انقلاب ۱۳۵۷
وارد هیئت دولت شدهاست. او بیشتر بهخاطر نقش خود در تصرف سفارت آمریكا در
۱۳ آبان ۱۳۵۸ و ۸ سال ریاست سازمان حفاظت محیط زیست ایران در دوران ریاست
جمهوری محمد خاتمی معروف است.
وی در انتخابات شورای شهر تهران در سال
۱۳۸۵ یكی از كاندیداهای فهرست اصلاحطلبان بود و با پیروزی در انتخابات به
عضویت شورا درآمد. ابتكار پس از آغاز كار شورای سوم با تاسیس كمیته محیط
زیست در این شورا ریاست آن را بر عهده گرفت. یكی از معجزات شورای سوم
همزیستی مسالمت آمیز گروه های مختلف سیاسی است بطوریکه دفتر وی و خواهر
رئیس جمهور در كنار یكدیگر است.
تلاش او برای حفظ پارك پردیسان و افشای
مصوبه دولت در خصوص این پارك در صحن شورا از جمله اقدامات وی برای حفط فضای
سبز پایتخت بود. با وی در خصوص انتخابات ریاست جمهوری و شوراها به گفتگو
نشسته ایم که در پی می آید:
فضای سالم برای فعالیت همفکران هاشمی و خاتمی نیست
ابتکار در پاسخ به این پرسش که چرا آقای
هاشمی و خاتمی نتوانستند طی چند سال گذشته یک نفر دیگر از دل جریان
اصلاحات بیرون بیاورند و هربار مجبور هستند خودشان وارد میدان شوندگفت:
متاسفانه شرایط به گونه ایست که فضای سالم برای فعالیت همفکران آقایان
هاشمی و خاتمی فراهم نبوده، بنابراین با ادامه تنگناها و شرایط خطیر
اقتصادی و اجتماعی کشور چاره ای جز حضور خودشان نیست.
ما هیچگاه جنگ طلب نبوده ایم
این عضو شورای شهر تهران در پاسخ به این
پرسش که آیا این جمله آقای هاشمی گفتند با اسرائیل سر جنگ نداریم به نظر
شما درست است گفت: بنظرم با آمدن آقای هاشمی رابطه جمهوری اسلامی ایران با
کشورهای منطقه، کشورهای اسلامی و به ویژه کشورهای عربی و همسایگان بهبود
خواهد یافت و برخی سوءتفاهماتی که در حال حاضر دشمن برای بهره گیری به نفع
خود به آنها دامن می زند برطرف خواهد شد و این در مجموع به نفع کشور و به
ضرر دشمنان انقلاب و اسراییل است. به علاوه ما هیچگاه جنگ طلب نبوده و
دنبال تنش زایی نیستیم، اما با قدرت و انسجام ملی که میان همه جناح های
سیاسی برای مقابله با هر گونه هجمه و سلطه بیگانه مشترک است آماده ایم. به
نظرم این موضع ایشان از جنبه قدرت و اعتماد به نفس یک سیاستمدار قدر است.
رویکرد هاشمی آشتی ملی است
معاون رئیس جمهور در دولت اصلاحات در
پاسخ به این پرسش که این نگرانی وجود دارد که با آمدن آقای هاشمی بخشی
از بدنه اصلاحات طلبان با دادن شعارهای تند و افراطی فضا را به سمت از بین
بردن آرامش در کشور ببرند برای اینکه این اتفاق نیافتد چه تدبیری باید آقای
هاشمی بیاندیشد،گفت: اصلاح طلبان به دلیل ماهیت تفکر آزاد و مشی معتدل خود
از طیف های متنوعی تشکیل شده اند. آنها طی سال های اخیر آسیب های فراوانی
را برای دفاع از آرمان های انقلاب دیده اند و اکنون دفاع از منافع ملی و
رویکرد آشتی ملی را مقدم بر جریان خود می دانند. به علاوه آقای هاشمی مشی
معتدلی را در پیش دارند که مورد پسند بسیاری خواهد بود و نگرانی ها را
مرتفع خواهد کرد.
کارگزاران بخشی از اصلاح طلبان هستند
او در پاسخ به این پرسش که اگر آقای
هاشمی بیاید بیشتر با چه تیمی می آید اصلاح طلبان یا کارگزاران گفت: با
توجه به وضعیت عمومی کشور کارگزاران اکنون بخشی از اصلاح طلبان به حساب می
آیند و به نظر می رسد اختلافات و تفاوت دیدگاهها به حداقل رسیده است و
چندان قابل تفکیک نیستند.
هاشمی از همه تجربیات دوران پس از انقلاب استفاده می کند
ابتکار درپاسخ به پرسشی مبنی براین که
هاشمی از کدام سیاست دوران خاتمی باید تجربه بگیرد و به تکرار آن را در
دولت آینده تن ندهد گفت: چنانچه هر دولتی از تجربیات دولت های قبل خود بهره
گیرد و نقاط قوت و ضعف آنها را در برنامه های خود لحاظ کند ما شاهد روندی
رو به رشد و ارتقای شاخص های اجتماعی و اقتصادی کشور خواهیم بود. ای کاش
مراجع مستقلی برای ارزیابی و مستندسازی این تجربیات جدای از موضع گیری های
سیاسی اقدام می کردند وامروز هر دولتی که سر کار بیاید می توانست از آن
تجربیات ذی قیمت در برنامه های خود بهره مند شود. با توجه به رویکرد آقای
هاشمی مطمئن هستم که ایشان از تجربیات همه دوران پس از انقلاب استفاده
خواهد کرد؛ موفقیت ها و شکست ها را مبنایی برای اصلاح شرایط کشور و حرکت به
سوی آیینده ای روشن قرار خواهد داد.
اصلاح طلب ها انتخابات شوراها را جدی گرفته اند
این عضو شورای شهر تهران در پاسخ به
پرسشی مبنی بر اینکه آیا اصلاح طلبان برای بازگشت دولت از الگوی اصولگرایان
استفاده می کنند، گفت: اصلاح طلبان به دلیل داشتن پایگاه قوی اجتماعی و
طرفداران جدی که در لایه ها و اقشار تحصیل کرده و نخبه دارند از نظر
اجتماعی، سیاسی و اقبال عمومی وضعیت خوبی دارند. ولی محدودیت هایی که در
سال های اخیر و تقریباً از اواخر دولت هشتم برای فعالیت سیاسی اصلاح طلبان
ایجاد شد و عملا فعالیت های آنها را با موانع، مشکلات و هزینه های سنگین
روبرو ساخت، معادلات را تحت تاثیر قرار داده و نحوه و رویکرد اصلاح طلبان
را تغییر داد.
با این حال باید شوراها را جدی تلقی
کرد، زیرا پایگاههای مردم سالاری دینی و تحقق اراده مردم در سطح مدیریت های
محلی و کوچک هستند و تمرین خوبی برای ورود به عرصه های جدی تر و کلان ملی
به حساب می آیند. اصلاح طلبان البته شوراها را یک نهاد اجتماعی دانسته و آن
را یک نهاد سیاسی تلقی نمی کنند.
وی با بیان این که شوراهای محلی به
عنوان ابزار مردم سالاری می توانند در تحقق برنامه های توسعه اثرگذار
باشند، گفت: موسسات مردمی، خیریه و یا شورایاری های قوی می توانند نمادی از
تحقق مردم سالاری در اداره امور کشور باشند.
معاون رئیس جمهور در دولت اصلاحات در
پاسخ به این پرسش که آیا برنامه ها و اهداف اصلاح طلبان با انتخابات شوراها
و ریاست جمهوری دو راه جداست، گفت: نمی توانیم بگوییم دو راه جداست. چون
یکی از دغدغه های اصلاح طلبان تصمیم برای حضور در انتخابات و لزوم مشارکت
سیاسی بوده و ما سعی کردیم در این رابطه سطح مشارکت را ارتقاء و افزایش
دهیم. به خصوص که این انتخابات همزمان برگزار شده و ماهیت شان نیز به هم
نزدیک است؛ یکی تصمیم سازی در سطح ملی است و دیگری تصمیم سازی در سطح محلی و
مردمی. بنابراین اصل مشارکت در انتخابات، تعیین سرنوشت در دو انتخابات
مشترک بود. ما ابتدا با یک رویکرد عمومی نسبت به هر دو موضوع تصمیم گرفتیم
و با وجود همه محدودیت ها و ناکامی ها و شرایط نابرابر موضوع حضور در
انتخابات را قطعی کردیم. اصلاح طلبان بعد از سال 88 شرایط نابرابری از نظر
امکانات و محدودیت ها داشتند و مشکلات و هزینه های زیادی را متقبل شدند.
بنابراین تردیدهایی در این زمینه وجود داشت.
شرایط نابرابردر انتخابات 84
ابتکار در پاسخ به این پرسش که پیش از
سال 84 دولت در اختیار اصلاح طلبان بوده، پس چطور ادعا می کنید آن هنگام
شرایط به نفع رقیب رقم می خورد، گفت: در آن زمان جانبداری رسانه ملی به
عنوان یک نمونه علیه اصلاحات بسیار شدید بود و شرایط را نابرابر می کرد.
رقیب می توانست از شبکه ها و ابزارهای خاص برای پیشبرد برنامه و اهداف خود
استفاده کند، در حالی که ما هیچکدام از این امکانات را نداشتیم، یا اگرهم
داشتیم هرگز به خود اجازه استفاده از آن را نمی دادیم. اصلاح طلبان دستیابی
به قدرت را به هر قیمتی، ناسازگار با اصول خود می دانند، حتی اگر هدف مقدس
باشد. به اعتقاد ما رسیدن به اهداف به هر طریق و شیوه ای درست نیست اما
متاسفانه این اتفاق در آن سوی میدان افتاد که از جمله نقض قانون یا
استفاده از شیوه های خارج از چارچوب های اخلاقی و قانونی بود. فضایی
غیررقابتی و ناسالم به وجود آمد که کار را برای اصلاح طلبان مشکل کرد.
ابتکار در خصوص ابهاماتی که در انتخابات
سال 84 از سوی برخی کاندیداها مطرح شد و دولت اصلاحات در خصوص آن سکوت
کرد، گفت: در آن زمان همه اختیارات در موضوعی مثل انتخابات در دست دولت
نبود. یعنی یک جاهایی قانون، اختیارات را به دولت نداده، مثل مواردی که در
دست قوه قضائیه است یا تایید صلاحیت های کاندیداها، و جاهایی نیز اختیارات
از دولت فراتر از قانون گرفته شد. البته حتی همان موقع هم دولت سوالاتی در
خصوص روش تایید صلاحیت ها داشت. از سوی دیگر صدا و سیما دست دولت نبود یا
شبکه های اجتماعی خاص که در انتخابات 84 نقش آفرین بودند، زیر نظر دولت
نبودند.
وی ادامه داد: تقسیم اختیارات ممکن است
دو گانگی هایی را پدید آورد، ولی اگر دستگاه ها در چارچوب قانون عمل کنند
مشکلی به وجود نخواهد آمد. مشکل جایی ایجاد شد که برخی فراتر از ضوابط و
قانون قدم بر می دارند و دولت نیز کاری نمی تواند بکند. در دوره بعد نیز
دیگر صدایی از اصلاح طلبان نبود، حتی چارچوب و امکاناتی هم برای اعتراض
فراهم نشد. رخدادهای آن سال ها سبب شد دیگر از اصلاح طلبان صدایی باقی
نماند و تنها رقیب صدایش شنیده می شد.
شائبه سوء استفاده از قدرت برای اصلاح طلبان وجود ندارد
ابتکار با بیان اینکه اصلاح طلبان در
حال حاضر امکاناتی برای استفاده ندارند گفت: هیچ گونه شائبه سوء استفاده از
قدرت و امکانات برای جناح اصلاح طلب وجود ندارد اما دو جناح مقابل یعنی
دولت و اصولگرایان منتقد دولت احتمال استفاده از قدرت، امکانات و اعتبارات
دولتی برایشان هست. بنابراین اگر در این دوره اصلاح طلبان بتوانند به
موقعیتی برسند موقعیتی اصیل و درست است.
وی با تاکید بر این که اگر امکانات و
اختیاراتی بود از آن استفاده نمی کردند گفت: اصلاح طلبان حتی برای نشست های
خود با فشارها و محدودیت هایی روبرو هستند اما می بینیم اصولگرایان به
راحتی برای کاندیداهای خود نشست های بزرگ برگزار می کنند یا رسانه های
بسیاری دارند. در حالی که کاندیداهای اصلی ما در همان حال از داشتن یک سایت
هم محروم می شوند.
احتمال انصراف اصولگرایان و کاندیداهای به نفع هاشمی
رییس کمیته محیط زیست شورای شهر در پاسخ
به این پرسش که نرسیدن به گزینه ای واحد در ریاست جمهوری از سوی اصلاح
طلبان، بر انتخابات شوراها تاثیر می گذارد، گفت: اکنون با آمدن جناب آقای
هاشمی این مسئله تقریبا منتقی است، چرا که جریانات اصلاح طلب همگی از این
موضوع استقبال کرده و برای حمایت از ایشان اعلام آمادگی کرده اند و به نظر
می رسد کاندیداهای نزدیک به جریان اصلاحات وحتی برخی کاندیداهای مستقل و
اصولگرا نیز نسبت به انصراف به نفع آقای هاشمی اقدام کنند.
وی با اشاره به کارنامه دولت اصلاحات
گفت: این کارنامه در عرصه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و از جهت سلامت اداری و
مالی بسیار مثبت بود. همچنین رشد و توسعه کشور نسبت به دوره های دیگر قابل
توجه بود و در دنیا نیز نگاه مثبت و کارآمدی نسبت به جمهوری اسلامی ایجاد
شده بود. بنابراین تراز دولت اصلاحات نسبت به دوره های بعد بسیار بالاتر
است.
هاشمی توان خارج کردن کشور را از بحران دارد
ابتکار با تاکید بر برنامه اصلاح طلبان
برای آینده کشور گفت: ما نقشه راه و برنامه های خود را برای برون رفت از
وضعیت فعلی ارایه کرده ایم. به اعتقاد ما آقای هاشمی رفسنجانی می تواند
کشور را از این شرایط بحرانی خارج کند و گفتمان اصلاحات نیز می تواند سبب
یک انسجام فراگیر ملی بین گروههای مختلف سیاسی شود و مشکلات فعلی کشور را
حل کند. زیرا ایشان شخصیتی است که دارای مقبولیت عمومی – و نه جناحی- است.
گزینه اولیه اصلاح طلبان آقای خاتمی بود. ایشان البته پیام داد که برای
آمدن مشکلی ندارد اما فضا را مناسب آمدن نمی بیند و قصد ندارد تنش ها بیشتر
و تقابلی در کشور ایجاد شود. این در حالی بود که روزنامه کیهان همه چارچوب
ها را برای کوبیدن این جریان فرو ریخت و با عصبانیت از حضور خاتمی صحبت
کرد که البته خود تاییدی بر سخنان خاتمی بود. نگاه کنید مشکلاتی که در این
دوره برای کشور ایجاد شد و تضعیف ارکان نظام قابل مقایسه با دوره های گذشته
نیست و اگر ما رویکردی جناحی نداشته باشیم به راحتی ا ین کارنامه ضعیف را
می بینیم. اما برخی چون جناحی فکر می کنند و دوست دارند قدرت در دست جناح
خودشان باشند مشکلات را نمی بیند و کوررنگی گرفته اند.
ابتکار در پاسخ به اینکه عملکرد دولت از
سوی اصولگرایان در ماه های اخیر مورد نقد قرار گرفته است گفت: با وجود
نقدها باز هم در تشخیص رنگ ها دچار مشکل هستند. تفاوت عملکرد دولت اصلاحات
با این دوره بسیار متفاوت است. هر دولتی ضریب خطایی داشته اما اگر منصفانه
بگوییم ضریب خطای دولت اصلاحات بسیار کم بود. مردم خاطره خوشی از آن دوره
دارند و می توان گفت خاتمی عاقبت به خیر شد.
قالیباف اصولگرایی میانه است
وی در پاسخ به پرسشی در خصوص اینکه چرا
رای اعضای اصلاح طلب شورا بیشتر به صندوق موافقان شهردار می رفت تا
منتقدان وی، گفت: این موضوع درست نیست. بسیاری از مواقع بر اساس نگاه
کارشناسی و تخصصی رایی را می طلبید که نزدیک به اعتقاد شهردار فعلی بوده
است. آقای قالیباف به عنوان شهردار تهران گزینه کارآمدی بوده، اما این گونه
نیست که ما همیشه از مواضع شهردار حمایت کرده باشیم. بلکه انتقادات زیادی
نیز نسبت به برخی از سیاست ها و عملکردها داشتیم که برخی از آنها نیز در
صحن علنی مطرح شد. مانند تذکری که در خصوص باغات داده شد. اما نگاه سیاسی
قالیباف تا حد زیادی با اصلاح طلبان متفاوت است، هرچند یک دوره ای گفته می
شد او اصولگرای اصلاح طلب است و در عمل هم نشان داده با رویکردی عملگرایانه
قصد دارد مشکلات را حل کند. همچنین نگاهی روزآمد به مسایل دنیا دارد.
قالیباف اصولگرایی میانه است اما تفاوت هایی بنیادین بین دیدگاه او و اصلاح
طلبان وجود دارد.
ابتکار در پاسخ به این پرسش که آیا
امکان دارد برخی اصلاح طلبان از قالیباف حمایت کنند گفت: اکنون به صورت یک
جریان خیر، اگر چه قالیباف نشان داده که در مدیریت تحمل تنوع دیدگاه ها را
دارد لیکن بسیاری توان ایجاد اجماع و همگرایی ملی را در او نمی بینند.
امیدوارم سوتفاهم ها در مرحله هیات نظارت رفع شود
وی در خصوص فعالیت اصلاح طلبان در
انتخابات شوراها گفت: اصلاح طلبان از نیمه دوم سال گذشته با وجود محدودیت
ها 4 نشست ملی با حضور فعالان سیاسی و اجتماعی کشور در استان های مختلف
برگزار کردند. نشست هایی نیز از اواخر سال گذشته برگزار شد تا روی ساختار
اجرایی کار شود و شوراهای هماهنگی تشکیل شود. خوشبختانه چهره های شاخص و
توانمندی نیز برای حضور در انتخابات شورای چهارم از سوی اصلاح طلبان ثبت
نام کردند. قرار است لیستی 31نفره از سوی اصلاح طلبان ارایه شود. اما در
این میان رد صلاحیت گسترده اصلاح طلبان از طرف هیات های اجرایی در تقابل
آشکار با نظرات مقام رهبری است که همه گروههای سیاسی را برای مشارکت در
انتخابات تشویق کرده اند. امیدوارم این سوء تفاهم در مرحله هیات های نظارت
برطرف شود و اصلاح طلبان بتوانند به نشاط سیاسی و اجتماعی کمک کنند.
وی در خصوص اینکه چرا اعضای اصلاح طلب
در شورای سوم نتوانستند مسئولیت کمیسیون ها را بر عهده گیرند گفت: البته
جناب آقای مسجد جامعی حدود چهار سال رییس کمیسیون فرهنگی بودند. در هر حال
اگر این سه عضو اصلاح طلب در راس کمیسیون ها نبودند، اما تاثیرگذاری آنها
در کمیته هایی که فعالیت می کردند در حد کمیسیون بود. آقای مسجدجامعی در
بخش شورایاری ها نیز چنان نقش آفرینی و اثرگذاری داشتند که از برخی کمیسیون
ها قوی تر بوده و یا کارآیی کمیته محیط زیست که کمتر از کمیسیون نبود. به
نظر من در شورای چهارم با افزایش تعداد اعضا به راحتی می توان کمیسیون های
جدیدی تشکیل داد؛ به طور مثال کمیسیون محیط زیست، زنان و ...
چرا زنان شورا کم کار بودند
ابتکار در خصوص فعالیت کم زنان شورای
سوم گفت: من از ابتدا تلاش داشتم همگرایی بین سه عضو شورا ایجاد شود اما
این اتفاق رخ نداد. در سال 86 با ایجاد ائتلاف اسلامی زنان تلاش کردیم
زنان اصولگرا و اصلاح طلب را با وجود زاویه های فکری و سیاسی گرد هم آوریم.
زیرا اعتقاد داریم که نباید فاصله ها را افزایش داد و در این دوره دیدیم
ایجاد فاصله، بدبینی و پرونده سازی نتیجه اش چه می شود. اینها بارها برای
اصلاحات تشییع جنازه برگزار کردند، بد و بیراه گفتند و تهمت زدند، اما همه
چیز مثل روز روشن شد. می توان جناح های مختلف دوستانه در کنار هم برای
سازندگی تلاش کنند. این به راحتی امکان پذیر است و مردم این تصویر را در
شورای سوم شاهد بودند.