چگونه فضاي رسانه اي سر و سامان مي يابد؟

يكي از اصلي ترين دغدغه هاي موجود در اذهان جماعت خبرنگار و اصحاب رسانه، همواره نبود مديران متخصص و آشنا با فضاي كار مطبوعاتي بود كه به نظر مي رسد اين نقيصه درباره معاون فعلي مطبوعاتي وزير ارشاد صادق نبوده و آشنايي وي با محيط كار خبر و رسانه يكي از نقاط قوت او به شمار مي رود. اما در اين ميان، حساسيت فضاي خبررساني در نظام مقدس جمهوري اسلامي چنين مي طلبد كه مديران و مسئولان دلسوز جامعه اندكي بيشتر به ظرايف و لطايف موجود در حرفه هايي چون خبرنگاري توجه كرده و آن را در دستور كار قرار دهند.

به گزارش بولتن نيوز: محمد زاده معاون مطبوعاتي وزير ارشاد كه در سوابق خود علاوه بر مصادر اجرايي متعدد، مديريت خانه مطبوعات و سالها اشتغال در عرصه روزنامه نگاري را دارد اخيرا در مصاحبه اي كه با ماهنامه مديريت ارتباطات انجام داده خبر از برنامه هاي ويژه خود براي جذب خبرنگاران خارج از كشور داده و گفته است: من یقین دارم كه دستگاه‌هاي امنيتي هم كمك خواهند كرد اشخاص برگردند، كما اينكه اعلام هم شده است هر ايراني در هر جا كه هست براي ورودش به داخل كشور هيچ مشكلي نبايد باشد به شرط اينكه جرم خاصی نداشته باشد. 

اين سخنان در حالي از جانب عالي ترين مقام مطبوعاتي دولت بر زبان رانده شده كه در همين ايام، وي در نامه اي كه خطاب به اهالي رسانه و خبر منتشر كرده مطالبي را در قالب رنج نامه منتشر كرده كه به نوعي مي توان آن را آسيب شناسي محتوايي فضاي رسانه و خبر در كشور ارزيابي كرد.

اما در اين ميان، با عنايت به ورود ويژه و تخصصي معاون مطبوعاتي وزير ارشاد به محيط هاي خبرسازي و اطلاع رساني ، چه آنجا كه معضل فضاي كنوني خبر رساني در كشور را وجود پديده اي به نام copy-paste مي نامد و چه آنجايي كه از آفت شنيده شده، يك منبع آگاه و ... خبر مي دهد بايد نكته اي را خاطر نشان كرد و آن اينكه فضاي مطبوعاتي كشور و حقوق قشر موسوم به خبرنگار و روزنامه نگار كه به مانند مرغ، هم در عزا و هم در عروسي سر بريده مي شوند بسيار تاسف بارتر از آنستكه بتوان با ايراد ها و مشكلات قالبي بر آنها خرده گرفت. در اينكه فضاي خبري كشور فضاي سالم و سرشار از صداقتي نيست محل نزاع و مناقشه نمي باشد. در اينكه بايد در حد توان نسبت به مباني خبر نويسي و اطلاع رساني عمومي براي خدمت به مردم تجديد نظر كرده و مرامنامه اي ديگر به رشته تحرير در آورد نيز هيچ جاي ترديد و شكي نيست اما آيا مي توان منكر اين واقعيت شد كه همان گونه كه خود معاونت محترم مطبوعاتي وزير ارشاد نيز اشاره كرده است كم طاقتي و نبود سعه صدر در بسياري از مسئولين و دستگاه ها از معضلات بزرگي است كه به نظر مي رسد نقشي اساسي در فراگير شدن پديده هايي چون كپي برداري از مطالب يكديگر و افزايش توليد موضوعات و اخبار بي محتوا داشته باشد.

اما مهم تر از همه اينها كه به نظر مي رسد گامي عملي در جهت با ثبات نشان دادن فضاي رسانه اي كشور به شمار مي رود تا آنجا كه با تحقق آن ديگر نيازي به دعوت نامه و نشان دادن چراغ سبز به روزنامه نگاران فراري به خارج از كشور نيست، موضوع حمايت ويژه معاونت مطبوعاتي از حقوق معنوي خبرگزاري ها و رسانه ها و مطبوعات است. در حال حاضر عمده ترين تشويش بر سر راه انجام فعاليت حرفه اي رسانه ها نبود امنيت حرفه اي و ترس از افتادن در ورطه هاي قضايي و حقوقي است. چرا كه هر خبري اگر چه با نهايت ظرافت نيز تهيه شود با اندكي دقت مي توان بار حقوقي بر آن مترتب كرده و در نتيجه فرد يا دستگاه و سازماني به شكايت از رسانه ها و اهالي خبر دست مي زند. اين در حالي است كه معاونت مطبوعاتي وزارت ارشاد مي تواند با اشراف و توان ويژه اي كه در حل و فصل مشكلات اهالي خبر و رسانه دارد اقدام به تهيه لايحه و قانوني كند كه با حمايت دولت به مجلس شوراي اسلامي رفته و بر پايه آن حقوق حرفه اي خبرنويسان و روزنامه نگاران به رسميت شناخته شود.

در صورت ارسال چنين لايحه اي و تصويب چنان قانوني، مرزهاي طرفين خبر ، هم آن خبرنگاري كه دست به توليد و انتشار خبر زده و هم آن فرد و سازمان و جرياني كه خبر درباره وي منتشر شده به خوبي مشخص شده و ديگر جايي براي ابهام گويي و حركت در مسير خلاف شفافيت و در نتيجه افتادن در ورطه هاي خطرناكي چون ايجاد جوهاي مسموم و داغ كردن بازار شايعات باقي نمي ماند. از سوي ديگر، افراد و جريان هاي متضرر از چنين اخباري نيز دست به گريبان خبرهاي مبهم اما نيش دار نشده و مي توانند از حقوق خود دفاع كنند.

با چنين اقدامي است كه يقينا مي توان اميدوار بود ديگر در فضاي خبري ايران هيچ نشانه اي از "شنيده شده...- يك منبع آگاه گفت " و ... به چشم نمي خورد.

همچنين، با رسميت بخشي به حدود و ثغور كار رسانه اي و نيز حمايت بي دريغ دولتمردان از رسانه ها و تصويب قوانيني با چنين شرايط حائز اهميتي، يقينا كساني كه دل در گرو نظام اسلامي داشته و جرمي نيز مرتكب نشده اند با مشاهده اين گونه دلسوزي ها و تلاش ها، بدون هيچ دغدغه اي راه بازگشت به كشور را انتخاب كرده و دوباره خود را در دامان پر مهر نظام اسلامي قرار مي دهند.

اما همه اين ايده آل ها در صورتي است كه مقامات دولتي و به خصوص مديران مطبوعاتي كشور كمي واقع نگرانه و مبنايي تر به مشكلات و مصائب روزنامه نگاران توجه كرده و به صورت ريشه ايي و نه مقطعي قدم در مسير حل مشكلات اين قشر زحمتكش و مظلوم بردارند. كه به نظر مي رسد با تغييرات صورت گرفته در معاونت مطبوعاتي وزارت ارشاد اميدواري به انجام چنين تغييراتي چندان بي پايه نباشد.

نبايد فراموش كرد كه پيشرفت جوامع توسعه يافته ارتباط وثيقي با فعاليت هدفمند رسانه ها و بنگاه هاي خبرپراكني دارد و همان گونه كه در چنين كشورهايي حقوق مردم و سازمان ها به رسميت شناخته مي شود رسانه ها نيز به عنوان چشم بيدار جامعه از جايگاه ويژه اي برخوردارند. اما اينكه تنها رسانه ها و مطبوعات را با زبان و قلم "نكنيد و نزنيد و ننويسيد" و ... مورد نوازش قرار دهيم و هيچ جايگزين و اندوخته جديدي به آنها ندهيم يقينا وضعيت مطبوعات و رسانه ها را اصلاح كه نخواهد كرد بلكه شايد بتوان ادعا كرد كه بيشتر به عقب خواهد راند.

در حال حاضر نياز اصلي رسانه هاي كشور درك درست مسئولان و نه درك ساختگي و شعاري از مشكلات و واقعيت هاي آنان است. با چنين دركي است كه هم به مصائب يك خبرنگار مي توان پي برد و هم مي توان براي خبرنگاران غايب و خارج از جمع نيز مرثيه سرود و آنها را به ميهماني دعوت كرد.

براي خبرنگاران و اصحاب رسانه اي كه تعلق خاطر ويژه اي به كشور و انقلاب و رهبري دارند، بيش از آنكه نثرهاي ادبي و احساسي و مرثيه هاي عاطفي نواخته شود تنها گوش شنوايي براي شنيدن دردها و دست توانايي براي حل مشكلات كافي است تا برق چنين نگاه دلسوزانه اي از فرسنگ ها پيدا شده و جماعت اهل خبر دل در گرو چنين مسئول و مديري دهند. براي خبرنگاران ايراني، عمل بيشتر از حرف و صداقت بيشتر از شعار ارزش دارد.

اما در اين نكته هزاران حرف نهفته است....