به گزارش
پایگاه 598، شكي نيست كه توجه به نخبگان، مخترعان و مبتكران كشور قدم اصلي در سال حمايت از توليد ملي و سرمايه ايراني است كه بايد در دستور كار اوليه سازمانهاي دولتي قرار بگيرد؛ زيرا جامعه با اتكا به هوش و دانش آنها نه تنها در بسياري از اموربه خوداتكايي ميرسد، بلكه در سايه همت اين افراد، ايران اسلامي ميتواند گامهايي فراتر ازكشورهاي جهان اول بردارد اما متاسفانه توجه به نخبگان و مخترعان اكثر موارد در حد تقدير كلامي و به صورت مقطعي بوده و در هنگام عمل چندان به اين گروه تاثيرگذار چندان بهايي داده نميشود.
شاهين گوانجي نابغه جوان و بسيجي از اصفهان است كه كارنامه بسيار درخشاني از اختراعات و ابتكارات بزرگ درعرصه ملي و بينالمللي به ثبت رسانده است و از دانشگاههاي معتبر دنيا دعوت نامههاي مختلف براي بورسيه تحصيلي و اقامت دارد ولي در كشورخود از نامهربانيهاي بسيار ارگانهاي دولتي رنجيده خاطر اس ،او خدمت به اسلام و دفاع از خون شهدا را تنها دليل خود براي ادامه دادن راهش ميداند.
از مهمترین دستاوردهای علمی وي شامل؛ برترین مخترع سال 2008 در کشور کرواسی در مسابقات جهانی اختراعات، برنده جایزه ویژه علوم و فنآوری کشور لهستان، کسب 12 مدال جهانی در رشته داروسازی گیاهی ازکشورهای آلمان،کرواسی، لهستان، مجارستان و...، رتبه اول جشنواره ممتازین و مبتکرین کشور بین 7500 نفر درسال 1386، برترین مخترع دانشگاه آزاد ایران سال 1387، برترین مخترع سال 1388 ایران، کسب رتبه اول فنی و مهندسی کشاورزی ایران سال 1389،دانشجوي رتبه اول کشاورزی جشنواره ملی جوان ایرانی، برترین جوان ایران درسال 1389، دریافت نشان جوان ایرانی، جایزه و مدال المپیاد مخترعان سال 1390، جایزه و مدال ویژه علمی و پژوهشی بنیاد سادات درسازمان تحقیقات صنعتی ایران سال 1390و چاپ مقالات متعدد ISI و ارائه بیش از 100 مقاله در کنگرههای ملی و جهانی در کشورهای انگليس، آمریکا، ایتالیا، هند، مالزی، ترکیه، کرواسی، آلمان و ... است.
فعاليت درامور پژوهشي بايد پرهزينه باشد هزینه کارهای تحقیقاتی واختراعاتتان را از کجا تامین میکنید؟تمام هزینهها شخصی بود اوایل دانشگاه پدر و مادرم هزینههای اختراعاتم را تامین میکردند ازآنجا که خانواده متوسط بودیم و فشار درس در دانشگاه آزاد و انجام کارهای تحقیقاتی بردوش خانواده بود ازسال دوم تصمیم گرفتم هم کار کنم و هم درس بخوانم اين یکی از راههای موفقیت برای من بود هزینههای دانشگاه، اختراعات و تحقیقات خود را پرداخت میکردم که برای من سخت بود ازآن زمان تا بهحال صبحها ساعت 4 بیدارمیشوم تا ساعت 12 الی 1 شب مشغول كارم؛ برای انجام تحقیقات علمی خیلی سختی کشیدهام و به جوانان عزيزمیگویم برای موفقيت باید تلاش کنید ومقابل سختیها مقاوم باشد.
ب اتوجه به اينكه شما از نخبگان و مخترعان بينالمللي هستيد، حمايت از مخترعان را چگونه ميبينيد؟متاسفانه جايگاه خاصي كه ازمخترعان ومبتكران جوان حمايت كند دركشور وجود ندارد مشكل ما ثبت اختراعات است كه درحد ملي وكشوري است و ثبت اختراعات جهاني نيست. دركشور ازايدههاي ايراني كه سرمايههاي كشور هستند صورت نميگيرد ومخترع با صنعت مرتبط نيست و براي توليد حلقه ارتباطي وجود ندارد درحاليكه برخي از پروژهها بايد ازسوي مسوولان براي ارتقا مورد حمايت قرارگيرند.
پس بنياد نخبگان مگر براي اين حمايت از نخبگان تشكيل نشده است؟بنياد نخبگان هست ولي جايگاه مشخص ندارد دراين بنياد تنها هزينههاي تشويقي را به مخترعان ميدهند كه كافي نيست و اختراع ثبت ميشود؛ بهصورتيكه عملا درهمين مرحله كار متوقف ميگردد. بنياد نخبگان در تهران فعاليت دارد، دفتر آن چندسالي دراصفهان است راهاندازي شده اما عملا ارتباطي با مخترعان ومبتكران جوان ندارد بهطور قوي ظاهر نشده ما دراين مدت رييس بنياد را نديديم چه برسد به اين جلسه يانشستي باايشان داشته باشيم ومسايل را درميان بگذاريم با وجود چنين بنيادي نبايد مخترعان براي كارهاي اداري گرفتاري داشته باشند يكي از دوستاني كه ازهلند آمده ميگفت درآنجا طرحي كه كارميشود بلافاصله وارد بازار ميگردد بهخاطراينكه آنها نيازهاي كشور را شناسايي كردهاند و به كمك مخترعان و نخبگان عمل مي كنند.
قصد تحصيل در خارج از ايران را داريد؟! مسلماً برايتان از كشورهاي ديگر دعوتنامه آمده است؟!بله .... تقريباً از تمام كشورهاي مطرح علمي دنيا براي من دعوتنامه آمده است.
پس شما هم قصد داريد برويد؟!بله...... البته رفتن خوب است اگر برگشتي باشد، دوست دارم برگردم و در كشورم فعاليت كنم.
برخي براين باورند كه جشنوارههاي بينالمللي براي جوانان مخترع و نخبه باعث شناسايي وجذب آنها به خارج از كشورميشوند براي شما هم دعوتنامههاي زيادي آمده ، نظرشما دراين مورد چيست؟در كشورما جشنوارهها زياد نيستند جشنواره معتبر خوارزمي هم تعداد كمي را انتخاب ميكند؛ يعني درسال 20 نفر درجشنواره انتخاب ميشوند در صورتيكه سالانه 20هزاراختراع ثبت شده داريم؛ بهنظرم جشنوارههاي بينالمللي باعث فرارمغرها نميشوند، بلكه باعث ارتقاي فعاليت جوان محترع ومبتكراست رفتاربرخي مسوولان نسبت به مخترعان رضايتبخش نيست به آنها بهايي نميدهند كارشان را جدي نميگيرند ولي بعضا همان اختراعات درخارج پذيرفته وباهزينههاي بيشتري به كشور وارد ميشود. كشورهاي ديگربه اختراعات نگاه سودآور دارند آنها را بكارميگيرند چون يكسري طرحها اقتصادياند ما درمرحله اول بايد براي مخترعين ثبت جهان داشته باشيم و حمايت ازاختراعات طبق كنوانسيونPCTصورت گيرد که دراین صورت ایران زير نظرسازمان جهاني مالکیت معنوی WIPO میتواند به ثبت بینالمللی اختراعات بپردازد. اگربا اين سازمان قرارداد ببنديم اختراعات ما هم جنبه بينالمللي پيدا ميكند و ازملي بودن صرف بيرون ميآيد خيلي از اختراعات و ابداعات براي اولين بار دركشورمان صورت گرفته كه بهخاطربيتوجهي مسوولان به خارج رفته و به نام ديگر وهزينه بيشتربه كشور واردشده است.
آینده کار خود را چگونه پیش بینی میکنید؟تدریس و تحقیق در دانشگاه هدف اصلی من در آینده است که با توکل به خداوند متعال به اهدافم ميرسم همچنین ازدیگر اهداف مهم من دریافت جایزه نوبل و تقدیم آن به مردم ایران است که انشاالله به آن خواهم رسید.
آیا فضای دانشگاهي ایران برای کارهای پژوهشی و تحقیقی مناسب است؟به نظرمن درکشوربهترین اساتید و بالاترین پتانسیل علمی وجود دارد مشکل اصلی حمایت از فعالیتهای پژوهشی است که امیدوارم انجام شود تا بیش ازپیش شاهد فعالیتهای پژوهشی باشیم.
وضعيت حمايتي دانشگاه از دانشجويان نخبه و مخترعان چگونه است؟ مشكل اصلي نبود بودجه كافي دركارهاي دانشگاهي است واينكه بيشتراستادان هم ّوغمّشان ارائه مقالات براي ISI چون اعتبارملي دارد و باعث ارتقاي اعتبار اعضاي هيات علمي دانشگاه ميشود كه ازسوي وزارت علوم و فناوري هم حمايت ميگردد و محققان مجبورند اين روند را دنبال كنند متاسفانه چنين فعاليتهاي پژوهشي عملياتي نميشود و آن را درحد يك كارتحقيقاتي ثبت ميكنند مگراينكه خود فرد سرمايه و امكانات كافي براي طرح داتشه باشد وگرنه مسكوت باقي ميماند و خاك ميخورد.
حضرت آقا سال گذشته را سال حمايت از توليد سرمايه ملي نامگذاري كردند كه به نظر بخش عمده اين رويكرد به عهده مخترعان و مبتكران كشورمان است تا در اين راه همت بگمارند آيا چنين فضايي در سال جاري فراهم شده است؟ ايشان هميشه نسبت به چنين اتفاقي ديدي مثبت و پيشرونده داشتهاند وقوي فكرميكنند ولي مسئولاني كه بايد فرمايشات ايشان را اجرايي كنند در اكثر موارد صحبتهاي آقا را درك نميكنند و گرنه ميتوانند كارهاي بزرگي انجام بدهند كه به نفع كشور است در كشورهايي كه منابع زيرزميني مثل نفت ندارند از سرمايههاي فكري استفاده مطلوب ميبرند و توليدات خودشان را به كشورهاي ديگرصادرميكنند ما هم اگرميخواهيم به پيشرفت داخلي بنا به فرمايش مقام معظم رهبري برسيم بايد از اين راه وارد شويم و نيروهاي نخبه داخلي را مورد حمايت قراردهيم.
به طور كلي تعريف شما از نخبه چيست؟ به نظر شما هدفمند بودن فعاليتها براي نخبه شدن كافي ست؟فردي كه بهعنوان نخبه شناخته ميشود فرق زيادي با ديگران ندارد؛ درواقع كار خاصي انجام نميدهد تنها همان فعاليتهايي را كه ديگران انجام ميدهند، به صورت منسجم پيگيري ميكند. ازبچگي علاقه داشتم بزرگترين مخترع دنيا بشوم. هدفم بود به اين مرحله برسم و دراين راه تشويق پدرو مادرم بسيار موثربود، حدود سن 4 سالگي هنگاميكه با قوطيهاي ريكا وسايل گوناگون ميساختم يا با مخلوط كردن ادويهجات درليوانهاي آب وقراردادنشان،مقابل آفتاب كه موجب ميشد رنگهاي متنوعي ايجاد شود به دنبال ساخت دارو و طلابودم، تشويقها وحمايتهاي پدرومادرم موثربود.
قبول داريد برخي افراد- عموماً نخبهگان –هوش خاصي دارند يعني ازلحاظ توان هوشي و استعداد از ديگران تواناترند؟هوش را قبول ندارم. به نظرم نخبه كسي است كه درفعاليتهايش، خلاقيت دارد و خلاقيت همان است كه خدا به همه داده است مهم پرورش اين خلاقيت است... البته تلاش افراد متفاوت است، خودم صبحها ساعت 4 صبح ازخواب بيدار ميشوم شبها ساعت 12 يا يك شب ميخوابم حتي اگر درگير پروژههاي تحقيقاتي هم باشم. شايد شبها هم 1 تا 2 ساعت بيشتر نخوابم. آنچه به من انگيزه ميدهد و موجب موفقيت من بوده است اول توكل بهخدا، توسل به امام زمان (عج)دعا، حمايت پدرومادرم و بعد تلاش خودم بوده است.
به نظر شما دانشجوها براي پرورش خلاقيت خود شرايط يكساني دارند؟نه.الان براي نخبهها هم شرايط و مكان مشخصي وجود ندارد تاهمانگونه كه بايد ازآنها حمايت كند بنیاد ملی نخبگان درتهران است اما دايره نخبهگي را به شدت محدود كرده است. بايد به دانشجوها بها داد. از آنها و طرحهايشان حمايت كرد واجازه نداد طرحهايشان درجريان اداري تلف شود.
شما خودتان را نخبه ميدانيد؟!من تاكنون تنها %1/0 پيشرفت كردهام! از نظرمن پيشرفت واقعي هنگاميست كه حداقل 4-5 ميليون نفر از خلاقيت و ابتكار شما استفاده كنند. به نظرمن نوابغ و نخبگان واقعی همان جوانانی هستند که درجنگ تحمیلی با همت و اراده قوی خود افتخار آفریدند من به راستی خود را شرمنده همه شهدا میدانم؛ چراکه میبینم آنان برای کشورچه کردند ومن هنوزهیچ کاری انجام ندادهام همیشه قبل از شرکت دریک مسابقه جهانی به گلستان شهدا میروم و سرمزارشهدای گمنام، واقعا با خود فکر میکنم آنها که بودند و ما که هستیم و از همين اینجا دست تمامی خانوادههای شهدا را میبوسم.
از بين انبوه فعاليتهايي كه داشتيد مهمترين اختراعات و توليدات شما كدام است؟اختراع تشريح انگلها و كرمها كه براي اولين بار در دنيا ساخته شده است و داروي آفت دهان براي زخمهاي مينور دهان كه در دانشگاه ايتاليا به صورت شفاهي ثبت اختراع شده تاييد علمي دارد و در ژورنال گياهان دارويي هم به چاپ رسيده است همچنين يكسري تحقيقات علمي ديگري هم بوده است.
الگوي شما در زندگي كيست؟ كسي هست كه از او بسيار آموخته باشيد؟!تمام موفقيتهايم را مديون پدر و مادرم هستم.... از همان كودكي نماز خواندن را به ياد دادند مادرم از امامان (ع) برایم سخن میگفت و از پنج سالگي مرا با نام حضرت مهدی(عج) و غیبت او و ظهورشان آشنا نمود و دلباخته حضرتش گردانید. درمورد الگو، هم دين ما كه از نظرمن بهترين دين است افتخارميكنم كه مسلمانم- ائمه اطهار(ع) را براي شما معرفي ميكنند كه بهترين الگو براي زندگي ما هستند. به ياد دارم درآلمان از پروفسور جراحي (جراح ستون فقرات)كه استاد دانشگاه ومخترع بود پرسيدم الگوي شما چه كسي است؟ به من گفت: من بارها نهجالبلاغه امام علي (ع) را مطالعه كردهام و بسيار آموختهام.
مصاحبه از معصومه طاهری