«راستي‌آزمايي» نيت۱+۵ ؛ راهبرد ايران در «آلماتی ۲»

به گزارش رجانیوز، فضای متفاوت حاکم بر مذاکرات دور نخست در آلماتی قزاقستان، كه به دليل تغيير مختصر و جزئي طرف غربي در رويكرد خود ايجاد شد، تحلیلگران بین‌المللی را به سمت طرح این سوال هدایت کرد که چه اتفاقی در مذاکرات افتاد و چه توافقاتی در این زمینه صورت گرفت که جمهوری اسلامی ایران، فضای موجود را خوب و مثبت ارزیابی کرد و کا‌ترین اشتون، سخنگو و سر تیم گروه ۱+۵ نیز نسبت به آینده مذاکرات اظهار امیدواری کرد؟ 

 پاسخ به این پرسش را باید در بسته جامع و دقیق ایران در مذاکرات مسکو و هدایت آن در مذاکرات اخیر در آلماتی جستجو کرد؛ چرا که تیم مذاکره کننده ایرانی بار‌ها اعلام کرده بود که با «دست پر» به پای میز مذاکره رفته و قصد «ادامه مذاکره برای مذاکره» را ندارد. بر همین اساس، تيم ايراني در اولين دور گفتگوهاي آلماتي در مقابل هر طرح و پيشنهاد۵+۱ پاسخي متناسب را آماده كرده و به طرف غربی ارائه كرد، موضوعي كه ۱+۵ انتظار آنرا نداشت و در مقابل انتظار یک پیشنهاد خنثی یا کم اثر از سوی ایران را داشت تا این مساله را دستاویزی برای ناکام خواندن مذاکرات عنوان کند. 

 علي باقري عضو موثر تيم مذاكره كننده هسته‎اي ايران پس از نشست آلماتي در همين زمينه گفت: « وقتی طرف مقابل در روز نخست مذاکرات آلماتی اقدام به ارائه پاسخ‌هایی به پیشنهادهای مطرح شده کشورمان در مذاکرات مسکو داد در روز دوم گفتگوها ابتکار طرف ایرانی سبب تعجب آنها شد، چنانكه پس از چند ساعت از دریافت پیشنهاد ۱+۵ در آلماتی پیشنهاد غرب را بازآرایی کردیم و آنرا نپذیرفتیم. »

 در همین راستا، و طبق رويه نشست آلماتي يك، به نظر مي رسد ایران اساس بسته پیشنهادی خود را ارائه پاسخ‎هايي متناسب با رفتار گروه مقابل قرار داده است تا نشست «آلماتی ۲» به نشستي براي راستی‎آزمایی دعاوی کشورهای غربی مبني بر تمايل براي حل موضوع هسته اي ايران تبديل شود.

 هنگامی که اتخاذ سیاست «فشار و گفتگو» از سوی طرف غربی، «علت بی‌نتیجه بودن مذاکرات» در نظر گرفته می‌شود، فاصله گرفتن از این استراتژی می‌تواند به‌‌‌ همان میزان تضمین کننده موفقیت در مذاکرات باشد. 

 این مساله زمانی جدی به نظر می‌رسد که سعید جلیلی پس از پایان مذاکرات خود با نمایندگان کشورهای ۱+۵ و در جمع خبرنگاران در این باره گفت: اگر (غربی‌ها) ارزیابی از عملکرد ۸ ماهه گذشته داشته باشند، به آن‌ها کمک خواهد کرد که به سمت راهبرد صحیح بروند. البته پیشنهاد آن‌ها در آلماتی واقع بینانه‌تر به نظر می‌رسید که به نظر می‌رسد آن‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که باید واقع بینانه‌تر رفتار کنند. 

 جلیلی به اشتباهات محاسباتی طرف مقابل نیز اشاره‌ای داشت و اظهار امیدواری کرد که این اشتباهات تکرار نشوند و ۱+۵ وارد مسیر جدیدی شوند که آن مسیر بتواند اعتماد ملت ایران را جلب کند.

 با اينحال برخي تحركات روزهاي اخير طرف غربي نشان مي‎دهد طرف غربي تصميم خود را براي به نتيجه نرسيدن نشست «آلماتی ۲» به جمع بندي رسانده است، چنانكه در روزهاي گذشته همزمان مديركل آژانس بين المللي انرژي اتمي و چند سياستمدار كليدي مرتبط با تيم سياست خارجي دولت اوباما، اظهارات و فضاسازي منفي ويژه‎اي را عليه مذاكرات «آلماتی ۲» در روزهاي گذشته در پيش گرفته‎اند.

 در همين زمينه یوکیا آمانو در اظهاراتي نااميد كننده در آستانه مذاكرات، اظهار داشته که ایران «احتمال دارد» به‌دنبال سلاح هسته‌ای باشد و آژانس شواهدی در دست دارد که نشان می‌دهد که فعالیت‌هایی در این خصوص در گذشته و حال جریان داشته است.

 گری سیمور و خاویر سولانا، دو تن از مقامات سابق آمریکایی و اروپایی بدبینی خود را به مذاکرات ایران و ۱+۵ اعلام کرده و پیشاپیش به استقبال شکست این مذاکرات رفته‌اند.

 «گری سیمور»، كه از اعضای کلیدی سابق دولت اوباما در مذاکرات ۱+۵ با ایران است در اين زمينه گفت بعید می‌داند توافقی در مذاکرات «آلماتی ۲» حاصل شود.

 ری تکیه، عضو شورای روابط خارجی آمریکا نیز با نگارش یادداشتی در واشنگتن پست از طرف‌های غربی حاضر در این مذاکرات خواسته بود تا ایران را متقاعد کنند که به قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد تن دهد که خواستار تعلیق کامل فعالیت‌های غنی‌سازی ایران هستند.

 با وجود دستان پر ايران براي حضور در مذاكرات و به نتيجه رسيدن عملي اين گفتگوها كه نمونه كوچكي از آن در نشست «آلماتی۱» از سوي ايران به نمايش درآمد، به نظر مي‎رسد رويكرد طرف غربي تلاش براي شكست مذاكرات آتي است، رويكردي كه البته با وجود ادعاهاي ماه‎هاي اخير امريكا مبني بر تلاش براي بهبود روابط با ايران همخواني نداشته و به نظر مي‎رسد با وجود دستان پر ايران، در نشست «آلماتی ۲» به خوبي «راستي‎آزمايي» خواهد شد.