به گزارش598، به نقل از خبرگزاری فارس، اندیشکده پژوهشهای استراتژیک منطقهای در پژوهشی به قلم «عمرو عبد العاطی»،پژوهشگر مصری و کارشناس امور آمریکا به بررسی سفر «جان کری»، وزیر خارجه جدید آمریکا به منطقه و اهداف نهفته در پس آن میپردازد.
عمرو عبد العاطی در این باره مینویسد: وزیر خارجه جدید آمریکا در اولین سفر خارجی خود که از 24 فوریه گذشته آغاز شد و در 6 مارس به پایان رسید از 9 کشور در منطقه خاورمیانه و اروپا دیدن کرد.
در واقع باید گفت سفر کری به مهمترین پایتختهای اروپایی و خاورمیانهای ماموریتی اکتشافی بود تا دریابد که «باراک اوباما»، رئیس جمهوری آمریکا در دومین دور ریاست جمهوری خود باید چه موضوعات و قضایایی را مورد توجه اساسی خود قرار دهد.
خاورمیانهای متفاوت
اوباما درحالی دور دوم ریاست جمهوری خود را آغاز کرد که خاورمیانه شاهد تغییر و تحولات اساسی شده بود و این موضوع چالشهای مهمی را پیش روی آمریکا قرار میداد که مهمترین متحدان و هم پیمانان منطقهای خود را از دست داده بود.
این درحالی است که آمریکا باید در اندیشه یافتن راهکاری برای مقابله با نفوذ ایران در منطقه باشد و این بر دولت آمریکا ملزم میکند که رهبری و هدایت تغییر و تحولات منطقهای را بدون واهمه از دخالت در امور آن به دست گیرد و این مهمترین چالش پیش روی باراک اوباما طی چهار سال آینده خواهد بود.
براین اساس باید گفت، سفر کری به منطقه در واقع تاملی در اوضاع جاری در منطقه از جمله در مصر بود که هم اکنون روند خشونتآمیزی به خود گرفته و آنچه اداره مرحله انتقالی در مصر را بحرانیتر کرده است، قرین شدن آن با بحران حاد و شدید اقتصادی است. از دیگر چالشهای منطقهای که در سفر کری مهم و قابل مینمود، ادامه بحران پرونده هستهای ایران و ناکامی غرب در متوقف کردن اقدامات ایران در این قضیه و همچنین تداوم بحران سوریه بدون وجود افقهایی روشن در این کشور بود.
سفر وزیر خارجه آمریکا به منطقه این فرصت را به وی داد تا سران کشورهای منطقه را از دیدگاهها و استراتژی آمریکا ظرف چهار سال آینده با خبر کند و از سوی دیگر از دیدگاههای آنها به خصوص در قبال بحرانهای منطقهای به ویژه بحران سوریه، پرونده هستهای ایران، روند سازش و دمکراسی به ویژه در کشورهایی که شاهد انقلابهایی بودهاند، مطلع شود.
رابطه با مصر بر مبنای منافع آمریکا
با وجودیکه در لابیهای کنگره آمریکا و بسیاری از اندیشکدههای آمریکایی سخن از قطع کمکهای نظامی و اقتصادی آمریکا به مصر مطرح بود و تنشهایی که روابط دو کشور در این اواخر شاهد آن بود، با این حال سفر جان کری به مصر و دیدار با «محمد مرسی»، رئیس جمهوری مصر و وزیر دفاع و بازرگانان و معارضان و شماری از سازمانهای جامعه مدنی این کشور بیانگر عمق روابط دو کشور و منافع نهفته آمریکا در مصر بود.
کری در دیدار خود با معارضان مصری تلاش کرد، با آنها در خصوص انتخابات پارلمانی آینده مصر به توافق برسد که قرار است، آوریل آینده برگزار شود و در عین حال بسیاری از منابع به این نکته اشاره میکنند که کری دیدگاه معارضان درباره انتخابات و شرکت جریانهای معارض در آن را به محمد مرسی منتقل کرده است.
اگرچه در این بین معارضان مصری بر این باور هستند که دیدار کری با آنها تحت فشار گذاشتن جریانهای معارض برای شرکت در انتخابات و تثبیت جایگاه و موقعیت اخوان المسلمین در قدرت است و اینکه آمریکا حاضر است برای تحقق منافع خود همه چیز از جمله دمکراسی را قربانی کند و سیاستهای کنونی آمریکا در قبال مصر تفاوت چندانی با سیاستهایش در زمان حسنی مبارک ندارد.
کری در سفر خود همچنین تلاش کرد که از عدم دخالت امریکا در امور سوریه در کنار ادامه همکاریهای نظامی دو جانبه و افزایش درخواستهای اعضای کنگره برای توقف کمکهای نظامی آمریکا به مصر سخن بگوید.
همچنین تحلیلهای آمریکایی درباره دیدار کری با وزیر دفاع مصر از گفتوگوی دو طرف درباره برخی قضایای امنیتی و سیاسی و اطلاعاتی از جمله اوضاع در صحرای سینا و همچنین اطلاع واشنگتن از دیدگاه ارتش مبنی بر اینکه تمایل دارد، در عرصه سیاسی مصر ایفای نقش کند، سخن میگویند.
و سرانجام اینکه کری از کمک 250 میلیون دلاری آمریکا به مصر خبر داد و در مقابل نیز رئیس جمهوری مصر وعده داد که درباره اصلاحات اقتصادی با صندوق بین المللی پول به توافقاتی برسد.
اتفاق نظر برسر حمایت از معارضان سوری
باراک اوباما درحالی دومین دور ریاست جمهوری خود در آمریکا را آغاز کرد که در ابتدا نشان داد، در قبال بحران سوریه راه گفتوگو و مذاکره با مسکو را در پیش گرفته است. اما تنها یک روز مانده به سفر کری به منطقه واشنگتن از افزایش کمکهای خود به معارضان سوری برای براندازی نظام در سوریه طی نشست دوستان [دشمنان] سوریه در رم ایتالیا سخن گفت و وزیر خارجه آمریکا درحالی پس از بازدید از پایتختهای عربی همچون قاهرة، ریاض و دوحة به واشنگتن باز گشت که توافق نظر آنها را درباره ادامه حمایت از معارضان سوری از جمله حمایت نظامی به دست آورده است.
دیدارهای کری با سران کشورهای غربی و رژیمهای عربی منطقه و همچنین ترکیه و جلب نظر آنها در ادامه حمایتهای نظامی از معارضان مسلح سوری نشان داد که آمریکا بیش از گذشته دراندیشه راه حل نظامی برای حل بحران سوریه است.
روند سازش قضیه غایب
با وجودیکه روند سازش و حل قضیه فلسطینی - اسرائیلی بنا به اذعان بسیاری از تحلیلگران و ناظران، حل بسیاری از قضایا و چالشهای منطقهای را به دنبال دارد، با این حال کری در سفر خود و در دیدار با سران رژیمهای عربی و غربی کمتر به این موضوع پرداخت.
خلاصه کلام اینکه سفر وزیر خارجه آمریکا به منطقه و همچنین شمار از کشورهای اروپایی حامل هیچگونه پیامی نبود که نشان دهنده دیدگاهها و مواضع آینده دولت آمریکا در قبال قضایای بین المللی و منطقهای باشد، بلکه بالعکس کری این سفر را با هدف اطلاع از دیدگاهها و مواضع کشورهایی انجام داده بود که به آنجا سفر کرد.