اعتمادسازی میان ایران وغرب بایداولویت باشد

به گزارش598، به نقل از خبرگزاری فارس، میزگردی در اندیشکده مطالعاتی و بانفوذ انگلیسی «چتم هاوس» در اوایل فوریه برگزار شد که در آن شرکت کنندگان به بررسی موضوع برنامه هسته‌ای ایران و امکان حل این موضوع از طریق مذاکرات جاری میان ایران و گروه 1+5 پرداختند.

در خلاصه‌ای که از این میزگرد با عنوان «ایران و شش کشور: مذاکرات هسته‌ای در سال 2013» در پایگاه اینترنتی این اندیشکده منتشر شده، به نام و هویت شرکت کنندگان این میزگرد اشاره‌ای نشده است.

بنا بر مقاله منتشره، برخی از یافته‌های این میزگرد به شرح زیر بوده است:

* اعتمادسازی میان ایران و غرب باید در اولویت باشد

یکی از اصلی‌ترین موضوعاتی که در این میزگرد مطرح شد این بود که اعتماد سازی میان ایران و غرب باید در اولویت باشد اما یکی از طرفین بالاجبار باید ابتکار عمل را در دست گیرد و تضمین‌های مهم و کافی را ارایه کند تا بتواند ضمن تقویت اعتماد در طرف مقابل، اقدام متقابل آن طرف را نیز مورد تشویق قرار دهد.

یکی از نکات مطرح شده در بحث اعتمادسازی این بود که سیگنال‌ها و پیام‌ها مثبت ارسالی دو طرف باید کاملاً روشن و واضح باشند تا بتوانند میان ایران و گروه 1+5 اعتماد ایجاد کنند. در این رابطه به پیامی اشاره شد که اوباما در نوروز سال 1388 ارسال کرد. بنا بر نظر شرکت کنندگان این پیام از این جهت دردسرساز شد که به خوبی و روشنی مقاصد و نیات آمریکا را به ایران منتقل نکرد و به همین دلیل از سوی آیت‌الله خامنه‌ای، رهبری ایران رد شد.

* پیام‌های ارسالی دو طرف باید به اندازه‌ای قوی باشد که پاسخ برانگیز باشد

به نظر برخی از شرکت کنندگان پیشنهاد صلح ارایه شده از سوی اوباما در حقیقت مسئله چندان مهمی نبود. برخی پیشنهاد کردند که در قالب مذاکرات جاری، گروه 1+5 به ایران پیشنهاد شود که در ازای تعلیق غنی‌سازی 20 درصد، تحریم‌های اعمال شده علیه آن به اندازه قابل توجهی کاهش یابد و اگر ایران این پیشنهاد را بپذیرد، دو طرف می‌توانند پیام‌های قویتری از تعهد خود به امنیت متقابل ارسال کنند.

شرکت کنندگان در میزگرد تصریح کردند که سیگنال‌های ارسالی باید به اندازه‌ای چشمگیر و بزرگ باشند که بتواند واکنش و پاسخ طرف مقابل را به همراه داشته باشد اما در عین حال این سیگنال‌ها باید در حدی باشند که فرد پیام دهنده در داخل کشور خود هدف انتقادها قرار نگیرد.

* توافق هسته‌ای باید بخشی از یک توافق بزرگتر میان ایران و غرب باشد

بنا بر نظر شرکت کنندگان یک توافق هسته‌ای با ایران می‌تواند بخشی از یک بسته بزرگتر باشد که در آن ایران پروتکل الحاقی را اجرا کند و به سوالاتی که درباره ابعاد نظامی این برنامه وجود دارند پاسخ داده و غنی‌سازی اورانیوم را در حد 5 درصد نگه دارد و ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را محدود سازد ولی در ازای این اقدامات حق غنی‌سازی اورانیوم این کشور به رسمیت شناخته شده و کاهش قابل ملاحظه‌ای در تحریم‌ها صورت گیرد. اما هنوز معلوم نیست که انعطاف لازم در این باره در طرف مذاکره وجود دارد یا خیر.

* اگر رهبری موافقت کند، امکان حصول توافق بدون هیچ چالشی وجود دارد

در ادامه مباحث این میزگرد، به تأثیراتی که سیاست داخلی ایران بر این روند دارد، پرداخته شد و یکی از شرکت کنندگان چنین مطرح کرد که با وجود چند دستگی سیاسی میان برخی از اشخاص، گروه‌ها و جناح‌ها در ایران روند تصمیم‌گیری در ایران همچنان کارایی خود را دارد و این آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر عالی ایران است که  حرف آخر را در هر توافقی خواهد زد که میان ایران و غرب صورت می‌گیرد. شرکت کنندگان تصریح کردند اگر رهبری با مفاد توافق موافقت کند، آنگاه امکان حصول توافق وجود دارد و تصمیم‌سازان در ایران آن را به چالش نخواهند کشید.

* تحریم‌ها کوچکترین اثری بر حرکت برنامه هسته‌ای ایران نداشته است

در این نشست همچنین تأکید شد که کاهش تحریم‌ها نقش مهمی در رسیدن به توافق با ایران بازی می‌کنند. تحریم‌ها اندک تأثیری در خارج کردن برنامه هسته‌ای کشور از مسیر پیشرفت نداشته اند و بر نخبگان سیاسی کشور نیز تأثیر منفی به همراه نداشته‌اند.

با این حال از نظر آمریکا فرصت برای برداشتن تحریم‌ها از ایران به عنوان بخشی از توافق با این کشور، بخاطر محدودیت‌های اعمالی از سوی کنگره بر رئیس جمهور، محدود است. صرفنظر از تمایلات خود باراک اوباما در رسیدن به توافق، این محدودیت‌های اعمالی کنگره دست مذاکره کنندگان آمریکایی برای ارایه یک پیشنهاد قابل تحقق را بسته است.

* اروپا در ارایه پیشنهاد رفع تحریم‌ها به ایران می‌توان ابتکار عمل را در دست گیرد

بخاطر مشکلاتی که آمریکا در رفع سریع تحریم‌ها علیه ایران دارد، شرکت کنندگان اینگونه مطرح کردند که لازم است اتحادیه اروپا در زمان مناسب ارایه مصالحه بر سر تحریم‌های اعمالی خود بر ایران مد نظر قرار دهد.

اتفاق نظر در این میزگرد این بود که اتحادیه اروپا در کاهش تنش‌ها نقش کلیدی دارد تنها به خاطر این واقعیت که ایران رابطه‌‌ای طولانی دیپلماتیک با اعضای این اتحادیه داشته و دیوار بی‌اعتمادی میان ایران و اروپا به اندازه بی‌اعتمادی میان ایران و آمریکا بلند نیست.

یکی از تحلیلگران در این میزگرد عنوان کرد که تحریم‌ها ایران را به سوی آسیا سوق داده و در حالی که آمریکا بخاطر کنگره در اقدام برای رفع تحریم‌ها محدودیت دارد، اتحادیه اروپا می‌تواند ابتکار رفع تحریم‌ها را در دست گیرد.

یکی دیگر از شرکت کنندگان نیز گفت بخاطر قوانینی که در آمریکا وضع شده و علیه هر کشوری که با نهادهای ایرانی داد و ستد می کنند، تحریم اعمال می‌کند، از این رو اروپایی‌ها نیز در رفع تحریم‌ها با محدودیت‌هایی مواجه هستند.