به راستی کمال را به چه چیز میدانیم؟ در مقابل چه کسی کرنش مي کنیم؟ به هر حال، معیار کمال را هر چیزی هم که بدانیم، علم، مال، هنر، و. . . چه کسی از خدا عالم تر، غنی تر، هنرمند تر، و ... است؟
ما انسان ها بسته به اینکه بزرگی و کمال را به چه چیز بدانیم، وقتی کسی یا چیزی را کامل بیابیم، در مقابل آن خضوع میکنیم. اگر کمال را به مال دنیا دانستیم، در مقابل پول دارها کرنش میکنیم. اگر علم را کمال بدانیم، در مقابل عالم و اگر هنر را معیار کمال دانستیم در برابر هنرمندان خضوع میکنیم. به راستی کمال را به چه چیز میدانیم؟
در مقابل چه کسی کرنش مي کنیم؟ به هر حال، معیار کمال را هر چیزی هم که بدانیم، علم، مال، هنر، و. . . چه کسی از خدا عالم تر، غنی تر، هنرمند تر، و. . . است؟ اگر زیبايی کمال است، زیبا آفرین، کمال بیشتری دارد. همان طور که شاعر میگوید:
در جهان چون حُسن یوسف کس ندید حسنْ آن دارد که یوسف آفرید
و یا آنجا که میگوید:
نرجس از گل ها به زیبايی سر است لیک نرجس آفرین زیباتر است
از همین روست که تنها در مقابل خداوند باید خضوع کرد.
حضرت امام خمینی (اعلی الله مقامه الشریف) در این باره میفرماید:
«ثنای معبود، از فطریاتی است که جمیع سلسلهي بشر بر آن مخمّرند و فطرت، حکم به لزوم آن میکند و خاضع برای کامل مطلق و جميل مطلق و منعم مطلق و عظیم مطلق است و چون كيفيت ثنای ذات اقدس را احدی نمیتواند کشف کند، زیرا که آن فرع معرفت به ذات و صفات و کیفیت- ارتباط- غیب به شهادت و شهادت به غیب است و این برای کسی میسور نیست جز از طریق وحی و الهام الهی، از این جهت عبادات مطلقاً توقیفی است و موظف از جانب حق است و احدی از پیش خود حق ندارد تشریعی کند و عبادتی بتراشد.»
این که در عبادات خود سستی میکنیم، به سبب آن است که خدا را نشناخته ایم. اگر خداوند را کامل مطلق دانستیم، راحت خواهیم شد و میفهمیم که در مقابل چه کسی ایستاده ایم. نکته ي دیگر در کلام حضرت امام (رضوان الله تعالی علیه) بحث توقیفی بودن عبادات است و معنای آن این است که باید خود او بگوید که چگونه عبادتش کنند. بنابراین، اگر کسی بخواهد به خدا نزدیک شود، راه آن، این است و کسی در انتخاب این راه حق دخالت ندارد.