جریان سلفی تندرو در سوریه پس از تثبیت خود با منطقه چه خواهد کرد

به گزارش598، به نقل از خبرگزاری فارس، روز گذشته(دوشنبه) بود که منابع امنیتی در استان‌های «نینوا» و «الأنبار» اعلام کردند که یک کاروان حامل سربازان سوریه که از موصل راهی استان الانبار بودند به کمین یک گروه مسلح وابسته به القاعده افتادند که در نتیجه 66 تن از آنان کشته و زخمی شدند.

بنا بر گزارش‌های مقامات امنیتی این استان‌ها ، سربازان سوری هفته گذشته پس از سقوط پایگاهشان در نقطه صفر مرزی به دست ارتش آزاد سوریه به داخل خاک عراق پناهنده شده بودند و امروز قصد داشتند از طریق گذرگاه مرزی «الولید» واقع در استان الانبار مجدداً به سوریه بازگردند که مورد هجوم گروه‌های مسلح قرار گرفتند.

انتشار این خبر نشان می‌دهد که منطقه بتدریج در حال وارد شدن به نا آرامی و بحرانی است که دامن همه کشورهای همسایه و بلکه منطقه را خواهد گرفت.

این خبر از چند جنبه دارای اهمیت و قابل بررسی است.

اول آنکه نیروهای ارتش آزاد یا طیف وابسته به تروریست‌های مسلح در سوریه بتدریج در حال گسترش در سطح منطقه هستند که این موضوع می‌تواند به نا آرامی در این کشورها منجر شود.

مخالفین مسلح سوری طی 2 سال گذشته دست به تعرض به کشورهای همسایه سوریه نیز زده‌‌اند.

چندی پیش درگیری‌های مسلحانه در طرابلس لبنان از سرگرفته شد و بار دیگر ثبات و آرامش این شهر، بعد از وقفه چند هفته‌ای بار دیگر بهم خورد.

خردادماه بود که طرابلس لبنان شاهد درگیری‌های خونین بین طرفداران حکومت اسد و مخالفان وی که از ارتش آزاد بودند و به فرماندهی «ریاض اسعد» شمال لبنان را دچار ناآرامی کردند.

محور این درگیری‌ها بیشتر در مناطق حادثه خیز شهر یعنی «جبل محسن» و «باب التبانه» بود. این درگیری‌ها سرانجام با مستقر شدن ارتش در مناطق حساس شهر و کشته و زخمی شدن بیش از 100 تن موقتاً پایان یافت. اما این پایان ماجرا نبود و بعدها مشخص شد که برخی گروه‌های سیاسی لبنان مانند جریان المستقبل به رهبری سعد حریری قصد دارند از وجود این گروه‌های مسلح به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف خود استفاده کنند.

همین رویکرد در عراق نیز در حال دنبال شدن است، به طوریکه می‌توان تنش‌های بوجود آمده در برخی استانهای عراق از جمله الانبار با حضور گروه‌های مسلح مخالف حکومت سوریه را مرتبط دانست. 

این ارتباط وقتی معنا دار می‌شود که مشاهده می‌کنیم در دو سویه ماجرا جریانات سیاسی مخالف روند موجود در عراق و لبنان با ایجاد زمینه برای حضور معارضان مسلح سوری اهداف سیاسی داخلی خود را دنبال می‌کنند که این مسیر با ایجاد نا آرامی در آن کشور همراه می‌شود.

اما موضوع دوم و مهمتر آنکه، جریان سلفی تندرویی که در سوریه در حال جنگ با حکومت است، وابسته به یک کشور خاص نیست بلکه مجموعه‌ای از مبارزان از کشورهای مختلف که نقطه اشتراکشان رویکردهای سلفی تکفیری بوده گردهم آمده و تلاش دارند تا یک امارت اسلامی بنا نهند تا در آن احکام شریعت را آنطور که خود برداشت کرده‌اند، پیاده کنند.

این جریان در اوایل سال جاری و همچنین در سال گذشته در طرابلس لبنان ایجاد امارت اسلامی را با همکاری جریان‌های سلفی طرابلس، دنبال می‌کرد، اما شکست خورد.

«جبهه النصره» را شاید بتوان بارزترین گروه مخالف مسلح در سوریه نامید که با ایدئولوژی سلفی جهادی و بنیادگرایی اسلامی وارد میدان شد و بیش از هر چیزی در پی ایجاد امارت اسلامی در هر منطقه‌ای است که بتواند.

این جریان ادعا می‌کند که با القاعده ارتباطی ندارد اما نگاه‌های آنها به یکدیگر نزدیک است و در برخی موارد با یکدیگر همکاری نیز دارند. اما پرچم این جریان دقیقاً همان پرچمی است که القاعده سالهاست که با آن شناخته می‌شود. عبارت «لا اله الا الله محمد رسول الله» روی یک پرچم سیاه همان نمادی است که القاعده و سلفی‌های منطقه با آن شناخته می‌شوند و در تمام دنیا تحت همین پرچم فعالیت می‌کنند.

اگرچه به ظاهر این گروه در سال گذشته میلادی در لیست سازمان‌های تروریستی آمریکا قرار گرفت اما با توجه به حمایت‌های پیدا و پنهانی که از سوی برخی کشورهای عربی و نیز ترکیه به آن می‌شود، چندان دور از تصور نیست که آمریکا با رویکردی دوگانه از سویی به طور اعلامی این گروه را تروریستی بنامد و از سوی دیگر از آنها حمایت غیر مستقیم خود را ادامه دهد.

کشورهای منطقه و حتی مقامات آمریکایی و غربی باید بدانند که قدرت گیری این جریان در منطقه سرانجام به زیان آنها نیز خواهد بود.

امروز شاهد هستیم که این جریان در کشورهای اردن، امارات، لیبی، لبنان، عراق و بسیاری از کشورهای دیگر به ارز اندام به شیوه و سبک خاص خود پرداخته که حکومت‌های این کشورها را نگران کرده است.

این جریان سلفی تندرو علاوه بر دشمنی آشکار با شیعیان، علوی‌ها و حتی سایر ادیان از جمله مسیحیت، تحمل شنیدن  سخنان بسیاری از اهل سنت را ندارد و تنها شیوه خود را درست دانسته و سایر ادیان و مذاهب را باطل می‌داند.

در همین چارچوب فکری است که در دنیایی که آنها قدرت می‌گیرند، نه تنها شیعیان و علوی‌ها بلکه مسیحیان، اهل سنت و سایر ادیان «هیچ» جایگاهی نداشته و تحت عناوین و برچسب‌های مختلف از جمله تکفیری از سر راه برداشته می‌شوند.

این گروه در منطقه با توسل به خشونت فرقه‌ای و طائفی دست به کشتار طیف‌های مختلف مردمی و ایجاد ناآرامی می‌زند و در خارج از منطقه مانند کشور مالی همه منافع کشورهای غربی را هدف قرار می‌دهد.

آمریکا که این جریان را پرورش داده در جریان درگیری‌های بنغازی که منجر به کشته شدن سفیر این کشور در لیبی شد، از نیش گزنده این مار پرورش داده در آستین خود در امان نماند و مقامات فرانسوی نیز تصور نمی‌کردند زمانی در کشور مالی باید علیه کسانی دست به اقدام بزنند که خود رشدشان دادند.

ترکیه که امروز به نمایندگی از آمریکا و غرب به تسلیح و حمایت این گروه دست می‌زند نیز دیر یا زود باید پاسخگوی مردم خود باشد که امنیت ملی خود را در معرض تهدید گروهی سلفی قرار داده تا به اهداف منطقه‌ای خود از مسیری اشتباه دست یابد.

این جریان فکری حتی دامن عربستان سعودی که ظاهراً مهد آن است را نیز گرفته.

جریان سلفی تندروی جهادی که هیچ اعتقادی به مماشات و مدارا نداشته و تنها به فکر ایجاد امارت اسلامی بنیادگرایانه است، حتی با اخوان المسلمین در مصر و جریان حاکم بر عربستان میانه‌ای نداشته و علیه آنهاست.

امروز جریان اخوان المسلمین که در مصر به قدرت رسیده نیز با این جریان تندرو سلفی دچار مشکل است.

جریان تندروی سلفی جهادی که با نام‌های ارتش آزاد سوریه، ارتش آزاد عراق، جبهه النصره، احرار الشام و ... در منطقه در حال قدرتیابی است با تثبیت موقعیت خود در سوریه، بیکار ننشسته و کل منطقه را دچار چالشی خواهد که حاکمان کشورهای حمایت کننده از این جریان را نیز به گردابی بزرگ مبتلا می‌کند.

این همان اعلام خطر به کشورهای منطقه‌ای و بین‌المللی است که ایران، عراق، لبنان و سایر کشورهای مستقل منطقه بارها عنوان کرده‌اند.

نامه اخیر علی اکبر صالحی وزیر امور خارجه کشورمان به دبیر کل سازمان ملل نیز در همین راستا قابل ارزیابی است که بر رعایت مسئولیت قانونی کشورها و نهادهای بین‌المللی به ویژه سازمان ملل برای حل مسالمت‌آمیز بحران سوریه تاکید کرد.

آمریکا زمانی القاعده را پرورش داد تا علیه ارتش شوروی در افغانستان از آن بهره برداری کند، اما همین گروه بعدها در اروپا و آمریکا چالش‌های عظیمی ایجاد کرد، امروز نیز جبهه النصره شکل گرفت تا حکومت سوریه را سرنگون کند، اما تبعات این بحران در حال رشد برای هیچ کشوری قابل پیش بینی نیست.