این آمار در حالی عنوان میشوند که امیر حسین سعیدی ـ رئیس اسبق مرکز مین زدایی ـ در سال ۸۸، آمار وجود ۱۶ میلیون مین در کشور را زیر سوال برده بود. از سوی دیگر داریوش قنبری ـ نماینده مجلس ـ نیز در سر مقاله «روزگار» عنوان کرد که به طور رسمی نمیتوان میزان مناطق پاکسازی شده و تعداد مینهای کار گذاشته شده را تخمین زد، زیرا که اطلاعات درستی از میزان زمینهای آلوده شده به مین در دست نیست. به هر حال، عنوان شده است که در اواسط سال ۹۱ جشن پاکسازی مین برپا خواهد شد.
به رغم این آمارها و اظهارت، نکته قابل تامل این است که سالانه افرادی در مناطق مرزی بر اثر انفجار مین دچار سانحه میشوند و یا جان خود را از دست میدهند. بنا به گفته رئیس مرکز مین زدایی در سال گذشته، تنها ۴۷ نفر از نیروهای پاکسازی دچار سانحه شدهاند، که این تعداد افراد بومی که در این مناطق سکونت دارند و اغلب در حین کارهای روزمره دچار سانحه میشوند و عضوی از بدن خود را از دست میدهند، را در بر نمی گیرد.
دو روستای نوسود و نودشه ـ از توابع شهر پاوه در استان کردستان ـ از مناطقی هستند که انفجار مین در آنها بسیار شایع است. روستاهای کوهستانی زاگرس که در ایام جنگ زیر آتش بمباران عراقیها قرار داشتند، در ایام پس از جنگ مدفن مینهای نیروهای عراقی شدند. به پای صحبتهای مردمان این منطقه که مینشینید گفتنیهای بسیاری دارند. گفتنیهایی که بیانگر رنجها و سختیهای آنهاست. سختیهایی که هنوز هم دست از سر آنان بر نداشته و بدل به سایهای شده و هر لحظه در تعقیب آنهاست. مینهایی که به مانند کابوسی هیچگاه از جلوی چشم آنها کنار نمیروند، زیرا که آنها را قربانیان خود ساخته و همچنان قربانی میگیرد.
محمد ۱۵ ساله از خاطره گوسفند چرانی خود میگوید. اینکه چگونه در حالی که گوسفندان را به محل چرا هدایت میکرده و در پی مکان مناسبی برای انجام تکالیف مدرسه بوده، صدای انفجاری را میشنود. زمانی که به خود مینگرد، متوجه میشود که پایی برای او باقی نمانده است. مادر محمد در بیمارستان به او میگوید که پای او تنها خراشی جزیی برداشته، غافل از اینکه محمد پای جدا شده خود را دیده و با دیدن آن از هوش رفته بود. معلمی نیز از خاطره نابینا شدن خود میگوید. معلمی که همیشه به دانش آموزان خود یادآوری میکرد به آهستگی قدم بر زمین بگذارند تا مبادا مین مدفون شدهای که زیر خروارها خاک خفته، ناگهان بیدار شود و بخت آنها را به تباهی کشد. اما دریغ از اینکه معلم پند دهنده به هنگام کلنگ زدن به زمین ناگهان متوجه میشود جهان در برابر او تیره و تار شده و از آن پس همه چیز در برابر دیدگان او به سیاهی تبدیل شده....