مار پله آژانس با ایران همچنان ادامه دارد

به گزارش 598 به نقل از خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری فارس، سومین دور از گفت‌وگوهای ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در 3 ماهه اخیر، بر اساس اعلام علی‌اصغر سلطانیه فردا (چهارشنبه) در تهران آغاز خواهد شد.

نحوه برخورد و همکاری آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با مدالیته‌ای که ایران برای برطرف شدن سئوالات مطرح شده از سوی آژانس پیشنهاد داده، موضوعی است که در 2 مرحله گفت‌وگوهای آذر و دی ماه سال جاری در تهران به نتیجه نرسید و به نشست بهمن ماه موکول شد.

باز قرار شد تا هیئت آژانس بین‌المللی پس از بازگشت به وین و ارائه گزارش نشست تهران با مقامات آژانس مجددا مدالیته مطرح شده از سوی ایران را بررسی کند.

این در حالی بود که هیئت آژانس 27 دی ماه مطمئن تر از قبل و با تجهیزات لازم برای بازرسی از سایت نظامی پارچین به تهران آمده بود، اما پس از 2 روز گفت و گو هم باز نتیجه‌ای حاصل نشد و کارشناسان آژانس راهی ماموریت‌های خود در دیگر کشورهای عضو ان پی تی شدند.

*تدوین مدالیته جامع پیش شرط غیر قابل بازگشت ایران برای اجازه بازدید از سایت نظامی پارچین

در نوامبر 2011 آژانس بین‌المللی اتمی با وجود این که ایران به 6 سئوال مطرح شده، بر اساس مدالیته 2007 پاسخ داده بود و در حالی که انتظار می‌رفت پرونده ایران به حالت عادی باز گردد، گزارشی منتشر کرد که حاوی ادعاهای جدید درباره وجود بعد نظامی در برنامه هسته‌ای ایران بود و خواستار پاسخگویی تهران به آن شد.

در گزارش نوامبر 2011 و بر اساس ادعای موسسه آمریکایی، علوم و امنیت بین‌الملل (ISIS) عنوان شد که تهران در پارچین محفظه‌های بزرگی ساخته است که در آنها آزمایش های انفجاری با قدرت بالا انجام می‌دهد.

ادعایی که در سال 2000 نیز مطرح شده بود و بازرسان آژانس در سال‌های 2004 و 2005، 2 بار از پارچین بازدید کردند و در نهایت نیز البرادعی دبیرکل وقت آژانس در گزارش خود که آبان ماه 84 منتشر شد عنوان کرد که «ایران به آژانس درباره ساختمان‌های درخواست شده در منطقه مورد علاقه آژانس اجازه دسترسی داده و نمونه برداری انجام شد. آژانس هیچ فعالیت غیرمعمول در این ساختمان‌ها پیدا نکرده است»

ایران ورود به این مباحث را مشروط به تنظیم و قبول یک مدالیته میان ایران و آژانس کرد تا بر اساس این مدالیته وظایف و تعهدات هر یک از 2 طرف در هر مقطع مشخص شود.

بر همین اساس بود که، دور جدید مذاکرات تهران و آژانس، از بهمن 90 آغاز شد.

*عدم اعتماد ایران و نگرانی از تکرار ادعاهای جدید از سوی آمریکا

آن‌چه که ایران در تدوین مدالیته جدید دنبال می‌کند شبیه به مدالیته 2007 است، همان چیزی که آمریکا، به شدت از تکرار آن نگران است (ایران در مدالیته 2007 به 6 سئوال آژانس پاسخ داد، اما آمریکا بر خلاف توافق ایران و آژانس بحثPMD  ابعاد نظامی ادعایی را مطرح کرد) و به هر شکل سعی دارد آژانس را از چنین توافقی دور سازد.

چرا که اگر ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر سر مدالیته به توافق برسند و ایران بر اساس این مدالیته مرحله به مرحله به پرسش‌های آژانس پاسخ دهد و در نتیجه ادعاها و نگرانی‌های آژانس برطرف شود پرونده ایران باید از شورای امنیت به شورای حکام ارجاع داده شده و در نتیجه تحریم‌های شورای امنیت نیز برطرف شود.

*تلاش آمریکا برای عدم کسب توافق بر سر مدالیته ادامه دارد

درست پیش از آغاز نشست 27 دی ماه تهران موسسه آمریکایی، علوم و امنیت بین‌الملل با انتشار گزارشی مدعی شده است که ایران می‌تواند در اواسط سال 2014 اورانیوم تسلیحاتی کافی برای ساخت یک بمب و یا تعدادی بیشتر از آن را تولید کند.

بر همین اساس آمریکا و متحدینش باید تحریم‌ها علیه تهران را پیش از رسیدن ایران به این نقطه تشدید کنند.

بنا بر گزارش رویترز این موسسه در گزارش خود به باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا توصیه می‌کند که اعلام کند آمریکا برای پیشگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی به اقدام نظامی دست خواهد زد.

حال ایران با توجه به تجربه همکاری‌های گذشته آژانس، به دنبال این است که این‌بار با آژانس بر سر اجرای مدالیته الزام آور به توافق برسد تا مجددا وارد بازی جدید آمریکا و همپیمانانش در شورای حکام نشود.

بر این اساس این حق را برای خود قائل است که بداند محدوده سئوالات و ابهامات آژانس تا کجاست و کی به پایان می‌رسد و آیا در قبال همکاری امتیازی خواهد گرفت؟ آیا پرونده ایران از شورای امنیت به آژانس باز خواهد گشت و به حالت عادی باز می‌گردد؟

به نظر می‌رسد در این چارچوب است که می‌توان به حل و فصل نهایی موضوعات مطرح شده امیدوار بود.