به گزارش 598 به نقل از خبرگزاری فارس، موضوع حملات سایبری مدتی است که مورد توجه قدرتهای منطقهای و بینالمللی قرار گرفته است. این جنگ، جنگ قرن بیست و یکمی لقب گرفته که برخلاف جنگهای گذشته در آن به طور مستقیم انسانها کشته نمیشوند، هرچند پیامدهای این جنگ جدید میتواند قربانیانی به مراتب بیشتر از جنگهای گذشته داشته باشد.
نکته قابل توجه در جنگهای سایبری این است که هر چه کشوری پیشرفتهتر باشد، در برابر این جنگ آسیب پذیرتر خواهد بود. همین موضوع نیز به شدت نگرانی مقامات آمریکایی را برانگیخته است. البته همچون دیگر شیوههای مرسوم جنگ، جنگ سایبری ابتدا توسط قدرتهای بزرگ ابداع و مورد استفاده قرار گرفته و سپس همین کشورها مورد حملات سایبری قرار گرفتهاند. بدین ترتیب بعد از مدتها که آمریکا در راس کشورهای مهاجم در عرصه سایبری قرار داشت، اکنون در معرض تهدید حملات متقابل قرار گرفته است. به همین لحاظ نهادهای نظامی و امنیتی آمریکا در سالهای اخیر تبلیغات زیادی در زمینه افزایش حملات سایبری علیه این کشور و هشدار برای آمادگی برای مقابله با این گونه تهدیدها مطرح کردهاند. در این راستا چندی قبل کارشناسان امنیتی وزارت دفاع آمریکا با اعلام ناتوانی در سد کردن موج هجوم سایبری رخنه به میلیونها رایانه تحت مدیریت پنتاگون، این شبکه را بی دفاع اعلام کردند. کارشناسان امنیتی پنتاگون اعتراف کردهاند که رخنه کاربران غیرمجاز و حملات سایبری به شبکههای این وزارتخانه به اندازهای است که ادامه مقابله را بی فایده کرده و با توجه به روند کنونی، باید هزینهها قطع و تلاشها در این زمینه نیز متوقف شود. مساله رخنه و حضور کاربران غیرمجاز در هفت میلیون رایانه پیوسته پنتاگون به حدی است که کارشناسان امنیت وزارت دفاع از این کمیته خواستهاند، نگرش دولت در حفاظت از شبکههای رایانهای را تغییر داده و با پذیرش واقعیت حضور نفوذگران در رایانهها بر حفظ و نگهداری دادهها تمرکز کنند. پنتاگون 15 هزار شبکه با حدود 7 میلیون رایانه به هم پیوسته را تحت مراقبت امنیتی دارد.
آمریکاییها علیرغم این که همواره خود را دارای برترین فن آوریها و توانمندیها در زمینههای اطلاعاتی و سایبری قلمداد میکنند، عملا با شکافها و ضعفهای زیادی در این زمینه مواجه هستند. همین مساله باعث شده تا رابرت مولر رئیس «اف بی ای» درباره اهمیت جنگ سایبری و اقدامات هماهنگ و سازمان یافته برای مقابله با این گونه تهدیدات سخن گفته و خواهان آمادگی در این زمینه شود. این هشدارها محدود به مولر نمیشود، بلکه دیگر مقامات ذیربط آمریکایی نیز اظهاراتی مشابه بیان کردهاند. از جمله ریچارد کلارک یکی از مشاوران ارشد سه دولت اخیر ایالات متحده در مقالهای با عنوان "جنگ سایبری میدان نبرد جدید و خطرناکی است" به توصیف جنگ سایبری در دنیای مجازی پرداخته و به دلیل وابستگی زیاد تجهیزات نظامی به ارتباطات شبکهای و اینترنتی، آن را تهدیدی برای قدرت نظامی ایالات متحده آمریکا تلقی نموده است.
در همین زمینه لئون پانتا وزیر دفاع آمریکا نیز چندی قبل با هشدار درباره خطرات حمله سایبری و رایانهای به نقاط حساس این کشور از احتمال رخداد یک حمله سایبری ناگهانی که آمریکا را فلج کند ابراز نگرانی کرده است. وزیر دفاع امریکا طی سخنانی در این باره گفت: کشورهای دشمن آمریکا به پیشرفتها و تواناییهای فن آوری برای حمله سایبری به آمریکا دست یافتهاند که میتوانند مراکز حساس حیاتی مانند نیروگاهها، سیستم مالی و بانکی و شبکه حمل و نقل این کشور را هدف قرار دهند. وی افزود: یک کشور یا گروه افراطی میتواند با استفاده از حملات سایبری بر این سیستمها مسلط شده و کنترل آن را در دست گیرد.
وزیر دفاع آمریکا در ادامه سخنانش هشدار داد: بدترین سناریو میتواند یک حمله سایبری همزمان به چند نقطه حساس آمریکا و هماهنگ با یک حمله فیزیکی باشد.
با توجه به گسترش مفهوم امنیت سایبری در آمریکا، فرماندهی سایبری آمریکا (United States Cyber Command) برای مقابله با جنگ سایبری و امنیت اینترنتی در سال 2010 آغاز به کار کرد. تشکیل فرماندهی سایبری در پنتاگون نیز در واقع با هدف ایجاد نیروی تخصصی برای مقابله با تهدیدات سایبری از یکسو و انجام حملات سایبری از سوی دیگر انجام گرفته است. این در حالی است که پنتاگون طرحی را ارائه داده تا در سالهای آتی با افزایش پرسنل نظامی خود فرماندهی جدید سایبری به وجود آورد تا بدین ترتیب با موج حملات سایبری علیه آمریکا مقابله نماید. در این راستا، پنتاگون در نظر دارد در سالهای آتی، پرسنل بیشتری را برای مهار تهدیدات فزاینده علیه شبکههای رایانهای علیه دولت آمریکا تخصیص دهد و عملیاتهای تهاجمی علیه دشمنان خارجی صورت دهد. این طرح که به افزایش کارکنان نظامی و غیرنظامی فرماندهی سایبری منتهی میشود، در شرایطی مطرح شده است که پنتاگون در صدد است تا این فرماندهی جدید را تقویت کند و این فرماندهی را همسطح با دیگر فرماندهیهای رزمی آمریکا قرار دهد. با این همه به گفته یک مقام آمریکایی هنوز هیچ تصمیم رسمی در زمینه گسترش سطح کارکنان یا تغییر فرماندهی سایبری به یک فرماندهی متحد همچون فرماندهی استراتژیک آمریکا که هماکنون بر فرماندهی سایبری و زرادخانههای هستهای آمریکا نظارت دارد، اتخاذ نشده است. در طرح جدید آمریکا، ایجاد سه نوع نیرو تحت فرماندهی سایبری مطرح میشود: "نیروهای مأموریت ملی" که از شبکههای الکترونیکی و دیگر انواع ساختارهای رایانه حفاظت میکند، "نیروهای مأموریت رزمی" به فرماندهان اجازه میدهد که حملات سایبری یا دیگر عملیاتهای تهاجمی انجام دهند و "نیروهای محافظت سایبری" که بر محافظت از خود سیستمهای وزارت دفاع آمریکا متمرکز است. البته حزئیات این طرح هنوز در دست بررسی است.
این در حالی است که روزنامه آمریکایی واشنگتنپست به نقل از مقامات ارشد دفاعی آمریکا، گزارش داد که پنتاگون تصمیم دارد سطح کنونی پرسنل فرماندهی سایبری خود را در سالهای آتی با افزایش 900 نفری به 4900 نفر برساند. این مقام آمریکایی تأیید کرد که فرماندهی سایبری آمریکا قصد دارد نیروهای خود را به طرز چشمگیری افزایش دهد اما تعدادی را که واشنگتنپست اعلام کرد را تأیید نکرد. این روزنامه آمریکایی اعلام کرد که مقامات پنتاگون موافقت کرده بودند که نیروهای فرماندهی سایبری را در اواخر سال گذشته میلادی به دنبال افزایش موجی از حملات سایبری افزایش دهند زیرا در سال گذشته میلادی، در یکی از حملات سایبری بیش از 30 هزار رایانه در شرکت نفتی آرامکو عربستان سعودی هدف قرار گرفتند.
هرگونه تغییر در ساختار فرماندهی رزمی بر اساس نیازهای عملیاتی و استراتژیکی صورت میگیرد و نیاز به استفاده کارآمد از منابع بودجهای در این راستا بررسی میشود. پنتاگون از نزدیک با فرماندهی سایبری آمریکا و فرماندهیهای نظامی مهم این کشور همکاری دارند تا ساختار نیروی بهینه برای انجام عملیات موفقیتآمیز در فضای سایبری به وجود آورند.
گفتنی است که به اذعان استراتژیستهای آمریکایی جنگاوران فضای مجازی با استفاده از تجهیزات نرمافزاری میتوانند با حملات سایبری علیه آمریکا، کنترل سایر تسلیحات نظامی را به دست گرفته؛ بر آنها آسیب وارد نموده، از کار انداخته یا حتی آنها را منهدم سازند. هم چنین با حملات سایبری همچنین میتوان تاسیسات و زیرساختهای غیرنظامی را از کار انداخت و شبکههای برق، راهآهن، خطوط لوله نفت، خطوط هوایی، سیستمهای حمل و نقل یا بازارهای مالی را قطع کرد.
سازمان اطلاعات آمریکا رسماً ادعا کرده که بین 20 تا 30 کشور جهان در حال تشکیل واحدهای ویژه جنگ سایبری هستند. ناتو نیز جنگ سایبری را به عنوان اولویت جدید خود در دستورکار قرار داده است. به این لحاظ آمریکاییها خود به خوبی آگاهی دارند که در فضای سایبری با رقبا و دشمنان قدرتمندی روبرو هستند.
این در حالی است که آمریکاییها خود مسئول بخش زیادی از حملات سایبری در سطح جهان محسوب میشوند. آمریکا همواره از اولین و بزرگترین کشورهایی محسوب میشود که از فضای سایبری برای اعمال فشار و در واقع تهاجم بر علیه سایر ملتها استفاده نموده است. در این راستا اقدامات مخرب آمریکا و متحد استراتژیک آن یعنی رژیم صهیونیستی در حملات سایبری علیه تاسیسات هستهای ایران موضوعی است که حتی مقامات بلند پایه آمریکایی نیز بدان اشاره کردهاند. با این حال حملات سایبری به مثابه ابزاری محسوب میشود که توسط دشمنان آمریکا میتواند به نحو موثری علیه آن مورد استفاده قرار گیرد.
نویسنده: دکتر سید رضا میرطاهر