روزهای سخت نتانیاهو

سرویس بین الملل 598، وقتی در پائیز سال گذشته میلادی بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل اعلام کرد که قرار است انتخابات زود هنگام اسرائیل روز سه شنبه 22 ژانویه سال 2013 انجام گیرد، خیلی ها این اقدام نتانیاهو را نشانه ای از غرورسیاسی وی و تلاش برای بهبود وضعیت احزاب متحد خود در کنست پارلمان اسرائیل ارزیابی کردند.

در مجلس منحل شده قبلی ائتلاف حزب راستگرای لیکود متعلق به نتانیاهو و متحدش آویگدور لیبرمن 42 کرسی از 120 کرسی را به خود اختصاص داده بود. در حالی که در انتخابات اخیر آنها 11 کرسی را از دست داده و تنها توانستند 31 کرسی را به دست آورند.

نتایج به دست آمده بر خلاف انتظارات نتانیاهو بوده است. نخست وزیراسرائیل مایل بود به دلیل اختلافاتی که در ماه های آخر دور اول ریاست جمهوری باراک اوباما با وی پیدا کرده بود , انتخاباتی را که قرار بود در تابستان 2013 انجام گیرد چند ماه جلو انداخت تا با پیروزی قاطعی در انتخابات با پشتوانه بهتری بتواند با رئیس جمهور آمریکا که روز دوشنبه مراسمی را برای شروع دومین دور ریاست جمهوریش در واشنگتن برگزار کرد روبرو شده و از موضع قویتری با وی وارد گفتگو شود.

هم اکنون اوضاع برای نتانیاهو بدتر شده است. احزاب دست چپی اسرائیل توانسته اند58 کرسی از 120 کرسی کنست را به دست بیاورند. با این حال احتمال تشکیل دولت ازسوی آنها خیلی اندک است. در این میان نتانیاهو باید با احزابی که گرایشات افراطی تری نسبت به حزب لیکود دارند ائتلاف کند و همین موضوع امکان دارد مواضعش را در آمریکا بیش از پیش تضعیف کند. اغلب خبرگزاری های غربی شکست نتانیاهو را غیر منتظره ارزیابی کرده اند.

از آنچه تاکنون ناظران بین المللی در باره موقعیت آینده نتانیاهو و چالشهای جناح افراطیون گفته‌اند چنین بر می اید که :

1- نتانیاهو بیش از حد لازم بر روی نتایج حاصل از توسعه در پرونده هسته ای ایران بر امنیت اسرائیل مانور تبلیغاتی داده است. سخنرانی وی درمجمع عمومی سازمان ملل که با تابلویی نمایشی و ترسیم خط قرمز صورت گرفت , انتقادات زیادی را به همراه داشت. در حالی که آمریکا و اتحادیه اروپا را ه حل های مسالمت آمیز را درحل مسائل و مشکلات حاصل از پرونده هسته ای ایران در الویت برنامه های خود قرار داده اند ، نتانیاهو اصرار دارد که خطر قرمزی برای این فعالیتها ترسیم و تاریخی برای استفاده از ابزار های نظامی برای حل و فصل مشکل در نظر گرفته شود.

آمریکا درشرایط فعلی با توجه به مشکلات اقتصادی درغرب اصلاً آمادگی مشارکت دریک لشکرکشی نظامی دیگر به منطقه را ندارد. اسرائیل مایل است با هزینه آمریکا جنگی درخاور میانه روی بدهد و نتانیاهو بااستفاده از نا بسامانی های اتفاق افتاده شهرک های بیشتری را درسرزمین های اشغالی فلسطینی بسازد.

2- نتانیاهو برای به دست آوردن حمایت شهرک نشینان یهودی در سرزمین های اشغالی یک ماه مانده به شروع انتخابات دستور ساختن منازل جدیدی را در این مناطق صادر کرد، ولی نتوانست موضع دقیقی در این مورد اتخاذ کند. راهبرد نتانیاهو در این خصوص استفاده از ابهام در موضوع گیری بود که این بار به نفعش تمام نشد. احزاب دست راستی افراطی ابتکار عمل را از بی بی گرفتند. یکی از خوانندگان موسیقی رپ در اسرائیل پا از موضع گیری های نتانیاهو فراترگذاشته و خواهان مخالفت جدی دولت آینده اسرائیل با تشکیل دولت فلسطینی در اراضی اشغالی گردید. وی توانست در آخرین روزهای تبلیغات انتخاباتی محبوبیتش را بین رای دهندگان افزایش دهد. سیاست نتانیاهو از نظر راهبردی لفاظی در ظاهر و انجام افدامات عملی در توسعه اشغالگری در پشت پرده است. ظواهر امر نشان دهنده آن است که این سیاست نتانیاهو شکست خورده ست.

3- با وجود آنکه طبق سنت های موجود در انتخابات اسرائیل اگر رای گیری ها در مراکز نظامی به پایان برسد , احتمالاً یک و یا دو کرسی دیگر به تعداد نمایندگان اتحاد لیکود در مجلس اضافه خواهد شد ولی قدر مسلم آن است که دولت نتانیاهو ضعیف تر از دولت قبلی خواهد بود.

نخست وزیر اسرئیل برای توسعه پایگاه سیاسی خود در مجلس به ائتلاف با احزاب دست راستی تر نیاز دارد. درآن صورت ممکن است ابتکار عمل از دست وی خارج شده و خواسته های احزاب افراطی به تغییر کلی برنامه های دولت ائتلافی بینجامد.

4- حزب کارگر اسرائیل که زمانی یکی از دو حزب بزرگ این کشور بود تنها توانسته 17 کرسی به دست آورد و به عنوان سومین حزب بزرگ اسرائیل در کنست ظاهرشود. اغلب رسانه های اسرائیل بعد از اعلام نتایج انتخابات نوشته اند که باتوجه به نتایج به دست آمده انتظار میرود نقش شیمون پرز رئیس جمهور این رژیم در شرایط فعلی خیلی پر رنگتر شود. با توجه به سابقه عضویت پرز در حزب کارگر ؛ امکان دارد وی احزاب چپ و میانه رو را برای تشکیل دولتی ائتلافی و بیرون نگاه داشتن نتانیاهو ازصحنه قدرت کمک و توصیه های کلیدی برای آنها در آستین داشته باشد. هر چند مقام ریاست جمهوری در اسرائیل تشریفاتی است و رئیس جمهور قدرت اجرائی ندارد با این حال در مشورت های منجر به تشکیل دولت های جدید بعد از هر انتخاباتی روسای جمهور اسرائیل نقش تعیین کننده ای را بازی میکنند.

5- روزنامه آمریکائی نیویورکر در شماره روز چهارشنبه خود به طنزی که این روز ها در رسانه های اسرائیلی درباره نتانیاهو نقل میشود اشاره دارد که وی این هنر را دارد که هر شکستی را در پوششی پیروزمندانه عرضه کند.. این روزنامه به سوابق انتخاباتی نتانیاهو هم اشاره کرده و نوشته است که وی هیچگاه در هیچ انتخاباتی پیروزی چشم گیری که بتواند دولتی قوی تشکیل دهد , نداشته است. این روزنامه اشاره میکندکه مهمترین شانس بی بی ( اسمی که نتانیاهو را در رسانه های اسرائیل می نامند) این است که احزاب مخالف رهبر قدر وکاریزماتیکی برای مقابله با نتانیاهو ندارند وگرنه وی همین 31 رای را هم نمی توانست به دست آورد.

6- روزنامه های اسرائیل نوشته اند که در شرایط فعلی یک نکته مسلم است و آن این است که دیگر نتانیاهو نمی تواند مثل تابستان گذشته بر خطر ایران هسته ای تاکید و گرد هم آئی های تبلیغاتی راه بیندازد. کاهش تعداد نمایندگان ائتلاف لیکود نشان دهنده این است که مردم اسرائیل دیگر به لفاظی های نتانیاهو درخصوص پرونده هسته ای ایران اهمیت زیادی نمیدهند. وی باید سوژه های تبلیغاتی جدیدی برای جلب آراء رای دهندگان پیدا کند.

7- رای گیری های انتخابات اخیر و سیر تحولات تبلیغات انتخاباتی کاندیداها نشان داد که مردم اسرائیل بیشتر به برنامه های اقتصادی احزاب اهمیت میدهند تا طرح های امنیتی آنها. خود سوزی تعدادی از معترضان به شرایط بد اقتصادی در اسرائیل و همچنین نا بسامانی های اقتصادی در آمریکا و دیگر شورهای غربی به ویژه اروپا اقتصاد اسرائیل را هم اسیب پذیر ساخته است. نتانیاهو وقتی از پرونده هسته ای ایران و امنیت صحبت میکند که مردم اسرائیل بیشتر مایلند در باره طرح های اقتصادی در مورد بهبود وضعیت معیشتی خود بشنوند. شاید بهترین نتیجه گیری درباره انتخابات اسرائیل را Zeev Sternhell مورخ چپ گرای اسرائیلی ارائه داده باشد که در روزنامه های ها آرتص چاپ شده است. وی با ارائه اعداد و ارقام ثابت کرده است که نحوه انتخاب و ترکیب اعضای کنست درتغییر سیاست های آینده اسرائیل خیلی مهم نیست. آنچه اهمیت دارد اراده آمریکا برای اعمال فشار به دولت اسرائیل است تا برای برقراری صلح با فلسطینی ها اقدام عملی تری را انجام دهد. به گفته این مورخ اسرائیلی بدون اعمال فشار دائمی موثر ازسوی باراک اوباما به نخست وزیر اسرائیل , نتانیاهو در چهار سال آینده , همچنان بازی با کلمات را ادامه داده و از ابهام ایجاد شده برای رسیدن به اهدفش استفاده خواهد کرد.

سیروس مرادی

منبع: سیاست ما