چگونه آمریکا می‌تواند با ایران معامله هسته‌ای داشته باشد

به گزارش 598 به نقل از فارس، پایگاه رادیو «ان پی آر» آمریکا به قلم «تام جلتن» می‌نویسد: با به پایان رسیدن زمان تلاش‌ها برای نظارت برنامه هسته‌ای ایران، سال 2013 می‌تواند برای تصمیم‌گیری آمریکا در مورد اقدام نظامی به منظور جلوگیری ایران از دستیابی به سلاح هسته‌ای، سال خوبی باشد.

* بازدید بازرسان آژانس از ایران

بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی، این هفته به تهران بازگشتند تا از فعالیت‌های هسته‌ای ایران بازدید کنند و بار دیگر درحالی به خانه بازگشتند که چیز زیادی برای نشان دادن ندارند. آژانس بین المللی انرژی اتمی قصد دارد در مورد این‎که آیا ایران قصد تولید سلاح هسته‌ای را دارد یا نه، تحقیق کند. 

* بهانه‎های تکراری بازرسان آژانس

«هرمان ناکارتس»، معاون مدیرکل سازمان ملل، پس از بازگشتش به وین در روز جمعه، به خبرنگاران گفت: «اختلافات سر جای خود باقی ماندند. ما نتوانستیم مسایل باقی مانده در مورد ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای ایران را حل و فصل کنیم». تیم بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی قادر به بازدید از پایگاه نظامی پارچین، که احتمال می‌رود آزمایش‌های انفجاری در آن انجام می‌شود، نشدند. به گفته «ناکارتس»، تیم وی برای از سرگیری دور جدیدی از مذاکرات، در تاریخ 12 فوریه به تهران بازخواهد گشت. اما به گفته کارشناسان، فرصتی که طی آن آمریکا و دیگر کشورها می‌توانستند مانع ایران از دستیابی به بمب هسته‌ای شوند، رو به اتمام است.

* ایران از خط قرمزها عبور نکرده

از نظر سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا، هنوز مشخص نیست که آیا ایران قصد تولید سلاح هسته‌ای را دارد یا نه. نشانه بارز آن می‎تواند اقدام ایران در آغاز غنی‌سازی اورانیوم تا سطح خلوص مورد نیاز برای تولید یک بمب باشد. ایران تاکنون از این خط عبور نکرده است. به اعتقاد مقامات آمریکایی، اگر ایران این کار را انجام دهد، معلوم خواهد شد (زیرا آژانس بین المللی انرژی اتمی در بسیاری از تاسیسات غنی‌سازی ایران، دوربین‌هایی را نصب کرده است). در نتیجه واشنگتن نیز شانس مداخله خواهد داشت و همان‎طور که اوباما تلویحا تهدید کرده است، احتمالا پایگاه‌های هسته‌ای ایران را مورد حمله نظامی قرار می‎دهد.

* آیا ایران به اندازه کافی، اورانیوم مورد نیاز برای تولید یک بمب را در اختیار دارد؟

«دیوید آلبرایت»، رئیس موسسه «علوم و امنیت بین المللی» و بازرس سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی است، وی می گوید: «پیش از آن‎که آن‎ها [مقامات ایران] تصمیم بگیرند که بسیار خوب، ما می‌خواهیم تولید اورانیوم با غلظت مناسب برای تولید سلاح اتمی را آغاز کنیم، به اندازه کافی، اورانیوم مورد نیاز برای تولید یک بمب را در اختیار دارند. حتی وقتی شما 13 هزار سانتریفیوژ در اختیار دارید، به زمان زیادی برای تولید مواد مورد نیاز خود، احتیاج ندارید. ما فکر می‌کنیم که در شرایط حاضر، رئیس‌جمهور می‌داند که زمان آن رسیده که به اقدام نظامی دست بزند».

* نگرانی خارجی‌ها از تأسیسات زیرزمینی فوردو

دولت‌های خارجی نگران این موضوع هستند که احتمال دارد غنی‌سازی اورانیوم اضافی در خارج از نظارت بین المللی و در تأسیسات زیرزمینی فوردو در نزدیکی شهر قم صورت بگیرد. به علاوه، ایران در حال تولید سانتریفیوژهای بیشتری است که از آن‎ها در غنی سازی اورانیوم استفاده می‌شود. ایران در حال حاضر به زمان زیادی برای تولید اورانیوم غنی سازی شده با غلظت بالا، به منظور تولید بمب اتمی نیاز ندارد زیرا می‌تواند آن‎ها را یک یا دو سال پیش تولید کرده باشد.

به گفته «آلبرایت»، این نگرانی وجود دارد که ایران به مرحله‌ای از قابلیت [غنی سازی] برسد و بتوانند آنقدر سریع‌ عمل کند که آژانس بین المللی انرژی اتمی قادر نباشد برای انجام اقدام پیشگیرانه، به موقع اعلام هشدار کند. در آن صورت، ایرانی‌ها قادر خواهند بود به طور ناگهانی، فعالیت‌های خود را به تولید اورانیوم مورد نیاز برای سلاح هسته‌ای تغییر دهند و سپس، پیش از آن‎که آمریکا و دیگر کشورها، زمان کافی برای نشان دادن واکنش داشته باشند، ایران اورانیوم کافی را برای ساخت بمب هسته‎‌ای، تولید کند.

* آمریکا و متحدانش تنها حدود یک سال و نیم فرصت دارند

گزارشی که این هفته توسط «آلبرایت» و 4 کارشناس دیگر منتشر شد، برآورد می‌کند که آخرین فرصت برای جلوگیری ایران، تا اواسط سال 2014 خواهد بود. اگر این جدول زمانی درست باشد، پیش از آن‎که آمریکا شانس خود را برای جلوگیری ایران در ساخت بمب اتمی به طور کامل از دست بدهد، تنها حدود یک سال و نیم فرصت دارد. امید است که در همین مدت، تحریم‌های بین المللی علیه ایران، چنان فشاری بر این کشور وارد کند که دولت ایران با تعلیق برخی از فعالیت‌های غنی‌سازی خود موافقت کند. در حال حاضر، ایران اورانیوم را تا سطح خلوص 3.5 درصد غنی سازی می‌کند. به علاوه، آن‎ها مقادیری اورانیوم 20 درصد را نیز غنی سازی و ذخیره کرده‌اند که با وجودی که پایین‌تر از سطح لازم برای تولید سلاح هسته‌ای است، اما با این حال، از نظر دولت‌های غربی، غیرقابل پذیرش است.

* انجام معامله هسته‌ای با ایران امکان پذیر است اما به بهای واقعی آن

به گفته رضا مرعشی، مدیر تحقیقاتی شورای ملی ایرانیان آمریکایی، انجام معامله بین ایران و جامعه بین المللی باید امکان پذیر باشد. او می‌گوید: «ما شاهد این بودیم که احزاب اصلی در داخل ایران، هدف اصلی خود را روی غنی سازی اورانیوم محدود به 3.5 درصد متمرکز کرده‌اند و گذشته از این، می‌توان در مورد چگونگی ذخیره اورانیوم غنی سازی شده 20 درصد، غنی‌سازی تا سطح 20 درصد و تاسیسات هسته‌ای زیرزمینی آن‎ها در فوردو، همه و همه مذاکره کرد، اما به بهای واقعی آنها» بهای آن، احتمالا پایان دادن به بخشی از تحریم‌ها علیه ایران خواهد بود.

* مذاکرات موفقیت‌آمیز، مستلزم اعتماد متقابل است

اما مذاکرات موفقیت‌آمیز، مستلزم اعتماد متقابل است. به گفته مرعشی، برخی از ایرانیان معتقدند که تندروهای آمریکایی، واقعا قصد معامله با ایران را ندارند و فقط با پایان دادن به حکومت ایران که از نظر آن‎ها رژیمی سرکوب کننده است، آرام خواهند گرفت. وی ادامه داد: «این نگرانی که سیاست آمریکا تغییر رژیم ایران است، دولت ایران را تحت تاثیر قرار داده است. مقامات مهمی در حکومت ایران هستند که از انقلاب 1979 تا کنون، چنین عقیده‌ای دارند. ثابت کردن عکس این قضیه در ذهن آن‎ها، کار بسیار دشواری است».

* آمریکا و دولت‌های غربی، باید نشان دهند که هدف آن‎ها، تغییر حکومت ایران نیست

اگر ایرانی‌ها فکر می‌کنند که آمریکا تنها قصد براندازی دولت‎شان را دارد، دلیل ناچیزی برای دست کشیدن از گزینه ساخت سلاح اتمی، و به جای آن، انجام مذاکره خواهند داشت. به گفته «آلبرایت»، آمریکا و دولت‌های غربی، باید نشان دهند که هدف آن‎ها، تغییر حکومت ایران نیست. او می‌گوید: «تهدید به حمله نظامی باید به این معنا باشد که اگر شما بمب اتم بسازید، مورد حمله نظامی قرار خواهید گرفت. و نباید به این مفهوم باشد که اگر شما 10000 سانتریفیوژ بیشتر داشته باشید [مورد حمله قرا خواهید گرفت]، و یا این‎که ما کاری را که با عده‌ای از مردم خود می‌کنید، دوست نداریم».

* سال 2013، سال موفقیت یا شکست ایران

در طول مبارزات انتخاباتی ریاست‌جمهوری آمریکا، زمانی که اوباما باید نگران حضور قاطع خود می‌بود، مذاکرات با ایران، روند ناقصی داشت. در ماه ژوئن نیز، ایران خود را آماده برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری خود می‌کند. به گفته مرعشی «سیاست»، در هر دو طرف آمریکا و ایران، می‌تواند مانع پیشرفت مذاکرات شود.

وقتی بیش از 3 دهه مذاکره‌ای در کار نبوده و وقتی بیش از 3 دهه سیاست‎مداران در واشنگتن و تهران به هم ثابت کرده‌اند که می‎توانند تا چه حدی نسبت به یکدیگر بد باشند، برای رهبران آن‎ها بسیار دشوار خواهد بود که برای منظور دستیابی به صلح، ریسک مذاکرات را قبول کنند. به عقیده مرعشی، افزایش اختلافات بسیار آسان‌تر خواهد بود. موضوع نگران کننده این است که در حال حاضر، هر دو طرف در حال پایان دادن به افزایش اختلافات هستند و این همان دلیلی است که بسیاری از تحلیلگران در مورد ایران می‌گویند، سال 2013 ، سال موفقیت و یا شکست این کشور خواهد شد.