رسم پسرکشی در بم کذب محض است

9 سال از زمانی که کشف 64 نوزاد از دل  خشت و گل حصارهای بم همه را شگفت زده کرد، می‌گذرد. هنوز هم نوزادان دفن شده در میان دیوارهای ارگ  معمای بزرگی در تاریخ ایران است. اینکه چرا این نوزادان در میان دیوارها دفن شدند؟ سوالی است که در هرگونه شایعه سازی و نظریه پردازی عجیب و غریب را باز می‌گذارد.

 

به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی آخرین‌ نظریه پردازی درباره این اجساد خرداد همین امسال با کشف دو جسد جدید از دل دیوارهای بم منتشر شد و بار دیگر به خاک‌های نشسته بر این کشف قدیمی فوتی تازه کرد. " رسم پسرکشی در بم "، ایده‌ای جدید بود که در مورد این به خاک سپاری مطرح شد.

 

نرگس احمدی، باستان شناسی که در زمان کاوش‌های او در ارگ این اجساد به دست آمده بود، این نظریه را بر اساس بررسی‌های انجام شده در آن زمان رد می‌کند و بر این باور است که نمی‌توان امروز با قاطعیت در مورد این جسدهای در دل دیوار دفن شده اظهار نظر کرد.

 

به گفته او، مطالعات بسیاری در آن زمان روی این نوزادان انجام شد، سن بیشتر آن‌ها حدود 2 تا 6 ماهه بودند، آن‌ها پیش از دفن مرده بودند و  در سر فرصت در دل دیوارها به خاک سپرده شدند که این نشانه‌های گویای آن است که آن‌ها به مرگ طبیعی مرده و کشته نشده اند.

 

گفته‌های این باستان شناس در حالی است که در میان این 64 جسد، دو مورد از سوی کارشناسان دیگر گزارش شده که یکی از آن‌ها کفنش را پاره کرده و دیگری هنوز پیش از مرگ زنده بوده است.

 

احمدی در مورد این دو مورد می‌گوید که امکان دارد که به نظر رسیده این نوزادان مرده‌اند و به همین دلیل دفن شدند، درحالیکه آن‌ها هنوز زنده بودند.

 

او ارتباط دو جسد جدیدی که خبرش در رسانه‌ها منتشر شده بود با این جسدها را رد می‌کند و می‌گوید:« این جسدها اصلا ارتباطی با جسدهایی که پیشتر کشف شده بود را ندارند. 64 نوزادی که طی کاوش‌های سال 83 به دست آمد، متعلق به دوران قاجاری بودند و همه کفن داشته و به صورت اسلامی دفن شده است.»

 

اما به راستی چرا این نوزادان در دیوار دفن شدند و نه در گورستان؟ و چرا بر اساس آزمایشات انجام شده بیشترشان پسر بودند؟

 

احمدی می‌گوید:« به راستی نمی‌توان پاسخ قطعی به این سوالات داد، اما آنچه مطالعات آن زمان نشان داد، این دوره به زمان حمله آقا محمدخان قاجار به کرمان برمی‌گردد و احتمال این وجود دارد که صاحبان این کودکان نمی‌توانستند آن‌ها را از حصارها خارج کنند، به همین دلیل در اینجا دفن می‌کردند. از طرف دیگر اجساد بزرگسالان هم در اینجا پیدا شده و چون کاوش‌های ما محدود بوده احتمال اینکه جسدهای به دست آورده ما پسر بودند هم بسیار است. شاید اگر کاوش های بیشتری انجام می‌شد، نتایج تفاوت می‌کرد.»

 

او همچنین به رسمی که پیشتر ایرانی‌ها داشتند و کودکان را در داخل آشپزخانه‌ها دفن می‌کردند که به مادرشان نزدیک باشد، اشاره می‌کند و احتمال می‌دهد، اینکه کودکان از شهر برای دفن خارج نمی‌شدند، شاید این مسئله باشد.

 

با این همه همچنان معمای دفن نوزادان در حصارهای بم باقی است. اینکه به راستی این نوزادان در چه شرایطی دفن شدند و چرا در آن زمان چنین دفنی رواج داشته ؟ و هزاران سوال دیگر که تنها راه پاسخ گویی به آن کاوش های دیگر و مطالعات پیوسته و علمی‌تر است.