فوتبال جدید ایران - آمریکا چگونه خواهد بود؟

عصر ایران، انتخاب "جان کری" برای تصدی سمت وزارت خارجه آمریکا و نیز احتمال معرفی "چاک هاگل" برای تصدی وزارت دفاع دوره 4 ساله دوم حضور باراک اوباما در کاخ سفید، حاوی پیام هایی است که به نظر می رسد واکاوی این پیام ها می تواند در مشخص ساختن سیاست های 4 سال آینده دولت اوباما موثر باشد.

همانگونه که می توان از "ارنج"یک تیم فوتبال از سوی مربی آن و یا تعویض های در جریان بازی تا حدود زیادی به اهداف و نیات مربی و تیم مقابل پی برد، در عالم سیاست نیز مهره چینی کابینه ها حاوی پیام هایی است که می توان آنها را به تحلیل و تفسیر نشست.

در فوتبال سیاسی 34 سال گذشته "ایران و آمریکا"نیز -که دیگر حالت فرسایشی به خود گرفته- انتخاب ها و تعویض ها و چینش بازیکنان همواره واجد پیام هایی برای طرف مقابل بوده است.

چینش جدید کابینه باراک اوباما نیز می تواند جاوی پیام های خاصی برای ایران باشد به ویژه اگر این موضوع از زاویه انتخاب های اوباما برای تصدی دو سمت مهم وزیر خارجه و وزیر دفاع مورد بررسی قرار گیرد:

1- انتصاب احتمالی کری و هاگل با توجه به مواضع سابق آنها در قبال ایران که نشان می دهد این دو چهره مطرح در عرصه سیاست آمریکا هر دو مخالف ایده جنگ و طرفدار ایده گفتگو با ایران هستند، نشان می دهد که دولت اوباما در دوره چهار سال آتی نه به جنگ با ایران بلکه به گفتگو می اندیشد؛ ولی این گفتگو و مذاکره با آنچه که ایران از گفتگو طلب می کند بسیار متفاوت است که در ادامه به آن اشاره خواهد شد.

2- معرفی کری و احتمال معرفی هاگل برای دو پست مهم و اصلی کابینه دولت اوباما به سنا نشان می دهد که اوباما در چهار ساله دوم حضور خود در کاخ سفید حل مساله هسته ای ایران را مهم ترین دستور کار خود تعریف کرده است و رییس جمهوری آمریکا امیدوار است در 4 ساله دوم حضور خود در کاخ سفید مساله هسته ای ایران را حل و فصل کند.

3- این مساله وقتی در کنار اظهارات اخیر بنیامین نتانیاهو نخست وزیر دست راستی اسراییل قرار گیرد که در مصاحبه ای با شبکه دو تلویزیون اسراییل به صراحت گفت :" حل تهدید هسته ای ایران مهم ترین دغدغه و هدف دولت بعدی او خواهد بود" نشانگر این حقیقت است که کابینه های آتی آمریکا و اسراییل هر دو با یک دستور کار مشترک از نیمه های زمستان سال جاری میلادی (فوریه)آغازبه کار خواهند کرد.

4- پیام معرفی کری و احتمال معرفی هاگل از سوی اوباما به سنا این خواهد بود که رییس جمهوری آمریکا در حال آماده سازی میز مذاکره با ایران است و انتظار دارد این مذاکرات را به یک نتیجه مشخص برساند.

دولت اوباما در چهارسال گذشته با کنار گذاشتن ادبیات " جنگ محورانه " رویکرد "DUAL TRACK POLICY " (سیاست دو مسیره تشدید فشارهای تحریمی همزمان با آمادگی برای گفتگو) را در قبال ایران در پیش گرفت و اوباما امیدوار است در قالب همین رویکرد میوه فشارهای تحریمی علیه ایران را روی میز مذاکره آتی خود با ایران بچیند.

از نظر آمریکایی ها و در مفروضه های اصلی "سیاست دو مسیره گفتگو - فشار"، ایران تنها زمانی تن به مذاکره خواهد داد که اهرم های بازی اش به شدت محدود شده و تحریم های فلج کننده آن را به زانو درآورده باشد.

در این راستا دولت اوباما می کوشد با حمایت گسترده از سیاست تغییر رژیم در دمشق مهم ترین اهرم قدرت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران را مهار کرده و همزمان با تشدید فشارهای تحریمی ، اقتصاد ایران را به زانو در آورد و آنگاه از موضع بالا با ایران به گفتگو بنشیند و با این تصور که در این صورت خواسته دولت ایران تنها " بقای حکومت در قبال تغییر رفتار " خواهد بود، با ایران کنار بیاید؛ در حالی که به نظر نمی رسد تصویر ایده آل ایران از مذاکره با واشنگتن چنین تابلویی باشد.

ایران مشخصا به دنبال مذاکره ای با آمریکا است که در آن از موضع برابر با آمریکا بنشیند و نه تنها بر سر مساله هسته ای بلکه بر سر بسته ای از موضوعات مورد اختلاف بین دو دولت گفتگو کند،
در صورت رفع تمرکز از مساله هسته ای ایران می تواند گزینه های امتیازی بیشتری از آمریکا طلب کرده و از سوی دیگر زمان مذاکرات را طولانی تر کند، که این مساله محققا بیش از آنکه به نفع آمریکا در چارچوب منافع ایران خواهد بود.

در جمع بندی موضوع باید به این نکته اشاره داشت که انتخاب های اوباما برای دو سمت وزارت خارجه و وزارت دفاع فارغ از رای احتمالی سنا به این دو گزینه ،نشان می دهد که:

1- ایران اولویت نخست سیاست خارجی آمریکا در 4 سال آتی است.

2- اوباما می خواهد میوه سیاست دومسیره فشار – گفتگو چهار سال نخست دولت خود را در چهار سال دوم با مذاکره با یک ایران "ضعیف و بدون اهرم های بازی موثر و به زانو در آمده" بچیند.