مزیت عضویت درگروه‌های دوستی پارلمان!

خبرگزاری دانشجو ، نامش را که می بری یک ارتباط کاملاً سیاسی و دیپلماتیک برای تقویت روابط و حل مشکلات و خلاها در ذهن متبادر می شود، اما تنها یک کلمه اضافه باعث می شود که وظیفه و توقع مسئولان مربوطه نسبت به آن تغییر کند؛ آن کلمه اضافه «دوستی» است در گروه های دوستی پارلمانی.

 

در این مجموعه پرونده به تمام سوال ها و حاشیه های یک مجموعه کمتر دیده شده در مجلس شورای اسلامی می‌پردازیم تا کمی بیشتر با ماهیت گروه های دوستی پارلمانی آشنا شویم.

 اما گروه‌های دوستی پارلمانی چیست؟

 

گروه های دوستی پارلمانی در واقع گروه هایی هستند درون پارلمانی که نهایت تلاش خود را برای ارتقای روابط میان پارلمان ها اعمال می کنند.

 

ايجاد زمينه‌هاي لازم براي ارتقاي روابط، ارائه توصيه‌ها و پيشنهادها براي بهره‌گيري از زمينه‌هاي موجود در توسعه روابط و ارتقاي سطح روابط به حد مطلوب و كشف زمينه‌هاي لازم براي آشنايي دو ملت با تاريخ و فرهنگ يكديگر از دیگر اهداف مهم این گروه ها محسوب می شود.

 

موضوع تشکیل گروه های دوستی پارلمانی از دوره دوم مجلس مطرح و  آيين‌نامه تشكيل آن در 12/7/1368به تصويب رسيد و در آذرماه همان سال، اولين گروه دوستي پارلماني با كشور پاكستان شكل گرفت و بتدريج بر تعداد آنها افزوده شد.

 

طی این هفت دوره مدام بر تعداد این گروه ها افزوده شد؛ تا حدی که در این دوره مجلس (دوره نهم) شاهد 24 گروه دوستی متشکل از 108 کشور بوديم.

 

حضور کشور انگلیس در بین این کشورها نکته جالبی است که می توان از آن به عنوان سیاست پنهان کشورمان یاد کرد.

 

 

نکته قابل توجه دیگر، بهبود کمی در ازای بهبود کیفی این گروه هاست؛ تعداد این کشورها در هر دوره افزایش می یابد، اما نتایج حاصله از آن اغلب بدون هیچ بهبود و یا ارتقايی به دست مسئولان مجلس می رسد.

 

موسی قربانی، نایب رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و الجزایر طی مصاحبه ای با بیان اینکه گروه های دوستی در مجلس ما مدیریت نمی شوند و فعالیت گروه های دوستی بیشتر با انگیزه سفر خارجی صورت می گیرد، گفت: در گروه های دوستی برنامه ریزی و نشست و دستور کار وجود ندارد و بیشتر نمایندگان به دنبال پرستیژ و سفر خارجی هستند، در حالی که هیئت رئیسه می تواند این سفرها را با برنامه ریزی مدیریت کند تا نمایندگان ضمن شناخت کامل از طرف مقابل با یک برنامه منسجم به کشورها سفر کنند.

 

بر اساس ماده 32 آیین نامه داخلی که اواخر دوره هشتم به آیین نامه اضافه شد، هر نماینده می تواند بر اساس علاقه خود در دو گروه دوستی عضو شود؛ البته چون گروه ها، دوستی است، هیچ اجباری در عضویت وجود ندارد و نماینده با عدم عضویت، تنها یک مزیت از جمله دریافت روزانه 130دلار حق ماموریت را از دست می دهد.

 

اگر برخی گروه ها متقاضی بیشتری داشته باشند، یا برخی افراد داوطلبانه عضو گروهی می شوند یا بین اعضا قرعه کشی صورت می گیرد، در هر صورت هیچ گروهی بدون عضو نمی ماند و تا حد امکان بايد تعداد اعضا به 12 نفر برسد.

 

رئیس، نايب رئیس، خزانه دار و منشی نیز توسط خود اعضای گروه دوستی مربوطه انتخاب می شوند.

 

 

نمایندگان مجلس بدون هیچ تخصصی انتخاب شده؛ به طوري كه بر اساس آيین نامه داخلی، حتی بدون تسلط بر زبان آن کشور، عضو آن گروه دوستی می شوند.

 

تحلیل های مختلفی از این مسئله وجود دارد؛ برخی می گویند گروه دوستی است دیگر، افراد باید بر اساس علاقه عضو شوند، والا امکان دوستی وجود ندارد.

 

آنها می گویند گروه های دوستی با سفرهای رسمی و کاری فرق می کند، نبايد اجبار در این گروه ها نقش داشته باشد.

 

این مسئولان در مورد تسلط یک نماینده به زبان، با فراموش کردن اصل دوستی عنوان شده از طرف خودشان می گویند، بر اساس اصول سیاسی باید مترجم حضور داشته باشد.

 

 

داریوش قنبری، عضو گروه دوستی پارلمانی ایران و بلغارستان در مجلس هشتم می گوید: نبود ارتباط مناسب، تنها مربوط به سال گذشته نمی‌شود و در طول چهار سال عمر مجلس هشتم ارتباط مناسبی از سوی هیئت‌های دوستی انجام نشده، متاسفانه در مجموع فعاليت گروه‌های دوستی در حد یک کار تشریفاتی است.

 

چگونگي تشكيل، كشورهاي هدف، تعداد گروه ها و نحوه فعاليت و روابط با آن كشورها بر اساس تبصره همین ماده از آيين‌نامه توسط هيئت رئيسه مجلس تهيه مي‌شود و به تصويب كميسيون تدوين آيين نامه داخلي مي رسد.

 

 

در كميته سفرهاي خارجي كه زير نظر هيئت رئیسه و متشکل از عضو از هيئت رئيسه، رئيس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي، مشاور امور بین الملل مجلس و یک نماینده از وزارت امورخارجه است، اين كميته وظيفه تصويب سفرهاي خارجي نمايندگان را دارد.

 

برخی متولی این گروه های دوستی را امور بین الملل مجلس می دانند و برخی نظارتی چهار شعبه متشکل از رئیس مجلس، امور بین الملل مجلس، ناظر فرهنگی و رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس، برای این گروه ها قائلند و بر اساس این اظهارنظرها گروه های دوستی پارلمانی خوداداری دارند.
 
مسئله مبهم دیگر در این زمينه موازی کاری این گروه ها با کمیسیون های تخصصی مجلس است؛ بدین معنا که وظایف این گروه ها در بطن وظایف سفرهای کمیسیون هایي تخصصی گنجانده شده است.
 
شاید یکی از دلایل عملیاتی نشدن بسیاری از اهداف سفرهای این گروه ها و بی نتیجه ماندن آن حاکم بودن روابط دوستانه برای عضویت در این گروه های دوستی، عدم وجود قانونی قوی و در پی آن عدم مدیریت صحیح و متمرکز و عدم تخصص اعضای آن باشد.

 

شاید مسئولان مجلس با یک رایزنی به این نتیجه برسند که در این گروه های دوستی هر کمیسیون یک عضو داشته باشد تا بتوان دوستی و ارتباطی اصولی، همه جانبه و عمیق با دیگر کشورها برقرار کرد.

 

در هر صورت در ابتدای مجلس نهم که هنوز گروه ها کاملاً تشکیل نشده اند، مجلس می تواند طی اقدامی به بهبود عملکرد این گروه های دوستانه بپردازد.