1-شباهت به حضرت آدم:
بر طبق آیه 30 سوره بقره خداوند آدم را خلیفه خود در تمام زمین قرار داد و او را وارث آن ساخت و خداوند حضرت حجت را نیز وارث زمین و خلیفه خود در زمین قرار خواهد داد که امام صادق در تفسیر آیه 55 سور نور فرمودند:او قائم و اصحابش می باشند و در هنگام ظهورش در مکه در حالی که دست بر صورت می کشد می گوید:"الحمد لله الذی صدقنا وعده و ارثنا الارض"1 و در حدیث مفضل آمده است که :خروج می کند در حالی که ابری بالای سرش سایه افکنده و در آن منادی ندا می کند : این مهدی خلیفه خداست،از او پیروی کنید
2-شباهت به حضرت هابیل:
نزدیک ترین و خویشاوند ترین افراد هابیل را کشت ،همچنین نزدیک ترین و خویشاوند ترین افراد قصد کشتن امام قائم روحی له الفداء را نمود که او عموی آن حضرت ،جعفر کذاب بود.
3-شباهت به حضرت شیث:
به شیث همان علمی اعطا شده بود که به هابیل شده بود و او از ترس کشته شدن به دست قابیل اجازه آشکار کردن علم الهی خود را نداشت،چنانچه امام زمان علیه السلام می فرمایند:ستمگران پنداشته اند که حجت الهی نابود است و حال آنکه اگر در سخن گفتن به ما اجازه داده شود شک از بین می رود.2
4-شباهت به حضرت نوح:
نوح شیخ الانبیاء است ؛از امام صادق و امام هادی علیه السلام روایت است که حضرت نوح علیه السلام دو هزار و پانصد سال عمر کرد و حضرت قائم علیه السلام شیخ الاوصیا است که در نیمه شعبان سال دویست و پنجاه و پنج هجری متولد شد3،پس عمر آن حضرت تا کنون که سال هزار و چهارصد و سی و سه است یک هزار و صد و هفتاد و هشت سال می باشد.
5-شباهت به حضرت ادریس:
ادریس در انتهای عمرش توسط فرشته ای به آسمان ها برده شد و در روایات آمده است که بین آسمان چهارم و پنجم قبض روح گردید4 و قائم علیه السلام نیز در هنگام تولد توسط فرشتگان که یکی از آنها روح القدس بود به آسمان ها برده شد.5
6-شباهت به حضرت هود:
خداوند عز و جل کافرین را بوسیله هود علیه السلام هلاک کرد و بر طبق آیه41 و 42 سوره ذاریات با باد عظیمی دشمنان او را نابود نمود و در مورد امام زمان نیز در روایت مفضل آمده است که خداوند متعال به وجود او جمعی از کافرین را به وسیله باد سیاهی نابود می کند.
7-شباهت به حضرت صالح :
امام صادق علیه السلام می فرمایند :صالح مدتی از قومش غایب شد...هنگامی که به قومش بازگشت اورا به صورتش نشناختند و آنها را بر سه طایفه دید :یک طایفه منکر و کافر، یک طایفه دیگر اهل شک و تردید بودند و طایفه سوم یقین و ایمان داشتند...و همانا مثل قائم نیز مثل صالح است.6
8-شباهت به حضرت ابراهیم:
ابراهیم علیه السلام دوران حمل و ولادتش مخفی بود و امام زمان علیه السلام نیز چنین بودند،ابراهیم در روز به قدری رشد می کرد که دیگران در یک هفته رشد می کنند و در یک هفته آنقدر رشد داشت که دیگران در یک ماه رشد و در یک ماه به مقداری که دیگران در یک سال رشد دارند 7.قائم نیز چنین بود چنانچه که در خبر حکیمه رضی الله عنه آمده است:پس از گذشت چهل روز به خانه حضرت ابو محمد علیه السلام وارد شدم که ناگاه مولایم صاحب الزمان را دیدم که در خانه راه می رود... که امام زمان علیه السلام فرمود:عمه من مگر ندانستی که ما گروه اوصیاء در یک روز به مقدار یک هفته دیگران و در یک هفته به مقدار یک ماه دیگران و در در یک ماه به مقدار یک سال دیگران رشد می کنیم...8
9-شباهت به حضرت اسماعیل:
خداوند به ولادت اسماعیل بشارت داد چنانکه فرمود: فبشرناه بغلام حلیم9 پس او را به پسر بردباری مژده دادیم ،خداوند به ولادت و قیام قائم نیز بشارت داده است و امام عسکری علیه السلام در انتهای عمر شریفش خطاب به ایشان فرمود: ای فرزند به تو مژده می دهم صاحب الزمان و حجت خدا در روی زمین تویی10اسماعیل چشمه زمزم از زمین برایش جوشید و قائم علیه السلام نیز آب از سنگ سخت برایش خواهد جوشید.
10-شباهت به حضرت اسحاق:
خداوند تعالی پس از آنکه ساره از بچه دار شدن مأیوس شده بود ولادت اسحاق را به او بشارت داد که این امر در آیه 71 و 72 سوره هود آمده است و قائم علیه السلام نیز بعد از آنکه مردم از ولادت او مأیوس شدند،ولادتش بشارت داده شد.
11-شباهت به حضرت لوط:
فرشتگان -همانطور که در سوره هود آیه 81 آمده است-برای یاری لوط علیه السلام نازل شدند و قائم علیه السلام نیز فرشتگان برای یاریش فرود خواهند آمد و نیز از شباهت های امام زمان به لوط این است که لوط از بلاد فاسقین بیرون رفت ،حضرت نیز از بلاد فاسقین بیرون رفته است.
12-شباهت به حضرت یعقوب:
یعقوب علیه السلام برای یوسف آنقدر گریست تا اینکه چشمانش از اندوه سفید شد ،در حالی که خشم خود را فرو می برد11 و قائم علیه السلام نیز برای جدش حسین علیه السلام گریسته و حتی -همچنانکه در زیارت ناحیه می فرماید- برای جدش خون گریه می کند.
13-شباهت به حضرت یوسف:
یوسف علیه السلام زیباترین اهل زمانش بود چنانچه قائم علیه السلام نیز زیباترین اهل زمان خویش می باشد و دیگر آنکه در کمال الدین شیخ صدوق از حضرت ابوجعفر باقر علیه السلام روایت کرده که فرمود: در صاحب این امر شباهتی از یوسف علیه السلام است و آن اینکه خداوند عزوجل در یک شب امر او را اصلاح می فرماید.
14-شباهت به حضرت خضر:
خضر علیه السلام چونان حضرت حجت ارواحنا فداه عمرش را خدا طولانی نموده واین موضوع نزد شیعه وسنی مسلم است واز بعضی روایات استفاده می شود که حکمت این امر این است که دلیلی بر طول عمر قائم علیه السلام باشد.
وخضر اینچنین نامیده شده چون از هر مسیر خشکی گذر کند آنجا سبز می شود و در نجم الثاقب روایت شده که حضرت قائم از هر سرزمینی که بگذرد،سبز و پر گیاه می شود و آب از آنجا می جوشد و چون از آنجا برود،آب فرو می رود و زمین به حال خود برمی گردد.
15-شباهت به حضرت الیاس:
الیاس علیه السلام هنگامی که می خواستند او را بکشند از قوم خود فرار کرد واز نظرشان غایب شد کما اینکه قائم علیه السلام همچنین برای حفظ جان از قوم خود فرار نمود و از دیده مردم غایب شد.
بر طبق احادیث خداوند متعال به دعای الیاس علیه السلام یونس پیغمبر را در حالی که کودک بود بعد از چهارده روز از فوتش زنده کرد و نیز خداوند متعال به برکت وجود قائم علیه السلام و دعای او مردگان بسیاری را پس از گذشت سالها از مرگشان زنده خواهد کرد.12
با استفاده و خلاصه برداری از کتاب شریف مکیال المکارم
1-تفسیر برهان،146/3؛سوره زمر،74
2-کمال الدین،430/2
3-اصول کافی،514/1
4-مجمع البیان،519/6
5-کمال الدین،428/2
6-کمال الدین،136/1
7-بحارالانوار،19/12
8-بحارالانوار،27/51
9-صافات،آیه101
10-بحارالانوار،16/52
11-سوره یوسف،آیه84
12-بحارالانوار،90/53