سخنان رهبرانقلاب در دیدار نخبگان حوزه علمیه قم

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، شب گذشته در دیدار و گفت‌وگو با «اساتید، فضلا و طلاب نخبه» حوزه علمیه قم، «علم» را هویت حقیقی حوزه های علمیه خواندند و با اشاره به لوازم پایبندی عملی به این بافت علمی، نکات مهمی را در باب ضرورت استقبال حوزه‌ها از سؤال و شبهه، آزاداندیشی و دوری از تحجر، اعتماد به نفس علمی، تکیه بر روشهای منطقی و عقلانی در برخورد با آرای مخالف، نیاز حوزه‌ها به رشته‌های مختلف، نظام اخلاق و تربیت حوزه و ضرورت دشمن شناسی بیان کردند.

اساس حوزه علمیه، بر علم استوار است
در این دیدار که بیش از 4 ساعت به طول انجامید، رهبر انقلاب اسلامی «علم» را پایه اصلی حوزه‌های علمیه برشمردند و خاطرنشان کردند: اساس حوزه علمیه، بر علم استوار است و بنابراین حوزه باید به لوازم «علم محوری» پایبند باشد.
حضرت آیت الله خامنه ای، استقبال از طرح سؤال و شبهه را از جمله لوازم پایبندی حوزه ها به هویت علمی دانستند و افزودند: علم، پرسش زا و پرسش آفرین است و «مجموعه های علم محور» از جمله حوزه، باید با روی باز با سؤال و شبهه و ابهام روبرو شوند.

قطع سئوال منجر به قطع علم و دانش می‌شود
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به معارضات علمی و بسیار جدی رایج در طول تاریخ حوزه ها، خاطرنشان کردند: این سنت ارزشمند باید در رشته های مختلف حوزه تقویت شود.
ایشان، قطع سؤال را منجر به قطع علم و دانش دانستند و افزودند: طرح «سؤال» و بیان «مسئله و شیوه جدید»، هیچ ایرادی ندارد و حتی اگر آنچه مطرح می شود غلط باشد باید با شیوه های علمی با آن برخورد کرد.

تحجر در میدان علم، اصولاً معنا ندارد
رهبر انقلاب اسلامی، آزادفکری و آزاداندیشی را از دیگر سنت های رایج در حوزه ها دانستند و با تأکید بر تعمیق این سنت حسنه افزودند: آزاداندیشی خاصیت علمی بودن است و تحجر در میدان علم، اصولاً معنا ندارد.
حضرت آیت الله خامنه ای، در عین حال، برخی اظهارنظرها درباره نبودن فضای آزادی و نقادی در حوزه را، تهمتی بزرگ برشمردند و افزودند: آزاداندیشی جاری در حوزه، از قبل نیز بیشتر است اما این آزاداندیشی باید در سطوح مختلف گسترش و تعمیق یابد و اهل فکر، در همه رشته ها، همه گونه آراء و افکار خود را، آزادانه بیان کنند.

خودباوری و اعتماد به نفس علمی؛ از دیگر لوازم استمرار هویت علمی حوزه‌ها
حضرت آیت الله خامنه ای خودباوری و اعتماد به نفس علمی را از دیگر لوازم استمرار هویت علمی حوزه ها دانستند و افزودند: در تضارب آرا و اندیشه ها، «علم» باید برترین ارزش را در حوزه ها داشته باشد البته تقوا و زهد و خشوع ارزشهای برتر است اما «علم» قابل سنجش و محک زدن است و از این منظر «عالم ترین» افراد باید در حوزه ها دارای بیشترین ارزش ها باشند.
ایشان، درباب اخلاق علمی حوزه، بر انصاف علمی و جدیت در کارهای علمی تأکید کردند و افزودند: استاد حوزه با مطالعه و تأمل، «فکر نو» تولید کند تا حوزه به آفات نظام جدید آموزش مبتلا نشود.

عدم استفاده از روش‌های غیر علمی برای رد نظر مخالف
رهبر انقلاب اسلامی، ارتباط فعال با جامعه علمی و ملی و جامعه فراملی را از دیگر ضروریات حفظ بافت علمی حوزه دانستند و افزودند: حوزه قم با دانشگاهها و دیگر حوزه های کشور و حوزه های جهان اسلام، ارتباط منضبط علمی داشته باشد و استفاده از وسائل نوین ارتباط جمعی، می تواند این ارتباطات را تسریع و تسهیل کند.
حضرت آیت الله خامنه‌ای، مخالفت با سرکوب آراء را از دیگر سنتهای پویا و زیبای حوزه ها خواندند و افزودند: در حوزه ها برای رد نظر مخالف از روشهای غیرعلمی استفاده نشود.
ایشان، استدلال و اقناع عقلی را اساس روشهای علمی حوزه ها و تکفیر را روشی غیرعلمی خواندند وافزودند: با آرای غلط، با استحکام اما متکی بر استدلال برخورد کنید.

تربیت طلّاب با تکیه بر مطالعه، تفکر و تحقیق
رهبر انقلاب اسلامی، آموزش همراه با تفکر و تحقیق و تدبر را از دیگر لوازم پایبندی حوزه ها به ماهیت علمی برشمردند و خاطرنشان کردند: استادان محترم حوزه، از ابتدا، طلاب را متکی بر مطالعه و تفکر و تحقیق تربیت کنند.
ایشان بااشاره به ضرورت پژوهش محور بودن حوزه، نیاز حوزه ها را به رشته های مختلف علوم از جمله فلسفه خاطرنشان کردند و افزودند: فقه، ستون فقرات حوزه است اما حوزه ها با اولویت بندی علوم، در رشته های دیگر نظیر تفسیر، فنون تبلیغ و علوم انسانی نیز متخصص تربیت کنند.

تربیت متخصصانِ تعلیم، تربیت و اخلاق
حضرت آیت الله خامنه ای، استقبال از شیوه های نو در آموزش و تولید علم را مورد تأکید قرار دادند و با اشاره به اهمیت نظام اخلاق و تربیت افزودند: حوزه در عرصه های برون حوزوی بویژه در عرصه بسیار وسیع و تأثیرگذار آموزش و پرورش، تحرک بیشتر و حضور فعال داشته باشد.
ایشان تحقق این هدف را نیازمند تربیت متخصصانِ «تعلیم و تربیت و اخلاق» دانستند و به مسئولان حوزه توصیه کردند: به این ضرورت، توجه کافی کنند.

مراقب تضعیف جامعه مدرسین باشید
رهبر انقلاب اسلامی، با اشاره به بروز عرصه ها و وسائل جدید و تأثیرگذار در افکار عمومی داخل و خارج، خاطرنشان کردند:امکان بروز مستمر افکار و شبهات گوناگون، وظایف حوزه را بسیار سنگین تر و توجه حوزه به رشته های جدید و متنوع را ضروری ساخته است که باید برای اینکار برنامه ریزی شود.
ایشان، جذب بیشتر افراد مستعد و مشتاق به حوزه ها را لازم دانستند و با اشاره به اقدامات مثبت و مهمی که در حوزه علمیه قم انجام شده افزودند: مدیریت متین و قابل قبول کنونی، که تأیید مراجع معظم را نیز داراست در انجام این اقدامات، کاملاً مؤثر بوده است.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر پرهیز از تضعیف شورای عالی و مدیریت حوزه افزودند: همه مراقب باشند که نهادهای عمیق و ریشه داری چون جامعه مدرسین تضعیف نشوند.

دشمنی استکبار بویژه آمریکا و صهیونیزم با ترویج و تعمیق دین‌داری
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به دشمنی استکبار به‌ویژه آمریکا و صهیونیزم با ترویج و تعمیق دین‌داری افزودند: طرح‌ها و اقداماتی همچون کاریکاتورهای موهن، قرآن سوزی ودیگر اقدامات شبکه جهانی صهیونیزم نشان دهنده عمق خباثت دشمنان اسلام است و نباید آنها را دستکم گرفت.
ایشان افزودند: حوزه علمیه طبعاً در مقابل این دشمنی‌ها نمی‌تواند ساکت باشد و با هوشیاری، در مقابل تحرکات استکبار موضع می گیرد.
رهبر انقلاب اسلامی دشمن شناسی و پرهیز کامل از حرکت در مسیر دشمن را ضروری دانستند و افزودند: آحاد ملت از جمله همه حوزویان همیشه مراقب باشند تا حتی یک حرف و یک گام کوچک نیز در مسیر دلخواه دشمن برداشته نشود.

اساس کار حوزه؛ معنویت، توسل، تضرع، پرهیزگاری و بی رغبتی به امور دنیوی است
حضرت آیت الله خامنه ای در بخش دیگری از سخنانشان، معنویت، توسل، تضرع، پرهیزگاری و بی رغبتی به امور دنیوی را اساس کار حوزه دانستند و خاطرنشان کردند: اگر همه ساز و کارهای علمی، منطقی و معقول فراهم شود ولی روح و گرایش اخلاقی و معنوی حاکم نباشد، کارها در جهت صحیح پیش نخواهد رفت.
رهبر انقلاب اسلامی با یادآوری سیره اساتید و علمای بزرگ و روشن ضمیر حوزه از جمله امام خمینی (ره) در نصیحت طلاب و دعوت عملی به اخلاق و معنویت، خاطرنشان کردند: دل جوانان از زمینه مناسبی برای پذیرش نصیحت و حرکت به سمت درجات عالی معنوی برخوردار است و باید از این زمینه مساعد استفاده و طلاب را قولاً و عملاً به تفکر و تأمل در باب آخرت و علم آموزی با نیت خالص الهی دعوت کرد.

ضرورت تدوین سند چشم انداز حوزه
ایشان دیدار و گفت‌وگو با فضلا، اساتید و نخبگان حوزه را به یاد ماندنی، و بسیار «مفید و لذت بخش» خواندند و افزودند: همه حرفهای اساتید و فضلا، خوب، سنجیده، ابتکاری و جالب بود.
حضرت آیت الله خامنه ای افزودند: در طرحها، حتماً به شرایط و واقعیات توجه کافی شود تا امکان تحقق آنها افزایش یابد و سخنان خوب، در حد آرزو باقی نماند.
حضرت آیت الله خامنه ای با تأیید سخنان برخی اساتید درباره ضرورت تدوین سند چشم انداز حوزه و یا بیانیه مأموریت حوزه و روحانیت خاطرنشان کردند: این کار دشوار و پیچیده اگر با مقدمات صحیح انجام شود برنامه ریزی درازمدت را نیز ممکن می کند اما تا آن موقع، لازم است طرحهای قابل عمل را مطرح و با جدیت پیگیری کرد.

علوم انسانی، علومی لازم و ضروری است
رهبر انقلاب اسلامی همچنین با اشاره به سخنان یکی از استادان درباره علوم انسانی، خاطرنشان کردند: علوم انسانی، علومی لازم و ضروری است به شرط اینکه براساس جهان بینی اسلامی شکل گرفته باشد.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: حوزه علمیه با آشنایی با علوم انسانی رایج، علوم انسانی مبتنی بر جهان بینی و تفکرات اسلامی را تدوین کند.