یادداشت نویسنده فرهنگ نویس بر مجموعه شعر «دورنا»

به گزارش پایگاه خبری 598 به نقل از پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ نویس،

فرهنگ نویس/اصغر هدایتی

دورنا،نام مجموعه شعر جناب آقای مصطفی هاشمی اهری ست که شامل پنجاه وسه شعر موزون ست.

درنا نام پرنده ایست و نام صورت فلکی، نامی بسیار زیبا که گویی به دور اشاره دارد.

خیال از عناصر برجسته این مجموعه شعرست؛ اتفاقات در این مجموعه یا به نوعی در زیست شاعر با خیال درآمیخته است.

گاهی شاعر برای بیان موضوع و اتفاقی که تجربه می‌کند در قالب شعر به سیاق مختلف از واژگان و ترکیبات و تصاویر استمداد می‌طلبد؛
که در مجموعه دورنا به شکل گسترده‌ای با بیانی کنایی روبرو هستیم، که به لطافت شعر بسیار افزوده ست؛ شاعر دست کم در نیمی از شعرهای مجموعه مفاهیم را در قالب استعاره بیان می‌کند و از بیان مستقیم خودداری می‌کند.

از ویژگی‌های  درخشان مجموعه دورنا نوعی خیال است که در قالب استخدام  و ترکیب عبارات ظهور پیدا کرده است.
شاعر(با تصرف قوه خیال در واقعیات مادی و رویدادهای معنوی آن را با جهان بیرون که خود این تصویر از دامنه نگرش و بینش شاعر به جریان ذهنی‌اش راه یافته و باز در ساخت و بافت جدید بازگشته) به وجود آورده است. گاه عاجز از بیان متداول رو به ساحتی می‌آورد که تجسم ادراکات شهودی را در آن قابل بیان ببیند، که این رفتار تازه‌ای در شاعران نیست، حتی با انحراف در زبان یا قواعد متعارف می‌کوشد با ذهنیت تازه و نگرش مستقل از پدیده‌ها عادت‌زدایی کند و پیرامون خویش را همانگونه که کشف می‌کند بیان کند.

کنار حوض نشستم به ماه خیره شدم
چکید قطره اشکم به ماه ماهی شد


این کوششی است که می‌توان به آن اشاره کرد؛ شاعر کوشیده است دریافتش را همانگونه که از صافی خیال می‌گذراند به مخاطب ارائه دهد و از این رو،

میان گریه نشستم که تیره شد چشمم
مسیر خانه ویرانه راه راهی شد.


آقای هاشمی اهری با زبان ادبی و به دور از محاورات سعی می‌کند به شاعرانه ترین شکل اتفاقات را در قالب غزل یا چهار پاره به مخاطب ارائه دهد. پدیده‌ها در شعرهای این مجموعه غالبا در لفافه بیان شده است. خلق فضاهای گوناگون به شکلی غرق در خیال است که مخاطبی که ما باشیم را با خود همسو می‌کند و به دامنه خیالش دعوت می‌کند.

ما اگر از خیال صحبت می‌کنیم از ساحتی دست نیافتنی صحبت می‌کنیم که به انحاء مختلف شاعران در میدان آن فرس تاخته‌اند یا آرام آرام در پهنای آن گام زده‌اند.

شاعر مجموعه دور نا از بیان مستقیم پدیده ها واتفاقات پرهیز کرده است،

دوباره سایه من با هراس می‌آید


این شعر فضای ترس و نگرانی را متبلور کرده است و با استمداد از پدیده‌های پیرامونی دست به بیانی سوبژکتیو زده است.


اهمیت شعر و سرایش آن به حدی است که در دامنه گفتمان کاوی انتقادی می‎‌توان به ابعاد شخصیتی شاعر  و محیط پیرامون آن پی برد که البته بنده به هیچ وجه براین نبوده‌ام تا از این زاویه به اشعار شاعران بپردازم.


یکی از آثاری که شاعر آن حالت عاطفی خویش را آمیخته در مبالغه به زیباترین شکل بیان کرده است،

فرو رفتم به عمق نبض تندم در قفس،وقتی
گرفتم سینه‌ام را میله‌ها لرزید در دستم.

ترکیب در زبان فارسی یکی از پدیده‌هایی است که اهمیت والایی در سرایش شعر و نقد اثر دارد، ترکیب نماینده اندیشها ست
توجه کنید به ترکیب‌های سایه جوان،ماده مسیح،رقص قاب،جشن وداع،چشمهای اثیر،گل سنگ پیچ خورده؛ از این جمله ترکیب‌ها در مجموعه دورنا کم نیست و نکته دیگر که در ذهنم بود و بیان آن خالی از لطف نیست انتخاب فعل مناسب برای هر حالتی است که شاعر می‌تواند به واسطه بیان دقیق و جابه‌جایی درست افعال برای حالات متفاوت به ساحت در رمز و راز خیال نزدیک‌تر شود.

درآخر، حقیقتا اگر بخواهیم حق مجموعه دورنا و آثار از این دست را ادا کنیم باید در چند ساحت تحقیق داشته و مطلب را تمام بیان کنیم وگرنه به خطا می‌رویم.

سراب بود نبودت،که تخت و پیرهنت
بدل شدند به قایق به بادبان رفتند

و درد خسته شد از قصه‌ام نشانه گذاشت
گرفت گوشه‌ی بالای صفحه را تا زد

آن جا که شوق میوه چشم ستاره بود
آن جا که ابر پیش نگاهم نم فقیر