وقتي مورچه‌ها بيمار مي‌شوند!

مشرق، حشرات مانند پستانداران داراي سيستم ايمني نيستند، اما از يك سيستم دفاعي خاص براي مقابله با عفونت‌ها استفاده مي‌كنند كه اين شيوه در بين مورچه «ليس زدن» بدن مورچه بيمار است.

«سيلويا كرمر» از محققان موسسه علوم و تكنولوژي اتريش تأكيد مي‌كند: شيوه «ليس زدن» يك راه مطمئن براي بقاي كلوني و پيشگيري از شيوع عفونت قارچي محسوب مي‌شود. مورچه‌هاي كارگر سالم با ليس زدن بدن مورچه آلوده، عفونت قارچي را از بين مي‌برند و از شيوع عفونت در كلوني پيشگيري مي‌كنند.

محققان براي بررسي اين شيوه دفاعي، كلوني مورچه‌هاي «Lasius neglectus» را مورد بررسي قرار دادند و يك مورچه را با اسپور قارچ، آلوده كردند. زماني‌كه مورچه بيمار به كلوني باز مي‌گردد، ساير اعضا مانع از ورود مورچه بيمار نشده و به جاي فرار از مورچه آلوده، به وي نزديك شده و شروع به ليس زدن بدن مورچه براي حذف عامل پاتوژني مي‌كنند كه يك رفتار نظافتي عمومي محسوب مي‌شود.

در اين حالت احتمال مردن مورچه بيمار در اثر عفونت قارچي كاهش مي‌يابد. اين ليس زدن باعث ورود مقدار بسيار كمي عفونت قارچي به بدن مورچه‌هاي سالم مي‌شود كه البته موجب بيماري آنها نمي‌شود.

آزمايشات نشان مي‌دهد، در زمان ورود مقدار ناچيز عفونت به بدن مورچه‌هاي سالم، مجموعه‌اي از ژن‌هاي ايمني مربوط به دفاع ضد قارچي در بدن مورچه‌ها فعال مي‌شود و در صورتي‌كه كلوني بار ديگر در معرض اين عفونت قارچي قرار گيرد، مورچه‌ها قادر به مقابله بهتر با عفونت خواهند بود.

به گزارش ایسنا، محققان مدل رايانه‌اي بر اساس اطلاعات بدست آمده از رفتار كلوني مورچه‌ها تهيه كردند كه نشان مي‌دهد، اگرچه تعداد اندكي از مورچه‌ها در اثر اين عفونت از بين مي‌روند، اما اين رفتار نظافتي (ليس زدن مورچه بيمار) باعث نجات سريع كلوني مي‌شود.

رفتار «ليس زدن» مورچه ها چيزي شبيه واكسيناسيون در انسان‌ها است كه ويروس ضعيف يا كشته شده بيماري وارد بدن فرد مي‌شود.

نتايج اين تحقيق در مجله «PLoS Biology» منتشر شده است.