برق برمدار خاموشی تدبیر

به گزارش پایگاه 598، به نقل از رسالت: وزارت نیرو هفته گذشته در اطلاعیه‌ای از مردم درخواست کرد با توجه به بالا رفتن دمای هوا در روزهای پیش رو، در مصرف برق صرفه‌جویی کنند. همزمان با این اطلاعیه جدول قطعی‌های احتمالی برق هم منتشر شد که خبر از تکرار خاموشی‌های گاه و بیگاه می‌داد و همان‌طور که انتظار می‌رفت از دو سه روز گذشته با قطعی‌های مکرر روبه‌رو شده‌ایم. 

قطعی برق با آغاز فصل گرما سناریویی است که هر سال تکرار می‌شود، اما امسال زودتر از سال‌های گذشته مهمان‌خانه‌ها شده و محمدحسن متولی زاده، مدیرعامل شرکت توانیر در نشست خبری اخیر خود وضعیت کمبود برق را در سال ۱۴۰۰ متفاوت‌تر از سال‌های قبل عنوان کرده و علت آن را گرمای بی‌سابقه در ایران و اغلب کشورهای جهان و استفاده زودتر از وسایل سرمایشی با حجم بیشتر اعلام کرده است.

در حال حاضر ۴۰ درصد از مصارف مربوط به استفاده از وسایل سرمایشی است و مسئله مهم در روزهای آتی گرمای شدیدتری است که در تمام نقاط کشور اتفاق خواهد افتاد و مصرف برق را به‌شدت افزایش می‌دهد. در همین راستا هم شرکت توزیع برق تهران اعلام کرده در صورتی که مشترکان در مصرف صرفه‌جویی نکنند، قطع برق حتمی است و جداول خاموشی که این شرکت اطلاع‌رسانی کرده بود، اعمال خواهد شد. 

شرکت توزیع نیروی برق تهران به منظور جلوگیری از قطع برق مشترکان خانگی، برق ۴۵ دستگاه اجرایی پرمصرف در تهران را از روز گذشته قطع کرد. همچنین ، برق بیش از ۵۰۰  دستگاه اداری پرمصرف را با اخطار قبلی در طول سال جاری قطع کرده است. 

امسال به علت کاهش بارندگی‌ها و وجود خشکسالی که در ۵۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده، مصرف در بخش کشاورزی افزایش پیدا کرده و منجر به کاهش ذخیره آب نیروگاه‌های برق ‌آبی و کاهش تولید این نیروگاه‌ها شده است.

قطعی برق علاوه بر ایجاد خسارت بر دستگاه‌های برقی، مشکلات زیادی را برای دستگاه‌های پزشکی مورداستفاده در خانه‌ها ازجمله دستگاه اکسیژن برای بیماران کرونایی ایجاد کرده است. همچنین به دلیل شیوع کرونا و محدودیت‌های اعمال شده بسیاری از دانشجویان و حتی کارمندان از طریق اینترنت و به شکل دورکار فعالیت می‌کنند که با قطع برق، اینترنت خانگی آن‌ها هم قطع می‌شود و باعث ایجاد وقفه در فعالیت‌های روزانه‌شان می‌گردد.

از سوی دیگر استفاده از دستگاه‌های رمزارز در ماه‌های اخیر به عنوان یک عامل رشد مصرف عنوان‌شده به طوری که در انتهای سال گذشته و اوایل سال جاری، حجم قابل‌ملاحظه‌ای از ماینرها وارد مدار شدند و مصرف برق را افزایش دادند، اما تعدادی از نمایندگان مجلس در قبال طرح این مسئله، علت قطع برق را استخراج رمز ارز ندانستند بلکه علت را توقف سرمایه‌گذاری و فرسودگی شبکه تولید و توزیع عنوان کردند.

 فرسودگی نیروگاه‌های برق فسیلی کشور 
کریم کبیری، رئیس کمیته انرژی‌های تجدیدپذیر سندیکای برق در گفت‌وگو با «رسالت»، با اشاره به فرسودگی بخش زیادی از نیروگاه‌های تولید برق کشور اظهار کرد: نیروگاه‌های برق فسیلی کشور فرسوده شده‌اند و بموقع اورهال نمی‌شوند. علاوه بر این نیروگاه‌های جدیدی بر حسب نیاز وارد مدار نشده‌اند که ناشی از سوء مدیریت و عدم تسلط و آگاهی مدیران می‌شود. 

وی با بیان اینکه بخشی از نیروگاه‌های فسیلی در اختیار دولت و سهم مهم آن در اختیار بخش خصوصی است، افزود: بخش خصوصی زمانی برق تولید می‌کند که برای آن سودآوری داشته باشد و دولت هزینه تولید برق را بموقع و به نرخ واقعی آن پرداخت کند. 

کبیری ادامه داد:‌ برای تولید برق از سال‌های گذشته قوانین درستی اتخاذ شد و در صورتی که بر آن اساس حرکت می‌شد باید امروز ۱۰۰ هزار مگاوات ساعت برق تولید می‌شد، اما هنوز به تولید ۸۵ هزار مگاوات ساعت رسیده‌ایم. به همین علت در فصل تابستان با کمبود برق مواجه می‌شویم، زیرا بعضی از نیروگاه‌ها به علت اورهال از خط خارج می‌شوند.

کبیری استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را در شرایط فعلی ضروری دانست و گفت: یکی از عواملی که می‌تواند تولید برق را به سمت درستی هدایت کند، انرژی‌های تجدیدپذیر در سامانه‌های مختص مشترکین است. در صورتی که پشت‌بام هر خانه‌ای ۱۰ تا ۱۵ کیلووات برق تولید کند، دیگر دچار کمبود برق نخواهیم شد. یکی از راه‌های جبران کمبود برق به شکل ضرب‌الاجل توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و مولدهای کوچک مقیاس است.

 
وی عدم توجه به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر را به علت کم‌کاری مدیران این حوزه عنوان کرد و افزود: اینکه منابع بودجه‌ای برای خرید برق وجود ندارد از عدم آگاهی مدیران این حوزه ناشی می‌شود. واقعی سازی قیمت برق برای مصرف‌کننده و تولیدکننده باید طی ۵ سال انجام می‌گرفت، اما دولت از آن تمکین نکرد.

رئیس کمیته انرژی‌های تجدیدپذیر سندیکای برق اضافه کرد: برای تولیدکننده برق کار کردن باید توجیه اقتصادی داشته باشد. اگر تعرفه خرید تضمینی برق از انرژی‌های بادی و خورشیدی برای مشترکین به قیمت واقعی تبدیل شود به‌طور قطع تا پایان سال ۵ هزار مگاوات در پشت‌بام خانه‌ها برق تولید می‌شود که هم باعث درآمدزایی و هم تولید برق می‌شود. 

 کاهش ظرفیت تولید برق آبی کشور
به‌طورمعمول در هر سال ۱۶ تا ۱۷  درصد از برق موردنیاز توسط نیروگاه‌های برق‌ آبی تأمین می‌شود، اما امسال به دلیل بارش‌های کم، ۳۴ درصد از مخازن سدهای نیروگاه‌های برق ‌آبی در اختیار نیستند که منجر به کسری حدود ۴ هزار مگاواتی تولید برق در ساعت اوج مصرف شده است. 

امسال کاهش نزولات جوی به بیش از ۴۵ درصد رسیده است و همین مسئله مدیریت مصرف را جدی‌تر می‌کند تا بتوانیم با خاموشی‌های کمتر از این دوران عبور کنیم.

حسین افضلی، کارشناس صنعت برق و مدیرعامل برق منطقه مازندران و گلستان درباره افزایش مصرف برق در سال‌جاری و عدم تناسب در تولید با مصرف برق به «رسالت» گفت: افزایش دمای هوا از ابتدای امسال بی‌سابقه بوده به طوری‌که در ارتفاعات بیش از دو هزار متری هم رطوبت کافی به گیاهان نمی‌رسد و برفی هم در قله کوه‌ها باقی نمانده است. 

افضلی با اشاره به کاهش ظرفیت تولید برق آبی در کشور ادامه داد: گرما استفاده از وسایل سرمایشی را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود زودتر به سراغ استفاده از برق آبی برویم. از سوی دیگر بارش کم باعث شده ۱۴ هزار مگاوات ظرفیت تولید برق آبی کشور به ۷.۵۰۰ مگاوات کاهش پیدا کند. در زمستان سال قبل هم به علت کمبود گاز، سهمیه گاز نیروگاه‌ها را کاهش دادند و از برق آبی استفاده شد که همین مسئله ظرفیت آبی کشور را محدود کرد.

وی تولید رمزارزها را در افزایش مصرف برق خیلی مؤثر قلمداد نکرد و افزود: ماینرها سهمی را در استفاده برق به خود اختصاص می‌دهند، اما نمی‌توان علت عمده قطعی برق را به استخراج رمزهای دیجیتال منوط دانست. 
افضلی برق ارزان‌قیمت را یکی از دلایل مصرف بی‌رویه آن عنوان کرد و گفت: در تمام دنیا مسئله عرضه و تقاضا به‌ویژه برای برق با قیمت حل شده است، اما در ایران دولت برای رفاه حال مردم اقدام به پرداخت یارانه به صنعت برق کرده و همین موضوع باعث تعدیل قیمت برق شده و اکنون یکی از ارزان‌ترین برق دنیا در داخل عرضه می‌شود.

وی اضافه کرد: برق ارزان‌قیمت باعث می‌شود انگیزه لازم برای مصرف بهینه وجود نداشته باشد. قیمت همواره تعیین کننده است و می‌تواند عامل افزایش یا کاهش مصرف شود. برق در ایران در قیاس با بعضی از کشورهای همسایه مانند ترکیه به مراتب ارزان‌تر است ولی در بعضی از کشورها دولت قیمت تمام‌شده را برای مشترکان منظور می‌کند. 

مدیرعامل برق منطقه مازندران و گلستان بیشترین میزان اتلاف برق را متعلق به بخش خانگی دانست و گفت: بعضی از صنایع از تجهیزات کارخانه‌ای ارزان‌قیمتی استفاده می‌کنند که دارای برچسب انرژی +A نیست و بیشتر از تجهیزات با برچسب انرژی E و F استفاده می‌شود. باید تعادلی در میزان استفاده از برق صنعتی و خانگی ایجاد شود و مدیریت مصرف انجام بگیرد تا این تابستان را با کاهش قطعی برق پشت سر بگذاریم.