جامعه المصطفی العالمیه نیز بهعنوان یکنهاد و سازمان علمی و همچنین حوزوی از همان روزهای اول در رعایت پروتکلهای بهداشتی و مصوبات ستاد ملی کرونا اقدامات بسیار مناسب و خوبی را انجام داد.
از همین رو گفتگویی را با حجتالاسلاموالمسلمین مجید خالق پور جانشین رئیس جامعه المصطفی انجام دادیم تا از نزدیک در جریان اقدامات این نهاد قرار بگیریم، که در ادامه میآید:
اولین گام
جامعه المصطفی نیز همچون سایر نهاد های آموزشی و غیر آموزشی داخلی با ویروس ناخوانده کرونا مواجه شد. اما نکته مهم این است که بحمدالله در این مواجهه با بحران کرونا دستپاچه نشدند و بحمدالله بهخوبی توانست بهنگام و یکپارچه، همراه باهماهنگیهای لازم باسیاستها و ابلاغیههای کشوری، از تجربه و اندوخته فرهنگی و نیروهای انسانی خود در حوزه امداد و خدمات بهداشت و از همه مهمتر از نیرو و توانمندی ارزشمند طلاب و دینپژوهان با تنوع ملیتی، با تشکیل گروههای ابناء المصطفی، و کارگروههای ویژه مواجهه با کرونا، در رویارویی با این بحران ناخوانده از این ظرفیت بهخوبی استفاده کند، و با ورود بهنگام و باهماهنگی همه بخشهای ستادی و صفی، بهصورت یک اقدام جهادی و فرا سازمانی وظیفه دینی محور، در مقابله با ویروس کرونا، اقدامی درشان یک مرکز علمی و دینی بینالمللی را داشته باشد.
پس از اطلاع از منشأ این ویروس که از خارج ایران به کشور واردشده است، اولین گام المصطفی، تعطیلی پذیرش جدید از خارج کشور برای تحصیل در داخل ایران بود و همچنین به طلابی که به کشور خود به مرخصی رفته بودند اطلاعرسانی شد بر اینکه بازگشت خود را به ایران تا اطلاع بعدی به تأخیر بیندازند. و پسازآن تعطیلی آموزشهای حضوری و برنامهریزی و عملیاتی نمودن آموزش آنلاین بود که میتوان آن را از توفیقات ویژه المصطفی در دوره کرونا دانست که بحمدالله بیش از هفتاد درصد دروس با این برنامه هماهنگ شدند و پسازآن ستاد ویژه کرونا با مسئولیت اینجانب و با حضور برخی از معاونان و مدیران مرتبط تشکیل شد و روزانه جریان کرونا در مجموعه المصطفی چه در قم و چه نمایندگیهای استانی و شهرستانی المصطفی، در پیشگیری و یا رفع آسیبها برنامهریزی میشد و اوضاع کرونایی مربود بهصف و ستاد داخل و نمایندگیهای خارج المصطفی بررسی میگردید.
این ستاد در زمان اوج کرونا و تقریباً پس از فروکش شدن نسبی آن، هرروز جلسه داشت و ضمن رصد وضعیت کرونا در المصطفی چه در قم و چه در سایر نمایندگیها در داخل و خارج، نسبت به اقدامات بهداشتی و درمانی و خدماتی و همچنین خدمات بهداشت روانی و مشاورهای تصمیمگیری میکرد و در هر جلسهای نیز از مصوبات قبلی خود ضمن بازخورد گیری، چنانچه نیاز به مصوبه جدید بود اقدام مینمود.
مدیریت چالشهای کرونایی المصطفی در فضای مجازی و رسانه
علاوه بر اینکه برنامه آموزشی المصطفی در بستر فضای مجازی با استفاده از ظرفیتهای داخلی المصطفی دنبال میشد، برای سایر برنامه ها اعم از فرهنگی پژوهشی و امور مربوط به بهداشت روانی و درمانی و خدمات بهداشت این ظرفیت بکار گرفته شد. بهرهگیری از ظرفیتهای سختافزاری و نرمافزاری برای طلاب و کارکنان و خانوادهها، با راهاندازی گروهها و کانالهای ویژه کرونا و همچنین با استفاده از ظرفیت اتوماسیون اداری، علاوه بر اطلاعرسانی از تصمیمات المصطفی، آموزشهای مجازی لازم را نیز در چگونگی مواجهه با این ویروس، توسط کارشناسان مربوط داشتیم.
حتی المصطفی در برخورد با جنگ روانی که در روزهای اول ورود ویروس کرونا نسبت به المصطفی و نسبت به برخی از ملیتهای آن، دانسته و یا ندانسته توسط برخی راه انداختهشده بود، توانست بهخوبی موضوع را مدیریت کند و با پاسخهای رسمی در رسانهها از آن جمله صداوسیما و همچنین پاسخهای غیررسمی از زبان دیگران، این شبهات را پاسخ دهد و درنتیجه برای همگان روشن شد که منشأ این ویروس نه ربطی به شهر قم داشت و نه ربطی به عزیزان طلاب، بهویژه اینکه که ما در آن زمان و حدود یک یا دو ماه قبل از اسفندماه ۹۸، به خاطر محدودیتهای بودجهای پذیرشی نداشتیم و با شروع مباحث مربوط به کرونا حتی نسبت به عدم بازگشت طلابی که به مرخصی به کشور خودشان رفته بودند به آنان تذکر دادیم.
همگام با دولت و ستاد کرونای کشور
اجرای ابلاغیههای دولت و وزارت بهداشت هماهنگی با ستاد کرونا وزارت بهداشت و رعایت تمامی پروتکلهای ابلاغی چه در سطح سازمانی واداری و چه در برنامههای آموزشی ازجمله سیاستهای المصطفی بود لذا در حوزه پرسنلی اقدام به شیفت بندی و یا دور کاری و مرخصیهای موردی داشتیم و به این شکل علاوه بر رعایت پروتکل فضای روانی محیط پرسنلی مدیریت شد و در حوزه آموزشی، جامعه المصطفی از نهادهای پیشگام آموزش آنلاین بود که این اقدام تردد طلاب را در سطح شهر به حداقل ممکن رساند و ضمن مصونیت بخشی به اساتید از ابتلای به کرونا از افت تحصیلی طلاب نیز جلوگیری شد. و در حوزه بهداشت محیطی و فردی اقدامات همه جانبه ای صورت گرفت، تهیه و در اختیار قرار دادن اقلام بهداشتی از قبیل ماسک، دست کش، ژل ضدعفونی و مواد ضدعفونی جهت محیط اداری و خدماتی نمونهای از عملکرد در این زمینه بود که در بخش تولید ماسک و دستکش گروههای جهادی ابناء المصطفی که متشکل از طلاب و اساتید و پرسنل بودند این توفیق را داشتند که خودشان تولید میکردند و درصد قابلتوجهی از نیازمندیهای اقلام بهداشتی المصطفی را تأمین میکردند.
همراهی و هم افزایی با نهادههای همسو
همراهی و ارتباط مستمر با نهاد های همسو بهویژه شورای هماهنگی نهادهای حوزوی و شرکت در شوراهای هماهنگی حوزه به جهت حرکت هماهنگ و همفکری، همراهی و همافزایی در برنامههای مقابله با آسیبهای کرونا میان المصطفی و مجموعه نهاد های همسو و مدیریت حوزه علمیه قم، مشهد، اصفهان و سایر استانهایی که المصطفی نمایندگی دارد.
ازجمله سیاستها و اقدامات خوب المصطفی در مدیریت بحران کرونا بود. در این میان از ارتباط با سفارتخانههای کشورهایی که از آن کشورها طلبه در ایران داریم، نیز غفلت نشد و بسیاری از مشکلات طلاب که به خاطر کرونا و مقررات قرنطینه و گواهی سلامت از ویروس در سفر به کشورشان با آن روبرو بودند در همین ارتباطات حل و فصل شد. از آن جمله؛ برخی ازملیت ها متقاضی بودند که تا آرام گرفتن موضوع کرونا مرخصی به آنان داده شود که به کشورشان بازگردند که این موافقت بجهت کنترل جو روانی انجام گرفت ولی به آنان نیز یادآوری شد که اولاً این ابتلا ممکن است در کشور خودشان نیز باشد لذا وضعیت ایران و کشورشان را به صورت مقایسهای بررسی کنند، سپس درخواست مرخصی داشته باشند، ثانیاً بدانند که در صورت خروج از کشور امکان بازگشت تا زمانی که مرزها باز نشود نخواهد بود و ثالثاً موظف هستند که در برنامههای آموزش آنلاین المصطفی شرکت کنند، مگر آنکه مرخصیترمی بگیرند. که البته تعدادی از ملیتها از این تسهیلاتی که فراهم شد استفاده کردند و به کشورشان بازگشتند اما نزدیک به هفتاد درصد طلاب در ایران ماندند و در تمام مدت اوج و فروکش شدن خطر ویروس کرونا در آموزشهای آنلاین المصطفی حضور فعال داشتند.
کادرسازی بهداشتی، درمانی و امدادی
برگزاری کلاسهای آموزشی برای تمام پرسنل خدماتی پشتیبانی در روزهای اول اسفند ۹۸ یعنی همان روزهای نخست اطلاعرسانی از ورود ویروس کرونا به ایران، بازدیدهای متعدد از همه بخشهای اداری و آموزشی و خوابگاهی المصطفی توسط نیروهای کارشناس بهداشت و درمان المصطفی باهمراهی موردی مرکز بهداشت به منظور بررسی وضعیت و تأمین نیازها، ارسال پیامکهای آموزشی و اطلاعرسانی از وضعیت عمومی کرونا و مسائل کرونایی داخل المصطفی از طریق اتوماسیون و پیامک و یا گروهای مجازی، تشکیل کلاسهای آموزشی برای گروههای ابناء المصطفی، تنظیم پروتکلهای بهداشتی نسبت به فعالیتهایی که تعطیل نشده بودند و ابلاغ آن به مجموعههای مرتبط، ازجمله اقدامات بود.
اما علاوه بر تمام این موارد، میتوان تشکیل سه گروه همیار بیمار و گروه مددکار بهداشت محیطی و گروه مددکار درمانی را از نقاط درخشان کادر سازی المصطفی در دوره کرونا دانست. این سه گروه با عضویت داوطلبانه المصطفاییون که بیشتر آنان از کارمندان بودند شروع شد و برای هر سه گروه سه کانال در فضای مجازی طراحی گردید که بتوانند باهم مرتبط باشند و از طرفی آموزشهای تخصص هر گروه توسط معاونت امداد و سلامت مرکز امور طلاب المصطفی با مدیریت جناب دکتر ذاکری و کمک مرکز بهداشت و هلالاحمر در همین کانالها انجام پذیرفت، که به مدرک و گواهی دوره نیز خواهد انجامید. و دورههای آموزشی آنان تا سطح عالی نیز انشا الله دنبال خواهد شد. بحمدالله امروز المصطفی با دنبال کردن سیاست کارسازی ویژه کرونا، توانست سه گروه تخصصی را از میان نیروهای پرسنلی خود در دوره کرونایی تربیت کند که با آن توان و ظرفیت مدیریتی المصطفی در دورههای بحران تقویتشده است.
فعالیتهای تبلیغی و فرهنگی
با توجه به فعالیت شیاطین در القای شبهه و تردید نسبت به مسائل عقیدتی و باورهای دینی و همچنین ایجاد فضای ناسازگاری و اخلال در حوزههای اجتماعی و مسائل بهداشت روانی در میان طلاب و خانوادهها و همچنین جامعه پرسنلی، بخشهای فرهنگی و پژوهشی و تبلیغی و مرکز مشاوره المصطفی، تشکلهای فرهنگی طلاب و مدیریتهای مجموعههای ستادی و صفی در مجتمعهای آموزشی داخل و برخی از نمایندگیهای خارج المصطفی، فعالیت چشمگیری را برنامهریزی کردند و با حضور در فضای مجازی و فعالیتهای میدانی، کلیپها و متنها و بستههای متنوعی را در پاسخگویی به شبهات و پاسخ به نیازهای فرهنگی و اخلاقی و تفریحی و در پاسخ به نیازهای روحی روانی با ارائه مشاوره، فراهم نمودند و بحمدالله در این زمینه خوش درخشیدند و بخش قابلتوجهی از مدیریت مقابله با کرونا را بر عهده گرفتند.
یکی دیگر از فعالیتهای قابلتوجه المصطفی، همین پویش تبلیغ مجازی در ماه مبارک رمضان بود که با فعالیت حدود هزار مبلغ به ده ها زبان رسمی و محلی توانستند صدها هزار مخاطب را در کشورهای مختلف جهان جذب کنند و بدین شکل رسالت ابلاغ به قوم را به انجام برسانند.
مواسات و کمکهای مؤمنانه
از دیگر فعالیتهای المصطفی و از جلوههای زیبا در مواجههٔ با کرونا پویش مواسات و کمکهای مؤمنانه طلاب اساتید و کارکنان المصطفی در قالب ابناء المصطفی بود. مقام معظم رهبری دام ظله العالی در سخنان حکیمانه خود به مناسبت نیمه شعبان فرمودند: افرادی که توانایی و تمکن مالی دارند، فعالیتهای وسیعی را بهمنظور کمک به نیازمندان آغاز کنند و فرمودند: خوب است که یک رزمایش گسترده برای مواسات، همدلی و کمک مؤمنانه به نیازمندان شکل بگیرد و برای اثبات ارادتمان به امام زمان (عج) صحنهها و جلوههایی از جامعه مهدوی را که جامعهای همراه با قسط، عدل، عزت، علم، برادری و همیاری است، به وجود آوریم.
با توجه به این راهبرد مورد تأکید مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، طرح مواسات و کمکهای مؤمنانه المصطفائیان در دستور کار قرار گرفت، و به همین منظور گروه مشارکتهای اجتماعی و سازندگی در تمام واحدهای صفی با عنوان نهاد اجتماعی أبناء المصطفی در معاونت فرهنگی تربیتی المصطفی شکل گرفت که بحمدالله این گروههای جهادی، با بهرهگیری از ظرفیتهای گسترده کارکنان، طلاب و اساتید معزز، خدمات فراوانی هم در حوزه معیشت و هم بهداشت فردی و محیطی در داخل مجموعههای المصطفی و برای عموم مردم قم، مشهد، اصفهان و دیگر شهرهایی که المصطفی نمایندگی داشت، ایفای نقش کردند.
نمایندگیهای خارج از کشور
علاوه بر مدیریت کرونا در مجموعههای مرتبط با المصطفی در داخل کشور، نمایندگیهای المصطفی در خارج کشور نیز ضمن برنامهریزی برای ارائه درسها بهصورت مجازی و آنلاین و آفلاین به لحاظ بهداشت فردی و محیطی نیز مطابق پروتکلهای بهداشتی ابلاغی المصطفی و همچنین پروتکلهای ابلاغی آن کشور عمل میکردند.
ارزیابی از مدیریت المصطفی در مواجهه با کرونا
ارزیابی ما از مدیریتی که
تاکنون در مواجهه با کرونا در المصطفی انجام پذیرفته است مثبت است. وبر
خلاف آنچه در جوامع غربی، ما شاهد آن هستیم، که ضعیف و ناموفق در مواجهه با
این ویروس عمل شد، در جمهوری اسلامی ایران با مدیریت حکیمانه مقام معظم
رهبری و هدایت ایشان، دولت و مردم مؤمن و همچنین جامعه المصطفی همراه با
مردم فهیم و متدین و نوعدوست ایران عزیز بهخوبی توانست با ورود بهنگام و
هماهنگی بخشهای داخلی و همکاری خوب با نهادهای همسو و مدیریت یکپارچه در
خود المصطفی، به یاری طلاب و خانوادههای آنان بلکه به یاری عموم مردم وارد
عمل شود و در به حداقل رساندن آسیبهای جسمی و روحی روانی آنهم در داخل
ایران و هم در نمایندگیهای خارج کشور موفق گردد.