چه کسانی از حذف تنوع «مدارس دولتی» سود می‌برند؟

سرویس فرهنگی پایگاه 598-محمدصادق شهبازی؛ وضعیت آموزش‌وپرورش ما چه در بخش دولتی چه درمجموع دولتی و غیردولتی طبقاتی است، وضع موجود نامطلوب است و احتیاج به تغییر دارد.

نخبه علمی و فرهنگی و سیاسی باید به‌جای گلخانه در محیط عادی و بین دانش آموزان دیگر رشد کند که هم رشدش واقعی باشد و به‌قول‌معروف خودش را بالا بکشد، هم باعث رشد نسبی بقیه شود و وضعیت فعلی آموزش ما این‌گونه نیست.

مجلس مصوبه‌ای را گذرانده که همه مدارس دولتی خاص نظیر سمپاد و شاهد و نمونه دولتی و نمونه مردمی و... حذف شوند، استدلال‌هایی مثل عدالت آموزشی و نخبه پروری در محیط واقعی و تقویت مدارس دولتی و... در تأیید این ماجرا گفته‌شده است.

معنای این طرح، حذف بیست‌وچهار نوع مدرسه دولتی است که برای شرایط و افراد خاص ایجادشده بود. پرداخت بیشتر دولت، امکانات بیشتر برای دانش‌آموزانی که استعدادهای بیشتر یا شرایط خاص داشتند و آموزش‌های موجود مدارس دولتی پاسخگوی نیازهای آن‌ها نبود. بخشی از این مدارس البته از اهداف اولیه‌شان فاصله گرفتند و مثلاً مدارس نمونه دولتی بیشتر از مستضعفین بخشی از طبقه متوسط را پوشش دادند و حتماً احتیاج به اصلاح و بهینه‌سازی دارند.

حذف بیست‌وچهار نوع مدرسه به این معناست که یا باید این افراد راهی مدرسه دولتی شوند یا اگر تمول دارند راهی مدرسه غیرانتفاعی بشوند. دولت از بار هزینه کرد بیشتر رها می‌شود بدون آنکه اصلاحی در سیستم آموزش‌وپرورش شده باشد. بعضی استعدادها که تنها راهشان مدارس خاص بوده مثل عشایری‌ها و شبانه‌روزی‌ها به‌کلی امکان آموزش را از دست می‌دهند. بعضی هم که در حد غیردولتی تمول نداشته‌اند و درجاهایی مثل نمونه مردمی و استعداد درخشان و... بودند به دولتی می‌روند بدون آنکه کیفیت دولتی بالا رفته باشد و امکان بیشتری که برای پرورش استعداد داشتند از دست می‌دهند. آن‌هایی هم که تمول داشتند راهی غیرانتفاعی می‌شوند و بازار آن‌ها سکه می‌شود.

یعنی دولت کاری برای اصلاح سیستم ناکارآمد آموزش‌وپرورش نمی‌کند و بار هزینه آموزش شرایط خاص‌ها و استعدادها را بدون تغییری از روی دوش خود برمی‌دارد و فاصله فقیروغنی بیشتر می‌شود و درنهایت سود برندگان اصلی پولدارهایی هستند که می‌توانند برای بچه‌هایشان هزینه کنند یا مدرسه غیرانتفاعی دارند.

اصلاح واقعی باید از بالا بردن کیفیت مدارس دولتی و ایجاد امکان نخبه پروری دران و محدود کردن پول‌محوری و مدارس غیردولتی شروع شود تا فاصله فقیر و غنی کم شود. در لایه بعد به اصلاح مدارس خاص برسد. آن موقع بخشی از مدارس خاص مثل عشایری و بعضی شبانه‌روزی‌ها باید بمانند و بعضی‌ها مثل نمونه دولتی بهینه شوند و به هدف اصلی یعنی ایجاد فرصت برای مستضعفین برسند و استعدادهای درخشان در میان دانش آموزان عادی برسند و بعضی از این مدارس خاص کاملاً تعطیل شوند. اصلاحی اصل است که مستضعف را رشد دهد و او را به طبقه متوسط برساند و مرفه را به طبقه متوسط نزدیک کند نه اصلاحی که متوسط را به فقیر و غنی تقسیم کند و به نام عدالت آموزشی و نخبه پروری در میان دانش آموزان عادی، به کام سرمایه‌داران صاحب مدارس غیردولتی و پولدارهایی باشد که فرزندانشان را می‌توانند به مدارس غیرانتفاعی بفرستند.