عمل به قرآن و روایات ما را در جرگه «منا اهل‌البیت» قرار می‌دهد

رسا، آیت الله جوادی آملی امروز در جمع علما و روحانیون حوزه علمیه به ادامه تفسیر سوره مبارکه شعراء در مسجد اعظم قم پرداخت و گفت: قرآن کتابی نیست که کسی بخواهد مثل کتب دیگر آن را شرح کند. کتاب «شرایع» را بسیاری از فقها شرح کرده اند. شارح شرایع این کتاب را مجتهدانه شرح می کند گاهی رد کرده و گاهی تأیید می کند و گاهی هم تفسیر به رأی، اما مفسر قرآن شارح نیست. قرآن را خود قرآن باید تفسیر کند. موضوع تفسیر قرآن به قرآن از بیش از هزار سال پیش مطرح بوده ولی مرحوم علامه طباطبایی آن را رواج داده است.

وی افزود: مرحوم شیخ طوسی تفسیر می نویسد بعد پس از سیصد سال مرحوم امین السلام مجمع البیان را می نویسد، مرحوم فیض تفسیر صافی را چهارصد سال پس از مجمع البیان نوشته است و سال ها بعد هم المیزان تألیف شده است. در حوزه، قرآن مثل فقه و اصول به عنوان کتاب درسی مطرح نبوده است. بلکه با فاصله سیصد سال سیصد سال به آن پرداخته شده است. مرحوم علامه طباطبایی می فرمود هر چند سال باید یک المیزان نوشته شود. بر روی روایات تفسیری هم کار جدی نشده است. این روایات نیاز به بررسی رجال و درایه و سند و مانند آن دارد.

این استاد عالی حوزه علمیه قم با اشاره به عصمت حضرت موسی علیه السلام گفت: مخلَص کسی است که شیطان اعتراف می کند به آن ها دسترسی ندارد، می گوید «إلا عبادک منهم المخلَصین». وقتی شیطان به آن ها راهی ندارد چه چیزی را فریب بدهد؟ پس در حوزه رسالت، ‌هر چه که با مخلَص بودن و نبوت حضرت سازگاری نداشته باشد تفسیر به رأی است.

وی افزود: قبل از رسالت هم چون خداوند او را از محسنین دانسته، به او علم و حکم عطا فرموده است. به همین دلیل حضرت کار خود را در دفاع از شخص بنی اسرائیلی که منجر به کشته شدن آن ظالم قبطی می شود صحیح می داند به دلیل این که فردای آن روز هم دوباره می خواست با یک قبطی دیگری درگیر شود. اگر حضرت خود را مقصر می دانست و پشیمان بود که فردا به طرف آن کار نمی رفت. پس کلماتی مثل «ظلمت نفسی»، «إنه من عمل الشیطان» و «أنا من الضالین» را به زعم و خیال فرعونیان می گفت نه واقعا.

آیت الله جوادی آملی خاطر نشان کرد: چرا می گوییم حزب الله و مقاومت راه دین را طی می کند؟ برای این که در نماز می گوییم «صراط الذین أنعمت علیهم»،‌ مراد از کسانی که نعمت به آنها داده شده کیست؟ در سوره مبارکه نساء می فرماید «و من یطع الله و الرسول فَأُولَئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِم مِّنَ النَّبِیِّینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَدَاء وَالصَّالِحِینَ وَحَسُنَ أُوْلَئِکَ رَفِیقًا» این چهار گروه «منعم علیهم» هستند. راه ایشان هم در سوره قصص مشخص شده است. یکی از ایشان وجود مبارک موسای کلیم است. به خدای متعال عرض می کند خدایا به ما نعمت دادی، ما را موحد و با وحی و نبوت آشنا کردی، ‌آن توفیق را به ما بده که کمک ظالم نباشیم، «قال رب بما أنعمت علی فلن أکون ظهیرا للمجرمین». حزب الله لبنان و ایران همین را می خواهد.

وی افزود: حرف انبیاء که «منعم علیهم» هستند این است که خدایا تو به ما نعمت وحی و نبوت و رسالت و اخلاص و احسان دادی ما از ظالم حمایت نکنیم. ما هم این راه را در نماز می خواهیم. اگر وجود مبارک موسای کلیم سلام الله علیه از کشتن آن قبطی پشیمان بود این حرف را نمی زد. اگر کسی دست خود را مشت کند و این صهیونیست را به هلاکت بیفکند نه ضال است و نه جاهل ولو قصد کشتن هم نداشته باشد ولی آن صهیونیست مهدور الدم است.

چهارشنبه سوری

آیت الله جوادی آملی گفت: همه ما مواظب باشیم برخی از روی جهل و برخی هم روی سوء نیت این جریان عید که دارای صله رحم و فضای روشنی برای شهر هست را با چهارشنبه سوری و امثال آن، ‌از روی بی خردی و بی عقلی آلوده می کنند. فرزندان و دوستان و فضای کشور و مسؤولان ـ ضمن تشکر از مسؤولین که تلاش و کوشش می کنند ـ همه را به عقل و خردمندی دعوت کنید.

توصیه های اخلاقی در آخرین جلسه درس در سال 1390

این استاد عالی حوزه علمیه قم خاطر نشان کرد: راه دور نیست که از کجا شروع کنیم، در درون ماست. باید تلاش و کوشش کنیم تا این آئینه را شفاف نگه داشته و بدانیم به کدام سمت نگه داریم، بقیه کار حل می شود. این چنین نیست که صحنه دل، سنگ خارا و چدن و زغال سنگ باشد،‌ آینه است. به تعبیر شیخنا الاستاد مرحوم حکیم الهی قمشه ای که می فرمود‌ (آئینه شو به طرف خدای سبحان برو سوی دوست روی دوست). درست است درس و بحث کمک می کند اما درس و بحث برای گردگیری است. کینه، خلاف و طمع چیزی را در دل را ه ندهید آن را شفاف نگه دارید و هر روز مواظب باشید آن را  غبار نگیرد «کلا بل ران علی قلوبهم».

وی افزود: این آینه را به طرف قرآن و اهل بیت علیهم السلام نگه دارید. این آینه شفاف به طرف هر چه باشد همان در آینه می تابد و آینه آن را نشان می دهد. اگر واقعا هدف ما این است که قرآن را یاد بگیریم و باور کنیم و عمل کنیم و در جامعه منتشر کنیم، هدف ما این باشد که حدیث را یاد بگیریم و باور کنیم و عمل کنیم و به جامعه منتشر کنیم، همان طور که قرآن به سر می گیریم حدیث به سر بگیریم و همان طور که قرآن به دل می گیریم حدیث به دل بگیریم این کار راحت می شود.

آیت الله جوادی آملی گفت: در همین قم افرادی بودند که ائمه علیهم السلام درباره آنها فرمودند منا اهل البیت. این جریان منا اهل البیت فقط مخصوص سلمان نیست این مطلب درباره خیلی از زنها و مردها در قم و غیر قم آمده است. امروز هم همین حرف را وجود مبارک حضرت ولی عصر سلام الله علیه ممکن است بگوید. این شدنی است. انسان نه بیراهه می رود و نه راه کسی را می بندد. لذت هم از همین جا شروع می شود و الا هیچ ممکن نیست که در دنیا کسی به سراغ لذت باشد که این جا جای لذت نیست. آن که این عالم را آفرید قسم خورد اینجا جای خوشی نیست، ‌«لقد خلقنا الانسان فی کبد»، از خدا راستگو تر کیست؟ اینجا جای راحتی نیست. اگر کسی بخواهد راحت شود معلوم می شود این جایی نیست، اگر این جایی نبود راحت است.