وَ الَّذینَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَنْ یعْبُدُوها وَ أَنابُوا إِلَی اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْری فَبَشِّرْ عِبادِ الَّذینَ یسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِک الَّذینَ هَداهُمُ اللَّهُ وَ أُولئِک هُمْ أُولُوا الْأَلْبابِ؛ و کسانی که از پرستیدن طاغوت دوری کردند و به سوی خدا بازگشتند، بر آنان مژده باد؛ پس به بندگانم مژده ده. آنان که سخن را میشنوند و از بهترینش پیروی میکنند، اینانند کسانی که خدا هدایتشان کرده، و اینان همان خردمندانند. (زمر، آیه 17 و 18)
رشد و پیشرفت همه ملتها، مدیون استقلال و خودباوری است. حفظ امنیت، فرهنگ و هویت ملی نیز، از الزامات هر حرکت پیشرو و تمدنساز است و دولت اسلامی موظف است در این مسیر حرکت کند و در برابر موانع موجود بایستد.
از کارکردهای رسانه در جهان امروز، ایجاد سرمایه اجتماعی، بسیج امکانات عمومی و شکلدهی به قلوب و اذهان میباشد. بایسته است که دولت و مردم در برابر استعمار رسانهای و اشغال محیط مجازی کشور توسط دشمن، مسئولانه عمل کنند؛ خصوصاً به اصلاح وضعیت نابهنجار کنونی اینستاگرام، تلگرام و شبکههای اجتماعی خارجی اقدام کنند که باعث تحقیر و تحیر ملت در استفاده صحیح از فضای مجازی شده است. اکنون سازمانهای امنیتی ـ صهیونیستی چون NSA پای تجاوز خود را تا اندرون خانه ایرانیان کشانده و نوامیس و امنیت و آرامش خانوادهها و جامعه را بر هم زده است.
این روزها، اینستاگرام و مالک آن فیسبوک، با تبعیت از دولت ترامپ در تروریست خواندن سپاه پاسداران و حذف صفحات مربوطه، نشان دادند که ابزار سلطه بیگانه بر مسلمین بوده و ناقض حاکمیت ملی ما هستند. تلگرام و گوگل نیز با دستبرد به حریم خصوصی بیش از بیست میلیون ایرانی در حذف هاتگرام و طلاگرام، نشان دادند که امنیت اطلاعات و آزادی رسانه و بیان در غرب، پشیزی ارزش ندارد و نمودی بارز از هتک حرمت و لگدمال کردن اقتدار و استقلال و غرور یک ملت است. فضای مجازی، فضای بهشدت تاثیرگذاری بر باورهای عمومی و تصمیمسازی برای مسؤولان کشور است و چگونه ممکن است باور کنیم که دشمن خبیث از این فضای ویژه، در ضربه و نفوذ استفاده نکند! و این پژواک صدای امیرالمؤمنین (ع) است که به گوش میرسد: «مَن نامَ لَم ینُم عَنه».
کشوری که در قدرت سخت و تقابل نظامی، تمام برنامههای دشمن، با صرف هفت تریلیون دلار و استخدام هزاران مزدور در منطقه را با شکست مواجه کرد؛ چرا در رویارویی نرم در عرصه فضای مجازی، باید منفعل باشد؟ در فرازی از خطبه فدکیه آمده است: «ففَرَضَ اللَّهُ الْجِهَادَ عِزّاً لِلْإِسْلَامِ»؛ پیروزی دلاوران عرصه نظامی، مدیون باور و اعتقاد عملی آنها به جهاد فی سبیل الله است و تداوم چنین روحیهای در فضای مجازی نیز بایسته و شایسته نظام جمهوری اسلامی بوده و جز این انتظاری نیست. کفر به طاغوت و زیر بار ولایت و سلطه کفار نرفتن، مهمترین شرط مبارزه و جهاد و ماندگاری است. جامعه مؤمن و خداباور، حق ندارد از مسیر تبعیت ولایت الهی، خود را در مسیر ولایت طاغوت قرار دهد. اساساً شکلگیری انقلاب اسلامی و تلاش برای استقلال کشور، عمل به این واجب الهی بود که اداره و سرپرستی مردم، از طواغیت زمان و مستکبران عالم آزاد شود و احکام و مقررات الهی ذیل ولایت فقیه جامع الشرایط بر مسند اداره کشور بنشیند و در شرایطی که به سوی گام دوم انقلاب در حرکتیم، این مهم اهمیت مضاعفی پیدا میکند.
بر اساس آیه «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا الْیهُودَ وَ النَّصاری أَوْلِیاءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ وَ مَنْ یتَوَلَّهُمْ مِنْکمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ لا یهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمین/ مائده:51» خداوند متعال هرگز به ما اجازه نداده است که ولایت و سرپرستی طاغوت را پذیرا شویم؛ و این ذلت را در قالب جواز فعالیت شبکههای صهیونیستی تلگرام، اینستاگرام، واتسآپ و... به کشور تحمیل کنیم و آن را نشانه توسعه پایدار قلمداد کنیم! توسعه وابسته به معنای تضعیف نیروی انسانی و افزایش نرخ بیکاری و تقویت سرمایهداری و عدم اعتماد به توان داخلی است. پیشرفت واقعی، قوت ملت است و نه تحقیر و تحیر جامعه اسلامی! استقبال از تکنولوژی، ذیل استقلال ملی و عزت مردم و اقتصاد دانشبنیان عزیز است و نه همراه با وادادگی و انفعال و ذلت مردم و فروش پهنای باند استعماری به قیمت گزاف به مردم. در شرایطی که کشور به شدت نیازمند اشتغالآفرینی پایدار است، با تقویت شبکههای اجتماعی داخلی در بستر شبکه ملی اطلاعات، میتوان تا سههزار میلیارد تومان برای بخش داخلی درآمدزایی و کارآفرینی کرد، مسألهای که مورد اذعان وزیر ارتباطات، قبل از تصدی سمت وزارت بوده است.
قواعد فقه شیعه، ضامن فضای مجازی سریع، ایمن و پاک
بسیاری از قواعد و مسلمات فقهی شرع مقدس، در مدیریت موجود فضای مجازی به محاق رفته است؛ بیشک اهتمام به قواعدی چون نفی سبیل و سلطه بیگانگان، لاضرر، حرمت اختلال نظام، مصلحت، احترام مال و عمل مسلم، حرمت تعاون بر اثم و عدوان، حرمت اهانت به محترمات دین، وجوب دفع ضرر محتمل و وجوب حفظ حرمت مؤمن، در سیاستگذاری و نهادسازی و ساختار فضای مجازی کشور، علاوه بر حفظ امنیت، فرهنگ و استقلال، زمینهساز رونق تولید ملی و تقویت شرکتهای مردمی دانش بنیان در صنعت ارتباطات خواهد بود و لازم است که مجلس و دولت در این زمینه، قدمهای مؤثری بردارند.
راه نجات در تفکر راهبردی و زمانشناسی است: «الْعَالِمُ بِزَمَانِهِ لَا تَهْجُمُ عَلَیهِ اللَّوَابِس/ الکافی، ج1، ص27»؛ بر این اساس، مسأله اصلی، انسداد یک یا چند شبکه اجتماعی خارجی نیست، بلکه حفظ منافع اقتصادی ملت، امنیت اطلاعات و اقتدار کشور است. به گواهی اندیشمندان، امروز، کشوری مقتدر است که صاحب اطلاعات راهبردی باشد و اجازه دسترسی اجانب به این اطلاعات ارزشمند را ندهد اما صد افسوس که در سایه انفعال مسئولین تقنینی و اجرایی، بیگدیتای (Bigdata) اطلاعاتی کشور، از طریق تلگرام، اینستاگرام و واتسآپ جمعآوریشده و دست دشمن را در ایجاد هر توطئه، فتنه و آشوبی باز میکند؛ فرایندی که خطر آن از هر مزیت محتملی، بیشتر است. قرآن کریم مسلمانان را از اینکه با دست خویش، خود را به ورطه هلاکت بیاندازند، بر حذر داشته است. «وَ لا تُلْقُوا بِأَیدیکمْ إِلَی التَّهْلُکةِ/ بقره:195» باید با ایجاد اقتدار ارتباطی در نظام بینالملل، سایه تهدید، یک بار برای همیشه از این کشور زدوده شود. «وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصیبَنَّ الَّذینَ ظَلَمُوا مِنْکمْ خَاصَّةً وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدیدُ الْعِقاب/ الأنفال:25»
پیشنهادات و مطالبات
1. درخواست اساتید و فضلای حوزه و دانشگاه از دولت، وزارت ارتباطات و شورای عالی فضای مجازی این است که با توجه به آمادگیهای موجود جهت راهاندازی کامل شبکه ملی اطلاعات، اقدام فوری به انسداد شبکههای اجتماعی خارجی و تقویت توأمان پیامرسانها و شبکههای اجتماعی داخلی، نمایند و راه ضربه و نفوذ دشمنان را بسته و آسیبها و معضلات فضای مجازی را به حداقل برسانند. راهاندازی و تقویت سرورهای هاتگرام و طلاگرام که به اذعان معاون وقت قضایی دادستان کل کشور، در حقیقت دو فیلترشکن برای دسترسی به تلگرام بودند، حکم قضایی را دور زد و راه تقویت شبکههای داخلی را با چالش جدی روبرو کرد؛ تکرار و تداوم چنین اشتباهاتی از مسئولین به هیچ وجه پذیرفته نیست و باید چاره اساسی را در اعتماد به مردم و متخصصین بومی، تقویت توان داخلی و اعمال شاخصهای نظارتی بر وزارت ارتباطات جست.
2. بیشک فرهنگسازی، تنها راه چاره نیست، بلکه مجلس و دولت با طرحها و لوایح جامع فضای مجازی و سیاستگذاری صحیح و متقن و مردمی، باید در این مسیر حرکت کنند. همچنین لازم است که احکام صریح رهبر معظم انقلاب، مصوبات موجود مجلس و شورای عالی فضای مجازی و دستورات قضایی زمین مانده، با سرعت و جدیت توسط نهادهای دولتی و خصوصی، اجرایی گردد. ما معتقدیم متخصصین ایران اسلامی به اندازه کافی توانایی دارند که با راه اندازی فضای مستقل ارتباطاتی، دیگران را نیز، از اقصی نقاط دنیا به حریم مجازی خویش راه دهند و از این عمق استراتژیک در تقویت اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی جمهوری اسلامی بهره گیرند.
3. از مسؤولان اجرایی، انتظار است که در بیانات خود، بیشتر دقت کرده و اسیر فضاسازی و توجیهات غربزدگان و بیگانگان نشوند و حق ملت در استفاده امن، سریع و پاک از فضای مجازی را به رسمیت شناخته و بسترهای داخلی آن را مهیا کنند. جنگ رسانهای و سایبری، واقعیتی است که باید ملت از عوارض آن مصون شوند. تجربه ثابت کرده است که اگر ما به جوانان غیور این کشور اعتماد کنیم و اهل کار و ابتکار باشیم میتوانیم تهدیدهای دشمن را به فرصت تبدیل کنیم و موقعیت خود را در منطقه و جهان، تثبیت نماییم. «إِنْ ینْصُرْکمُ اللَّهُ فَلا غالِبَ لَکُم./ آلعمران:160»
4. از قوه قضائیه و نیروهای امنیتی و انتظامی، انتظار است که در راستای پاسداشت و حفاظت از مضامین شرع و قانون اساسی و منافع ملی، ضمن محاکمه عوامل مخرب فرهنگ، اقتصاد و امنیت مردم در فضای مجازی، عاملین و مسببّین وضعیت فعلی را نیز مورد بازخواست و محاکمه قرار دهند؛ همچنین نسبت به وظایف پیشگیرانه خود نیز به صورت جدیتری وارد عمل شده و از طریق برنامه جامع پیشگیری و مدیریت فضای مجازی، تکلیف خود را به سرانجام برسانند.
جمعی از اساتید و فضلای حوزه و دانشگاه
والسلام علیکم و رحمت الله
اردیبهشت 1398
لیست امضاء کنندگان بیانیه به تفکیک تخصص و حوزه پژوهشی:
الف. اساتید دروس خارج حوزه علمیه قم:
محسن اراکی، استاد درس خارج فقه نظام، فقه رسانه، فقه فرهنگ، فقه اقتصاد و رئیس سازمان تقریب مذاهب اسلامی.
مرتضی آقاتهرانی، استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه و عضو هیئت علمی و رئیس گروه اخلاق و تربیت مؤسسه امام خمینی (ره) قم.
سیدصمصامالدین قوامی، استاد درس خارج فقه حکومتی و فقه مدیریت حوزه علمیه و رئیس بنیاد فقهی مدیریت اسلامی قم.
ولیاله لونی الیگودرزی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم و عضو هیئت رئیسه مجمع عمومی جامعه مدرسین قم.
ب. حوزه تخصصی ارتباطات، تبلیغ، علوم اجتماعی، رسانه، فضای مجازی و فقه رسانه:
سیدحسین شرفالدین، عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی (ره)، رشته فرهنگ و ارتباطات، استاد فقه رسانه.
قاسم ابراهیمیپور، جامعه شناسی، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
محمد علی لیالی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، محقق فضای مجازی و پژوهشگر فقه رسانه.
علیاکبر بیاری، جامعه شناسی، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
حسین فلاح، دکتری حقوق بین الملل، استاد دورههای جنگ نرم واستاد نمونه سواد رسانهای.
رفیعالدین اسماعیلی، عضو گروه مدیریت راهبردی فرهنگ دانشگاه باقرالعلوم و
رئیس انجمن سواد رسانهای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
محمدحسین فرجنژاد، عضو گروه علمی تبلیغ و ارتباطات جامعة المصطفی، پژوهشگر فقه رسانه، مؤسسه فتوح اندیشه قم.
سعید ارجمندفر، عضو هیئت علمی جامعه المصطفی و عضو هیئت مدیره انجمن سواد رسانهای دفتر تبلیغات قم.
علی قهرمانی، عضو هیئت مدیره انجمن سواد رسانهای دفتر تبلیغات اسلامی قم و مدیر گروه فرهنگی ندای فطرت.
حفیظه مهدیان، فرهنگ و ارتباطات، عضو گروه تبلیغ و ارتباطات جامعه المصطفی.
حکیمه مهدیان، تبلیغ و ارتباطات فرهنگی، پژوهشگر رسانه.
حسن غفاریفر، جامعه شناسی، استاد حوزه و مؤسسه امام رضا (ع) قم.
محمد کهوند، محقق فضای مجازی و شبکههای اجتماعی.
محمدرضا سیفی، محقق فضای مجازی و شبکههای اجتماعی.
محمد محمدینیا، محقق رسانه و پژوهشگر فقه رسانه، مؤسسه فتوح اندیشه قم.
محمدحسن فرجنژاد، دانشجوی دکتری سیاستگذاری فرهنگی، پژوهشگر فقه رسانه، مؤسسه فتوح اندیشه قم.
عبدالمجید تناور، فرهنگ و ارتباطات، پژوهشگر فقه رسانه، مؤسسه فتوح اندیشه قم.
حمزه خادمعلی، فلسفه علوم اجتماعی، پژوهشگر فقه رسانه، مؤسسه فتوح اندیشه قم.
محمدعلی قربانی، استاد مرکز تخصصی تبلیغ حوزه علمیه قم.
محمد فروهر، محقق فضای مجازی و مدیر بنیاد ملی مصونیت اجتماعی ردم.
ب. حوزه تخصصی علوم اسلامی، فقه، حقوق، اخلاق و اساتید سطوح عالی حوزه علمیه قم:
علیاشرف مؤیدی، استاد اخلاق حوزه علمیه.
روشنبین بروجردی، استاد سطوح عالی، خارج فقه و فلسفه حوزه علمیه.
عباسعلی مشکانی، دکتری فقه و روابط بینالملل، استاد فقه سیاسی دانشگاه باقرالعلوم (ع) قم.
احمدعلی محمودی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه و استاد دانشگاه مفید قم.
سیدمجتبی سعادتالحسینی، اخلاق، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه.
علی قنواتی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
علیاصغر همتیان، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
محمد عابدی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
امیر بنیعصار، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
محمد استوار میمندی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه ونماینده طلاب شیراز در مجمع نمایندگان طلاب.
رضا ذوالفقاری، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
سیدیاسر صادقی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
حسینهوشمند فیروزآبادی، عضو هیئت علمی دانشگاه آیت الله بروجردی (ره) لرستان و استاد مرکز تخصصی قضا.
رضا محمدی، عضو هیئت علمی گروه حقوق مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه.
محمدجواد سمیعی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
مصطفی حاج ولیی، استاد مرکز تخصصی امامت.
مهدی روشنائی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
داودعابدی اردکانی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه و نماینده طلاب اردکان در مجمع نمایندگان طلاب.
سیدمحمد تقوی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه و مرکز تخصصی فقه و اصول امام محمد باقر علیه السلام.
احمد طاهرینیا، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه.
شهابالدین علائینژاد، استاد سطوح عالی حوزه و دانشگاه.
احمدابراهیمی قائنی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
محمد حیدری، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
حسن مهاجری، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
ابوالقاسم عسگری، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
علیاصغر گرجی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
محسن آخوندی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
حسن عربساغری استاد مشاور حوزه حوزه علمیه.
احمد حسین فلاحی، هیئت علمی دانشگاه پیام نور قم.
مهدی روشنایی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
علیمراد مهاجری، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
مهدی آزادپرور، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
علی فرهادی نیا، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
عبدالرضا حسناتی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
محمدمهدی علویمهر، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
مهدی کریمخوانی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
مصطفی صفاری، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
هادی هدایت، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
امین رصاف، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
محمود مقدمی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
جواد کاظم خانلو، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
محسن غلامی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
علی اسلامیفر، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
مفیدیفر، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
مهدی علوی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
نصرالله آقاجانی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
سیدرضا فاطمی نیا، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
سعید عبداللهی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
سیدحمید موسوی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
سیدعلی سید موسوی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
داودی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
مسلمیفر، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
امیریان، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
روزبهانی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
علی اصغرکریم خوانی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
علیرضا اعجازی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
مهدی امامی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
جواد خسروی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
سلطانعلی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
قائمی نسب، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
علمالهدی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
مجید یگانه، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
عمادپور، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
توکلی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
محمدرضا حریفی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
مرتضی خاکساردوست، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
علی قریبدوست، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
احمد اکرامی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه.
سیدمحمدتقی محمدی، مسئول گروه پیامک مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی.
اکبر بیگی، کارشناس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی.
ج. حوزه تخصصی روانشناسی، علوم تربیتی و مشاوره:
حمید ملکی، مشاور خانواده، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
ابوالحسن حقانی، عضو گروه روانشناسی مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم.
رحیم نارویی، عضو هیئت علمی گروه روانشناسی مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم.
محمدرضا بنیانی، روانشناسی، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
حسین جلالی، روانشناسی، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
محمدرضا جهانگیرزاده، عضو هیئت علمی گروه روانشناسی مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم.
علی ابوترابی، عضو هیئت علمی گروه روانشناسی مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم.
رضا محکام، روانشناسی، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
سیدمحمدرضا موسوینسب، روانشناسی تربیتی، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
محمدمهدی نادری، علوم تربیتی، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
سیدعباس ساطوریان، روانشناسی، مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
احسان فدایی، دکتری روانشناسی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
ابوالفضل قدوسی، دکتری روانشناسی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
محمد فرهوش، دکتری روانشناسی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
علی حسینزاده، پژوهشگر و استاد علوم تربیتی، عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان.
هادی رضایی، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
علیاکبر شورورزی، مشاوره اسلامی، سرپرست مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
مجتبی رضایی، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
محمد مهدی ایمانی، مشاوره اسلامی و مشاور MPC، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
محمود حسنینژاد، روانشناسی و دکتری فلسفه و استعداد یاب حوزه مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
ابوالفضل عباسپور، مشاور خانواده، مرکز مشاوره حوزه علمیه مازندران.
محمود غریب، مشاور PMC، مرکز مشاوره حوزه علمیه مازندران.
عباس شاکری، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه و مرکز مشاوره حوزه تهران.
مرتضی حقپناه، مشاور تحصیلی مرکز مشاوره حوزه علمیه بوشهر.
رمضانعلی تیموری، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه و مرکز مشاوره حوزه تهران.
مجتبی حسینمیرزایی، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
حسن عرب ساغری، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
قربانعلی رحمانی، مشاور خانواده، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
محمدمهدی صنعتیزاده، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزه علمیه کرمان.
حجت قابل، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
سیدرضا موسوینسب، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
سیدحسن حسینی، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
عابدین کاظمینیا، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزه علمیه شهرکرد.
سیدمحمد فاطمینسب، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
مصطفی احمدی کوپایی، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
خانم خلعتی، علوم تربیتی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
سعید حصاری، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
یوسف آخوندی، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزه علمیه یزد.
خانم اجتهادی، علوم تربیتی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
حسین امیری، روان شناسی بالینی و دکتری اخلاق، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
محمدعلی بخشیان، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
احمد پاکنهاد، مشاور خانواده مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
مرتضی عزیزی، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه و مرکز مشاوره حوزه همدان.
کاظم مرادیمالخلیفه، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
ابوذر مظفری، علوم تربیتی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
سیدمصطفی موسوی، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزه علمیه قزوین.
محمدحسین زارعی، مدیریت، مرکز مشاوره حوزه علمیه قزوین.
سیدجمال طبایینژاد، مشاوره اسلامی، مرکز مشاوره حوزههای علمیه.
علیرضا صمدیاری، مشاور روان شناختی مرکز مشاوره حوزه علمیه گلستان
د. حوزه تخصصی تفسیر، فلسفه، ادیان، کلام جدید و کلام اسلامی:
اکبر میرسپاه، فلسفه و جامعهشناسی، عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم.
سیداحمد رهنمایی، فلسفه تعلیم و تربیت، مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم.
سیداحمد غفاری قرهباغ، استاد سطوح عالی حوزه علمیه، عضو هیئت علمی مؤسسه حکمت و فلسفه ایران.
سیدمحمود نبویان، استاد فلسفه مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
محمد فنایی اشکوری، عضو هیئت علمی گروه فلسفه مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم.
سیداکبر حسینی قلعه بهمن، عضو هیئت علمی گروه ادیان مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم.
امیر خواص، عضو هیئت علمی گروه ادیان مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم.
مهدی مشکی، عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم.
محمدرضا فلاح شیروانی، استاد حکمت و فلسفه حوزه علمیه و رئیس مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی قم.
محمود مقدمی، مدیرکل مطالعات پژوهشهای تبلیغی حوزه و سطح چهار کلام اسلامی.
محمدحسین طاهری آکردی، ادیان و عرفان، مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
عبدالله فتحی، فلسفه، مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
مرتضی صانعی، عضو هیئت علمی گروه ادیان مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم.
رحیم بابانژاد، فلسفه، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
سیدحجت الله فقیهی، استاد فلسفه حوزه علمیه قم.
محمدحسین فاریاب، کلام اسلامی، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
اسماعیل سلطانی، تفسیر، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
ابوالفضل ابراهیمی، روانشناسی، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
فرزاد جهانبین، استاد فلسفه مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
صفدر الهیراد، استاد کلام و فلسفه دین مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
محمدرضا پیری، مبانی نظری اسلام، معاون پژوهش مؤسسه فتوح اندیشه و استاد مؤسسه مذاهب قم.
حسین نقوی، عضو هیئت علمی گروه ادیان و عرفان، مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم.
محمدجواد فرجنژاد، استاد معارف دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک.
یونس سبزی کریمآبادی، دانشجوی دکتری مدرسی انقلاب، استاد معارف دانشگاه.
عباس شریفی، علوم قرآن و حدیث، استاد معارف و اخلاق اسلامی.
سیدحسین فتوحی، مدرک سطح سه حوزه علمیه، استاد دروس علوم انسانی و معارف دانشگاه.
مجتبی سامع، فقه و مبانی حقوق، استاد معارف اسلامی دانشگاه.
ابراهیم یزدانی، سطح سه حوزه علمیه قم، استاد معارف اسلامی دانشگاه.
سیدمحمد ابطحی، قرآن و حدیث، استاد معارف اسلامی دانشگاه.
عنایت الله ماندگاری، تفسیر، استاد معارف اسلامی دانشگاه.
ه. حوزه تخصصی تاریخ، علوم سیاسی، حقوق، مدیریت و اقتصاد:
سیدمحمدکاظم رجایی، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم.
قاسم روانبخش، استاد انقلاب اسلامی، عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم.
محمدرضا باقرزاده، عضو هیئت علمی گروه حقوق مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم.
محمود دهقانی، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم.
محمدتقی نوروزی، مدیریت، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
جواد سلیمانی، استاد تاریخ مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
ابوذر مظاهری، علوم سیاسی، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
احمد نظارتی، دکتری تاریخ اسلام، استاد جریان شناسی اسلام و انقلاب.
حمزهعلی وحیدیمنش، علوم سیاسی، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
محسن رنجبر، تاریخ، مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
محمدحسن جعفری، مدیریت، مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
علیاصغر شکروی، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم.
الیاس عارفی، فلسفه حقوق، استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم
مجتبی درودی، مدیریت، مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم
سعید باغستانی، عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم
نصرالله سخاوتی، علوم سیاسی، عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی (ره) و استاد حوزه علمیه قم
حسن محمدی، محقق تاریخ و رسانه، استاد انقلاب اسلامی دانشگاه
مهدی تابنده، مسائل انقلاب اسلامی، استاد دانشگاه آزاد اراک
جواد غلامی، مدیریت وطرحریزی، استاد مدیرت وطرحریزی دانشگاه
سیدمصطفی رضویمقدم، مدیریت، استاد مدیریت اجرایی دانشگاه
محسن منطقی، مدیریت، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) وحوزه علمیه قم
علیامین رستمی، تاریخ اسلام، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم
علی ضیاء بخش، علوم سیاسی، استاد مؤسسه امام خمینی (ره) و حوزه علمیه قم
علی مهدیان، پژوهشگر مکتب امام خمینی (ره)
مهدی شبان، پژوهشگر مکتب امام خمینی (ره)
محمدمهدی عباسی، پژوهشگر مکتب امام خمینی (ره)
حسین کاظم زاده، پژوهشگر مکتب امام خمینی (ره)
علی اخباری، پژوهشگر مکتب امام خمینی (ره)