به داد گوشی‌های سرقتی برسید!

یکی از اهداف فرعی طرح رجیستری (ثبت شماره گوشی‌های همراه) پس از جلوگیری از قاچاق، جلوگیری از سرقت گوشی ذکر شده بود؛ زیرا اگرچه خرید گوشی‌های دست‌دوم در بازار رایج است، اما با اجرای رجیستری و لزوم ثبت شماره در تلفن همراه، درصورتی که فردی بخواهد گوشی خود را بفروشد و یا به دیگری منتقل کند، باید حتما فرآیند انتقال مالکیت را انجام دهد؛ در غیر این صورت، پس از مدتی، گوشی برای سیم‌کارت جدیدی که در آن قرار گرفته، غیرفعال می‌شود. بنابراین گوشی‌های سرقتی در چنین شرایطی غیرقابل استفاده خواهند شد.

علاوه بر این‌که با اجرای رجیستری، گوشی سرقتی غیرقابل استفاده می‌شود، موضوع دیگر، بازیابی گوشی برای مالک آن است. اگرچه به گفته‌ی مسوولان، بحث سرقت و ردیابی گوشی‌های سرقتی از اهداف اصلی طرح رجیستری نبوده است، اما این پروژه می‌تواند به ردیابی گوشی‌های به سرقت‌رفته کمک کند. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در این راستا اظهار کرده بود: طرح رجیستری برای مردم منافعی دارد و از سرقت گوشی‌های تلفن همراه که مشکلات زیادی را ایجاد کرده تا حدود زیادی جلوگیری می‌کند.

اما مسوولان رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، درباره روند پیدا شدن گوشی با اجرای رجیستری گفته‌اند که گوشی‌ها به‌صورت زوج شماره سیم‌کارت و شماره IMEI به صورت یکتا در سامانه‌های ما ثبت می‌شوند. اگر گوشی سرقت شد، می‌توان بر اساس این زوج آن را ردیابی کرده و نیز از فعالیت این گوشی‌ها در سامانه‌های کشور جلوگیری کرد که این از مزایای غیرمستقیم طرح رجیستری است. البته این امکان در حال حاضر فراهم نیست اما مسوولان، در حال کار برروی آن هستند و در آینده می‌توان از آن استفاده کرد.

با وجود این، در حالی که طرح رجیستری از پاییز سال گذشته آغاز و از ابتدای اردیبهشت‌ماه هم این فرآیند با مشمول شدن تمامی برندهای گوشی تکمیل شد، فرآیند ردیابی گوشی‌های مسروقه با استفاده از قابلیت‌های فنی رجیستری اتفاق نیفتاد که حمیدرضا دهقانی‌نیا - سخنگوی طرح رجیستری- درباره علت این تاخیر اظهار کرد: این سرویس موجود است و می‌توان آن را ارائه هم داد اما نیاز است یک سری گام‌های باقیمانده را هم به ثبات برسانیم و بعد این سرویس را ارائه دهیم.

بنابراین اگرچه به نظر می‌رسد هدف اصلی رجیستری که جلوگیری از قاچاق گوشی‌های همراه و ساماندهی این بازار بوده اتفاق افتاده اما هنوز اهدافی مانند کاهش سرقت گوشی و کمک به ردیابی کسانی که گوشی‌شان به سرقت رفته، نشده است. در این راستا، حسین فلاح جوشقانی - رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی - در گفت‌وگو با ایسنا درباره‌ی این‌که چه زمانی می‌توان انتظار تاثیر رجیستری بر کاهش سرقت  گوشی را داشت، اظهار کرد: این موضوع جز اهداف فرعی رجیستری بوده و همین حالا هم اگر پلیس از ما استعلام کند، این اطلاعات را در اختیارش می‌گذاریم.

البته فلاح درباره‌ی امکان سرقت گوشی‌ حتی با وجود این طرح، بیان کرد: قیمت گوشی بالا رفته و سرقت زیاد شده است. کلیه اطلاعاتی که ما داریم، معمولا مربوط به آخرین موقعیتی است که گوشی در شبکه روشن بوده اما فقط کافی است اعلام کنند گوشی سرقتی است و آنگاه وارد لیست سیاه می‌شود و دیگر در شبکه کار نمی‌کند، مگر این‌که گوشی‌ها را اوراق کرده و برای تجهیزات جانبی آن مانند ال‌سی‌دی و غیره مورد استفاده قرار دهند.

وی ادامه داد: بحث سرقت مربوط به پلیس و دستگاه‌های قضایی است و با دستور قضایی یا کلانتری، ما می‌توانیم IMEI گوشی را اعلام کنیم و اطلاعات را در اختیار دستگاه قضایی بگذاریم و از این دست مکاتبات زیاد داریم اما معمولا زمانی یک گوشی را به سرقت می‌برند، دیگر آن را روشن نمی‌کنند که قابل رهگیری باشد و باید آن را اوراق کنند.