سوء تدبیری که به گران شدن ارز انجامید

دولت یازدهم برعکس با شعار مهار تورم، فتیله پروژه مسکن مهر را که باعث ۲۵۰ شاخه شغلی و صنفی می‌شد، رکود را به اقتصاد تزریق کرد، اما با این وجود سوءتدبیری‌های پیاپی دولت موجب ۳ برابر شدن نقدینگی گردید. خروجی این افزایش، سرریز شدن بخشی از نقدینگی به بازار ارز و ایجاد تورم بوده است.

روزنامه اصلاح‌طلب تعادل در همین زمینه در تحلیلی قابل تأمل نوشت:

«چند هفته قبل رئیس‌جمهور در مصاحبه تلویزیونی در پاسخ به این سوال که می‌گویند دولت دلار را برای جبران کسر بودجه کمی بالا می‌برد و بعد از تامین ریال لازم آن را به قیمت قبلی باز می‌گرداند، گفت: مطمئن باشید که دولت به دنبال افزایش نرخ ارز برای تامین کسر بودجه‌اش نیست.

به نظر می‌آمد، این بخش از مصاحبه که اتفاقا توجه زیادی را به خود جلب کرد خبر دلگرم‌کننده‌ای باشد در حالی که اتفاقا بخش نگران‌کننده این مصاحبه همین بخش بود و بعد از ۳ هفته هنوز نوسان نرخ ارز ادامه دارد. با ادامه یافتن این نوسانات، بخشنامه‌های جدید دولت و اظهارنظر‌های دولتی‌ها باید پذیرفت که با وجود اینکه درآمد ارزی ایران روی ورق بیشتر از هزینه‌هاست، در اصل نقدینگی زیادی که به دلیل کاهش نرخ سود بانکی به شکل سرگردان درآمده به خوبی آماده ورود به بازاری همچون ارز است. در حقیقت با وجود تمام مشکلات اگر فشار سفته‌بازی روی ارز نبود شاید شاهد این حجم از نوسان نبودیم، ولی هرقدر نوسان نرخ ارز بیشتر شود، فشار سفته‌بازی و تلاش برای نوسان‌گیری بیشتر خواهد شد.

حال یک اتفاق سیاسی دیگری کافی است که شوک جدیدی به بازار ارز وارد شود. حال مسئله‌ای که در این میان مغفول واقع شده، این است که اصولا اگر مردم خود به صورت داوطلبانه اقدام به سفته‌بازی در این بازار نکنند، وضعیت ارز قابل کنترل‌تر خواهد بود. روش‌هایی که بانک مرکزی برای شناسایی خریداران ارزی و اخذ مالیات در نظر دارد زمانی قابل استفاده است که مردم عادی به سمت این درآمد کوتاه‌مدت نروند. مردم کمتر این واقعیت را می‌بینند که تمام سودی که از بابت خرید ارز می‌کنند در حقیقت کم کردن زیان ناشی از گرانی است و اگر اصولا به سمت خرید ارز نروند و قیمت در حد مشخصی باقی بماند آن‌ها نیز در بلندمدت سود بیشتری می‌کنند.

در شرایط فعلی شاید بهترین روش این باشد که دولت با تبیین وضعیت موجود از مردم بخواهد که در بحث ارز وارد نشوند هرچند این سیاست طبیعتا کوتاه‌مدت است.»