وعده سالی یک میلیون شغل پوپولیستی یا تکلیف قانونی؟

نوبخت از ایجاد ۹۵۰ هزار فرصت شغلی مورد نیاز در سال خبر داد و علاوه بر آن گفت در راستای اجرای ۵ ساله برنامه ششم نرخ بیکاری تک رقمی خواهد شد.

 

نوبخت در تکمیل این اظهارات البته به یکی از مصوبات معطل مانده شورای عالی اشتغال دولت یازدهم پرداخت و بیان کرد: باید ترتیبی فراهم شود نیروهای جویای کار به ویژه فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها در واحدهای تولیدی به صورت کارورزی مشغول شوند.

 

سخنگوی دولت در توضیح کامل این موضوع معتقد است دولت بخشی از حقوق آنها (افراد جویای کار) که درصدی از حداقل دستمزد است را تحت عنوان کارانه می‌پردازد و سهم بیمه کارفرمایان برای بخشی از فارغ‌التحصیلان در واحدهای تولیدی را دولت پرداخت خواهد کرد.

 

با تاملی در این مصوبات و اظهارات به خوبی می‌توان متوجه شد دولت در رابطه با وعده‌های قابل اجرای کاندیداهای ریاست جمهوری دوازدهم را احساس خطر و ضعف کرده و درصدد بازگو کردن و اجرای آنها با ادبیاتی مشابه است.

 

مصداق بارز این موضوع ایجاد ۵ میلیون شغل توسط قالیباف کاندیدای ریاست جمهوری است که ابتدا مسئولان و کارشناسان نسبت به آن واکنش منفی نشان داده و با این توجیهات که کاندیداها وعده‌های توخالی و دور از دسترس ندهند، آن را انکار کردند.

 

*مواجه با ابرچالش بیکاری برنامه می خواهد

جهانگیری در یکی از نطق‌های کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه با شعار و حرف زدن نمی توان نمی توان با ابرچالش بیکاری مقابله کرد، یادآور شد: اگر مدیریت کشور خوب باشد و بتواند همانند بهترین دوران اشتغال زایی سالانه ۶۰۰ تا ۷۰۰ فرصت شغلی ایجاد کند این یعنی هر سال حدود ۶۰۰ هزار نفر به بیکاران اضافه می شود و ما باید راهی پیدا کنیم که بتوانیم بیش از ۷۰۰ هزار شغل در سال ایجاد کنیم.

 

* انکار ظرفیت اقتصاد برای ایجاد ۵ میلیون شغل

کار تا جایی پیش رفت که اساسا منکر ظرفیت اقتصاد ایران برای ایجاد ۵ میلیون شغل شدند اما امروز در تناقضی آشکار و در رفتاری مشابه برای هم‌سو جلوه دادن دولت با افکار عمومی نسبت به دغدغه اشتغال جوانان، ایجاد سالانه ۹۵۰ هزار فرصت شغلی و نه حتی اشتغال را جزء مصوبات فرماندهی اقتصاد مقاومتی در قالب برنامه ششم مطرح کردند.

 

* القای یاس دولت مقابل وعده کاندیداها

طبق این مصوبه در ۵ سال ۴ میلیون و ۷۵۰ هزار شغل باید ایجاد شود. یعنی همان وعده‌ای که یکی از کاندیداهای انتخابات مطرح کرد. اگر این کار نشدنی است چرا شما هم به خیل وعده دهندگان پیوستید که درنهایت امید را به یاس و ناامیدی تبدیل کنید و اگر می‌شود اقتصاد ظرفیت دارد و  اما و اگری برای آن نمی‌تراشید در ۴ سال گذشته عملی نکردید.

 

کارشناسان اقتصادی در ۱۰ سال اخیر بیان می کنند برای تک نرخی شدن بیکاری سالانه بیش از یک میلیون شغل نیاز است تا علاوه بر پوشش تقاضای فارغ التحصیلان، بیکاران موجود نیز شاغل شوند. با این فرض اما مسئولان دولتی در مواجهه با رویکرد این کاندیدا آن را غیرواقعی و نشدنی دانستند. حال آنکه از الزامات برنامه ششم برای سال‌های پیش رو و حتی برنامه پنجم توسعه که توسط دولت یازدهم اجرا شد چنین فرضی متصور بوده است.

 

جناب آقای نوبخت و ژنرال‌های اقتصادی دولت یازدهم نباید از یاد ببرند که «طرح کارورزی» که امروز به آن متوسل شده‌اند مربوط به دولت قبل است و از سال ۸۸ در دستور کار قرار گرفت اما به دلیل تامین اعتبار نشدن در نیمه راه متوقف شد.

 

* کارانه بیکاران خوب یا بد؟

یکی دیگر از مباحث مطرح شده پرداخت کارانه به بیکاران است که مسئولان دولت با این ابهام که منابع آن از کجا تامین می‌شود و با دیده تردید سعی در افکار عملی شدن آن را دارند امروز این طرح را جزء مصوبات اقتصاد مقاومتی قلمداد می‌کنند.

 

مسئولان باید بگویند منابع پرداخت کارانه و کاهش سهم بیمه کارفرمایان از کجا تامین خواهد شد؟ آیا اجرای این طرح‌ها در آینده دچار سرنوشت ۸ سال پیش خواهد شد یا بار مالی آن به دوش تامین اجتماعی گذاشته می‌شود؟

 

ربیعی در واکنش به وعده‌های انتخاباتی یک کاندیدا گفته بود: ۲۵۰ هزار تومان کار به بیکاران می‌دهید به چه کسی؟ چگونه؟ تا کی؟ پرداخت می‌کنید.

ربیعی مدعی شده که ایده طرح کارانه بیکاران مربوط به معاونینش است اما باید یادآوری کنیم جناب وزیر بیکاران، بهتر است ۷ سال پیش رجوع و جزئیات کامل این طرح را در دولت قبل ملاحظه کنید.

 

ربیعی اما وعده دیگری هم داده است. وی گفته است: «با توجه به تکلیف برنامه ششم توسعه کشور سالانه نیازمند ۹۷۰ هزار شغل هستیم و این موضوع برای ما تکلیف شده است و با برنامه‌هایی که در آینده ارائه خواهد شد امکان ایجاد این تعداد شغل وجود دارد.»

 

رسانه‌های نزدیک به دولت دادن همین وعده از سوی کاندیداهای رقیب در انتخابات پیش رو را پوپولیستی دانسته و صفحات زیادی در مذمت آن قلم‌فرسایی کرده بودند. اما به نظر می‌رسد دادن همین وعده از سوی دولت فعلی نه تنها پوپولیستی نیست، بلکه کاملا طرحی منطقی و عقلانی فرض می‌شود.

 

کپی‌کاری دولت یازدهم برای ابرچالش بیکاری

دولت یازدهم پس از ۶ سال با الهام از طرح ۱۰۰ هزار کارورزی دولت دهم که پیشتر به دلیل مخالفت کارگران، جذاب نبودن برای کارجویان به لحاظ مالی، پرداخت نشدن سهم کارفرمایان و عدم تامین مالی، فرجامی جز شکست نداشت مجددا در دستور کار قرار داده است.

 

به گزارش فارس طرح کارورزی ۱۰۰ هزار نفری از سوی وزارت کار دولت دهم تهیه و مطرح شد تا کارجویان برای کسب مهارت به دستگاه‌ها و کارفرمایان معرفی شده و بخشی از سهم بیمه کارفرمایی و حداقل مزد از سوی دولت به کارآموزان پرداخت شود.