پیام‌های عذرخواهی آمریکا از سوریه

روزنامه الکترونیکی «رأی‌الیوم» در مقاله‌ای در ستون «سخن سردبیر» به‌قلم «عبدالباری عطوان» تحلیلگر مطرح جهان عرب نوشت: دولت‌های آمریکایی عادت ندارند بابت اشتباه‌های خود عذرخواهی کنند به همین دلیل، این غیرمنتظره بود که «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه اعلام کند که دولت آمریکا رسماً از «بشار اسد» رئیس‌جمهوری سوریه به‌دلیل حمله هوایی به یگان‌های ارتش سوریه در «جبل الثرده»، که مشرف بر فرودگاه نظامی «دیرالزور» است، عذرخواهی کرد.

لاوروف در گفت‌و‌گو با یک شبکه تلویزیونی روسی، درباره مضمون این عذرخواهی و نیز درباره چگونگی انتقال این عذرخواهی به رئیس‌جمهوری سوریه ــ در حالی که میان این دو کشور تماسی رسمی و روابط دیپلماتیک وجود ندارد ــ سخنی نگفت. ولی با توجه به استقبال رسانه‌های رسمی سوریه از این عذرخواهی و شیوه پرداختن به این موضوع، بدیهی است که این عذرخواهی از طریق کانال رسمی روسیه و چه‌بسا شخص لاوروف صورت گرفته است.

عذرخواهی درباره «اشتباهی عمدی» و جنایتی انجام شده است که هواپیماهای آمریکایی، استرالیایی، دانمارکی و انگلیسی مرتکب شدند که در نهایت به کشته شدن ده‌ها سرباز سوری منجر شد و همچنین در پی آن، عناصر گروه تروریستی داعش توانستند این کوه استراتژیک را به سیطره خود درآورند. رئیس‌جمهوری سوریه در گفت‌و‌گویی که روز جمعه خبرگزاری آمریکایی «آسوشیتدپرس» آن را بازتاب داد، تأکید کرد که این حملات به‌مدت بیش از یک ساعت ادامه یافت و نمی‌توانند اشتباهی صورت گرفته باشد. همچنین این خبرگزاری فاش کرد که دولت روسیه با همتای آمریکایی خود برای توقف این حملات تماس گرفت ولی هیچ پاسخی دریافت نکرد.

شاید برخی با این تفسیرها، که می‌گوید این عذرخواهی آمریکایی از رئیس‌جمهوری سوریه به‌مثابه به رسمیت شناختن یا به‌عبارتی «به رسمیت شناختن مجدد وی و دولتش» است، موافق نباشند ولی (باید گفت این عذرخواهی) از زمان آغاز بحران سوریه در پنج سال پیش تاکنون اقدامی بی‌سابقه بوده است در حالی که آقای «ولید المعلم» وزیر خارجه سوریه به‌عنوان رئیس هیأت کشورش در گردهمایی‌های مجمع عمومی سازمان ملل متحد کنار رهبران و وزرای خارجه کشورهای عضو از جمله «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری آمریکا و «جان کری» وزیر خارجه‌اش در نیویورک حضور دارد.

موضوع سوریه نیز اصلی‌ترین محور توجهات جامعه جهانی است و فروپاشی آتش‌بسی، که وزرای خارجه روسیه و آمریکا به‌دلیل عقب‌نشینی طرف دوم (آمریکا) از آن به‌دلیل تمایلش برای اصلاح بندهای آن، به فاجعه‌ای بزرگ در حلب منجر شده است.

پیشنهاد آمریکا برای ممنوعیت پرواز هواپیماهای روسیه و سوریه ــ خواه به‌صورت موقت و خواه به‌صورت دائم ــ با مخالفت شدید روسیه مواجه شده است. این پیشنهاد بسیار ساده‌لوحانه و احمق فرض کردن طرف مقابل است؛ اگر نیروی هوایی روسیه و سوریه نبودند اکنون دمشق در چنگال داعش و دیگر گروه‌های مسلح بود.

لاوروف پیشنهاد آمریکا برای توقف 4روزه بمباران‌ها با هدف فرصت دادن به گروه‌های معارض مسلح جهت قطع کردن رابطه‌شان با گروه «جبهه فتح الشام» (یا همان جبهه النصره سابق) را فاش کرد که این وضعیت نشان‌دهنده آغاز عقب‌نشینی آمریکاست و مخالفت با آن نشان‌دهنده سختگیر بودن روس‌هاست.

مهم‌ترین مسئله این است که گفت‌و‌گو میان کری و لاوروف برای تمدید آتش‌بس و حفظ تفاهم‌های آمریکایی و روسی درباره سوریه ادامه دارد ولی به نظر می‌رسد که این گفت‌و‌گو طولانی خواهد بود و احتمال دستیابی به راه‌حلی میانه، بسیار بعید به نظر می‌رسد.