چادر ایرانی چگونه خارجی شد؟

به گزارش سرویس اقتصادی پایگاه 589، دکتر غلامعلی حداد عادل عضو کمیسیون فرهنگی مجلس هشتم در کتاب فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی که در سال 1359 برای اولین بار چاپ شده است به این سئوال می پردازد که: " لباس ژاپنیها چگونه غربی شد؟ "  کسی چه می داند شاید سالها بعد از این درباره از ما بپرسند: " چادر ایرانی چگونه ژاپنی شد؟ "

با نگاهی اجمالی به وضعیت تولید پارچه چادر مشکی در کشور در میابیم که مصرف فعلی کشو ر حدود 70 میلیون متر در سال است و سالانه حدود 150 میلیون دلار بابت واردات چادر مشکی ارز از کشور خارج میگردد. اما در پاسخ به اين پرسش كه چرا تا به امروز روند استقبال فعالان اقتصادي از توليد اين محصول كم بوده بايد به اين نكته اشاره كرد كه سود بالاي واردات پارچه چادر مشكي براي كارتلهايي كه در زمينه واردات اين محصول سرمايه‌گذاري مي‌كنند، مانع از توليد آن در كشور شده و در حال حاضر 95درصد نياز بازار از طريق واردات تامين مي‌شود.

کسانی که از واردات و قاچاق کالا در کشور نفع می‌برند، نه تنها از تولید داخلی حمایت نمی‌کنند، بلکه جلوی پای کارخانجات داخلی سنگ اندازی می‌کنند و خط‌وط  تولید را به ورطه تعطیلی می‌کشانند و کارگران آن‌ها را بیکار می‌کنند. 50 سال است که ایران رتبه نخست مصرف چادر مشکی در دنیا را دارد و با وجود ارزبری بالا متاسفانه هیچگاه این عزم و اراده را نداشته‌ایم که تقاضای بازار را از طریق کارخانجات داخلی تامین کنند و به همین دلیل، ایران همواره واردکننده پارچه چادرمشکی بوده است.

هم اکنون واردات ایران از سوئیس، کره، ژاپن، اندونزی، ویتنام و تایلند صورت می گیرد و این کشورها باوجود اینکه مصرف کننده چادر مشکی نیستند، اما بازار را تشخیص داده و برای ایران و کشورهای عربی، پارچه چادری تولید می‌کنند؛ در حالی که در داخل کشور با گذشت نیم قرن هنوز این بازار تشخیص داده نشده است.

سود واردات پارچه چادر مشکی، مانع از تولید آن در کشور شده و در حال حاضر 95 درصد نیاز بازار از طریق واردات تأمین می‌شود. چند سال پیش کارخانه ایران مرینوس در قم با سابقه 30 ساله و تخصص در تولید پارچه‌های فاستونی، یک کار تحقیقاتی انجام داد و اعلام کرد که موفق به بافت پارچه چادر مشکی و دسترسی به تکنولوژی رنگ این نوع پارچه شده است. در حال حاضر حدود چند سال است که تولید پارچه چادر مشکی در این کارخانه کاملاً متوقف است و در این واحد فقط پارچه فاستونی تولید می‌شود.

بر اساس آمارهای موجود، در کشور تنها چهار کارخانه تولید چادر مشکی «حجاب شهرکرد»، «کرپ ناز» در کرمانشاه، «نای زرین» در اصفهان و نساجی «یزد باف» وجود دارد که متاسفانه خط تولید پارچه چادر مشکی تنها در کارخانه نساجی «یزد باف» فعال است (که فقط 5 درصد از نیاز بازرار را تامین می کند) و سه کارخانه‌ دیگر تعطیل هستند. حتی با فرض فعالیت هر 4 واحد تولیدی کشور و در خوشبینانه ترین حالت حدود 30 میلیون متر مربع تولید خواهیم داشت و بازهم نیاز به 40 میلیون متر مربع دیگرپارچه چادر مشکی داریم که اسانترین روش توسعه و یا نوسازی و بهسازی ماشین الات این واحدها می باشد.

جمشید بصیری، دبیر سابق انجمن نساجی ایران دراین باره می گوید: اصل قضیه این است که تجارت چادر مشکی ارزان تر، پرسودتر  و راحت تر از تولید آن است. وقتی دلال ها به این راحتی به سود می رسند دیگر چرا طرف، برود زمین بخرد، ساختمان بسازد، ماشین آلات بخرد و کارشناس استخدام کند تا پارچه تولید کند. در واقع تولید آن چیز خاصی نیست، مسئله این است که عده ای خاص، سود کلانی از این شرایط می برند، واردکنندگان در برابر تولید خوب، مقاومت می کنند. باند واردکنندگان نمی گذارند پارچه تولید شود. مشکل ما تحریم ها نیست، مشکل ما از درون است، مشکل ما عده ای از واردکنندگان است که از این شرایط، سود می برند.

در شرایط کنونی که به اذعان فعالان عرصه نساجی کشور سالانه 70 میلیون متر پارچه چادر مشکی در کشور مورد استفاده قرار می گیرد، آیا این رواست که 95 درصد آن وارداتی باشد و ما به عنوان کشوری اسلامی با پیشینه تاریخی غنی، چشم به دست های چشم بادامی ها بدوزیم تا پارچه حجاب ما را تأمین کنند؟ آیا هنوز وقت آن نرسیده است که دستگاه های نظارت کننده به سراغ مافیای واردات چادر مشکی و سودهای کلان آن هم بروند؟

خوشبختانه در سالهای اخیر تحرکی در این خصوص از سوی شرکت حجاب شهر کرد آغاز شده و این شرکت قصد راه اندازی خط تولید چادر مشکی با ظرفیت اسمی 10 میلیون متر مربع در سال را دارد. در حال حاضر این شرکت مراحل نهایی نصب ماشین الات و تست اولیه تولید را طی می کند و طی شش ماه آینده تولید انبوه این شرکت راهی بازار خواهد شد.

*مجید جانقربان عضو انجمن مدرسان اقتصاد مقاومتی