عاقبت تلخ رابطه دو دختر

از کسانی صحبت می کنم که انگار هدف از خلقتشان فراهم آوردن بساط شادی اطرافیان است و ما گاهی حتی با خنده هایشان هم می خندیم، گوله نمک هایی که صحبت کردن یومیه شان نیز زبان خاص و عام است. اما امان از روزی که مورد عنایت برخی از این افراد قرار بگیریم و در واقع سوژه مضحکه، ما بشویم، باید دید آن لحظاتی که شیرینی کلامشان اوقاتمان را تلخ می کند باز هم به تعریف و تمجید آن ها می پردازیم یا نه...

محل کار، تحصیل ، مدرسه، دانشگاه و حتی کوچه و خیابان خواه ناخواه ، روزمره ما را به ارتباط با افراد مختلف گره زده است. افرادی با ویزگی های ظاهری و باطنی متفاوت که هنگام معاشرت و هم کلامی با بعضی از آن ها ، ریز ترین رفتار و حرکات مان را زیر ذره بین دارند. آن ها در واقع به همان میزانی که برایشان احترام و توجه قائل باشیم ما را مورد احترام قرار می دهند، یعنی به اندازه شخصیت خودمان.

 یک شخصیت محبوب و دوست داشتنی و جذاب هم باید حواسش باشد، به همان اندازه ای که در جذب مخاطب موفق است، امکان دارد با افراط در شیرین زبانی و به اصطلاح مزه پرانی شخصیت خود را زیر سوال ببرد و به یک فرد لوده تبدیل شود.

دکتر امان الله قرائی مقدم، جامعه شناس، در حالی که شوخی را به طور کل نهی می کند، می گوید: شخصیت و اعتبار فرد شوخ مزاج همیشه و در همه حال مورد خطر حمله قرار دارد و در حقیقت شوخی و مزاح، شان و شخصیت افراد را تحت الشعاع قرار می دهد. کسی که صرفا جهت جلب توجه دست آویز ابزار شوخی می شود به یک فرد سبک سر که متانت و سنگینی خود را از دست داده است تبدیل می شود. از این رو به احتمال زیاد، مزه پرانی ها و نمک ریختن ها گاهی نگاه و زاویه دید اطرافیان را نسبت به او عوض می کند.

تا به حال به چهره فردی که شوخی می کند نگاه کرده اید؟ برای اینکه مقصود ما را بیابید باید حتما به میمیک فردی که در حال خنداندن شما است توجه کنید. معمولا چنین افرادی چهره با نمک و با مزه ای دارند و ممکن است تماشا کردن چهره فرد شوخ طبع هم شما را به خنده وادارد. واقعیت  این است که بشاش بود  و شادابی چهره ، چاشنی خوشمزگی های فرد شوخ طبع است. اگر بخواهیم افراد را به سه دسته چاق و لاغر و متوسط تقسیم کنیم، معمولا شوخ ها در طیف و دسته فربه ها قرار دارند، اگر چه این دسته بندی کاملا تجربیست و برای تمام افراد صدق نمی کند ، ولی از نظر جامعه شناسی حقیقت دارد و اغلب ما نیز در مقابل شوخ مزاجی یک فرد نحیف و آراسته متعجب می شویم و پشت سرش می گوییم به فلانی نمی آید که انقدر با مزه باشد!

علی اکبر، 21 سال دارد ودانشجوی ترم 5 معماری است، از نظر ساختار فیزیکی به هیچ عنوان با هم کلاسی هایش قابل مقایسه نیست و چاق ترین فرد کلاس به شمار می آید . از علی اکبر پرسیدم چرا تپل ها با مزه اند؟ در حالی که ترجیح می دهد با شوخی جواب دهد، می گوید: این یک واقعیت  محض است، به نظر من تپل هایی که با مزه نیستند به صورت مادر زادی تپل نبوده اند و گرنه حتما با نمک می شدند. آن ها جزو آن دسته افرادی هستند که به مرور زمان و با زیاد خوردن چاق شدند!

 قرائی مقدم نیز در این خصوص معتقد است: کسانی که اهل شوخی اند، افرادی برونگرا هستند و از لحاظ روانشناسی دارای تیپی بشاش و سر خوش اند که می توان ساختار فیزیکی و بدنی آن ها را از لاغر ها و بلند قد ها جدا کرد. 

با اینکه برخی از روانشناسان و جامعه شناسان شوخی کردن را در هر شرایطی، رد می کنند و معتقدند شوخ طبعی اعتبار فرد را از بین می برد اما با اینحال در بین دوستان و آشنایانمان، افرادی را می بینیم که با شخصیت و جذاب هستند. آن ها درعین جدیت و رسمی بودن، گاهی تیکه می پرانند ولی شخصیت و اعتبارشان زیر سوال نمی رود.

 در حقیقت آن ها برای فاصله گرفتن از یک شخصیت خشک و به اصطلاح نچسب، ترجیح می دهند مزاح را چاشنی زندگی شان کنند. فهم و شعور چنین افرادی ستودنی است؛ کسانیکه در مزاح کردن افراط نمی کنند و می دانند مزه ریختن و تیکه پرانی بیش از حد، به همان اندازه ای که می تواند موجب جذابیت شود، ممکن است مخرب و منهدم کننده باشد. پس اگر قصد شوخی و مزاح کردن دارید ، میزان آن و همچنین شرایط طرف مقابل را در نظر بگیرید که مبادا معکوس عمل کند.

زینب و المیرا دو دوست صمیمی اند که از دوران ابتدایی دست رفاقت داده اند. دوستی و ارتباط خانوادگی آن ها بعد از 10 سال از هم پاشیده شد و المیرا دلیلش را این گونه شرح می دهد: من  بسیار فرد شوخ طبعی هستم و از آن جایی که اطرافیان و دوستانم با شخصیت شوخ طبع من آشنا هستند، هیچ وقت به دل نمی گیرند. اما شوخی هم حد و اندازه ای دارد و اگر اندازه اش را رعایت نکنید سبب دلخوری و آزردگی خاطر اطرافیان می شود. جریان از این قرار است که دوستم زینب سرزده به منزل ما آمده بود تا امانتی ام را تحویل دهد. مادرش به منزل ما تلفن زد  تا حال زینب را جویا شود و زمانی که به دروغ گفتم منزل ما نیست متعجب شد و سریعا خداحافظی کرد. قضیه را برای زینب تعریف کردم و قرار شد این شوخی تا ساعاتی ادامه پیدا کند. چند دقیقه مانده بود تا مدت زمان شوخی ما به 9 ساعت برسد که آیفون منزلمان به صدا در آمد و متوجه شدیم از کلانتری آمده اند. ما همان لحظه به شوخی پایان دادیم اما خیلی دیر شده بود و خبردار شدیم که مادر زینب در بیمارستان بستری شده و اصلا حال مساعدی ندارد. زینب برای همیشه با من قهر کرد ، برای اینکه من را مقصر می دانست. به او حق می دهم، این من بودم که شوخی را شروع کردم.

از وفور احادیثی که در باب شوخی و مزاح کردن داریم، در می یابیم این مسئله بسیار جدی و پر اهمیت، نیازمند تامل و تفکر است. در جایی امام صادق (ع ) می فرمایند: "مزاح مکن که بر تو جرات پیدا می کنند" . این یعنی مزاح بیش از حد، رو را به رو باز می کند و در نتیجه اعتباری که انسان در جامعه نیاز دارد ، تنها با یک شوخی نا به جا  از بین می رود. به یاد داشته باشیم که شوخی بسیار، نشانه نادانی است و اگر هم قصد مزاح کردن داریم باید شوخی، منطقی و به حق باشد که غیر آن دلخوری را سبب می شود. البته که هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد و بایستی برای شوخی و مزاح کردن نیز زمان و مکان را در نظر بگیریم.