برنا، انتشار عکسهای نامناسب یک بازیگر ایرانی مقیم خارج در اینترنت و
مجله های خارجی جدای از عمدی یا سهوی بودن این حرکت، چه آثار روانی بر
جامعه جوان ایران و جوانان سینما دوست و سینماگر خواهد داشت؟ این سوالی است
که با پروفسور حسین باهر بنیانگذار مکتب رفتارشناسی و جامعهشناس در میان
گذاشتیم.
وی در این باره به خبرنگار برنا گفت: هر کسی که در مقام
الگو قرار بگیرد و کاری انجام داده و دیگران به او تاسی کنند-چه مثبت و چه
منفی- موثر بوده و مسوول است. صرف نظر از اینکه از نظر هنر و ایرانی و
مسلمان بودن و دلایل این حرکت، این کار درست بوده یا نه، این مساله ابعاد
مختلفی دارد که بحث جامعه شناسی مفصلی را میطلبد.
باهر با اشاره
به این مطلب که برخی از رسانههای خارجی، برنامه ای مفصل به این اتفاق
اختصاص داده اند، ادامه داد: این اتفاق ساده نیست که از کنار این مساله
بگذریم و عبوری با آن برخورد کنیم. هر انسانی الگو قرار بگیرد، مسوول هم
هست، مثل پدر و مادر و معلم الگو است و معلم؛ هر انسانی که برند و الگو
میشود بایستی مسوولیت این امر اجتماعی را هم بپذیرد. نمی توانیم بگوییم که
وی اختیار خود را داشته است؛ این حرف، دیگر خیلی روشنفکری است.
بنیانگذار
مکتب رفتارشناسی با تاکید بر این مساله که مطرح کردن مد و مدل و فشن برای
الگو برداری افراد از این زمینه از سوی رسانههای خارجی است، تصریح کرد:
باید بررسی کرد الگو موثر هست یا نیست و الگو پذیری و الگو گذاری چقدر موثر
است. مسوولیت مثبت و یا منفی بودن در جامعه، شامل هنرمندانی میشود که به
عنوان برند در جامعه مطرحاند و اگر دختری روستایی از حرکات آنها تقلید و
به این حرکت دست بزند، از کسی الهام گرفته و آن فرد در این اتفاق موثر است.
وی
افزود: در این باره میتوان توجیحاتی داشت و دلایلی که این فرد به خاطر
آنها این حرکت را باعث شده برشمرد. شاید بر اساس نادیده گرفتن اخلاق هنری و
یا به خاطر کسب جایزه بوده است. اما هر کسوتی اخلاقی دارد؛ خیلی از وکلا
هستند که وکالت باطبل نمیپذیرند و یا پزشکانی که اخلاق پزشکی را زیر پا
نمی گذارند.
وی با پیشنهاد تدوین منشور اخلاق هنرمندی برای جلوگیری
از این اتفاقها افزود:هنرمندان باید منشور اخلاقی هنرمندی و یا هنرپیشگی
داشته باشند. توصیه میکنم در صورت عدم وجود چنین منشوری، هنرمندان با
همکاری یکدیگر منشور اخلاقی هنرپیشگی را در سطح ایران معاصر بنویسند.
این
جامعه شناس با بیان این مطلب که این حرکت خارج از حد اعتدال بوده است،
ادامه داد این فرد در اثر فشارهایی که به او وارد شده از اعتدال رویه خارج
شده و کارش خیلی معتدل نبوده است؛ چرا که یک دختر ایرانی به راحتی هم ردیف
هنرپیشههایی که فرهنگ دیگری دارند، قرار نمیگیرد.
وی در پایان با
برشمردن تفاوتهایی میان افراد در جامعه از جمله فرق زن و مرد و الگو با
غیر الگو، مسلمان با غیر مسلمان گفت: این مساله که فردی با خروج از ایران،
تمام ارزش ها و منش خود را کنار گذاشته و از ارزش های سابقش عدول کند، آنهم
در حالی که برند و الگویی در میان جوانان است، درست به نظر نمی
رسد. هنرمند هم باید اخلاقیاتی را رعایت کنند و صحیح نیست که میگویند هنر
مرز و درزی ندارد.