برنامه «فیتیله» یک هفته است به دلیل توهین به ترک‌زبانان در صدر اخبار قرار گرفته و این اتفاق باعث شده بار دیگر اهمیت پرهیز از شوخی‌های قومیتی مورد توجه قرار گیرد.
به گزارش پایگاه 598، برنامه «فیتیله» سال هاست که هر هفته جمعه ها روی آنتن می رود و اگرچه تیم
عوامل این برنامه در این سال ها تغییراتی داشته است اما سه نفر اصلی این
پروژه یعنی حمید گلی، محمد مسلمی و علی فروتن همیشه با هم بوده اند. این
برنامه علاوه بر اینکه کودکان را به عنوان مخاطب خود در نظر گرفته است اما
آیتم های نمایشی اش را به گونه ای ترتیب داده است که خانواده ها و
بزرگسالان نیز همراه با کودکان به تماشای این آثار بنشینند. به همین منظور
آیتم های نمایشی در این برنامه از لهجه ها و گویش های مختلفی استفاده می
کند و دلیل خود را هم این بیان کرده‌اند که مخاطب بیشتری را به برنامه جذب
کنند.
جمعه ۱۵ آبان ماه این برنامه روی آنتن رفت و یکی از آیتم های نمایشی آن موجب رنجش خاطر مردم ترک زبان کشور شد. این آیتم نمایشی به گونه ای سطحی قصد طنزپردازی را داشت و همین موجب حاشیه ها و واکنش های بسیاری در این یک هفته شد، واکنش هایی که از تریبون های رسمی امام جمعه شهرهای مناطق ترک نشین کشور و نمایندگان مجلس گرفته تا شبکه های مجازی و حتی اطلاعیه های پی در پی سازمان صداوسیما را شامل می شد.
این اتفاق همه مردم را به نوعی درگیر کرد و حتی باعث شد بخشی از مردم به راهپیمایی بروند اما درنهایت اعتراضات خیابانی به مصاحبه ها و جنجال های رسانه ای رسید. واکنش ها تا جایی بود که محمد سرافراز رییس سازمان صداوسیما از این اتفاق اظهار تاسف و از هموطنان ترک زبان عذرخواهی کرد.
این واکنش ها همچنان ادامه دارد و صبح امروز نیز ۲۸ نماینده ترک زبان مجلس شورای اسلامی در همین رابطه بیانیه ای صادر کردند. در زیر گزارشی را از روند اتفاقات و واکنش هایی را که در این یک هفته رخ داد، می خوانید. اگرچه واکنش ها توسط طیف بیشتری از افراد بود اما تلاش شد تا بعضی از مهمترین این واکنش ها انتخاب شوند.
آنچه در زیر می خوانید روایتی از یک اتفاق است. اتفاقی که بازتاب ها و واکنش های مختلفی را در طول یک هفته در پی داشته است.
جمعه ۱۵ آبان
روز جمعه ۱۵ آبان ماه آیتمی از برنامه «فیتیله» شبکه دو پخش شد که موجبات رنجش مخاطبان به ویژه ترک زبانان را فراهم آورد. در این آیتم طنز دو تن از عوامل برنامه که به زبان ترکی صحبت می‌کنند از شرایط خود در هتل اظهار نارضایتی دارند و می خواهند هتل را ترک کنند. اتفاقات و شوخی هایی که در ادامه این داستان به تصویر کشیده می شود رنجش و ناراحتی هموطنان آذری زبان را در پی داشت و البته مخاطبان به طور عام نیز این شوخی را مناسب ندانسته و در کنار نادرست دانستن توهین به قومیت ها این شوخی را توهین به مقام انسانی دانستند.
شنبه ۱۶ آبان
واکنش نماینده مجلس به برنامه «فیتیله»
واکنش اول که از طرف یکی از نمایندگان مجلس بازتاب های فراوانی پیدا کرد متعلق به کمال الدین پیرموذن نماینده مردم اردبیل و چند شهر و استان دیگر ترک زبان است که در صفحه مجازی خود نوشت: «بدین وسیله توهین آشکار رسانه ملی اقتدارگران خودحق پندار خودپسند در برنامه دیروز فیتیله به ترک زبان‌های مکرم را محکوم می‌کنم و به‌عنوان نماینده آذری زبان کشور بزرگ ایران اسلامی اشعار می‌دارم تا تحقیق و تفحص از صداوسیما و ارجاع پرونده به قوه قضائیه با همکاری دوستان این توهین علنی نابخردان را پیگیری خواهم کرد.»
پاسخ تهیه‌کننده «فیتیله» به آنچه اتفاق افتاد
علیرضا آقایی صبح همان روز بیانیه ای را تنظیم و نکاتی را ضمن آن بیان کرد:
«در تاریخ ۱۵ آبان ۹۴ در برنامه «فیتیله» نمایشی پخش شد که باعث آزرده خاطر شدن عده ای از عزیزان مخاطب شد در این باره نکات زیر را به استحضار می رساند:
۱- سابقه فعالیت گروه «فیتیله» گواه این ادعا است که اقوام و طوایف ایران همواره مورد احترام بوده و این گروه هیچگاه به خود اجازه نمی دهد به ایشان توهین یا جسارتی روا نماید.
۲- اصالت بازیگران اصلی این برنامه از اقوام اصیل ایران همچون آذری، گیلک و لر بوده و هیچگاه به خاستگاهی که از آن بر آمده اند توهین نمی کنند.
۳- مفهوم نمایش مورد اشاره در زمینه آموزش استفاده مسواک بوده و مانند نمایش های دیگر ترکیبی فانتزی از گویش و لهجه های مختلف در فضای نمایش استفاده شده است و این به معنای جسارت به قوم و یا لهجه خاصی نیست.
در آخر این گروه صمیمانه از سوء تفاهم پیش آمده از همه بینندگان با ارزش برنامه فیتیله عذرخواهی کرده و بار دیگر تاکید می کند بقای برنامه فیتیله و هر برنامه تلویزیونی دیگر متکی به نگاه پر مهر بینندگان آن برنامه می باشد و رضایت قلبی ایشان آرزو همیشگی این برنامه است.»
محمد مسلمی کارگردان «فیتیله»
محمد مسلمی که آذری زبان است و کارگردانی این برنامه طنز را بر عهده دارد و در آیتم پخش شده نیز حضور داشت بعد از این اتفاق یادداشتی را به طور جداگانه تنظیم و خطاب به مردم منتشر کرد که در فضای مجازی دست به دست چرخید و در آن آمده است: «سلام بر تمام ملت ایران. امروز؛ روز تلخی بر ما گذشت. گفتیم مانند همیشه با شما حرف بزنیم با شما که بیست و چهار سال هم صحبت و همدل بودیم. دل های ما آنقدر بهم نزدیک بود که شما بیست و چهار سال ما را در جمع خود پذیرفتید.
همیشه از دوستی و اتحاد گفتیم. محبت بی چشم داشت شعارمان بود و لبخند را بر روی لبان کودکانتان نشاندیم. همیشه از ترک و لر و گیلکی در نمایش هایمان نماینده داشتیم از آن رو که ایران را با همه قومیت هایش زیبا می دانیم.
مگر می شود و می توانیم به توهین و تحقیر فکر کنیم؟ مگر می توانیم به آزار هم میهنان مان بیاندیشیم. به عنوان کارگردان «فیتیله» افتخار کرده و می کنم که فرزند ایران و آذربایجانم. مگر می شود که عموهایی که بیست و چهار سال با شما زندگی کرده اند در مقام توهین به ملت غیور آذربایجان نمایشی را اجرا کنند. ما خدمتگزار شماییم امید ما شمایید. نمی گوییم در این چند سال اشتباه نکرده ایم اما می دانید و می دانیم که گل بی‌عیب فقط خداست.»
یکشنبه ۱۷ آبان
واکنش رسانه ملی به خطای فیتیله ای ها
سازمان صداوسیما شبانه اولین اطلاعیه خود را صادر کرد و در آن ضمن ابراز احترام این سازمان به قومیت ها و اقلیت ها در بخشی از اطلاعیه خود آورد: «متاسفانه روز جمعه ۱۵ آبان ماه، در یکی از بخش های برنامه «فیتیله» که از جمله برنامه‌های ویژه کودکان و نوجوانان در شبکه دو سیماست، به سبب اشتباه، بی‌دقتی و فقدان نظارت درست عوامل برنامه ساز و ناظر برنامه، دیالوگ‌هایی به زبان آذری بیان می شود که باعث تمسخر و در نتیجه رنجش خاطر و ناراحتی هموطنان غیور و عزیز آذری زبان شده و شکایاتی را موجب می شود.
در این خصوص، رسانه ملی با وجود سهوی بودن این مساله، وظیفه خود میداند ضمن عذرخواهی از هموطنان و خصوصا آذری زبانان عزیز و به دور از هر گونه توجیه رسانه‌ای، برای رفع کوچک‌ترین ابهام و بدبینی هموطنان عزیز آذری زبان کشورمان برای فرزندان پرتلاش و خدمتگزارشان در صداوسیما، موارد و تصمیمات متخذه را به اطلاع این عزیزان و همه مخاطبان رسانه ملی برساند»
از جمله تصمیمات مشخص سازمان در این اطلاعیه توقف پخش برنامه «فیتیله» تا رسیدن به نتیجه نهایی و همچنین توبیخ و برکناری مدیران مربوطه بود و بیان شد که در این زمینه مدیر پخش و مدیر گروه کودک شبکه دو به دلیل سهل انگاری و جانشین مدیر پخش که مسئول نهایی نظارت برنامه هاست نیز توبیخ و از مسئولیت برکنار می شوند.
دو توبیخ و یک برکناری در شبکه دو سیما
در همین روز و با فاصله ای اندک محمدرضا جعفری جلوه مدیر شبکه دو سیما طی نامه های جداگانه ای مدیر گروه کودک و نوجوان و مدیر پخش این شبکه را توبیخ و جانشین مدیر پخش و مسئول نظارت نهایی برنامه های شبکه را از مسئولیت خود برکنار کرد.
در نامه جعفری جلوه به این مدیران آمده است: «عرصه نظارت و پخش برنامه‌ها در صداوسیما، عرصه خطیر لحظه‌ها و دریغ‌هاست که گاه یک سهل‌انگاری و لغزش موجب خساراتی است جبران ناپذیر، مصداق این امر آنچه که در بازبینی و پخش برنامه فیتیله‌ای‌ها در روز جمعه ۱۵ آبان‌ماه جاری حاوی اهانت نسبت به یکی از عزیزترین اقوام غیور این سرزمین یعنی آذری ها رخ داد و علیرغم توجه بازبین اولیه این برنامه و اشاره درست ایشان به اشکالات برنامه، به سبب فقدان تشخیص و اغماض بلاوجه شما به آزردگی گروهی از مردم عزیز بدل شد. لذا ضمن تذکر جدی و توبیخ کتبی، از مسئولیت و ایفای نقش در این عرصه برکنار می‌شوید»
واکنش امام جمعه تبریز به توهین «فیتیله»
آیت الله محسن مجتهدشبستری نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز در پیامی اقدام برنامه پخش شده از شبکه دو سیما را محکوم کرد و خواستار پیگیری این مساله در مراجع قانونی شد.
متن پیام آیت الله محسن مجتهدشبستری در این باره که روز یکشنبه منتشر شد، به شرح ذیل است:
«از قرار برخی نقل ها در شبکه دو سیمای جمهوری اسلامی ایران، برنامه ای پخش شده است که گویا اهانت آمیز به گویش آذری و مردم غیور آذربایجان بوده است، اینک این حرکت نابجا را محکوم نموده، امید است مسئولین محترم همواره مراقبت نمایند تا این قبیل موارد ولو به طور ناآگانه و بی غرضانه هم بوده باشد، تکرار نگردد. از اینکه سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران اقدام مناسبی در عزل دست اندرکاران مربوطه نموده است سپاسگزاری می شود.»
بازتاب اتفاق در فضای مجازی و واکنش ها نسبت به آن
در همان دو روز اول متن های زیادی در شبکه های مجازی منتشر شد که به انتقاد از به سخره گرفتن و توهین به قومیت ها، لهجه ها و گویش های سراسر کشور پرداختند. بیانیه های عوامل «فیتیله» نیز بارها و بارها بازنشر می شود. از طرف دیگر مسئولان و نمایندگان مجلس نیز همچنان اتفاق را دنبال کرده و مصاحبه های زیادی در این راستا انجام شد.
اعتراض در شهرهای ترک زبان
همچنین بخشی از اعتراضات و انتقادات مردم به صورت حضوری در خیابان ها اتفاق افتاد و آنها با در دست داشتن پلاکاردهایی در خیابان های تبریز، ارومیه، اردیبل و دیگر مناطق اعتراض را اعلام کردند. اعتراض هایی که البته صورت تجمعات آرام برگزار شد اما رسانه ها و شبکه های خارجی خواستند با منعکس کردن تصاویر دروغین، این اعتراضات را متشنج نشان دهند.
دوشنبه ۱۸ آبان ماه
عذرخواهی رییس سازمان صداوسیما
و اما محمد سرافراز رییس سازمان صداوسیما در سخنان خود از یک سهل انگاری یاد کرد و گفت: با مدیران و عناصر دخیل در این مساله تأسف بار که موجب رنجش خاطر هموطنان عزیز آذری زبان شده است رفتار جدی و رسیدگی کامل می شود.
وی با اشاره به برکناری و توبیخ دو نفر از مدیران شبکه دو سیما و چند نفر از عناصر و عوامل تولید و نظارت این برنامه افزود: رسانه از خطای به وجود آمده پوزش می طلبد و در ایفای وظایف خود در تحکیم وحدت اقوام و انسجام ملی با همتی مضاعف تلاش خواهد کرد.
عذرخواهی پورمحمدی و صحبت درباره برنامه های زنده
همچنین علی اصغر پورمحمدی معاون سیمای رسانه ملی در برنامه خبری ساعت ۱۴ حضور یافت و در گفتگویی با مرتضی حیدری گوینده این بخش خبری بیان کرد: برنامه سازان تلویزیون حق توهین به هیچ کدام از اقوام و مردم ایران را ندارند، خصوصا اقوامی که خدمات ارزنده ای برای کشورمان داشته اند و جزو هویت ملی ایرانیان محسوب می شوند.
وی ادامه داد: برنامه فیتیله ای ها پس از این سهل انگاری تعطیل شد و قائم مقام پخش شبکه دو و کسانی که از روند پخش برنامه آگاهی داشته اند، توبیخ و از کار برکنار شده اند و احتمال اخراج آنها از سازمان صداوسیما هم وجود دارد.
پورمحمدی تصریح کرد: مدیر گروه کودک شبکه دو توبیخ شده و پرونده وی در کمیته تخلفات عنوان و احتمال برکناری او نیز مطرح شده است.
معاون سیما در پاسخ به این سوال که چه تمهیداتی برای تشدید نظارت ها بر برنامه های سیما اندیشیده اید، پاسخ داد: به دستور دکتر سرافراز، بسیاری از برنامه های سیما که قبلا زنده بودند، به دلیل همین مسائل تولیدی شده اند.
وی افزود: آیین نامه پخش و تولید در حال بازنگری است و با کمیته تخلفات هم جلساتی داشته ایم که با متخلفان رفتار جدی تری داشته باشند.
پورمحمدی در پایان سخنان خود ضمن عذرخواهی از مردم ایران به خاطر اتفاق روی داده در برنامه «فیتیله» گفت: از مردم ایران به خصوص آذری زبان‌ها، زنجانی‌ها، همدانی‌ها و کسانی که با زبان ترکی صحبت می کنند عذرخواهی می کنم.
سه شنبه ۱۹ آبان
عدرخواهی دوباره کارگردان «فیتیله»
محمد مسلمی کارگردان «فیتیله» در مقابل دوربین قرار گرفت و این بار سخنان خود را به صورت تصویری و شفاهی به مردم اعلام کرد. او یادآوری کرد که عموهای فیتیله ای خدمتگزار مردم هستند و مگر می توانند به مردمی که ۲۴ سال با آنها زندگی کرده اند، توهین کنند.
همچنین در خبری از روابط عمومی سازمان صداوسیما گفتگوی دیگری منتشر شد که در آن تهیه‌کننده «فیتیله» دوباره از مردم عذرخواهی کرد و گفت: حضور «فیتیله‌ای‌ها» در شهرهای مختلف و میان اقوام و طوایف مختلف گواه این ادعاست که همواره اقوام مختلف مورد احترام این برنامه بوده اند و هیچگاه در طول ۱۴ سال سابقه این برنامه توهینی به هیچکدام از اقوام نشده است.
علیرضا آقایی با اشاره به اینکه این سه بازیگر از اقوام مختلف (آذری، لری و گیلکی) بوده اند، افزود: هیچگاه کسانی که خود از اقوام مختلف هستند به خاستگاهی که به آن تعلق دارند توهین نکرده و نمی کنند.
وی گفت: این سه بازیگر و مجری برنامه کودک حدود ۲۴ سال است که در برنامه های مختلف تلویزیون برنامه اجرا کرده اند و نوع فعالیت آنها و ارتباطی که با مردم برقرار کرده اند نشان می دهد که هیچگاه قصد جسارت به قوم و لهجه ای را نداشته و ندارند و در برنامه های آموزشی خود با اجرای نمایش، ترکیبی از گویش و لهجه های مختلف را ارائه کرده اند.
تهیه کننده این برنامه افزود: با این حال اگر لازم باشد من بارها و بارها از مردم آذربایجان عذرخواهی می کنم و اگر هم سوء تفاهمی پیش آمده سهوی بوده است و هیچ عمد و غرضی در کار نبوده است.
محمد مسلمی کارگردان این برنامه نیز گفت: خود من آذری زبان هستم و افتخارم این است که متعلق به این خطه ام و گویش آذری داشته ام، چرا باید به مردمانی از جنس خودم توهین کنم و باعث رنجش آنان شوم اما با این حال خود من نیز از این مساله پیش آمده رنجیده خاطرم و از مردم آذربایجان عذرخواهی می کنم.
واکنش نماینده مردم اردبیل
در همین روز گفتگویی با منصور حقیقت پور نماینده مردم اردبیل توسط یکی از رسانه ها منتشر شد و وی با اشاره به شکایت از عوامل برنامه «فیتیله» بیان کرد: من با سرافراز رییس سازمان صداوسیما گفت وگو کردم و وی اظهار ناراحتی و پشیمانی کرد و عوامل خاطی را برکنار کرد ولی ما خواهان برخورد بیشتر با عوامل این برنامه هستیم از همین رو شکایت خود را به دادستان ارائه کردیم که با این افراد برخورد کنند. در این راستا گفتگوهایی با مسئولان وزارت اطلاعات انجام داده ایم تا وزارت اطلاعات نیز این موضوع را به جد بررسی کند.
واکنش صداوسیما به یک رسانه
در این روز روابط عمومی سازمان صداوسیما به خبر یکی از رسانه ها واکنش نشان داد. در این خبر آمده بود که یک مقام مسئول در وزارت کشور خبر داده است که شورای امنیت کشور از همان روز اول موضوع را دنبال و به سازمان صدا و سیما اعلام کرد تا سریعا در این زمینه تدبیری بیندیشد و از مردم عذرخواهی کند که این سازمان نیز اقدام لازم را انجام داد.
روابط عمومی سازمان صداوسیما در متنی که به عنوان تکذیبیه منتشر کرده، آورده است: «پیرو درج خبری در یک رسانه مبنی بر اینکه یک منبع آگاه در وزارت کشور خبر داد که شورای امنیت کشور درباره توهین برنامه فیتیله تذکر لازم را به صدا و سیما داده و خواسته است تا سریعا از مردم عذرخواهی کند، توضیحات زیر از روابط عمومی رسانه ملی برای تنویر افکار عمومی اعلام می‌شود. اول اینکه خبر مذکور که به نقل از یک منبع ناشناس انتشار یافته است و در آن ادعا شده که رسانه ملی پس از تذکر شورای امنیت کشور اقدام به عذرخواهی کرده است، بی اساس و کذب محض است و انتظار از رسانه مذکور این است که به اصول اخلاق حرفه ای پایبند بوده و از انتشار مطالب بی پایه اجتناب کند. باید یادآوری کرد که در موضوع برنامه «فیتیله» که موجبات رنجش خاطر هموطنان آذری پیش آمد، رسانه ملی از همان ابتدا بر مبنای اصل احترام به مخاطبان خود اقدام به ارائه توضیحات لازم و عذرخواهی از ملت شریف ایران و آذری‌های عزیز کرد و این اقدام صرفاً بر اساس تشخیص و تدبیر رسانه بوده است.
در بخش دیگری از اطلاعیه روابط عمومی سازمان صداوسیما آورده شده است: «همچنین با وجود اقدامات به موقع و فوری صدا و سیما در شفاف‌سازی موضوع و عذرخواهی از مردم و نیز اقدامات تنبیهی در خصوص مقصران، متاسفانه در برخی از استان‌ها، تعدادی اندک از مسئولان اجرایی به جای حفظ امنیت و دعوت مردم به آرامش، موجبات تحریک برخی از شهروندان را فراهم ساختند و این در حالی است که گروه‌های ضد انقلاب و شبکه‌های رسانه‌ای معاند با سوء استفاده از این فضا تلاش کردند اهداف شوم خود را در ایجاد تفرقه در جامعه محقق سازند که خوشبختانه با هوشیاری مردم ناکام ماندند.»
موج دیگری از پیام ها در فضای مجازی
در کنار کسانی که «فیتیله» و عوامل این برنامه را مورد انتقاد و حتی ناسزاهایی قرار دادند و بخش هایی از سریال های طنز سیما را که در نظرشان توهین بود به اشتراک می گذاشتند، موج دیگری به حمایت از فیتیله ای ها راه افتاد و عده ای هم اتفاقا با استفاده از همان آیتم ها و فیلم ها از مظلومیت فیتیله ای ها گفتند.
واکنش های هنرمندان
پرویز پرستویی
در بخشی از دل نوشته پرویز پرستویی که در صفحه مجازی خود قرار داده، آمده است: «ای عزیزانی که این مطلب رو می‌خونید، بنده یه ترکم و خیلی هم به ترک بودنم می‌نازم. این روزها اخبار فیتیله‌ها منو خیلی آزارم داد. از مدیران برکنار شده بگیرید تا عمو فیتیله‌هایی که بیست سال کودکان و بزرگسالان رو شاد کردن و آگاه، ولی این جفای بزرگ رو نمی‌تونم هضم کنم که سه یار و چند مدیر رو خانه‌نشین ببینم. عزیزان چرا به «هفت» سینمایی حمله نمی‌کنید که سینما رو این قدر سخیف کردند و کوچک که همیشه بیرق‌دار فرهنگ ایران بودند و افتخار آفرین در دنیا، شمارو به خدا سوگند در قضاوت عجول نباشید.»
بهنوش بختیاری
بهنوش بختیاری در قالب متنی به نمایندگی از فیتیله ای ها از اقوام ترک‌زبان عذرخواهی کرد و با اشاره به فعالیت‌های چندین ساله فیتیله‌ای‌ها نوشت: «خواستم همینجا به نمایندگی از همکارانم در «فیتیله» و «گل وبلبل» از هموطنان ترک زبان که غیرت و شرفشون زبان زد است عذرخواهی کنم و ازتون بخوام که با بخشش خود آرامش رو به خودتون وکشور برگردونید. چهارده ساله که خیلی خیلی به عشق مردم زحمت کشیدند... من حتم دارم که برنامشون بی غرض بوده... بخصوص که جناب مسلمی خودشونم آذری هستن....طلب بخشش...»
او در ادامه با اشاره به موضوع ممنوع‌التصویری و ممنوع‌الکاری و مهاجرت هنرمندان از کشور این متن را ادامه داده است: «از صدا وسیما خواهش می‌کنم با طمانینه و صبر در این موارد تصمیم بگیرد... ممنوع الکاری و ممنوع التصویری یعنی زحمت سه تا آدم به واقع نجیب و شریف رو در بیست و چهار سال کار شرافتمندانه ندیدن. یعنی هیچی به هیچی... یعنی دلزده شدن آدم های این حرفه و خدای نکرده پناه بردن به اونور آب‌ها به تصور اون که اونجا شاید قدر زحماتشون رو بدونن... که سرابی بیش نیس... ولی آدمیزاد وقتی بی حرمتی ببینه ممکنه هر راهی رو بره...»
حسین پاکدل
حسین پاکدل نیز در متنی آورده است: «فعالیت هنرى، هر لحظه اش همراه با ریسک و اتفاقات غیر قابل پیش بینى است، به ویژه در گستره رسانه. به همین دلیل و صدها دلیل دیگر کار هنرى نیازمند مراقبت و حمایت است. بالاخره یکبار براى همیشه باید تکلیف این مسئله روشن شود که هنرمندى که با صداقت خلق اثر مى کند اگر دچار خطا یا لغزش غیر عمدى شد کجا و چه کس حقوق او را به رسمیت مى شناسد و تحت حمایت قرار مى دهد؛ یا لااقل به اندازه اشتباه صورت گرفته بازخواست مى شود؛ در این گونه مواقع لازم است مدیران بالادستى حسب وظیفه، بحرانى اگر پیش آمد با درایت مدیریت کنند، نه این که با فرافکنى صورت مسئله را پاک کنند. به همین دلیل است که رسانه ملى و به تبع آن هنرمندان عرصه هاى مختلف دائم در معرض خطر از دست دادن اعتبار و آبرو و حیثیت خود هستند و هیچ پشت و پناهى ندارد.»
چهارشنبه ۲۰ آبان
اطلاعیه فوری فیتیله ای ها
بعد از تشکیل کمپین های مختلف در فضای مجازی، عده ای از راهپیمایی برای حمایت از فیتیله ای ها سخن گفتند.
عوامل برنامه «فیتیله» متنی را با عنوان اطلاعیه فوری صادر کردند و خواستار لغو هرگونه راهپیمایی در این راستا شدند که در زیر می خوانید:
«دوستان و همراهان گرامی،
خبری مبنی بر راهپیمایی هایی در حمایت از فیتیله منتشر شده است. فیتیله ضمن تقدیر و تشکر از حمایت و حسن نظر همه عزیزان تقاضا دارد در این امر شرکت نکنید.
کشور ما امروز بیش از هر زمان دیگری به آرامش نیاز دارد. فیتیله همواره تلاش کرده است پیرو قانون و مروج قانون مداری باشد. همه فیتیله ای های عزیز نیز اینگونه اند.
برای ابراز دیدگاهتان مراجع قانونی وجود دارد مانند شماره های تماس روابط عمومی سازمان صدا و سیما و مراجع دیگر...
به هوش باشید و صبوری کنید.»
اعلام سیاست سازمان صداوسیما در برابر تخلفات
در همین روز علی اصغر پورمحمدی در پشت صحنه سریال «پشت بام تهران» در واکنش به سوال ها از وضعیت پرونده سیدعلی ضیا و فیتیله ای ها عنوان کرد که این پرونده ها به کمیته های مجریان و تخلفات صداوسیما ارجاع داده شده است و وضعیت آنها در حال بررسی است.
وی همچنین از سخت گیری های بیشتر در برابر تخلفات به عنوان سیاست گذاری جدید سازمان خبر داد.
واکنش نماینده ولی فقیه در اردبیل به ادامه اعتراض ها به یک برنامه
آیت‌الله سیدحسن عاملی، نماینده ولی‌فقیه در اردبیل ادامه بلوا بر سر خطای عوامل برنامه فیتیله را تحریک دشمن دانست و مردم را از این کار برحذر کرد.
آیت‌الله عاملی، رفتار فروتنانه مسئولان رسانه ملی در مقابل این اهانت را بجا و شایسته دانست و گفت: رسانه ملی اقدام شایسته‌ای در این‌خصوص انجام داد. بنابراین، ادامه ناآرامی و اعتراضات باعث خدشه‌دار شدن وحدت ملی و زمینه سوءاستفاده دشمنان را فراهم می‌آورد.
پنجشنبه ۲۱ آبان
راه اندازی کمپین «با من شوخی کنید» توسط محراب قاسم خانی
محراب قاسم خانی در صفحه مجازی خود با اشاره به آذری بودنش، ویژگی های شخصیتی و جسمانی اش را برشمرد و از مردم خواست تا با او شوخی کنند.
وی در متن خود یادآور شد که انسان ها می توانند فارغ از تفاوت ها یکدیگر را دوست داشته باشند و از مردم خواست موارد قابل شوخی خود را بنویسند و با هشتگ به کمپین «با من شوخی کنید» بپیوندند
در چند روز گذشته این کمپین توانسته اعضایی را هم به خود جذب کند.
انتشار پست هایی در حمایت و یا در انتقاد از فیتیله ای ها همچنان ادامه دارد و بعضی هم این اقدام را توسط نام هایی مشهور و هنرمندان سرشناس مردم انجام می دهند. از جمله نامه ای که در شببکه های مجازی به نقل از مهران مدیری نشر داده می شود و از اساس هیچ نسبتی با وی ندارد.
شنبه ۲۳ آبان
تکذیب حذف لهجه ها از سازمان صداوسیما
از جمله پیام های دیگری که بدون سند و مدرکی معتبر در فضای مجازی می چرخید این بود که گفته شده است علی اصغر پورمحمدی معاون سیمای رسانه ملی به مدیران شبکه ها دستور داده است تا از هر گونه لهجه و گویش در آیتم ها و برنامه ها استفاده نکنند.
با این حال داوود نعمتی انارکی در گفتگویی با خبرنگار مهر این سخن را تکذیب کرد و یادآور شد که چنین بخشنامه ای با چنین موضوعی صادر نشده است.
تشکیل جلسه شورای نظارت بر سازمان صداوسیما
در جلسه شماره ۴۰۶ شورای نظارت بر سازمان صداوسیما مقرر شد تا برای جلوگیری از تکرار موارد مشابه آنچه در برنامه «فیتیله» گذشت معاون سیما و رییس مرکز نظارت سازمان در جلسه آینده این شورا احضار شوند.
یکشنبه ۲۴ آبان
بیانیه ۲۸ ترک زبان مجلس شورای اسلامی
۲۸ ترک زبان مجلس شورای اسلامی امروز صبح درخصوص برنامه «فیتیله» بیانیه ای صادر کردند.
در بخشی از این بیانیه آمده است: «ما نمایندگان مردم شریف و غیرتمند مناطق ترک زبان ایران اسلامی و به ویژه آذربایجان سر افراز ضمن ابراز انزجار شدید از گفتار و رفتار وقیحانه و موهن عده ای از عناصر جاهل و قاصر در برنامه فیتیله ها در روز جمعه ۱۳۹۴/۸/۱۵ در شبکه دو سیما جمهوری اسلامی ایران؛ این حرکت بسیار زشت را محکوم نموده و خواستار برخورد جدی و قاطع مراجع امنیتی و قضایی نظام جمهوری اسلامی ایران با مدیران، کارشناسان و مجریان این برنامه از مرحله تولید فیلمنامه، مدیریت تولید و کارگردانی، مسئولین ناظر و شورای پخش و عوامل بازیگری می باشیم.
تاریخ ایران اسلامی گواه صادقی است که مردم ترک زبان آذربایجان و سایر نواحی ایران از آغاز شکل گیری دولت و ملت در ایران همواره با حماسه آفرینی و نثار هستی و جانشان در دفاع از استقلال و آزادی ایران عزیز کارنامه درخشانی آفریده اند.»
در پایان این بیانیه آورده شده است: «ما نمایندگان آذری زبان مجلس شورای اسلامی ملت خود را مستحق تحقیر ندانسته بلکه ملتی می دانیم که دین خود را در حفظ سرزمین و اعتقادات به شایستگی وجه ادا کرده و در مقابل ملت بزرگ ایران روسفید بوده و همواره نیز نقش تاریخ ساز خود را انجام خواهیم داد. لذا برخورد قانونی با متجاوزین به حریم هویتی اقوام موجب دلگرمی تمام اقوام ایران اسلامی بوده و اقدام بازدارندگی بر علیه نفوذیان فرهنگی قلمداد خواهد شد.»
جمعه ۱۵ آبان ماه این برنامه روی آنتن رفت و یکی از آیتم های نمایشی آن موجب رنجش خاطر مردم ترک زبان کشور شد. این آیتم نمایشی به گونه ای سطحی قصد طنزپردازی را داشت و همین موجب حاشیه ها و واکنش های بسیاری در این یک هفته شد، واکنش هایی که از تریبون های رسمی امام جمعه شهرهای مناطق ترک نشین کشور و نمایندگان مجلس گرفته تا شبکه های مجازی و حتی اطلاعیه های پی در پی سازمان صداوسیما را شامل می شد.
این اتفاق همه مردم را به نوعی درگیر کرد و حتی باعث شد بخشی از مردم به راهپیمایی بروند اما درنهایت اعتراضات خیابانی به مصاحبه ها و جنجال های رسانه ای رسید. واکنش ها تا جایی بود که محمد سرافراز رییس سازمان صداوسیما از این اتفاق اظهار تاسف و از هموطنان ترک زبان عذرخواهی کرد.
این واکنش ها همچنان ادامه دارد و صبح امروز نیز ۲۸ نماینده ترک زبان مجلس شورای اسلامی در همین رابطه بیانیه ای صادر کردند. در زیر گزارشی را از روند اتفاقات و واکنش هایی را که در این یک هفته رخ داد، می خوانید. اگرچه واکنش ها توسط طیف بیشتری از افراد بود اما تلاش شد تا بعضی از مهمترین این واکنش ها انتخاب شوند.
آنچه در زیر می خوانید روایتی از یک اتفاق است. اتفاقی که بازتاب ها و واکنش های مختلفی را در طول یک هفته در پی داشته است.
جمعه ۱۵ آبان
روز جمعه ۱۵ آبان ماه آیتمی از برنامه «فیتیله» شبکه دو پخش شد که موجبات رنجش مخاطبان به ویژه ترک زبانان را فراهم آورد. در این آیتم طنز دو تن از عوامل برنامه که به زبان ترکی صحبت می‌کنند از شرایط خود در هتل اظهار نارضایتی دارند و می خواهند هتل را ترک کنند. اتفاقات و شوخی هایی که در ادامه این داستان به تصویر کشیده می شود رنجش و ناراحتی هموطنان آذری زبان را در پی داشت و البته مخاطبان به طور عام نیز این شوخی را مناسب ندانسته و در کنار نادرست دانستن توهین به قومیت ها این شوخی را توهین به مقام انسانی دانستند.
شنبه ۱۶ آبان
واکنش نماینده مجلس به برنامه «فیتیله»
واکنش اول که از طرف یکی از نمایندگان مجلس بازتاب های فراوانی پیدا کرد متعلق به کمال الدین پیرموذن نماینده مردم اردبیل و چند شهر و استان دیگر ترک زبان است که در صفحه مجازی خود نوشت: «بدین وسیله توهین آشکار رسانه ملی اقتدارگران خودحق پندار خودپسند در برنامه دیروز فیتیله به ترک زبان‌های مکرم را محکوم می‌کنم و به‌عنوان نماینده آذری زبان کشور بزرگ ایران اسلامی اشعار می‌دارم تا تحقیق و تفحص از صداوسیما و ارجاع پرونده به قوه قضائیه با همکاری دوستان این توهین علنی نابخردان را پیگیری خواهم کرد.»
پاسخ تهیه‌کننده «فیتیله» به آنچه اتفاق افتاد
علیرضا آقایی صبح همان روز بیانیه ای را تنظیم و نکاتی را ضمن آن بیان کرد:
«در تاریخ ۱۵ آبان ۹۴ در برنامه «فیتیله» نمایشی پخش شد که باعث آزرده خاطر شدن عده ای از عزیزان مخاطب شد در این باره نکات زیر را به استحضار می رساند:
۱- سابقه فعالیت گروه «فیتیله» گواه این ادعا است که اقوام و طوایف ایران همواره مورد احترام بوده و این گروه هیچگاه به خود اجازه نمی دهد به ایشان توهین یا جسارتی روا نماید.
۲- اصالت بازیگران اصلی این برنامه از اقوام اصیل ایران همچون آذری، گیلک و لر بوده و هیچگاه به خاستگاهی که از آن بر آمده اند توهین نمی کنند.
۳- مفهوم نمایش مورد اشاره در زمینه آموزش استفاده مسواک بوده و مانند نمایش های دیگر ترکیبی فانتزی از گویش و لهجه های مختلف در فضای نمایش استفاده شده است و این به معنای جسارت به قوم و یا لهجه خاصی نیست.
در آخر این گروه صمیمانه از سوء تفاهم پیش آمده از همه بینندگان با ارزش برنامه فیتیله عذرخواهی کرده و بار دیگر تاکید می کند بقای برنامه فیتیله و هر برنامه تلویزیونی دیگر متکی به نگاه پر مهر بینندگان آن برنامه می باشد و رضایت قلبی ایشان آرزو همیشگی این برنامه است.»
محمد مسلمی کارگردان «فیتیله»
محمد مسلمی که آذری زبان است و کارگردانی این برنامه طنز را بر عهده دارد و در آیتم پخش شده نیز حضور داشت بعد از این اتفاق یادداشتی را به طور جداگانه تنظیم و خطاب به مردم منتشر کرد که در فضای مجازی دست به دست چرخید و در آن آمده است: «سلام بر تمام ملت ایران. امروز؛ روز تلخی بر ما گذشت. گفتیم مانند همیشه با شما حرف بزنیم با شما که بیست و چهار سال هم صحبت و همدل بودیم. دل های ما آنقدر بهم نزدیک بود که شما بیست و چهار سال ما را در جمع خود پذیرفتید.
همیشه از دوستی و اتحاد گفتیم. محبت بی چشم داشت شعارمان بود و لبخند را بر روی لبان کودکانتان نشاندیم. همیشه از ترک و لر و گیلکی در نمایش هایمان نماینده داشتیم از آن رو که ایران را با همه قومیت هایش زیبا می دانیم.
مگر می شود و می توانیم به توهین و تحقیر فکر کنیم؟ مگر می توانیم به آزار هم میهنان مان بیاندیشیم. به عنوان کارگردان «فیتیله» افتخار کرده و می کنم که فرزند ایران و آذربایجانم. مگر می شود که عموهایی که بیست و چهار سال با شما زندگی کرده اند در مقام توهین به ملت غیور آذربایجان نمایشی را اجرا کنند. ما خدمتگزار شماییم امید ما شمایید. نمی گوییم در این چند سال اشتباه نکرده ایم اما می دانید و می دانیم که گل بی‌عیب فقط خداست.»
یکشنبه ۱۷ آبان
واکنش رسانه ملی به خطای فیتیله ای ها
سازمان صداوسیما شبانه اولین اطلاعیه خود را صادر کرد و در آن ضمن ابراز احترام این سازمان به قومیت ها و اقلیت ها در بخشی از اطلاعیه خود آورد: «متاسفانه روز جمعه ۱۵ آبان ماه، در یکی از بخش های برنامه «فیتیله» که از جمله برنامه‌های ویژه کودکان و نوجوانان در شبکه دو سیماست، به سبب اشتباه، بی‌دقتی و فقدان نظارت درست عوامل برنامه ساز و ناظر برنامه، دیالوگ‌هایی به زبان آذری بیان می شود که باعث تمسخر و در نتیجه رنجش خاطر و ناراحتی هموطنان غیور و عزیز آذری زبان شده و شکایاتی را موجب می شود.
در این خصوص، رسانه ملی با وجود سهوی بودن این مساله، وظیفه خود میداند ضمن عذرخواهی از هموطنان و خصوصا آذری زبانان عزیز و به دور از هر گونه توجیه رسانه‌ای، برای رفع کوچک‌ترین ابهام و بدبینی هموطنان عزیز آذری زبان کشورمان برای فرزندان پرتلاش و خدمتگزارشان در صداوسیما، موارد و تصمیمات متخذه را به اطلاع این عزیزان و همه مخاطبان رسانه ملی برساند»
از جمله تصمیمات مشخص سازمان در این اطلاعیه توقف پخش برنامه «فیتیله» تا رسیدن به نتیجه نهایی و همچنین توبیخ و برکناری مدیران مربوطه بود و بیان شد که در این زمینه مدیر پخش و مدیر گروه کودک شبکه دو به دلیل سهل انگاری و جانشین مدیر پخش که مسئول نهایی نظارت برنامه هاست نیز توبیخ و از مسئولیت برکنار می شوند.
دو توبیخ و یک برکناری در شبکه دو سیما
در همین روز و با فاصله ای اندک محمدرضا جعفری جلوه مدیر شبکه دو سیما طی نامه های جداگانه ای مدیر گروه کودک و نوجوان و مدیر پخش این شبکه را توبیخ و جانشین مدیر پخش و مسئول نظارت نهایی برنامه های شبکه را از مسئولیت خود برکنار کرد.
در نامه جعفری جلوه به این مدیران آمده است: «عرصه نظارت و پخش برنامه‌ها در صداوسیما، عرصه خطیر لحظه‌ها و دریغ‌هاست که گاه یک سهل‌انگاری و لغزش موجب خساراتی است جبران ناپذیر، مصداق این امر آنچه که در بازبینی و پخش برنامه فیتیله‌ای‌ها در روز جمعه ۱۵ آبان‌ماه جاری حاوی اهانت نسبت به یکی از عزیزترین اقوام غیور این سرزمین یعنی آذری ها رخ داد و علیرغم توجه بازبین اولیه این برنامه و اشاره درست ایشان به اشکالات برنامه، به سبب فقدان تشخیص و اغماض بلاوجه شما به آزردگی گروهی از مردم عزیز بدل شد. لذا ضمن تذکر جدی و توبیخ کتبی، از مسئولیت و ایفای نقش در این عرصه برکنار می‌شوید»
واکنش امام جمعه تبریز به توهین «فیتیله»
آیت الله محسن مجتهدشبستری نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز در پیامی اقدام برنامه پخش شده از شبکه دو سیما را محکوم کرد و خواستار پیگیری این مساله در مراجع قانونی شد.
متن پیام آیت الله محسن مجتهدشبستری در این باره که روز یکشنبه منتشر شد، به شرح ذیل است:
«از قرار برخی نقل ها در شبکه دو سیمای جمهوری اسلامی ایران، برنامه ای پخش شده است که گویا اهانت آمیز به گویش آذری و مردم غیور آذربایجان بوده است، اینک این حرکت نابجا را محکوم نموده، امید است مسئولین محترم همواره مراقبت نمایند تا این قبیل موارد ولو به طور ناآگانه و بی غرضانه هم بوده باشد، تکرار نگردد. از اینکه سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران اقدام مناسبی در عزل دست اندرکاران مربوطه نموده است سپاسگزاری می شود.»
بازتاب اتفاق در فضای مجازی و واکنش ها نسبت به آن
در همان دو روز اول متن های زیادی در شبکه های مجازی منتشر شد که به انتقاد از به سخره گرفتن و توهین به قومیت ها، لهجه ها و گویش های سراسر کشور پرداختند. بیانیه های عوامل «فیتیله» نیز بارها و بارها بازنشر می شود. از طرف دیگر مسئولان و نمایندگان مجلس نیز همچنان اتفاق را دنبال کرده و مصاحبه های زیادی در این راستا انجام شد.
اعتراض در شهرهای ترک زبان
همچنین بخشی از اعتراضات و انتقادات مردم به صورت حضوری در خیابان ها اتفاق افتاد و آنها با در دست داشتن پلاکاردهایی در خیابان های تبریز، ارومیه، اردیبل و دیگر مناطق اعتراض را اعلام کردند. اعتراض هایی که البته صورت تجمعات آرام برگزار شد اما رسانه ها و شبکه های خارجی خواستند با منعکس کردن تصاویر دروغین، این اعتراضات را متشنج نشان دهند.
دوشنبه ۱۸ آبان ماه
عذرخواهی رییس سازمان صداوسیما
و اما محمد سرافراز رییس سازمان صداوسیما در سخنان خود از یک سهل انگاری یاد کرد و گفت: با مدیران و عناصر دخیل در این مساله تأسف بار که موجب رنجش خاطر هموطنان عزیز آذری زبان شده است رفتار جدی و رسیدگی کامل می شود.
وی با اشاره به برکناری و توبیخ دو نفر از مدیران شبکه دو سیما و چند نفر از عناصر و عوامل تولید و نظارت این برنامه افزود: رسانه از خطای به وجود آمده پوزش می طلبد و در ایفای وظایف خود در تحکیم وحدت اقوام و انسجام ملی با همتی مضاعف تلاش خواهد کرد.
عذرخواهی پورمحمدی و صحبت درباره برنامه های زنده
همچنین علی اصغر پورمحمدی معاون سیمای رسانه ملی در برنامه خبری ساعت ۱۴ حضور یافت و در گفتگویی با مرتضی حیدری گوینده این بخش خبری بیان کرد: برنامه سازان تلویزیون حق توهین به هیچ کدام از اقوام و مردم ایران را ندارند، خصوصا اقوامی که خدمات ارزنده ای برای کشورمان داشته اند و جزو هویت ملی ایرانیان محسوب می شوند.
وی ادامه داد: برنامه فیتیله ای ها پس از این سهل انگاری تعطیل شد و قائم مقام پخش شبکه دو و کسانی که از روند پخش برنامه آگاهی داشته اند، توبیخ و از کار برکنار شده اند و احتمال اخراج آنها از سازمان صداوسیما هم وجود دارد.
پورمحمدی تصریح کرد: مدیر گروه کودک شبکه دو توبیخ شده و پرونده وی در کمیته تخلفات عنوان و احتمال برکناری او نیز مطرح شده است.
معاون سیما در پاسخ به این سوال که چه تمهیداتی برای تشدید نظارت ها بر برنامه های سیما اندیشیده اید، پاسخ داد: به دستور دکتر سرافراز، بسیاری از برنامه های سیما که قبلا زنده بودند، به دلیل همین مسائل تولیدی شده اند.
وی افزود: آیین نامه پخش و تولید در حال بازنگری است و با کمیته تخلفات هم جلساتی داشته ایم که با متخلفان رفتار جدی تری داشته باشند.
پورمحمدی در پایان سخنان خود ضمن عذرخواهی از مردم ایران به خاطر اتفاق روی داده در برنامه «فیتیله» گفت: از مردم ایران به خصوص آذری زبان‌ها، زنجانی‌ها، همدانی‌ها و کسانی که با زبان ترکی صحبت می کنند عذرخواهی می کنم.
سه شنبه ۱۹ آبان
عدرخواهی دوباره کارگردان «فیتیله»
محمد مسلمی کارگردان «فیتیله» در مقابل دوربین قرار گرفت و این بار سخنان خود را به صورت تصویری و شفاهی به مردم اعلام کرد. او یادآوری کرد که عموهای فیتیله ای خدمتگزار مردم هستند و مگر می توانند به مردمی که ۲۴ سال با آنها زندگی کرده اند، توهین کنند.
همچنین در خبری از روابط عمومی سازمان صداوسیما گفتگوی دیگری منتشر شد که در آن تهیه‌کننده «فیتیله» دوباره از مردم عذرخواهی کرد و گفت: حضور «فیتیله‌ای‌ها» در شهرهای مختلف و میان اقوام و طوایف مختلف گواه این ادعاست که همواره اقوام مختلف مورد احترام این برنامه بوده اند و هیچگاه در طول ۱۴ سال سابقه این برنامه توهینی به هیچکدام از اقوام نشده است.
علیرضا آقایی با اشاره به اینکه این سه بازیگر از اقوام مختلف (آذری، لری و گیلکی) بوده اند، افزود: هیچگاه کسانی که خود از اقوام مختلف هستند به خاستگاهی که به آن تعلق دارند توهین نکرده و نمی کنند.
وی گفت: این سه بازیگر و مجری برنامه کودک حدود ۲۴ سال است که در برنامه های مختلف تلویزیون برنامه اجرا کرده اند و نوع فعالیت آنها و ارتباطی که با مردم برقرار کرده اند نشان می دهد که هیچگاه قصد جسارت به قوم و لهجه ای را نداشته و ندارند و در برنامه های آموزشی خود با اجرای نمایش، ترکیبی از گویش و لهجه های مختلف را ارائه کرده اند.
تهیه کننده این برنامه افزود: با این حال اگر لازم باشد من بارها و بارها از مردم آذربایجان عذرخواهی می کنم و اگر هم سوء تفاهمی پیش آمده سهوی بوده است و هیچ عمد و غرضی در کار نبوده است.
محمد مسلمی کارگردان این برنامه نیز گفت: خود من آذری زبان هستم و افتخارم این است که متعلق به این خطه ام و گویش آذری داشته ام، چرا باید به مردمانی از جنس خودم توهین کنم و باعث رنجش آنان شوم اما با این حال خود من نیز از این مساله پیش آمده رنجیده خاطرم و از مردم آذربایجان عذرخواهی می کنم.
واکنش نماینده مردم اردبیل
در همین روز گفتگویی با منصور حقیقت پور نماینده مردم اردبیل توسط یکی از رسانه ها منتشر شد و وی با اشاره به شکایت از عوامل برنامه «فیتیله» بیان کرد: من با سرافراز رییس سازمان صداوسیما گفت وگو کردم و وی اظهار ناراحتی و پشیمانی کرد و عوامل خاطی را برکنار کرد ولی ما خواهان برخورد بیشتر با عوامل این برنامه هستیم از همین رو شکایت خود را به دادستان ارائه کردیم که با این افراد برخورد کنند. در این راستا گفتگوهایی با مسئولان وزارت اطلاعات انجام داده ایم تا وزارت اطلاعات نیز این موضوع را به جد بررسی کند.
واکنش صداوسیما به یک رسانه
در این روز روابط عمومی سازمان صداوسیما به خبر یکی از رسانه ها واکنش نشان داد. در این خبر آمده بود که یک مقام مسئول در وزارت کشور خبر داده است که شورای امنیت کشور از همان روز اول موضوع را دنبال و به سازمان صدا و سیما اعلام کرد تا سریعا در این زمینه تدبیری بیندیشد و از مردم عذرخواهی کند که این سازمان نیز اقدام لازم را انجام داد.
روابط عمومی سازمان صداوسیما در متنی که به عنوان تکذیبیه منتشر کرده، آورده است: «پیرو درج خبری در یک رسانه مبنی بر اینکه یک منبع آگاه در وزارت کشور خبر داد که شورای امنیت کشور درباره توهین برنامه فیتیله تذکر لازم را به صدا و سیما داده و خواسته است تا سریعا از مردم عذرخواهی کند، توضیحات زیر از روابط عمومی رسانه ملی برای تنویر افکار عمومی اعلام می‌شود. اول اینکه خبر مذکور که به نقل از یک منبع ناشناس انتشار یافته است و در آن ادعا شده که رسانه ملی پس از تذکر شورای امنیت کشور اقدام به عذرخواهی کرده است، بی اساس و کذب محض است و انتظار از رسانه مذکور این است که به اصول اخلاق حرفه ای پایبند بوده و از انتشار مطالب بی پایه اجتناب کند. باید یادآوری کرد که در موضوع برنامه «فیتیله» که موجبات رنجش خاطر هموطنان آذری پیش آمد، رسانه ملی از همان ابتدا بر مبنای اصل احترام به مخاطبان خود اقدام به ارائه توضیحات لازم و عذرخواهی از ملت شریف ایران و آذری‌های عزیز کرد و این اقدام صرفاً بر اساس تشخیص و تدبیر رسانه بوده است.
در بخش دیگری از اطلاعیه روابط عمومی سازمان صداوسیما آورده شده است: «همچنین با وجود اقدامات به موقع و فوری صدا و سیما در شفاف‌سازی موضوع و عذرخواهی از مردم و نیز اقدامات تنبیهی در خصوص مقصران، متاسفانه در برخی از استان‌ها، تعدادی اندک از مسئولان اجرایی به جای حفظ امنیت و دعوت مردم به آرامش، موجبات تحریک برخی از شهروندان را فراهم ساختند و این در حالی است که گروه‌های ضد انقلاب و شبکه‌های رسانه‌ای معاند با سوء استفاده از این فضا تلاش کردند اهداف شوم خود را در ایجاد تفرقه در جامعه محقق سازند که خوشبختانه با هوشیاری مردم ناکام ماندند.»
موج دیگری از پیام ها در فضای مجازی
در کنار کسانی که «فیتیله» و عوامل این برنامه را مورد انتقاد و حتی ناسزاهایی قرار دادند و بخش هایی از سریال های طنز سیما را که در نظرشان توهین بود به اشتراک می گذاشتند، موج دیگری به حمایت از فیتیله ای ها راه افتاد و عده ای هم اتفاقا با استفاده از همان آیتم ها و فیلم ها از مظلومیت فیتیله ای ها گفتند.
واکنش های هنرمندان
پرویز پرستویی
در بخشی از دل نوشته پرویز پرستویی که در صفحه مجازی خود قرار داده، آمده است: «ای عزیزانی که این مطلب رو می‌خونید، بنده یه ترکم و خیلی هم به ترک بودنم می‌نازم. این روزها اخبار فیتیله‌ها منو خیلی آزارم داد. از مدیران برکنار شده بگیرید تا عمو فیتیله‌هایی که بیست سال کودکان و بزرگسالان رو شاد کردن و آگاه، ولی این جفای بزرگ رو نمی‌تونم هضم کنم که سه یار و چند مدیر رو خانه‌نشین ببینم. عزیزان چرا به «هفت» سینمایی حمله نمی‌کنید که سینما رو این قدر سخیف کردند و کوچک که همیشه بیرق‌دار فرهنگ ایران بودند و افتخار آفرین در دنیا، شمارو به خدا سوگند در قضاوت عجول نباشید.»
بهنوش بختیاری
بهنوش بختیاری در قالب متنی به نمایندگی از فیتیله ای ها از اقوام ترک‌زبان عذرخواهی کرد و با اشاره به فعالیت‌های چندین ساله فیتیله‌ای‌ها نوشت: «خواستم همینجا به نمایندگی از همکارانم در «فیتیله» و «گل وبلبل» از هموطنان ترک زبان که غیرت و شرفشون زبان زد است عذرخواهی کنم و ازتون بخوام که با بخشش خود آرامش رو به خودتون وکشور برگردونید. چهارده ساله که خیلی خیلی به عشق مردم زحمت کشیدند... من حتم دارم که برنامشون بی غرض بوده... بخصوص که جناب مسلمی خودشونم آذری هستن....طلب بخشش...»
او در ادامه با اشاره به موضوع ممنوع‌التصویری و ممنوع‌الکاری و مهاجرت هنرمندان از کشور این متن را ادامه داده است: «از صدا وسیما خواهش می‌کنم با طمانینه و صبر در این موارد تصمیم بگیرد... ممنوع الکاری و ممنوع التصویری یعنی زحمت سه تا آدم به واقع نجیب و شریف رو در بیست و چهار سال کار شرافتمندانه ندیدن. یعنی هیچی به هیچی... یعنی دلزده شدن آدم های این حرفه و خدای نکرده پناه بردن به اونور آب‌ها به تصور اون که اونجا شاید قدر زحماتشون رو بدونن... که سرابی بیش نیس... ولی آدمیزاد وقتی بی حرمتی ببینه ممکنه هر راهی رو بره...»
حسین پاکدل
حسین پاکدل نیز در متنی آورده است: «فعالیت هنرى، هر لحظه اش همراه با ریسک و اتفاقات غیر قابل پیش بینى است، به ویژه در گستره رسانه. به همین دلیل و صدها دلیل دیگر کار هنرى نیازمند مراقبت و حمایت است. بالاخره یکبار براى همیشه باید تکلیف این مسئله روشن شود که هنرمندى که با صداقت خلق اثر مى کند اگر دچار خطا یا لغزش غیر عمدى شد کجا و چه کس حقوق او را به رسمیت مى شناسد و تحت حمایت قرار مى دهد؛ یا لااقل به اندازه اشتباه صورت گرفته بازخواست مى شود؛ در این گونه مواقع لازم است مدیران بالادستى حسب وظیفه، بحرانى اگر پیش آمد با درایت مدیریت کنند، نه این که با فرافکنى صورت مسئله را پاک کنند. به همین دلیل است که رسانه ملى و به تبع آن هنرمندان عرصه هاى مختلف دائم در معرض خطر از دست دادن اعتبار و آبرو و حیثیت خود هستند و هیچ پشت و پناهى ندارد.»
چهارشنبه ۲۰ آبان
اطلاعیه فوری فیتیله ای ها
بعد از تشکیل کمپین های مختلف در فضای مجازی، عده ای از راهپیمایی برای حمایت از فیتیله ای ها سخن گفتند.
عوامل برنامه «فیتیله» متنی را با عنوان اطلاعیه فوری صادر کردند و خواستار لغو هرگونه راهپیمایی در این راستا شدند که در زیر می خوانید:
«دوستان و همراهان گرامی،
خبری مبنی بر راهپیمایی هایی در حمایت از فیتیله منتشر شده است. فیتیله ضمن تقدیر و تشکر از حمایت و حسن نظر همه عزیزان تقاضا دارد در این امر شرکت نکنید.
کشور ما امروز بیش از هر زمان دیگری به آرامش نیاز دارد. فیتیله همواره تلاش کرده است پیرو قانون و مروج قانون مداری باشد. همه فیتیله ای های عزیز نیز اینگونه اند.
برای ابراز دیدگاهتان مراجع قانونی وجود دارد مانند شماره های تماس روابط عمومی سازمان صدا و سیما و مراجع دیگر...
به هوش باشید و صبوری کنید.»
اعلام سیاست سازمان صداوسیما در برابر تخلفات
در همین روز علی اصغر پورمحمدی در پشت صحنه سریال «پشت بام تهران» در واکنش به سوال ها از وضعیت پرونده سیدعلی ضیا و فیتیله ای ها عنوان کرد که این پرونده ها به کمیته های مجریان و تخلفات صداوسیما ارجاع داده شده است و وضعیت آنها در حال بررسی است.
وی همچنین از سخت گیری های بیشتر در برابر تخلفات به عنوان سیاست گذاری جدید سازمان خبر داد.
واکنش نماینده ولی فقیه در اردبیل به ادامه اعتراض ها به یک برنامه
آیت‌الله سیدحسن عاملی، نماینده ولی‌فقیه در اردبیل ادامه بلوا بر سر خطای عوامل برنامه فیتیله را تحریک دشمن دانست و مردم را از این کار برحذر کرد.
آیت‌الله عاملی، رفتار فروتنانه مسئولان رسانه ملی در مقابل این اهانت را بجا و شایسته دانست و گفت: رسانه ملی اقدام شایسته‌ای در این‌خصوص انجام داد. بنابراین، ادامه ناآرامی و اعتراضات باعث خدشه‌دار شدن وحدت ملی و زمینه سوءاستفاده دشمنان را فراهم می‌آورد.
پنجشنبه ۲۱ آبان
راه اندازی کمپین «با من شوخی کنید» توسط محراب قاسم خانی
محراب قاسم خانی در صفحه مجازی خود با اشاره به آذری بودنش، ویژگی های شخصیتی و جسمانی اش را برشمرد و از مردم خواست تا با او شوخی کنند.
وی در متن خود یادآور شد که انسان ها می توانند فارغ از تفاوت ها یکدیگر را دوست داشته باشند و از مردم خواست موارد قابل شوخی خود را بنویسند و با هشتگ به کمپین «با من شوخی کنید» بپیوندند
در چند روز گذشته این کمپین توانسته اعضایی را هم به خود جذب کند.
انتشار پست هایی در حمایت و یا در انتقاد از فیتیله ای ها همچنان ادامه دارد و بعضی هم این اقدام را توسط نام هایی مشهور و هنرمندان سرشناس مردم انجام می دهند. از جمله نامه ای که در شببکه های مجازی به نقل از مهران مدیری نشر داده می شود و از اساس هیچ نسبتی با وی ندارد.
شنبه ۲۳ آبان
تکذیب حذف لهجه ها از سازمان صداوسیما
از جمله پیام های دیگری که بدون سند و مدرکی معتبر در فضای مجازی می چرخید این بود که گفته شده است علی اصغر پورمحمدی معاون سیمای رسانه ملی به مدیران شبکه ها دستور داده است تا از هر گونه لهجه و گویش در آیتم ها و برنامه ها استفاده نکنند.
با این حال داوود نعمتی انارکی در گفتگویی با خبرنگار مهر این سخن را تکذیب کرد و یادآور شد که چنین بخشنامه ای با چنین موضوعی صادر نشده است.
تشکیل جلسه شورای نظارت بر سازمان صداوسیما
در جلسه شماره ۴۰۶ شورای نظارت بر سازمان صداوسیما مقرر شد تا برای جلوگیری از تکرار موارد مشابه آنچه در برنامه «فیتیله» گذشت معاون سیما و رییس مرکز نظارت سازمان در جلسه آینده این شورا احضار شوند.
یکشنبه ۲۴ آبان
بیانیه ۲۸ ترک زبان مجلس شورای اسلامی
۲۸ ترک زبان مجلس شورای اسلامی امروز صبح درخصوص برنامه «فیتیله» بیانیه ای صادر کردند.
در بخشی از این بیانیه آمده است: «ما نمایندگان مردم شریف و غیرتمند مناطق ترک زبان ایران اسلامی و به ویژه آذربایجان سر افراز ضمن ابراز انزجار شدید از گفتار و رفتار وقیحانه و موهن عده ای از عناصر جاهل و قاصر در برنامه فیتیله ها در روز جمعه ۱۳۹۴/۸/۱۵ در شبکه دو سیما جمهوری اسلامی ایران؛ این حرکت بسیار زشت را محکوم نموده و خواستار برخورد جدی و قاطع مراجع امنیتی و قضایی نظام جمهوری اسلامی ایران با مدیران، کارشناسان و مجریان این برنامه از مرحله تولید فیلمنامه، مدیریت تولید و کارگردانی، مسئولین ناظر و شورای پخش و عوامل بازیگری می باشیم.
تاریخ ایران اسلامی گواه صادقی است که مردم ترک زبان آذربایجان و سایر نواحی ایران از آغاز شکل گیری دولت و ملت در ایران همواره با حماسه آفرینی و نثار هستی و جانشان در دفاع از استقلال و آزادی ایران عزیز کارنامه درخشانی آفریده اند.»
در پایان این بیانیه آورده شده است: «ما نمایندگان آذری زبان مجلس شورای اسلامی ملت خود را مستحق تحقیر ندانسته بلکه ملتی می دانیم که دین خود را در حفظ سرزمین و اعتقادات به شایستگی وجه ادا کرده و در مقابل ملت بزرگ ایران روسفید بوده و همواره نیز نقش تاریخ ساز خود را انجام خواهیم داد. لذا برخورد قانونی با متجاوزین به حریم هویتی اقوام موجب دلگرمی تمام اقوام ایران اسلامی بوده و اقدام بازدارندگی بر علیه نفوذیان فرهنگی قلمداد خواهد شد.»
اخبار ویژه
در دیدار هزاران نفر از زنان و دختران؛
بحران انرژی در سایه اختلافات نفت و نیرو؛
سکوت اصلاح‌طلبان
نظرات بینندگان
ارسال نظرات
حسن نیت
۱۵:۲۸ - ۲۴ آبان ۱۳۹۴
نمایندان جوگیری که رای می خواهند
پاسخ ناشناس
۲۱:۵۶ - ۲۶ آبان ۱۳۹۴
به نمایندگان ترک زبان بگید تا بیان تلویزیون برا بچه های ایران زمین بخصوص ترک زبانان برنامه شاد پخش کنن تا کودک و نوجوان و حتی بزرگان افسردگی و ناامید نشن/نماینده در این روزگار کشور نماینده خونه خودش هم نیست تا برسه به نمایندگی شهری/جلوگیری از شادی کودک ایرانی خودش یه منکر حساب میشه/درضمن نمایندگان منطقه ترک زبان،حس ناسیونالیستی دینی داشته باش نه قومی قبیله ای
پاسخ 
جدیدترین اخبار پربازدید ها
