راه‌حل مواجهه با تحریم نمایشگاه‌مطبوعات

به گزارش پایگاه 598، نمایشگاه بیست و یکم مطبوعات در حالی امروز آغاز به کار کرده است که یکی از پرحاشیه ترین مسایل آن انصراف و خودداری برخی روزنامه ها، هفته نامه ها، خبرگزاری ها و سایت های خبری منتقد دولت از حضور در آن است. منتقدانی که این شیوه را راه حلی برای اعلام انتقاد خود از سیاست های دولت در مواجهه با رسانه ها اعلام کرده اند.

فارس، تسنیم، نسیم، کیهان، وطن امروز، جوان، پنجره،۹دی، جهان نیوز، رجا، مشرق و ۵۹۸ برخی از نام هایی هستند که این روزها با صدور بیانیه یا بدون آن؛ از حضور در این نمایشگاه خودداری کردند. آن ها مهمترین نقدهای خود را که باعث انتخاب این راه برای اعلام اعتراض شان شده است، اینگونه بیان کرده اند: « فشار بی‌سابقه به مطبوعات و رسانه‌ها، نحوه برخورد با رسانه‌های منتقد، تبعیض در مواجهه با رسانه به خصوص برای پرداخت یارانه، عملکرد معاونت مطبوعاتی و شخص معاون مطبوعاتی در برابر شکایت ها و فشار بر رسانه ها و چند نقد دیگر از این دست.»

ارشاد از کدام دریچه به این انتقادات می نگرد؟

مساله را می توان از چند منظر مورد بررسی قرار داد. نخستین موضوع، رسیدگی به ادعاها و نقدهای مطرح شده از سوی این رسانه هاست. به هر حال مهمترین نهادی که به مطالبه گری در حوزه های مختلف می پردازد امروز در جامعه صنفی خود مطالبات و انتقاداتی را مد نظر دارد که به نظر می رسد شایسته آن است به دور از برچسب هایی مانند «تحریم کنندگان داخلی» مورد رسیدگی قرار گیرد. البته روشن است که باید منتقدان نیز آن گونه رفتار و صحبت کنند که بوی بهانه جویی از انتقادات آنان به مشام نرسد، چرا که اگر مساله، انتقاد باشد حتمی ترین تکلیف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رسیدگی به آنان است.

برخی اقدامات جای تردید را در میان منتقدان باقی می گذارد و شاید این نقدها را تبدیل به لجبازی کند. خبری که مبنی بر حضور رئیس جمهور و بازدید از نمایشگاه برای نخستین بار به گوش می رسد در این فضا پیام خوبی را صادر نمی کند. رئیس جمهور حالا برای نخستین بار در نمایشگاهی حضور پیدا می کند که منتقدان دولت حضور ندارند؟ اگر این اقدام تدبیر نشود طبیعی است که می تواند به برخی بدبینی ها دامن زند.

گذشته از این سعه صدر وزارت ارشاد و مدافعات دولت نیز باید سنجیده باشد. انتظاری که نه فقط از آنان بلکه از منتقدان نیز وجود دارد اما خطاب«نمایشگاه ما» به نمایشگاه بیست و یکم این نگاه را تقویت خواهد کرد که برخورد با منتقدان برای خالی کردن میدان توسط آن ها حتی به خرسندی این دسته از متولیان و شرکت کنندگان در نمایشگاه می انجامد.

طبیعی است که این انتظار وجود ندارد که همه خواسته ها و انتقادات این رسانه ها رسیدگی و به آنان تن داده شود اما معاون مطبوعاتی که خود از مدیران و متخصصان رسانه ای است و نمایندگی مدیران مسئول را در هیئت نظارت بر مطبوعات علاوه بر کرسی معاونت مطبوعاتی را برعهده دارد به خوبی می داند که اصلاح برخی رویه ها یا رفع شماری از سوءتفاهم ها این فضا را تعدیل خواهد کرد؛ اتفاقی که اگر نیفتد نیت هریک از طرفین در این نوع مواجهه با مساله آشکارتر خواهد شد.

انتقاد از چه و به چه کسی؟

مطالبات صنفی همواره یکی از مسایل چالش برانگیز اجتماعی بوده است. همیشه نوع مواجهه با این مطالبات است که سرانجام تاثیرگذاری مثبت یا منفی آن را تعیین کرده است. آن چه درباره مطالبات مطرح شده و انتقادات صورت گرفته از سوی برخی رسانه ها باید مورد توجه قرار گیرد این است که بزرگ نمایی بیش از اندازه درباره مشکلات، همیشه موجب حاشیه سازی های بی مورد و بعضا باعث به انحراف رفتن اصل مطالبات درست نیز می شود. این دقت نظر باید به درستی از سوی منتقدان و رسانه هایی که این اقدام اعتراضی را انجام داده اند، مورد توجه باشد.

علاوه بر این طبیعی است که اظهارات مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی زمانی تعبیر می شود که اقدام متناسبی در برابر خواسته های به حق ترتیب دهند که در غیر این صورت همان طور که گفته شد نیت هریک از طرفین نمایان تر خواهد شد.

یک وعده تحقق نیافته

رسانه ها از یاد نبرده اند که وزیر ارشاد در صبحانه کاری خود با اتاق بازرگانی ایران از وعده هایی سخن گفت که بعدها محقق نشد. جنتی در آن جلسه موضوع واگذاری برگزاری نمایشگاه ها و جشنواره ها را مطرح کرد ولی تا به امروز اقدام قابل توجهی به جز چندنمونه نصف و نیمه صورت نگرفته است. محسن پرویز نایب رئیس انجمن قلم ایران نیز پس از این گفته های جنتی در گفتگویی با «رصد» از عملی نشدن این وعده انتقاد کرده بود و گفته بود هنوز وزارتخانه علی جنتی پاسخی به اعلام آمادگی و درخواست انجمن قلم ایران برای این موضوع نداده است.

نمایشگاه مطبوعات را باید دولت برگزار کند؟ این سوال می تواند موضوع یک هم اندیشی کارشناسانه باشد اما طبیعی است که برگزاری آن توسط یک سازمان مردم نهاد یا تشکل توانمند صنفی برکات دیگری را به دنبال خواهد داشت که مجال بازگویی آن در اینجا نیست. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که خود از این وعده سخن گفته است اگر امروز برگزاری نمایشگاه بیست و یکم را به یک تشکل حرفه ای در این حوزه واگذار می کرد با چنین مساله ای روبرو نبودیم. بیان این وعده قدیمی نه از این باب که راه حل وضعیت پیش آمده می باشد بلکه فقط بهانه ای است که یک مطالبه را دوباره مطرح کنیم. نمایشگاه دولتی چنین حاشیه هایی را خواهد داشت اما رقم خوردن این اتفاق در یک بستر مشارکتی و حرفه ای؛ شاید به این حاشیه ها پایان ندهد اما راه حل مناسبی برای هدفمند شدن خواسته های مرتبط با موضوع نمایشگاه است.

به تعبیر دیگر با این اتفاق دیگر کمتر مطالبات دولتی در این بستر مطرح و به چالش برای نمایشگاه تبدیل خواهد شد. به نظر می رسد آنجا مطالبات صنفی و حرفه ای در جهت ارتقا و رشد نظام رسانه ای کشور جهت بهتری خواهند یافت هرچند گریزی از برخی موارد نیست. شاید برخی در پاسخ به طرح این مطالبه، نبود یک انجمن یا کانون صنفی نظام یافته و دارای مجوز و مورد تایید مراجع کشوری را بهانه قرار دهند که این در جای خود قابل بررسی است و پاسخ هایی برای آن وجود دارد اما آن چه روشن است این وعده یعنی واگذاری برگزاری نمایشگاه ها و جشنواره ها به بخش خصوصی در بخش های دیگر نیز اتفاق نیفتاده که گفتگوی نایب رئیس انجمن قلم ایران با «رصد» یکی از نمونه هایی است که در این زمینه به آن اشاره شد.

حسین اسماعیلی

منبع:  رصد