علیرضا شرافتی - وکیل دادگستری - در رابطه با مهریه به «قانون» گفت: در قانون در رابطه با مهریه دو بُعد وجود دارد؛ یک بُعد آن حقوقی و بُعد دیگر، عرفی است. در بحث حقوقی در رابطه با مهریه، قانونگذار به صراحت بیان کرده است که برابر ماده 1082 اگر عقد مابین مرد و زن انعقاد شود خانم مالک مهر است و میتواند هرگونه تصرفی را داشته باشد. به طور کلی باید مطرح کرد که قانون در این رابطه خوب است. در عرف مهریه نوعی پشتوانه مالی برای همسر در استمرار زندگی خود است؛ چه در زمانی که از همسر خود جدا شده و چه زمانی که با هم زندگی میکنند، مهریه پشتوانه مالی زنان تلقی میشود.
اخذ مهریه نوعی درآمد برای بانوان
این وکیل دادگستری تصریح کرد: متاسفانه در جامعه ما برخی از خانمها اخذ مهریه را برای خود نوعی درآمد میدانند که زندگی مشترک با فردی را در مدت کوتاهی آغاز کنند و آن را به پایان برسانند که با این پایان در قالب طلاق توافقی یا یکطرفه مهریه خود را مطالبه کنند. در این بین مهریه به منبع در آمد و فریب در ازدواج به شغل این زنان تبدیل شده است.
همسرهای متعدد برای دریافت مهریه
وی ادامه داد: در فشارهایی که بین زوجین به وجود میآید، اگر مرد مقاومت کند و زن بخواهد طلاق بگیرد، دریافت حق طلاق در این شرایط در مقابل بخشش مهریه مطرح میشود زیرا طلاق از حقوق زوج است و به دلیل اینکه زن میخواهد زودتر طلاق بگیرد، فرضاً اگر مهریه آنها 100 سکه است، بخشی از آن را میبخشد تا به نتیجه مطلوب خود برسد. اما خانمهایی که روی بخش اعظم مهریه پافشاری و آن را دریافت میکنند، بیشتر ممکن است زندگی خود را ادامه دهند.
این وکیل دادگستری ادامه داد: دیده شده برخی خانمها مهریهشان 150 سکه بوده اما آن خانم حتی حاضر بوده 15 یا 20 سکه دریافت کند و از همسر خود جدا شود و پس از مدتی با فرد دیگری ازدواج کند که این روال همچنان ادامه دارد و دوباره به همان صورت همسرهای متعدد و طلاقهای پیدرپی خواهیم داشت. گاهی این خانمها آنقدر همسران خود را تحت فشار قرار میدهند تا مجبور به طلاق توافقی شوند.
مهریه نوعی حقوق ماهانه
شرافتی خاطرنشان کرد: باید به این نکته اشاره کرد که ممکن است زوج توان پرداخت مهریه را نداشته باشد که در اینجا بحث اعسار مطرح میشود و در نهایت مهریه تقسیط میشود و گویی زوجه این موضوع را برای خود حقوق ماهانه میداند، متاسفانه این موضوع در جامعه اسلامی اصلاً درست نیست که خانمی بیاید سکه و حقوقی را که قانون برای او جهت استمرار و استحکام زندگی متصور بوده، به طور دیگری استفاده کند.
هزینه دادرسی با تعداد سکه محاسبه میشود
وی درباره هزینه دادرسی برای دریافت مهریه گفت: بطورکلی مهریه چون به طلاق مربوط نیست و حق زنان است، زن میتواند در حین استمرار زندگی خود با همسر آن را مطالبه کند. اما بنابر بخشنامهای که در دادگاهها در جریان بود، اگر خانمی به دادگاه جهت دریافت مهریه مراجعه میکرد، چه مهریه او 100 سکه و چه هزار سکه بود، باید هزینه دادرسی قانونی را پرداخت میکرد که مبلغ آن برای همه یکسان و 200 هزار تومان بود و بعد از پرداخت آن توسط زوجه قاضی به پرونده رسیدگی میکرد. ولی در حال حاضر تعداد سکهها مهم است و اگر خانمی میخواهد مهریه خود را مطالبه کند باید در قوه قضاییه برای تعداد سکههای اعلامی ابطال تمبر کند. یعنی در دفاتر خدمات قضایی اگر خانمی 10 سکه میخواهد مطالبه کند بنابر نرخ روز سکه باید خانم ابطال تمبر کند و به تبعیت آن وکیل تمبر خود را بالا ببرد و پس از آن وارد قوه قضاییه شوند که این روند باعث شده تعداد خانمهایی که مهریه خود را مطالبه میکنند به علت ناتوانی در پرداخت هزینه دادرسی و حق الزحمه وکیل، کمتر شود.
این وکیل دادگستری ادامه داد: این موضوع معایبی هم دارد که یکی از آنها، این است که برخی خانمها قدرت مالی ندارند و فشار زیادی بر آنان وارد شده و حالا که میخواهند مهریه خود را مطالبه کنند، پول تمبر را ندارند چه برسد به پول وکیل. در این صورت این به ضرر این زنان است.
با بررسی وضعیت اعسار زن، زمان مطالبه مهریه طولانی میشود
شرافتی در پایان گفت: این بخشنامه در 21 مرداد 94 به واحد های قضایی در سراسر کشور به عنوان یکنواختسازی در اخذ هزینه دادرسی آمده است که خانمها باید هزینههای ورودی را بدهند بعد وارد شوند. حالا که این مسأله مطرح شده خانمها دادخواستی به نام اعسار میدهند که در مطالبه مهریه تا به حال چنین چیزی مطرح نبود. اما با توجه به این بخشنامه خانم ها دادخواستی به نام اعسار نسبت به هزینه دادرسی توامان با مطالبه مهریه میدهند که معمولا تا به اعسار آنها رسیدگی شود زمان مطالبه مهریه آنها طولانی میشود. در مجموع باید گفت این بخشنامه برای جلوگیری از سودجویی برخی از زنان، مناسب است.