در گفت‌وگوي حجت الاسلام نبويان با عصرایرانیان تشریح شد:
جلسه کميسيون ويژه برجام روز گذشته با يک غائب بزرگ برگزار شد. در شرايطي که قرار بود بر اساس هماهنگي قبلي محمد جواد ظريف وزير امور خارجه کشورمان نيز درکنار ديگر اعضاي تيم مذاکره کننده در اين جلسه حضور يابد اما وي در اين جلسه شرکت نکرد. علت غيبت ظريف تداخل اين نشست با سفر ظريف به کشورهاي شمال آفريقا عنوان شده است.
به گزارش سرویس سیاسی پایگاه 598، جلسه کميسيون ويژه برجام روز گذشته با يک غائب بزرگ برگزار شد. در شرايطي که قرار بود بر اساس هماهنگي قبلي محمد جواد ظريف وزير امور خارجه کشورمان نيز درکنار ديگر اعضاي تيم مذاکره کننده در اين جلسه حضور يابد اما وي در اين جلسه شرکت نکرد. علت غيبت ظريف تداخل اين نشست با سفر ظريف به کشورهاي شمال آفريقا عنوان شده است. دليلي که با توجه به هماهنگي‌هاي از پيش سفرهاي خارجي عرفي، چندان قابل قبول به نظر نمي‌رسد.
به عبارت دقيق تر قاعدتا پيش از اين هماهنگي‌ها امکان تشخيص اين تداخل مشخص بوده و عدم حضور رئيس تيم مذاکره کننده در نشستي که عملا قرار است مهم‌ترين مساله امنيت ملي کشور در 12 سال گذشته را بررسي کند قابل تامل است. اما سيد عباس عراقچي و مجيد تخت روناچي در اين نشست حاضر بوده و به تشريح برجام و پاسخ به سوالات نمايندگان پرداختند. در ميان همه اظهارات عراقچي اشاره او به موضوع دسترسي به اماکن نظامي‌قابل تامل و توجه بود. همان موضوعي که چندي پيش نيز مورد بحث قرار گرفت و وي در اقدام عجيبي از نحوه پوشش سخنانش در يکي از رسانه‌ها گلايه کرد. عراقچي اينبار اما به موضوع مورد مهي اشاره کرد.
وي گفت که در کميسيون مشترک اگر ايران موافق نباشد، هيچ‌چيز تصويب نمي‌شود الّا بازديد از اماکن نظامي‌در چارچوب پروتکل. موضوعي قطعا با خطوط اعلامي‌تعيين شده درباره اماکن نظامي‌کشور در تناقض است. سيدمحمدحسين نقوي حسيني سخنگوي کميسيون ويژه برجام در توضيحي بخشي از اظهارات سيد عباس عراقچي در اين جلسه به تسنيم گفت: آقاي عراقچي در پاسخ به سؤالات مطرح گفت "اينکه برجام لايحه شود و به مجلس بيايد در اختيار وزارت خارجه نيست بلکه تصميم آن با دولت است. ولي روند قانوني شدن برجام قطعاً طبق قانون طي خواهد شد. از نظر ما فرقي نمي‌کند که لايحه بشود به مجلس بيايد يا نيايد ولي به لحاظ مصالح کشور، به صلاح نمي‌دانيم به مجلس بيايد.
وي ادامه داد که اگر بخواهيم غير از متن انگليسي، متن با زبان فارسي هم آورده شود. بايد به زبان پنج کشور ديگر هم آورده مي‌شد و در تغيير دچار مشکلات زيادي مي‌شديم. وي گفت دولت مي‌تواند تعهدات بلند مدت بدهد. تنها ضمانت اجرا، خود ما هستيم و تنها راه آن هم بازگشت به شرايط قبل از توافق است و راه کار ديگري قابل تصور نيست، چرا که شکايت را نمي‌توان به خود آنها برد و منتظر نظر آنها ماند. بنابراين خودمان، تعهدات را متوقف مي‌کنيم. نقوي حسيني افزود: عضو تيم مذاکره کننده هسته‌اي اظهار داشت "کميسيون مشترک نيز، همه تصميماتش با اجماع است. پس اگر ما موافق نباشيم، هيچ چيز تصويب نمي‌شود الا بازديد از اماکن نظامي‌در چارچوب پروتکل الحاقي، پروتکل الحاقي هم امر غيرمتعارف نيست. دسترسي‌ها در چارچوب پروتکل است و پروتکل الحاقي هم صرفاً سايت‌هاي هسته‌اي اعلام شده از سوي کشور پذيرنده را در بازديد قابل دسترس قلمداد مي‌کند نه هر مکان و هر جايي را.
اگر آژانس به مکاني شک داشت بايد مسير طولاني را طي کند نه اينکه بازرسي قابل دسترسي شامل آن باشد. يعني حداقل نزديک يک ماه زمان خواهد برد نه اينکه 24 ساعته امکان دسترسي داشته باشد و تازه همين بازرسي هم دسترسي مديريت شده است. اولاً شرايط ما واقعاً استثناء است. ثانياً اينکه برجام خاص ايران است، جنبه مثبت هم دارد. يعني آنچه که به عنوان حقوق براي ما درنظر گرفته شده نيز، خاص ايران است.
اعترافي مخلوط به توجيه!
اين اظهار نظر عضو ارشد مذاکره کننده کشورمان، موضوعي نيست که صرفا با نگاهي گذرا از کنار آن عبور شود. اين بخش از سخنان عراقچي دقيقا به يکي از مهم‌ترين نقاط ضعف برجام اشاره دارد که ارتباط مستقيم با امنيت ملي کشور دارد. عراقچي صراحتا از پذيرفته شدن دسترسي به اماکن نظامي‌ايران در صورت تصويب آن با اراء به اتفاق و نه در قالب اجماع اشاره کرده است. اين يعني اگر طي فرآيندي و درخواست براي بازديد از اماکن نظامي‌کار به اعتراض و شکايت به کميسيون مشترک نيز بکشد تنها با 5 راي کافيست تا اين امکان يعني بازديد نظامي‌ايران محقق شود. اما در ديگر حوزه‌ها که دقيقا امکان ايجاد منفعتي براي کشور دارد حتي يک مخالف نيز مي‌تواند آن را ملغي کند.
اشاره عراقچي به پروتکل الحاقي نيز تنها در حد توجيه است. چرا که اساسا اين بخش به موارد اعلام نشده يا همان هسته‌اي در چاچوب نظامي‌مربوط مي‌شود. اين سخنان عراقچي را دقيقا ميتوان مصداق يک اعتراف نظامي‌بزرگ دانست. در همين رابطه و براي بررسي بيشتر سخنان اين عضو تيم هسته اي، «عصر ايرانيان»، با سيد محمود نبويان عضو کميسيون ويژه برجام گفت و گو کرده است. نبويان نحوه اختيارات قيد شده براي کميسون مشترک که در برجام آمده است را دقيقا در مقابل منافع ملي دانسته و معتقد است که «اظهارات روز دوشنبه آقاي عراقچي به اين معني است که تيم هسته‌اي امکان دسترسي به اماکن نظامي‌را قبول کرده است». موضوعي که بارها از سوي مسئولان ارشد نظامي‌کشور تحت هر عنواني در قالب بازرسي يا دسترسي مديريت شده و نشده رد کرده اند.
کميسيون مشترک؛ نقطه مقابل امنيت ملي کشور
حجت الاسلام سيد محمود نبويان عضو کميسيون ويژه برجام درباره اين بخش از سخنان آقاي عراقچي در جلسه کميسيون گفت: متاسفانه يک اتفاق نادرستي که در توافق وين صورت گرفته که دقيقا در مقابل منافع ملي کشور قرار دارد، تشکيل کميسيون مشترک و شرايط حاکم بر آن است. نبويان ادامه داد: اين کميسيون در ضميمه چهارم توافق وين قرار دارد و داري هشت عضو بوده که شامل کشورهاي 1+5، نماينده اتحاديه اروپا و ايران است. عضو کميسيون ويژه برجام با اشاره به خدعه‌هاي طرف مقابل در تنظيم مقررات حاکم بر کميسيون مشترک گفت: شرايط طوري در نظر گرفته شده است که مواردي که ممکن است به نفع ايران تمام شود همگي نياز به اجماع اعضاي کميسيون مشترک دارد.
اصطلاحا يعني اگر يکي از اعضا در اين موارد مخالف باشد آنوقت محقق نمي‌شود. اما مواردي که در مقابل منافع ما قرار دارد نيازي به اجماع نيست. نبويان با بيان اينکه بررسي دقيق اين موارد، خدعه طرف مقابل را بيشتر عيان مي‌کند تصريح کرد: 16 مورد در اين زمينه در نظر گرفته شده است که در اين 16 مورد همه به صورت اجماعي است جز يک مورد. البته اگر بيشتر ريز شويم بيش از 16 مورد است اما به صورت کلي همين تعداد است. نبويان در ادامه توضيح داد: اين يک مورد از اين 16 مورد هم دقيقا در رابطه با موضوعي است که با مهم‌ترين حوزه امنيت ملي کشور مواجه است؛ يعني جايي که دسترسي به اماکن نظامي‌ما مطرح مي‌شود. نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي‌در توضيح اين بخش از برجام بيان داشت: در ضميمه اول برجام که تعهدات ايران به 1+5 مطرح شده است عنوان Access (دسترسي) صراحتا آمده است. در اين بخش درباره بازرسي از مراکز نظامي‌به 3 محور اشاره شده است:
1. اين اقدام با حسن نيت انجام مي‌شود
2. ايران مي‌تواند براي بازرسي از اماکن نظامي‌دليل بخواهد و بايد به آن توضيح داده شود
3. اگر دليل تقاضاي بازرسي به ايران داده شد، اين کشور مي‌تواند آن مکان نظامي‌مورد نظر را در احتيار قرار ندهد و يک مکان آلترناتيو ديگري را در اختيار قرار دهد
نبويان ادامه داد: خب با نگاهي به اين سه بند در وهله اول برداشت مي‌شود که اين سه بند نکات مثبتي مي‌تواند باشد در صورتي که بايد مفهوم اين گزينه‌ها بررسي شود. اما نکته‌اي که در اين ميان وجود دارد اينکه در هر مکاني که فعاليت‌هاي هسته‌اي صورت گرفته باشد، تا ده‌ها و صدها متر دورتر از آن نيز آثار اين فعاليت‌ها وجود دارد و اثر اين فعاليت‌ها مي‌ماند. عضو کميسيون ويژه برجام گفت: اما چيزي که صراحتا در متن آمده اين است که اگر آنها بگويند با بازرسي آن مکان الترناتيوي که به جاي مکان نظامي‌اول پيشنهاد شده بود، بازهم قانع نشديم آنوقت ايران مجبور است امکان بازرسي از مکان نظامي‌مورد نظر را در اختيار بازرسان قرار دهد. وي ادامه داد: در صورتي که ايران نسبت به اين درخواست اعتراض داشته باشد آنوقت موضوع براي بررسي به کميسيون مشترک مي‌رود، حالا دقت کنيد اينجا همان يک مورد از 16 موردي است که نيازي به اجماع ندارد و با اتفاق آراء مي‌تواند تصويب شود.
اينجا مخالفت ايران عملا بي فايده است و حتي اگر روسيه و چين هم مخالفت کنند، تنها با 5 راي اين امکان يعني دسترسي به مکان نظامي‌مورد نظر در ايران تصويب مي‌شود. نبويان در پايان خاطر نشان کرد: آقاي عراقچي در جلسه روز دوشنبه کميسيون ويژه برجام صراحتا اينکه ايران دسترسي نظامي‌را پذيرفته قبول کرد و اين خود يک اعتراف نظامي‌محسوب مي‌شود.
نبويان همچنين درپاسخ به اين سوال که آقاي عراقچي اظهارداشته که اين دسترسي به اماکن نظامي در چارچوب پروتکل الحاقي صورت مي‌گيرد بيان داشت: اصلا چنين موضوعي نيست بلکه اين دسترسي‌ها طبق چيزي که در متن آمده درباره موارد اعلام نشده است؛ که اين موارد هم به فعاليت‌هاي هسته‌اي در چارچوب نظامي‌مربوط مي‌شود. اکنون و با اين سخنان صريح عراقچي و توضيحات دقيق سيد محمود نبويان به نظر مي‌رسد وظيفه شوراي عالي امنيت ملي و مجلس شوراي اسلامي‌در روند تصويب برجام به مراتب سنگين تر شده باشد.
* بهزاد مهرکش
به عبارت دقيق تر قاعدتا پيش از اين هماهنگي‌ها امکان تشخيص اين تداخل مشخص بوده و عدم حضور رئيس تيم مذاکره کننده در نشستي که عملا قرار است مهم‌ترين مساله امنيت ملي کشور در 12 سال گذشته را بررسي کند قابل تامل است. اما سيد عباس عراقچي و مجيد تخت روناچي در اين نشست حاضر بوده و به تشريح برجام و پاسخ به سوالات نمايندگان پرداختند. در ميان همه اظهارات عراقچي اشاره او به موضوع دسترسي به اماکن نظامي‌قابل تامل و توجه بود. همان موضوعي که چندي پيش نيز مورد بحث قرار گرفت و وي در اقدام عجيبي از نحوه پوشش سخنانش در يکي از رسانه‌ها گلايه کرد. عراقچي اينبار اما به موضوع مورد مهي اشاره کرد.
وي گفت که در کميسيون مشترک اگر ايران موافق نباشد، هيچ‌چيز تصويب نمي‌شود الّا بازديد از اماکن نظامي‌در چارچوب پروتکل. موضوعي قطعا با خطوط اعلامي‌تعيين شده درباره اماکن نظامي‌کشور در تناقض است. سيدمحمدحسين نقوي حسيني سخنگوي کميسيون ويژه برجام در توضيحي بخشي از اظهارات سيد عباس عراقچي در اين جلسه به تسنيم گفت: آقاي عراقچي در پاسخ به سؤالات مطرح گفت "اينکه برجام لايحه شود و به مجلس بيايد در اختيار وزارت خارجه نيست بلکه تصميم آن با دولت است. ولي روند قانوني شدن برجام قطعاً طبق قانون طي خواهد شد. از نظر ما فرقي نمي‌کند که لايحه بشود به مجلس بيايد يا نيايد ولي به لحاظ مصالح کشور، به صلاح نمي‌دانيم به مجلس بيايد.
وي ادامه داد که اگر بخواهيم غير از متن انگليسي، متن با زبان فارسي هم آورده شود. بايد به زبان پنج کشور ديگر هم آورده مي‌شد و در تغيير دچار مشکلات زيادي مي‌شديم. وي گفت دولت مي‌تواند تعهدات بلند مدت بدهد. تنها ضمانت اجرا، خود ما هستيم و تنها راه آن هم بازگشت به شرايط قبل از توافق است و راه کار ديگري قابل تصور نيست، چرا که شکايت را نمي‌توان به خود آنها برد و منتظر نظر آنها ماند. بنابراين خودمان، تعهدات را متوقف مي‌کنيم. نقوي حسيني افزود: عضو تيم مذاکره کننده هسته‌اي اظهار داشت "کميسيون مشترک نيز، همه تصميماتش با اجماع است. پس اگر ما موافق نباشيم، هيچ چيز تصويب نمي‌شود الا بازديد از اماکن نظامي‌در چارچوب پروتکل الحاقي، پروتکل الحاقي هم امر غيرمتعارف نيست. دسترسي‌ها در چارچوب پروتکل است و پروتکل الحاقي هم صرفاً سايت‌هاي هسته‌اي اعلام شده از سوي کشور پذيرنده را در بازديد قابل دسترس قلمداد مي‌کند نه هر مکان و هر جايي را.
اگر آژانس به مکاني شک داشت بايد مسير طولاني را طي کند نه اينکه بازرسي قابل دسترسي شامل آن باشد. يعني حداقل نزديک يک ماه زمان خواهد برد نه اينکه 24 ساعته امکان دسترسي داشته باشد و تازه همين بازرسي هم دسترسي مديريت شده است. اولاً شرايط ما واقعاً استثناء است. ثانياً اينکه برجام خاص ايران است، جنبه مثبت هم دارد. يعني آنچه که به عنوان حقوق براي ما درنظر گرفته شده نيز، خاص ايران است.
اعترافي مخلوط به توجيه!
اين اظهار نظر عضو ارشد مذاکره کننده کشورمان، موضوعي نيست که صرفا با نگاهي گذرا از کنار آن عبور شود. اين بخش از سخنان عراقچي دقيقا به يکي از مهم‌ترين نقاط ضعف برجام اشاره دارد که ارتباط مستقيم با امنيت ملي کشور دارد. عراقچي صراحتا از پذيرفته شدن دسترسي به اماکن نظامي‌ايران در صورت تصويب آن با اراء به اتفاق و نه در قالب اجماع اشاره کرده است. اين يعني اگر طي فرآيندي و درخواست براي بازديد از اماکن نظامي‌کار به اعتراض و شکايت به کميسيون مشترک نيز بکشد تنها با 5 راي کافيست تا اين امکان يعني بازديد نظامي‌ايران محقق شود. اما در ديگر حوزه‌ها که دقيقا امکان ايجاد منفعتي براي کشور دارد حتي يک مخالف نيز مي‌تواند آن را ملغي کند.
اشاره عراقچي به پروتکل الحاقي نيز تنها در حد توجيه است. چرا که اساسا اين بخش به موارد اعلام نشده يا همان هسته‌اي در چاچوب نظامي‌مربوط مي‌شود. اين سخنان عراقچي را دقيقا ميتوان مصداق يک اعتراف نظامي‌بزرگ دانست. در همين رابطه و براي بررسي بيشتر سخنان اين عضو تيم هسته اي، «عصر ايرانيان»، با سيد محمود نبويان عضو کميسيون ويژه برجام گفت و گو کرده است. نبويان نحوه اختيارات قيد شده براي کميسون مشترک که در برجام آمده است را دقيقا در مقابل منافع ملي دانسته و معتقد است که «اظهارات روز دوشنبه آقاي عراقچي به اين معني است که تيم هسته‌اي امکان دسترسي به اماکن نظامي‌را قبول کرده است». موضوعي که بارها از سوي مسئولان ارشد نظامي‌کشور تحت هر عنواني در قالب بازرسي يا دسترسي مديريت شده و نشده رد کرده اند.
کميسيون مشترک؛ نقطه مقابل امنيت ملي کشور
حجت الاسلام سيد محمود نبويان عضو کميسيون ويژه برجام درباره اين بخش از سخنان آقاي عراقچي در جلسه کميسيون گفت: متاسفانه يک اتفاق نادرستي که در توافق وين صورت گرفته که دقيقا در مقابل منافع ملي کشور قرار دارد، تشکيل کميسيون مشترک و شرايط حاکم بر آن است. نبويان ادامه داد: اين کميسيون در ضميمه چهارم توافق وين قرار دارد و داري هشت عضو بوده که شامل کشورهاي 1+5، نماينده اتحاديه اروپا و ايران است. عضو کميسيون ويژه برجام با اشاره به خدعه‌هاي طرف مقابل در تنظيم مقررات حاکم بر کميسيون مشترک گفت: شرايط طوري در نظر گرفته شده است که مواردي که ممکن است به نفع ايران تمام شود همگي نياز به اجماع اعضاي کميسيون مشترک دارد.
اصطلاحا يعني اگر يکي از اعضا در اين موارد مخالف باشد آنوقت محقق نمي‌شود. اما مواردي که در مقابل منافع ما قرار دارد نيازي به اجماع نيست. نبويان با بيان اينکه بررسي دقيق اين موارد، خدعه طرف مقابل را بيشتر عيان مي‌کند تصريح کرد: 16 مورد در اين زمينه در نظر گرفته شده است که در اين 16 مورد همه به صورت اجماعي است جز يک مورد. البته اگر بيشتر ريز شويم بيش از 16 مورد است اما به صورت کلي همين تعداد است. نبويان در ادامه توضيح داد: اين يک مورد از اين 16 مورد هم دقيقا در رابطه با موضوعي است که با مهم‌ترين حوزه امنيت ملي کشور مواجه است؛ يعني جايي که دسترسي به اماکن نظامي‌ما مطرح مي‌شود. نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي‌در توضيح اين بخش از برجام بيان داشت: در ضميمه اول برجام که تعهدات ايران به 1+5 مطرح شده است عنوان Access (دسترسي) صراحتا آمده است. در اين بخش درباره بازرسي از مراکز نظامي‌به 3 محور اشاره شده است:
1. اين اقدام با حسن نيت انجام مي‌شود
2. ايران مي‌تواند براي بازرسي از اماکن نظامي‌دليل بخواهد و بايد به آن توضيح داده شود
3. اگر دليل تقاضاي بازرسي به ايران داده شد، اين کشور مي‌تواند آن مکان نظامي‌مورد نظر را در احتيار قرار ندهد و يک مکان آلترناتيو ديگري را در اختيار قرار دهد
نبويان ادامه داد: خب با نگاهي به اين سه بند در وهله اول برداشت مي‌شود که اين سه بند نکات مثبتي مي‌تواند باشد در صورتي که بايد مفهوم اين گزينه‌ها بررسي شود. اما نکته‌اي که در اين ميان وجود دارد اينکه در هر مکاني که فعاليت‌هاي هسته‌اي صورت گرفته باشد، تا ده‌ها و صدها متر دورتر از آن نيز آثار اين فعاليت‌ها وجود دارد و اثر اين فعاليت‌ها مي‌ماند. عضو کميسيون ويژه برجام گفت: اما چيزي که صراحتا در متن آمده اين است که اگر آنها بگويند با بازرسي آن مکان الترناتيوي که به جاي مکان نظامي‌اول پيشنهاد شده بود، بازهم قانع نشديم آنوقت ايران مجبور است امکان بازرسي از مکان نظامي‌مورد نظر را در اختيار بازرسان قرار دهد. وي ادامه داد: در صورتي که ايران نسبت به اين درخواست اعتراض داشته باشد آنوقت موضوع براي بررسي به کميسيون مشترک مي‌رود، حالا دقت کنيد اينجا همان يک مورد از 16 موردي است که نيازي به اجماع ندارد و با اتفاق آراء مي‌تواند تصويب شود.
اينجا مخالفت ايران عملا بي فايده است و حتي اگر روسيه و چين هم مخالفت کنند، تنها با 5 راي اين امکان يعني دسترسي به مکان نظامي‌مورد نظر در ايران تصويب مي‌شود. نبويان در پايان خاطر نشان کرد: آقاي عراقچي در جلسه روز دوشنبه کميسيون ويژه برجام صراحتا اينکه ايران دسترسي نظامي‌را پذيرفته قبول کرد و اين خود يک اعتراف نظامي‌محسوب مي‌شود.
نبويان همچنين درپاسخ به اين سوال که آقاي عراقچي اظهارداشته که اين دسترسي به اماکن نظامي در چارچوب پروتکل الحاقي صورت مي‌گيرد بيان داشت: اصلا چنين موضوعي نيست بلکه اين دسترسي‌ها طبق چيزي که در متن آمده درباره موارد اعلام نشده است؛ که اين موارد هم به فعاليت‌هاي هسته‌اي در چارچوب نظامي‌مربوط مي‌شود. اکنون و با اين سخنان صريح عراقچي و توضيحات دقيق سيد محمود نبويان به نظر مي‌رسد وظيفه شوراي عالي امنيت ملي و مجلس شوراي اسلامي‌در روند تصويب برجام به مراتب سنگين تر شده باشد.
* بهزاد مهرکش
اخبار ویژه
در دیدار هزاران نفر از زنان و دختران؛
بحران انرژی در سایه اختلافات نفت و نیرو؛
سکوت اصلاحطلبان
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
