در دیدار هزاران نفر از زنان و دختران؛
به گزارش پایگاه 598، بازهم تاخیر، اینبار در پرداخت یارانه نقدی. مرحله سوم هدفمندسازی یارانه‌ها، دور از رسانه و در بی خبری، در حالی آغاز شده است که جزئیات آن نه در یک نشست خبری و نه حتی در یک اطلاعیه، بلکه با تاخیرهای بی سابقه، آشکار می شود. هر چند حسن روحانی، چندی پیش در پاسخ به پرسش «آفتاب یزد» گفت: « باید با مردم بیشتر حرف می زدم.»
بعد از تک نرخی شدن بنزین و افزایش قیمت گاز، حالا شاید نوبت یارانه های نقدی باشد تا با حذف احتمالی بعضی دهک ها، جیب خالی دولت را کمی پرکند. هنوزعلت دیرکرد در پرداخت ها معلوم نشده است، اما آنطور که از گوشه و کنار به گوش می رسد، دولت اینبار سناریوهایی برای پرداخت یارانه خرداد ماه دارد.
یارانه ها سه شنبه ساعت 24 پرداخت می شود
پایگاه اطلاع رسانی دولت، دراطلاعیه ای بدون ذکر جزئیات و علت دیرکرد پرداخت، اعلام کرده است: « احتراما بدینوسیله به اطلاع مردم شریف ایران می رساند «پنجاه و دومین» مرحله یارانه نقدی مربوط به خردادماه سال جاری، همانند ماه های گذشته به ازاء هر نفر، 455000 ریال ساعت 24 سه شنبه مورخ 26/3/1394 به حساب سرپرستان محترم خانوارها واریز و قابل برداشت خواهد بود.» یارانه نقدی، اگر روز سه شنبه پرداخت شود، 5 روز تاخیر به همراه داشته است.
کفگیر به ته دیگ خورده است؟
اما چرا یارانه های نقدی دیر پرداخت می شود؟ سناریوی ناگهانی دولت در تک نرخی کردن قیمت بنزین، آیا بازهم تکرار خواهد شد؟ آیا این هم جزو برنامه جدید یارانه ای دولت است؟ کسری بودجه دولت، واقعیتی است که بر هیچکس پوشیده نیست و آنطور که جهانگیری گفته بود:« با اجرای غلط این طرح، بندها و گره هایی را به پای نظام بستند که تا مدت‌ها گرفتار بماند. طبق قانون باید ۵۰ درصد از درآمد افزایش قیمت حامل های انرژی برای توزیع در میان مردم هزینه می شد و این کار نیازمند محاسبات پیچیده نبود، بلکه با یک ضرب و تقسیم ساده می توانستند درآمدهای حاصل از افزایش قیمت حامل های انرژی را محاسبه کرده و ۵۰ درصد آنرا تقسیم بر جمعیت مردم کشور کنند تا میزان یارانه نقدی مشخص شود، اما معلوم نیست طبق چه مجوز قانونی و با چه انگیزه ای جز گرفتار کردن نظام، دو تا سه برابر آنچه قانون معین کرده بود به عنوان یارانه پرداخت کردند. مشخص نیست چرا مجلس شورای اسلامی و دستگاه های نظارتی نیز از این اقدام خلاف قانون جلوگیری نکردند و حالا به ما می گویند که یارانه ثروتمندان را حذف کنید. یعنی الان ما بدهکار شده ایم که چرا یارانه پردرآمدها را حذف نکرده ایم و آنها که به شکل غیرقانونی این یارانه ها را توزیع می کردند، خود را قهرمان می دانند.»
اما درست پس از آشکار شدن واقعیت جیب خالی دولت، خبرهایی از « حذف 6 میلیون نفر یارانه بگیر»، « کم شدن مبلغ یارانه های نقدی» و... شنیده می شد. حتی یک نماینده مجلس در صحبت هایش خبر از سناریوهای احتمالی دولت داده است:« به نظر می‌رسد دولت آرام و گام به گام موضوع حذف یارانه ثروتمندان را با سه گام تاخیر در پرداخت یارانه و تعدیل (کاهش میزان آن) و در نهایت حذف پردرآمدها دنبال می‌کند.
زیان‌های اقتصادی پرداخت یارانه به همه بیشتر از منافع اجتماعی است، دولت هزینه اجتماعی حذف یارانه ثروتمندان را قبول کرده و بررسی در مورد آثار سوء اقتصادی آن بر منافع اجتماعی داشته است و به همین علت پرداخت یارانه را با تاخیر و تعدیل و در نهایت حذف، دنبال می‌کند.امسال سال پایانی اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها بوده و قطعاً دولت نمی‌تواند پرداخت یارانه به شیوه کنونی را تحمل کند، زیرا با کسری درآمدها روبه‌رو است.»
اما اگر دولت سیاست حذف را در پیش گرفته باشد، مبنای حذف یارانه بگیران چه خواهد بود؟ در حالی که اقتصاددانان زیادی معیارهایی برای حذف یارانه بگیران به دولت پیشنهاد کردند، اما هنوز هم به نظر می رسد دولت حتی در بین تیم خودش هم به اجماع برای « قصه پرغصه یارانه ها»، نرسیده است. نمونه اش اظهار نظر اخیر معاون سارمان برنامه ریزی و بودجه که صراحتا اعلام کرد:« دولت تنها یارانه تعداد۵۰ هزار نفر از تهرانی‌هایی را که درآمد بالا و میلیاردی داشتند، قطع کرد.» و درست بعد از اظهار نظر او قائم مقام بانک مرکزی، با ابراز بی اطلاعی از اعلام حذف 50 هزار میلیاردر تهرانی از یارانه نقدی تاکید کرد که تا به حال هیچ پیشنهادی برای سرکشی به حساب های بانکی نداشتیم وحسابی چک نشده است.» کمیجانی حتی صراحتا اعلام کرد:
« سیاست بانک مرکزی از ابتدا هم همین بوده و آنرا ادامه خواهد داد. این اطلاعات، اطلاعات محرمانه‌ای است که در اختیار شبکه بانکی قرار داشته و کسی نمی تواند از آن استفاده کند.»
عده ای از یارانه بگیران از یارانه خرداد حذف شده اند
ابراهیم نکو، نماینده مجلس در گفتگو با «آفتاب یزد»، ضمن تائید حذف احتمالی عده ای از یارانه بگیران، گفت: « قطعا دولت اینرا در دستور کار خودش قرار داده است، چون یکسری از دریافت یارانه نقدی حذف شده اند اما یارانه‌ها به زودی پرداخت خواهد شد، اما متاسفانه ذهنیت هایی که درست شده است احتمالا نگرانی هایی را به وجود آورده است.در واقع دولت درگیر مسائلی شده است که فکر می کنم باید به عنوان تاخیر جزئی آنرا توجیه کرد اما اینکه این مبلغ ناچیز در موعد مقرر پرداخت نشده است، باعث نارضایتی خواهد شد. دولت نیتی بر حذف کلی یارانه نقدی نخواهد داشت و در این شرایط دست به چنین کاری نمی زند، چون نه به صلاح دولت است و همچنین افراد زیادی از این اتفاق متضرر خواهند شد. این کار برای دولت و مجلس برازنده نیست. اما حذف برخی از یارانه بگیران با توجه به تعهد دولت، به شرطی که درست شناسایی شود، به جا و منطقی است. در این زمینه دولت یک قسمتی را به زودی حذف خواهد کرد که آنها احتمالا افرادی باشند که برایشان نگرانی وجود ندارد و به نوعی حساسیت نشان نخواهند داد.»
اما این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، عوامل دیگری را هم دلیل دیرکرد پرداخت یارانه می داند:« من فکر می کنم دیرپرداخت کردن یارانه ، به مسائلی که برای دولت به وجود آمده است بازمی گردد. در اصل دولت دلایل متعددی برای دیرکرد دارد که احتمالا یکی از آنها، سیاست حذف باشد برای مثال می تواند به مشکل برخوردن دولت به تامین اعتبار بازگردد که به نظر من قطعا دولت در این زمینه به مشکل برخورده است. احتمالا دولت مبالغی را برای مسائل مهمی هزینه کرده است که البته به زودی می تواند با تاخیری این اعتبار را تامین کند.»
نکو معتقد است دولت به هیچ وجه یارانه‌های نقدی را به صورت کلی قطع نخواهد کرد و دلایل آنرا این گونه توصیف می کند:« دولت اقدام به حذف کلی یارانه ها نمی کند چون به لحاظ سیاسی آسیب خواهد زد. باید همواره این نکته را یادمان باشد که چون دولت یارانه ها را از دولت قبلی به ارث برده است، اگر حذفی صورت بگیرد مورد مقایسه مردم با دولت قبلی قرارخواهد گرفت و مسلما نمرات دولت را کم خواهد کرد. همچنین انتخابات مجلس دهم پیش رو است و برای دولت بسیار مهم است که حامیان خودش را از دست ندهد البته دولت برای طولانی مدت می تواند برنامه های دیگری داشته باشد. به عنوان مثال به جای پرداخت یارانه ها، شغل ایجاد کند و امکاناتی که بتواند رضایتمندی افراد را به دنبال داشته باشد ولی الان چیزی در این خصوص در دستور کارش نخواهد داشت.»
پرداخت یارانه نقدی، به جای افزایش تولید داخلی تولید خارجی را افزایش داد
این نماینده مجلس، معتقد است پرداخت یارانه از ابتدا کار درستی نبود، وی در این خصوص به ما گفت:« پرداخت یارانه نقدی با این گستردگی از ابتدا درست نبود چون فایده ای برای قدرت خرید مردم و بهبود شرایط مردم نداشته، این واقعیتی است که امروزه باید همه آنرا بپذیرند. نقدینگی در جامعه نه تنها قدرت خرید را بالا نبرد بلکه معیشت آنها را پایین آورد و باعث ایجاد تورم و مسائل حاشیه ای از جمله به مشکل برخوردن تولید و پرداخت نشدن سهم تولید از یارانه نقدی شد؛ در حقیقت به نوعی مردم را در تنگنا قرار داد. یارانه نقدی متاسفانه تا به حال به سمت تولید هدایت نشد بلکه بیشتر به سمت مصرف کالای خارجی منجر شد ودرواقع به جای افزایش تولید داخلی، تولید خارجی را افزایش داد. آیا می توان این شیوه غلط را اصلاح کرد؟ این مشکل
پیچیده ای است که دولت نمی تواند به سادگی حل کند اما قطعا دولت می تواند با جایگزین هایی، مسیر را تغییر دهد. مثل تشویق افراد به حذف یا ایجاد یک فرصت شغلی برای یک خانواده 4، 5 نفره البته آحاد جامعه باید مورد رشد اقتصادی قرار بگیرد.»
مجلس راضی به پرداخت یارانه به این گستردگی نیست
نکو تاکید می کند حتی اگر دولت تصمیم به حذف یارانه نقدی بگیرد، مجلس هیچگاه این اجازه را به آن نخواهد داد. وی در این رابطه می گوید:«مجلس هیچگاه اجازه حذف کلی یارانه ها را نمی دهد گرچه بسیاری از نمایندگان مجلس به کار دولت قبلی نقد دارند، اما اجازه حذف یارانه ها به صورت کلی در حال حاضر را نمی دهند چون افرادی زندگی خودشان را با این مبلغ ولو اندک تنظیم کردند و به لحاظ مسائل کلان هم به صلاح نیست، در نظر داشته باشید حتی دولت راضی به این کار نیست اما مجلس این حجم گسترده را هم حتی اجازه نمی دهد و ضمن اینکه به دولت اجازه حذف عده ای از یارانه بگیران را داده است.» اشاره نکو به لزوم حذف 6 میلیون نفر از یارانه‌بگیران طبق لایحه بودجه سال 94 است. وی در ادامه می گوید:«البته این حذف باید به صورت فنی باشد که به اقشار کم درآمد، آسیب پذیر آسیبی نرسد اما افراد پردرآمد را شناسایی کردن بسیار پیچیده است. ضمن اینکه دولت باید جمع قابل توجهی مانند تحت پوشش های کمیته امام(ره)، بهزیستی و کارگران را همواره مورد حمایت قرار دهد تا زمانیکه این افراد به خودکفایی برسند.»
چند روز تا پرداخت یارانه‌های نقدی مانده و نفس ها در سینه حبس شده است، آیا باز هم سامانه اعتراض به حذف پرداخت یارانه نقدی، شروع به کار خواهد کرد؟
بعد از تک نرخی شدن بنزین و افزایش قیمت گاز، حالا شاید نوبت یارانه های نقدی باشد تا با حذف احتمالی بعضی دهک ها، جیب خالی دولت را کمی پرکند. هنوزعلت دیرکرد در پرداخت ها معلوم نشده است، اما آنطور که از گوشه و کنار به گوش می رسد، دولت اینبار سناریوهایی برای پرداخت یارانه خرداد ماه دارد.
یارانه ها سه شنبه ساعت 24 پرداخت می شود
پایگاه اطلاع رسانی دولت، دراطلاعیه ای بدون ذکر جزئیات و علت دیرکرد پرداخت، اعلام کرده است: « احتراما بدینوسیله به اطلاع مردم شریف ایران می رساند «پنجاه و دومین» مرحله یارانه نقدی مربوط به خردادماه سال جاری، همانند ماه های گذشته به ازاء هر نفر، 455000 ریال ساعت 24 سه شنبه مورخ 26/3/1394 به حساب سرپرستان محترم خانوارها واریز و قابل برداشت خواهد بود.» یارانه نقدی، اگر روز سه شنبه پرداخت شود، 5 روز تاخیر به همراه داشته است.
کفگیر به ته دیگ خورده است؟
اما چرا یارانه های نقدی دیر پرداخت می شود؟ سناریوی ناگهانی دولت در تک نرخی کردن قیمت بنزین، آیا بازهم تکرار خواهد شد؟ آیا این هم جزو برنامه جدید یارانه ای دولت است؟ کسری بودجه دولت، واقعیتی است که بر هیچکس پوشیده نیست و آنطور که جهانگیری گفته بود:« با اجرای غلط این طرح، بندها و گره هایی را به پای نظام بستند که تا مدت‌ها گرفتار بماند. طبق قانون باید ۵۰ درصد از درآمد افزایش قیمت حامل های انرژی برای توزیع در میان مردم هزینه می شد و این کار نیازمند محاسبات پیچیده نبود، بلکه با یک ضرب و تقسیم ساده می توانستند درآمدهای حاصل از افزایش قیمت حامل های انرژی را محاسبه کرده و ۵۰ درصد آنرا تقسیم بر جمعیت مردم کشور کنند تا میزان یارانه نقدی مشخص شود، اما معلوم نیست طبق چه مجوز قانونی و با چه انگیزه ای جز گرفتار کردن نظام، دو تا سه برابر آنچه قانون معین کرده بود به عنوان یارانه پرداخت کردند. مشخص نیست چرا مجلس شورای اسلامی و دستگاه های نظارتی نیز از این اقدام خلاف قانون جلوگیری نکردند و حالا به ما می گویند که یارانه ثروتمندان را حذف کنید. یعنی الان ما بدهکار شده ایم که چرا یارانه پردرآمدها را حذف نکرده ایم و آنها که به شکل غیرقانونی این یارانه ها را توزیع می کردند، خود را قهرمان می دانند.»
اما درست پس از آشکار شدن واقعیت جیب خالی دولت، خبرهایی از « حذف 6 میلیون نفر یارانه بگیر»، « کم شدن مبلغ یارانه های نقدی» و... شنیده می شد. حتی یک نماینده مجلس در صحبت هایش خبر از سناریوهای احتمالی دولت داده است:« به نظر می‌رسد دولت آرام و گام به گام موضوع حذف یارانه ثروتمندان را با سه گام تاخیر در پرداخت یارانه و تعدیل (کاهش میزان آن) و در نهایت حذف پردرآمدها دنبال می‌کند.
زیان‌های اقتصادی پرداخت یارانه به همه بیشتر از منافع اجتماعی است، دولت هزینه اجتماعی حذف یارانه ثروتمندان را قبول کرده و بررسی در مورد آثار سوء اقتصادی آن بر منافع اجتماعی داشته است و به همین علت پرداخت یارانه را با تاخیر و تعدیل و در نهایت حذف، دنبال می‌کند.امسال سال پایانی اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها بوده و قطعاً دولت نمی‌تواند پرداخت یارانه به شیوه کنونی را تحمل کند، زیرا با کسری درآمدها روبه‌رو است.»
اما اگر دولت سیاست حذف را در پیش گرفته باشد، مبنای حذف یارانه بگیران چه خواهد بود؟ در حالی که اقتصاددانان زیادی معیارهایی برای حذف یارانه بگیران به دولت پیشنهاد کردند، اما هنوز هم به نظر می رسد دولت حتی در بین تیم خودش هم به اجماع برای « قصه پرغصه یارانه ها»، نرسیده است. نمونه اش اظهار نظر اخیر معاون سارمان برنامه ریزی و بودجه که صراحتا اعلام کرد:« دولت تنها یارانه تعداد۵۰ هزار نفر از تهرانی‌هایی را که درآمد بالا و میلیاردی داشتند، قطع کرد.» و درست بعد از اظهار نظر او قائم مقام بانک مرکزی، با ابراز بی اطلاعی از اعلام حذف 50 هزار میلیاردر تهرانی از یارانه نقدی تاکید کرد که تا به حال هیچ پیشنهادی برای سرکشی به حساب های بانکی نداشتیم وحسابی چک نشده است.» کمیجانی حتی صراحتا اعلام کرد:
« سیاست بانک مرکزی از ابتدا هم همین بوده و آنرا ادامه خواهد داد. این اطلاعات، اطلاعات محرمانه‌ای است که در اختیار شبکه بانکی قرار داشته و کسی نمی تواند از آن استفاده کند.»
عده ای از یارانه بگیران از یارانه خرداد حذف شده اند
ابراهیم نکو، نماینده مجلس در گفتگو با «آفتاب یزد»، ضمن تائید حذف احتمالی عده ای از یارانه بگیران، گفت: « قطعا دولت اینرا در دستور کار خودش قرار داده است، چون یکسری از دریافت یارانه نقدی حذف شده اند اما یارانه‌ها به زودی پرداخت خواهد شد، اما متاسفانه ذهنیت هایی که درست شده است احتمالا نگرانی هایی را به وجود آورده است.در واقع دولت درگیر مسائلی شده است که فکر می کنم باید به عنوان تاخیر جزئی آنرا توجیه کرد اما اینکه این مبلغ ناچیز در موعد مقرر پرداخت نشده است، باعث نارضایتی خواهد شد. دولت نیتی بر حذف کلی یارانه نقدی نخواهد داشت و در این شرایط دست به چنین کاری نمی زند، چون نه به صلاح دولت است و همچنین افراد زیادی از این اتفاق متضرر خواهند شد. این کار برای دولت و مجلس برازنده نیست. اما حذف برخی از یارانه بگیران با توجه به تعهد دولت، به شرطی که درست شناسایی شود، به جا و منطقی است. در این زمینه دولت یک قسمتی را به زودی حذف خواهد کرد که آنها احتمالا افرادی باشند که برایشان نگرانی وجود ندارد و به نوعی حساسیت نشان نخواهند داد.»
اما این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، عوامل دیگری را هم دلیل دیرکرد پرداخت یارانه می داند:« من فکر می کنم دیرپرداخت کردن یارانه ، به مسائلی که برای دولت به وجود آمده است بازمی گردد. در اصل دولت دلایل متعددی برای دیرکرد دارد که احتمالا یکی از آنها، سیاست حذف باشد برای مثال می تواند به مشکل برخوردن دولت به تامین اعتبار بازگردد که به نظر من قطعا دولت در این زمینه به مشکل برخورده است. احتمالا دولت مبالغی را برای مسائل مهمی هزینه کرده است که البته به زودی می تواند با تاخیری این اعتبار را تامین کند.»
نکو معتقد است دولت به هیچ وجه یارانه‌های نقدی را به صورت کلی قطع نخواهد کرد و دلایل آنرا این گونه توصیف می کند:« دولت اقدام به حذف کلی یارانه ها نمی کند چون به لحاظ سیاسی آسیب خواهد زد. باید همواره این نکته را یادمان باشد که چون دولت یارانه ها را از دولت قبلی به ارث برده است، اگر حذفی صورت بگیرد مورد مقایسه مردم با دولت قبلی قرارخواهد گرفت و مسلما نمرات دولت را کم خواهد کرد. همچنین انتخابات مجلس دهم پیش رو است و برای دولت بسیار مهم است که حامیان خودش را از دست ندهد البته دولت برای طولانی مدت می تواند برنامه های دیگری داشته باشد. به عنوان مثال به جای پرداخت یارانه ها، شغل ایجاد کند و امکاناتی که بتواند رضایتمندی افراد را به دنبال داشته باشد ولی الان چیزی در این خصوص در دستور کارش نخواهد داشت.»
پرداخت یارانه نقدی، به جای افزایش تولید داخلی تولید خارجی را افزایش داد
این نماینده مجلس، معتقد است پرداخت یارانه از ابتدا کار درستی نبود، وی در این خصوص به ما گفت:« پرداخت یارانه نقدی با این گستردگی از ابتدا درست نبود چون فایده ای برای قدرت خرید مردم و بهبود شرایط مردم نداشته، این واقعیتی است که امروزه باید همه آنرا بپذیرند. نقدینگی در جامعه نه تنها قدرت خرید را بالا نبرد بلکه معیشت آنها را پایین آورد و باعث ایجاد تورم و مسائل حاشیه ای از جمله به مشکل برخوردن تولید و پرداخت نشدن سهم تولید از یارانه نقدی شد؛ در حقیقت به نوعی مردم را در تنگنا قرار داد. یارانه نقدی متاسفانه تا به حال به سمت تولید هدایت نشد بلکه بیشتر به سمت مصرف کالای خارجی منجر شد ودرواقع به جای افزایش تولید داخلی، تولید خارجی را افزایش داد. آیا می توان این شیوه غلط را اصلاح کرد؟ این مشکل
پیچیده ای است که دولت نمی تواند به سادگی حل کند اما قطعا دولت می تواند با جایگزین هایی، مسیر را تغییر دهد. مثل تشویق افراد به حذف یا ایجاد یک فرصت شغلی برای یک خانواده 4، 5 نفره البته آحاد جامعه باید مورد رشد اقتصادی قرار بگیرد.»
مجلس راضی به پرداخت یارانه به این گستردگی نیست
نکو تاکید می کند حتی اگر دولت تصمیم به حذف یارانه نقدی بگیرد، مجلس هیچگاه این اجازه را به آن نخواهد داد. وی در این رابطه می گوید:«مجلس هیچگاه اجازه حذف کلی یارانه ها را نمی دهد گرچه بسیاری از نمایندگان مجلس به کار دولت قبلی نقد دارند، اما اجازه حذف یارانه ها به صورت کلی در حال حاضر را نمی دهند چون افرادی زندگی خودشان را با این مبلغ ولو اندک تنظیم کردند و به لحاظ مسائل کلان هم به صلاح نیست، در نظر داشته باشید حتی دولت راضی به این کار نیست اما مجلس این حجم گسترده را هم حتی اجازه نمی دهد و ضمن اینکه به دولت اجازه حذف عده ای از یارانه بگیران را داده است.» اشاره نکو به لزوم حذف 6 میلیون نفر از یارانه‌بگیران طبق لایحه بودجه سال 94 است. وی در ادامه می گوید:«البته این حذف باید به صورت فنی باشد که به اقشار کم درآمد، آسیب پذیر آسیبی نرسد اما افراد پردرآمد را شناسایی کردن بسیار پیچیده است. ضمن اینکه دولت باید جمع قابل توجهی مانند تحت پوشش های کمیته امام(ره)، بهزیستی و کارگران را همواره مورد حمایت قرار دهد تا زمانیکه این افراد به خودکفایی برسند.»
چند روز تا پرداخت یارانه‌های نقدی مانده و نفس ها در سینه حبس شده است، آیا باز هم سامانه اعتراض به حذف پرداخت یارانه نقدی، شروع به کار خواهد کرد؟
اخبار ویژه
بحران انرژی در سایه اختلافات نفت و نیرو؛
سکوت اصلاحطلبان
پشت پرده و واقعیت سفر پزشکیان به مصر چیست؟
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
