اسرار و آثار تسبيح حضرت زهراء (س)

هر انساني به تناسب بينش و نگرشي كه به جهان هستي وجود پرآشوب خود دارد به دنبال خوشبختي است، و به عبارتي ديگر يكي از مهمترين مسائلي كه همه ي انسانها را آگاه يا ناآگاه به خود مشغول داشته است به طوري كه كارهاي زندگي و برنامه هايشان را در جهت وصول به آن پي ريزي مي كنند، مسئله ي رسيدن به سعادت و گريزاني از شقاوت است. منتهي از آنجايي كه انسان اختيار دارد، راه خودش را بايد آزادانه انتخاب كند.

لذا انسان بعد از اينكه راه برايش نمايان شد، گاهي حسن انتخاب به خرج مي دهد و سبيل هدايت مي پيمايد، و گاهي سوء انتخاب به خرج داده و سبيل ضلالت و گمراهي پيش مي گيرد. و اين مسئله شقاوت و سوء عاقبت مسئله اي است كه همه ي آنان كه به خود آمده اند، از آن مي ترسند و آنها كه بصيرت ندارند و در خواب غفلت عمر مي گذرانند از آن نيز به غفلت به سر مي برند. لذا آن دسته كه داراي بصيرت هستند، به لحاظ خوف از شقاوت هميشه دست به دعا و ذكر بلند مي كنند و با تضرع و اصرار از خداي خويش طلب دوري از شقاوت و وصول به سعادت مي نمايند.

مداومت بر تسبيح فاطمه زهرا عليهاالسلام، موجب محفوظ ماندن از شقاوت و بدبختي است. از اين رو شايسته نيست كه از بركات و آثار آن غفلت نموده و در انجام آن كوتاهي و سستي نمائيم.

امام صادق عليه السلام در اين رابطه مي فرمايد:

«يا اباهارون، انا نأمر صبياننا بتسبيح فاطمة عليهاالسلام كما نأمرهم بالصلاة، فألزمه، فانه لم يلزمه عبد فشقي». (1)

اي اباهارون! ما بچه هاي خود را همانطور كه به نماز امر مي كنيم به تسبيح حضرت فاطمه عليهاالسلام نيز امر مي كنيم. تو نيز بر آن مداومت كن، زيرا هرگز به شقاوت نيفتاده است بنده اي كه بر آن مداومت نموده است.

و نيز از اين حديث شريف استفاده مي شود كه شايسته است والدين محترم، تسبيح حضرت زهرا عليهاالسلام را مانند نماز به فرزندانشان تعليم كنند، باشد كه مشمول اين حديث گردند.

دوري شيطان و خشنودي خدا

شيطان همواره دشمن ديرينه ي انسان بوده و هست و هيچگاه انسان از حيله ها و خواطر شيطاني او در امان نيست. شيطان بنا بنا بر آيات الهي، دشمن قسم خورده ي انسان است تا او را به هر طريق ممكن به گمراهي بكشاند. از اين رو آدمي هميشه در معرض تهاجم شيطان و وساوس شيطاني است.

بعضي انسانها در مقابل اين تهاجم شيطاني و خواطر نفساني هميشه در حال فرارند كه در اين صورت همواره مورد تعقيب شيطان و خواطرند، و هيچگاه خلاصي ندارند و اي بسا در آخر خسته شده و نفس زنان تسليم شوند، و عده اي اندك در تلاش اند كه با مداومت بر ذكر و فكر و عمل، چنان رفتار كنند كه شيطان و خواطر را از خود فراري دهند و شيطان را از خود دور كنند كه البته راهي است مشكل. كساني كه به اين مقام برسند داراي نفس مطمئنه خواهند شد كه ديگر دگرگوني در آن راه ندارد.

وقتي انسان توانست شيطان را از خود دور و طرد كند، و به طاعات عمل نمايد و در كارها و اذكار و عبادتهاي خود اخلاص ورزد، رضايت خدا نيز حاصل گردد، چون شيطان و وساوس او يكي از بزرگترين موانع كسب رضايت و خشنودي حقتعالي است. آري رضا و رضوان خداوند سبحان مطلوب سالكان و منتهاي آرزوي عارفان است.

يكي از راههايي كه مي تواند شيطان را از انسان دور كرده و موجبات رضاي الهي را فراهم آورد مداومت بر تسبيح حضرت فاطمه ي زهرا عليهاالسلام است.

امام باقر عليه السلام مي فرمايد:

«من سبح تسبيح فاطمة عليهاالسلام ثم استغفر، غفر له، و هي مائة باللسان، و الف في الميزان، و يطرد الشيطان، و يرضي الرحمان». (2)

هركس تسبيح حضرت فاطمه عليهاالسلام را بجا آورد و پس از آن استغفار كند، مورد مغفرت قرار مي گيرد، و آن تسبيح به زبان صداست، و در ميزان (اعمال) هزار (ثواب) دارد، و شيطان را دور كرده، و خداي رحمان را خشنود و راضي مي نمايد.

و به سند معتبر از امام صادق عليه السلام منقول است كه چون آدمي در جاي خواب خود مي خوابد، فرشته ي بزرگواري و شيطان متمردي به سوي او مي آيند، پس فرشته به او مي گويد:

روز خود را به خير ختم كن و شب را با خير افتتاح كن، و شيطان مي گويد: روز خود را با گناه ختم كن و شب را با گناه افتتاح كن. اگر اطاعت فرشته كرد و تسبيح حضرت زهرا عليهاالسلام را در وقت خواب خواند، فرشته آن شيطان را مي راند و از او دور مي كند، و او را تا هنگام بيداري محافظت مي كند، پس باز شيطان مي آيد و او را امر به گناه مي كند و ملك او را به خير امر مي كند. اگر از فرشته اطاعت كرد و تسبيح آن حضرت را گفت آن فرشته، شيطان را از او دور مي كند و حقتعالي عبادت تمام آن شب را در نامه ي عملش مي نويسد. (3)

شفاي كم شنوايي و درد جسماني

تسبيح حضرت فاطمه عليهاالسلام بنا بر شواهد روايي و تاريخي در بعضي موارد بر بيماريهاي جسمي نيز مؤثر بوده و باعث درمان بيماري گوش شده است.

يكي از ياران امام صادق عليه السلام نزد آن حضرت آمده و از كم شنوايي گوش خود نزد آن حضرت شكايت كرد، امام عليه السلام به او فرمود:

«عليك بتسبيح فاطمة عليهاالسلام». (4)

چه چيز مانع و جلوگير تو است و چرا غافلي از تسبيح حضرت فاطمه عليهاالسلام؟

آن مرد پرسيد: قربانت گردم، تسبيح فاطمه چيست و چگونه است؟ حضرت فرمود: سي و چهار مرتبه «اللَّه اكبر»، سي و سه مرتبه «الحمدلله» و سي و سه مرتبه «سبحان اللَّه» كه صد عدد مي شود. آن مرد گويد:

«فما فعلت ذلك الا يسرا حتي اذهب عني ما كنت اجده». (5)

و من اين كار را در اندك زماني انجام دادم و كم شنوايي ام برطرف شد.

برائت از دوزخ و نفاق

چنانچه گفته شد بنا بر روايت امام صادق عليه السلام، تسبيح حضرت زهرا عليهاالسلام از جمله ي ذكر كثيري است كه خداوند در قرآن كريم ياد فرموده:

«تسبيح فاطمة الزهراء عليهاالسلام من الذكر الكثير الذي قال اللَّه عز و جل: «و اذكروا اللَّه ذكرا كثيرا».

و از طرفي رسول گرامي اسلام فرموده است:

«من اكثر ذكر اللَّه عز و جل احبه اللَّه و من ذكر اللَّه كثيرا كتبت له براءتان: براءة من النار و براءة من النفاق». (6)

هركس ذكر خداي عزوجل را بسيار كند خداوند او را دوست دارد، و هر كه ذكر خدا را بسيار كند براي او دو برائت (منشور آزادي) نوشته شود: يكي برائت از آتش جهنم، و ديگري برائت از نفاق و دورويي.

لذا تسبيح صديقه ي طاهره اگر با شرائطش انجام پذيرد، موجب برائت از دوزخ و نفاق مي گردد.

غفران الهي

يكي ديگر از آثار تسبيح حضرت فاطمه عليهاالسلام، غفران الهي است. غفران ربوبي، همه ي ذنوب و آثار سوء تيرگيهاي آنها را از ميان مي برد، حجابها را برطرف كرده و نقائص وجودي انسان را كنار مي زند. اما متأسفانه كمتر كسي هست كه بداند غفران يعني چه و نياز به آنچه معنايي دارد، و چگونه مي شود غفران الهي همه ي مشكلها را حل، و فاصله ها را از ميان بردارد؟ در فرق بين عفو و غفران گفته شده كه: عفو الهي، ناديده گرفتن و به حساب نياوردن لغزشها و خطاها و نقيصه ها و عيبها، و محو آثار نامطلوب آنهاست.

و غفران الهي عبارت است از افاضات و رحمتهايي كه به دنبال ناديده گرفتن لغزشها و خطاها و نقيصه ها، متوجهانسان مي گردد و او را تكميل مي كند و نقايص و عيوب وجودي وي را برطرف مي نمايد. غفران بعد از عفو است. عفو ناديده گرفتن بديهاست و غفران، برطرف كردن آنها از وجود سالك و تبديل آنها به خوبيها و كمالات است.

عفو ربوبي، انسان را از سقوط و هلاكت نجات مي دهد و غفران الهي، به سالك پر و بال عطا مي كند و بالا مبرد. لذاست كه اگر عفو و گذشت ربوبي نباشد، رهروان طريق با شكست روبرو شده و كنار زده مي شوند، و اگر غفران ربوبي نباشد، آنها از حرت و پيشرفت بازمانده و متوقف مي گردند. امام صادق عليه السلام مي فرمايد:

«من سبح تسبيح فاطمة الزهراء عليهاالسلام قبل ان يثني رجليه من صلاة الفريضه، غفر اللَّه له». (7)

هركس تسبيح حضرت فاطمه ي زهرا عليهاالسلام را قبل از اينكه وضع خود را بعد از نمار واجب عوض كند، بجا آورد، خداي متعال او را مشمول مغفرت خود مي گرداند.

البته نبايد چنين پنداشت كه اين «تسبيح» به لحاظ اينكه ظاهري بسيار خلاصه دارد و انجام دادن آن بسيار آسان است، چگونه مي شود از چنين آثار و بركاتي برخوردار باشد؟! آري اين تسبيح به ظاهر بسيار خلاصه است، اما در نزد آگاهان و عارفان آشنا، دريايي از حقايق و اسرار توحيد را در بر دارد و نيز انجام آن به ظاهر خيلي آسان است، ولي اگر خوب بجا آورده شود، مشكلها را آسان مي گرداند. ان شاءاللَّه.

پی نوشتها:

1ـ فروع كافى، كتاب الصلاة، ص 343، ح 13.

2ـ وسائل الشيعه، ج 4، ص 1023، ح 3.

3ـ شيطان دشمن ديرينه‏ى انسان، محمد نصيرى، ص 136.

4ـ بحارالأنوار، ج 85، ص 334، ح 20.

5ـ بحارالأنوار، ج 85، ص 334، ح 21.

6ـ اصول كافى، ج 2، ص 499، ح 3.

7ـ فروع كافى، كتاب الصلاة، ص 342، ح 6.