اجرایی که دل را می لرزاند

این نوع نمایشی از دیرباز هنرمندان، متولیان و حامیانی داشته است که هدفشان از برگزاری تعزیه معنوی بوده و عموما نفع مادی از آن نمی برده اند. اما با این حال متن های تعزیه که عموما نثری ران و همه فهم دارند، سینه به سینه و صندوق به صندوق محافظت شده تا به دست ما برسند.

انواع اصیل تعزیه هنوز در شهرستان های ایران اجرا شده و بسیاری از این مراسم، در سازمان های بین المللی به عنوان میراث فرهنگی سرزمین ما ثبت شده است.

در شهر تهران نیز، تعزیه همواره به صورت جدی دنبال شده است. به خصوص در خاستگاه سنتی آن یعنی تکایای بازار تهران، این نمایش آیینی با موسیقی فراخواننده به روی صحنه می رود. اما متاسفانه در سال های اخیر شاهد آن هستیم که برخی گروه های غیر حرفه ای تعزیه، وارد گود شده و بدون اطلاع از اصول واقعی و جنبه های هنری این نوع نمایشی به اجرای تعزیه می پردازند.

گرچه سر و صدا و موسیقی پر کشش تعزیه، می تواند هر بیننده ای را برای ورود به این معرکه ترغیب کند، اما این خطر همواره وجود دارد که ناهماهنگی های موجود در میان تعزیه گردان ها، موجب دلزدگی نسل جوان ایران از تماشای تعزیه باشد.

علاوه بر آن، همان طور که در سال های اخیر آداب نامناسب عزاداری، یک به یک و از سوی مراجع دینی و قانونی کشور در حال زدوده شدن از چهره عاشورا هستند، شایسته است، مدیران فرهنگی بر اجراهای متنوع تعزیه در کشور نظارت بیشتری کرده و با شناسایی این آسیب ها، چهره زیبا تری به این میراث بزرگ نمایشی کشور دهند.

گاهی استفاده نا به جا از هنرپیشه های خردسال برای ایجاد تأثر و تألم در میان بینندگان چهره بی رحمانه ای به تعزیه می دهد. گاهی در این مراسم، شاهد بازسازی صحنه هایی از نبرد میان سپاه خیر و شر هستیم، که به طور مستقیم چهره و حالات امام حسین (ع) را نمایش داده و بی حرمتی ها به این امام بلند مرتبه را بازسازی می کنند.

البته اقدام وزارت ارشاد و مرکز هنرهای نمایشی در برپا کردن تکیه ای رو به روی تئاتر شهر، و اجرای متنوع تعزیه گام موثری در فرهنگ سازی در این زمینه است اما به جاست در سال های آینده این تکایا، بیش از پیش به سطح شهر منتقل شده و به دست مخاطبان واقعی آن، که همان مردم سوگوار محلات هستند برسد.